İçeriğe atla

Birgenair'in 301 sefer sayılı uçuşu

Koordinatlar: 19°54′50″K 70°24′20″B / 19.91389°K 70.40556°B / 19.91389; -70.40556
Birgenair'in 301 sefer sayılı uçuşu
Kazada düşen TC-GEN kuyruk numaralı uçak Temmuz 1995'te Schönefeld Havalimanı'ndayken
Özet
Tarih6 Şubat 1996
Olay türüHız göstergesindeki arıza nedeniyle pilotaj hataları
BölgePuerto Plata'nın (Dominik Cumhuriyeti) 26 km kuzeydoğusu
Koordinatlar19°54′50″K 70°24′20″B / 19.91389°K 70.40556°B / 19.91389; -70.40556
Hava taşıtı
KalkışGregorio Luperón Uluslararası Havalimanı, Puerto Plata, Dominik Cumhuriyeti
1. duraklamaGander Uluslararası Havalimanı, Gander, Kanada
2. duraklamaBerlin Brandenburg Havalimanı, Berlin, Almanya
DestinasyonFrankfurt Havalimanı, Frankfurt, Almanya
Yolcu sayısı176
Mürettebat13
Yaralı sayısı0
Ölü sayısı189 (herkes)
Kurtulanlar0
Hava taşıtı modeliBoeing 757-225
İşletmeciBirgenair
Sefer sayısıKT-301
Kuyruk numarasıTC-GEN[1]
Kazada hayatını kaybedenler için Frankfurt'ta dikilmiş anıt.

Birgenair'in 301 sefer sayılı uçuşu, 6 Şubat 1996 tarihinde TC-GEN kuyruk numaralı Boeing 757-225 ile gerçekleştirilen ve uçuş sırasında Puerto Plata'nın 26 km kuzeydoğusunda düşmesiyle sonuçlanan bir ticari yolcu uçuşudur. Uçak Dominik Cumhuriyeti'ndeki Puerto Plata'dan Gander ve Berlin üzerinden olarak Frankfurt'a gidiyordu.

Puerto Plata Uluslararası Havalimanı'ndan kalkıktan kısa süre sonra uçak Puerto Plata'nın 26 km kuzeydoğusunda denize düştü. 176 yolcu ve 13 mürettebatın tamamı kaza sonucunda öldü. Yapılan araştırma neticesinde arıların uçağın pitot tüplerinden birine yuva yaptığı ve böylece hızlarından emin olamayan mürettebatın kaza yaptığı anlaşıldı.[2]

Arka plan

Uçak, Dominik Cumhuriyeti'nde tatile gelen ve Alman turist grubunu Frankfurt'a götürecekti. Uçuşu gerçekleştirilecek uçakta mekanik bir arıza meydana geldi. Bunun üzerine havayolu, Birgenair'e ait bir Boeing 757'yi mürettebatıyla kiralamaya karar verdi. Mürettebat; Kaptan Ahmet Erdem, Yardımcı Pilot Aykut Gergin ve Gözlemci Pilot Muhlis Evrenesoğlu'ndan oluşuyordu.

Kaza

Saat 23.30'da 301 sefer sayılı uçak, aprondan ayrılmak adına izin istedi. Kontrol listesini uygularken mürettebat, 1 ve 3 numaralı hız göstergelerinin uyumsuz olduğu fark etti. Buna rağmen kaptan Erdem kalkışı ertelememeye karar verdi.[3] Uçak saat 23.42'de havalandı.

Uçak 4.700 fit (1.400 m) irtifaya tırmandığında kaptanın hız göstergesi 350 knot (650 km/sa), yardımcı pilotunki ise 220 knot (410 km/sa) hızla seyrettiklerini gösteriyordu. Kalkıştan 1,5 dakika sonra otomatik olarak devreye giren otopilot, kaptanın hız göstergesindeki verileri referans alarak aşırı hız uyarısı verdi ve uçağı yavaşlatmak için uçağın burnunu kaldırmaya başladı. Yardımcı pilotun hız göstergesi uçağın hızının neredeyse perdövitese girecek kadar düşük olduğunu gösterirken kaptan pilotun hız göstergesi uçağa hasar verecek kadar aşırı hızlı gittiklerini gösteriyordu. Kaptan Erdem bunun üzerine uçağın hızını azaltmaya karar verdi. Bu kararın ardından uçak, uçağın aşırı yavaş gittiği anlamına gelen levye titreşim uyarısı vermeye başladı. Titreşim uyarısıyla birlikte otopilot devre dışı kaldı. Gözlemci Pilot Evrenesoğlu ile Yardımcı Pilot Gergin'in uçağın burnunun tehlikeli biçimde havaya kalktığını belirtmesine rağmen baskı altındaki Kaptan Erdem bunu fark edemedi.

Kaptan Erdem uçağın burnunu indirmek yerine motorların gücünü arttırarak hızlanmaya çalıştı ancak uçağın yatay açısı nedeniyle motorlar yeterince hava alamadı ve bir numaralı sol motor durdu. Sol motoru duran ancak sağ motoru tam güç çalışan uçak yalpalamaya ve dönmeye başladı. Uçağı kontrol etmek zorlaştı.

Kalkışından 5 dakika sonra uçak Puerto Plata'nın 26 km kuzeydoğusuna, Atlas Okyanusu'na düştü.

Kayıplar

Kaza sonucunda uçakta bulunan 11'i Türk, 2'si Dominik Cumhuriyeti vatandaşı olan mürettebat ve çoğu Alman ve birkaç Polonyalıdan oluşan 176 yolcunun tümü öldü. Bu olay, bir Boeing 757'nin karıştığı en yüksek ölümlü kazadır.[4]

Soruşturma ve sonuçları

Karayipler ile Almanya arasında uçuş düzenleyen Birgenair, bu uçuşlar için yeterince yolcu bulamıyordu. Bu nedenle Birgenair uçağı ve ekibi 25 gün boyunca Puerto Plata'da kalmıştı. Bekleme süresince içine bir şey girmesini engellemek amaçlı bir örtüyle kapatılması gereken pitot tüpleri kapatılmadı. Bekleme süresince kaptan pilotun hız göstergesini çalıştıran pitot tüpünün içine eşek arıları yuva yapmış ve hız göstergesinin çalışmamasına neden olmuştu.[5]

Ayrıca uçuş ekibinin kalkış öncesinde iki hız göstergesi arasındaki tutarsızlığı fark etmesine rağmen uçuşu iptal etmemeleri, Kaptan Ahmet Erdem'in Yardımcı Pilot Aykut Gergin'in uyarısını önemsememesi ve yaklaşık 3,5 hafta evlerinden ayrı kalan ekibin bir an önce evlerine dönme isteği kazaya zemin hazırlayan diğer etkenlerdi.[5]

Mali sıkıntısı bulunmayan Birgenair, kazanın ardından oluşan "kötü imaj" nedeniyle toparlanamayarak faaliyetlerine son verdi.[6] Birgenair'in kurucusu Çetin Birgen ise, kazanın sorumlusu tutuldu. Aklanmasına rağmen firmaların sırt çevirmesiyle işlerini kaybeden Birgen, Aralık 1997'de Paris'te beyin kanaması geçirerek öldü.[7]

Kaynakça

  1. ^ [1] 16 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., aviation-safety.net
  2. ^ "The tragic case of Birgenair Flight 301". PCT Online. 27 Şubat 2012. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2013. 
  3. ^ "Mixed Signals", Mayday
  4. ^ [2] 16 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., aviation-safety.net
  5. ^ a b Birgen Air Kazası 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hvtd.org, 8 Temmuz 2012.
  6. ^ "Uçağı düşen özel havayolları batmaktan kurtulamıyor". 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2020. 
  7. ^ Dayanamadı 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 7 Aralık 1997.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Concorde</span> Yolcu uçağı olarak tasarlanmış hava taşıtı

Concorde, süpersonik yolcu uçağı olarak hazırlanmış bir hava taşıtı. Air France ve British Airways tarafından kullanılmış olup, 26 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 737</span> Yolcu Uçağı

Boeing 737 kısa ve orta mesafe menzilli, tek koridorlu, dar gövdeli ve düşük fiyatlı, jet motorlu havayolu uçağıdır. Boeing'in diğer modelleri 707 ve 727'den türetilerek tasarlanmış olan Boeing 737'nin toplam dokuz versiyonu üretilmiştir. Boeing 737 Max üretiminin başlamasından sonra Boeing 737NG olarak adlandırılan -600,700,800 ve 900 versiyonunun üretimi 18 Aralık 2019 tarihinde son 737NG'nin KLM Havayollarına teslim edilmesiyle sonlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas MD-80/MD-90</span> Yolcu Uçağı

McDonnell Douglas MD-80 ve MD-90; çift motorlu, orta sınıf ve tek koridorlu ticari jet uçağı. Her ikisi de DC-9 adlı modelden türetilmiştir. MD-80'ler 1980 yılında piyasaya sunulmaya başlanmasının ardından, 1989 yılında da MD-90'lar geliştirilmiştir. Her iki uçağın da yolcu kapasitesi aslen 140 iken, 172 yolcuya kadar çıkarılabilmekteydi. İlk ticari yolculuğuna Swissair ile çıkan uçak, 1998 yılında ise yerini Boeing 717'ye bıraktı. 717'nin orijinal ismi MD-95 olmasına karşın McDonnell Douglas—Boeing şirketlerinin birleşmesi sonrası yeniden adlandırıldı. 23 Mayıs 2006 tarihinde son iki Boeing 717 siparişinin teslimi ile DC-9 uçak ailesinin 41 yıllık üretim süreci sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 777</span> yolcu uçağı

Boeing 777 Uzun menzilli, geniş gövdeli, Çift koridorlu, çift motorlu yolcu uçağı. Boeing Ticari Uçaklar tarafından üretilmektedir. Dünyanın en büyük ve yaygın büyük çap turbofan motorlu, üç sınıfta 283 ve 368 arasında tek sınıf yapılandırmasında 550 yolcu taşıma olanağına sahip, 5235 ila 9380 deniz mili 'ye kadar menzili vardır. 777'ye dışarıdan bakıldığında diğer uçaklardan ayırt edici özellikleri, yuvarlak gövde kesiti, bıçak-kuyruk konisi, altı tekerlekli ana iniş takımı. Boeing 777'in ilk telesiyejli filosiyeline göre, bilgisayar aracılı kontrolleri var. Ayrıca, tamamen bilgisayar destekli tasarımla tasarlanan ilk ticari uçak.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 757</span> Tek koridorlu, çift motorlu, orta menzilli, yolcu ve kargo uçağı

Boeing 757 bir tek koridorlu, çift motorlu, orta menzilli, hem yolcu, hem kargo taşımacılığında kullanılan 757-200 // 757-300 ve 757-200F olmak üzere üç modeli vardır. Normal seyir hızı üç modelde de 0.8 machdır. Yolcu kapasitesi 200 ile 290 arası değişir. 757-200F kargo, 757-200 yolcu uçağının bir türevidir. 4'lü ana iniş takımına sahip olduğu ve bu sayede uçağın ağırlığını daha fazla noktaya dağıttığı için küçük pistlere de inebilen büyük yolcu uçağıdır. 28 Kasım 2005'te 1050'cisinin Shanghai Airlines'a teslimi ile üretimi durmuştur. Boeing 757, 1050 adet üretilen 7 ticari uçak modelinden biridir. Rolls Royce ve Pratt&Whitney motor tipleri bulunmaktadır. Başlıca kullanıcısı Delta'dır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 707</span>

Boeing 707 1950'li yıllarda üretime başlanan dört jet motorlu dar gövdeli sivil yolcu uçağı modelidir. Ünlü "Seven oh Seven" diye bahsedilen efsanevi yolcu uçağı olarak bilinir. Boeing tarafından 1010 adet üretildi, 1960 ve 1970 yılları arasında uluslararası uzun uçuşlarda yolcu taşımacılığında kullanıldı. İlk jet motorlu yolcu uçağı olan de Havilland Comet'ın başarısız ve sonu ölümle biten kazalarından sonra havacılık tarihinde başarılı olmuş ve yeni tasarımlara ilham vererek yolcu taşımacılığında jet uçağı çağını başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 452 sefer sayılı uçuşu</span>

Türk Hava Yolları Uçuş 452, Türkiye sınırları içinde yaşanmış en büyük, Türk Hava Yolları'nın geçmişindeki, 1974'teki DC-10 kazası sonrasındaki en büyük ikinci kaza.

<span class="mw-page-title-main">Tenerife faciası</span> 1977de yaşanan havacılık kazası

Tenerife faciası, 27 Mart 1977 tarihinde, İspanya'nın Tenerife Adasında bulunan Los Rodeos Havalimanı'nda iki Boeing 747 uçağının yerde çarpışmasıyla oluşmuş kazadır. Kaza, pek çok ihmalin ve "İsviçre Peynir Modeli"'ne göre pek çok peynir deliğinin bir araya gelmesi ile oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tuninter'in 1153 sefer sayılı uçuşu</span> Vikihaber maddesi

Tuninter'in 1153 sefer sayılı uçuşu, Bari Uluslararası Havalimanı'ndan Djerba–Zarzis Uluslararası Havalimanı'na yapılması planlanmış, ancak uçağın motorlarının havada durması sonucu pilotların uçağı denize indirdiği ve 16 kişinin ölümüyle sonuçlanan Tuninter seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 7425 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 7425 sefer sayılı uçuşu, 10 Temmuz 1985'te CCCP-85311 kayıt numaralı Tupolev Tu-154B-2 uçağıyla gerçekleştirilen ve tarifeli Karşı-Ufa-Leningrad seferini yapan bir Aeroflot uçağının Üçkuduk, Özbekistan SSC, Sovyetler Birliği yakınında düşmesi olayıdır. Kaza sonucunda uçaktaki 200 kişinin tamamı ölmüştür. Araştırmacılar, pilotların yorgun olmasının kazada bir faktör olduğunu belirlemişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 93 sefer sayılı uçuşu</span> 1 Temmuz 1990 günü gerçekleşen bir uçak kazası

Aeroflot'un 93 sefer sayılı uçuşu, 1 Temmuz 1990 Cumartesi günü bir İlyuşin Il-62M ile gerçekleştirilen ve Yakutsk Havalimanı'na inerken 6 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan kazadır.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 401 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 401 sefer sayılı uçuşu, 8 Nisan 1978'de CCCP-87911 kayıt numaralı Yakovlev Yak-40 uçağıyla gerçekleştirilen ve Aldan Havalimanı'ndan Yakutsk Havalimanı'na giden bir Aeroflot uçağının Aldan Havalimanı yakınlarında düşmesi olayıdır. Kaza sonucunda uçaktaki 17 kişiden ölen olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 13 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 13 sefer sayılı uçuşu; 1973'te Fort-Şevçenko, Kazakistan SSC'ye gitmek için Bakü, Azerbaycan SSC'den kalkan ve kalkıştan kısa süre sonra düşerek uçaktaki 64 kişinin ölmesiyle sonuçlanan bir Sovyet iç hat uçuşudur. Antonov An-24 kalkışta bir motor arızası geçirmiş ve düşük irtifada havalimanına dönmeye çalışırken bir petrol kulesi kablosuna çarpmıştır. O zamana dek olan ikinci en büyük An-24, bugüne kadar Azerbaycan havacılık tarihinin en büyük havacılık kazasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 2305 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 2305 sefer sayılı uçuşu, Antonov An-24 ile işletilen ve Almatı Havalimanı'ndan Sary-Arka Havalimanı'na giden bir Aeroflot uçağının 24 Mart 1969'da kalkıştan hemen sonra; Almatı Havalimanı, Kazakistan SSC yakınlarında düşen ve uçak kazasıyla sonuçlanan bir uçuştur. Kazanın sonucunda uçaktaki 31 kişiden dördü ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">1960 Aeroflot Antonov An-2T kazası</span>

10 Aralık 1960 Cumartesi günü Aeroflot tarafından işletilen bir Antonov An-2T; Semey Havalimanı'ndan Abay Havalimanı'na giderken Semey, Kazakistan SSC bölgesinde düştü ve bunun sonucunda 12 kişi öldü.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 19 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 19 sefer sayılı uçuşu, 22 Kasım 1966'da Almatı Havalimanı'ndan duraklama noktası olan Semey Havalimanı üzerinden Domodedovo Havalimanı'na yapılan bir tarifeli uçuş sırasında düşerek uçaktaki 68 kişiden üçünün ölmesiyle sonuçlanan bir Aeroflot uçuşudur.

<span class="mw-page-title-main">Birgenair</span>

Birgenair 1988 yılında İstanbul'da kurulan charter havayolu şirketi. Şirket 1996 yılında kapanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 2723 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 2723 sefer sayılı uçuşu, Bine Uluslararası Havalimanı'ndan Mahaçkale Havalimanı'na giden bir Sovyet iç hat yolcu uçuşuydu. 23 Nisan 1966'da rotasında seyreden bir İlyuşin İl-14, motor problemleri nedeniyle Hazar Denizi'ne düştü ve uçakta bulunan 33 kişi öldü.

<span class="mw-page-title-main">2022 China Eastern Airlines Boeing 737 kazası</span>

21 Mart 2022'de China Eastern Airlines'a ait bir Boeing 737 Çin'in Wuzhou kenti yakınlarına düştü. Kunming kentinden kalkan uçak kalkıştan 97 dakika sonra yaklaşık 30 bin fit irtifadan kazaya ait olduğu iddia edilen videoya göre dikey dalışa geçerek ormanlık bir alana düştü. Uçakta bulunan 123 yolcu ve 9 mürettebatın tamamı kaza sonucunda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Iran Aseman Airlines'ın 6895 sefer sayılı uçuşu</span>

Iran Aseman Airlines'ın 6895 sefer sayılı uçuşu, Iran Aseman Airlines adına Itek Air tarafından işletilen ve 24 Ağustos 2008 günü Manas Uluslararası Havalimanı'ndan İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı'na gitmesi planlanan bir Boeing 737-200 yolcu uçağının teknik arıza nedeniyle Manas Uluslararası Havalimanı'na geri dönmeye çalışırken kaza yapması ile sonuçlanan bir uluslararası charter yolcu uçuşudur. Kaza sonucunda uçakta bulunan 90 kişiden 65'i öldü.