İçeriğe atla

Bir sonraki Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi

-
‹ 2023 • Türkiye • 2033 ›
Bir sonraki Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi
En geç 7 Mayıs 2028
Kamuoyu yoklamaları
Harita
Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı

Bir sonraki Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye cumhurbaşkanını belirlemek için en geç 7 Mayıs 2028 tarihinde yapılacak seçimdir. İlk turu, bir sonraki Türkiye genel seçimleri ile aynı gün yapılacaktır.

Arka plan

2017 referandumu ve cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi

Bir önceki Türkiye genel seçimleri ve cumhurbaşkanlığı seçimi, 24 Haziran 2018'de gerçekleştirildi. Bu yeni sistemin kabul edildiği 2017 anayasa değişiklik referandumu, hazırlık aşamasında ve kampanya sırasında siyaset, basın ve halk tarafından tartışıldı. 2017 referandumunda anayasa değişikliklerinin seçmenler tarafından az farkla onaylanması ve YSK tarafından mühürsüz oyların geçerli sayılmasının ardından referandum sonucu da tartışıldı.[1] Anayasa değişikliğinin kabul edilmesiyle genel seçimlerin artık cumhurbaşkanlığı seçimleri ile aynı gün yapılmasına karar verildi. Başbakanlık makamı kaldırıldı. 2014'ten beri görevde olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2018'deki seçimde cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk cumhurbaşkanı seçildi.

Ekonomik kriz

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faiz oranları konusundaki alışılmışın dışındaki görüşlerinin krizin en önemli nedenlerinden biri olduğu öne sürüldü.[2][3]

Kriz, ilk olarak 2018 yılında doların hızlı artışı ile başladı. Ülkede 2018 yılında yüzde 20,3 olan enflasyon 2022 yılında yüzde 64 oldu, 2024 yılına gelindiğinde ise yüzde 68,5 olarak ölçüldü.[4][5][6] 2018 yılında, liranın dalgalanmalar nedeniyle önemli ölçüde değer kaybetmesi krizin gözle görülür biçimde ortaya çıkmasına yol açtı ve daha sonraki aşamada ödenemeyen borçlar ve ekonomik daralma ile daha derin bir boyuta ulaştı. 2022 yılına gelindiğinde, kamunun faiz borcu anapara borcundan daha fazlaydı.[7] Kriz nedeniyle pek çok küçük ve orta ölçekli işletme iflas etti.[8]

12 Kasım 2021'de Amerikan Doları 10 Türk Lirası bandını aştı. 23 Kasım 2021'de "Kara Salı" olarak da bilinen günde dolar önce 13 Türk Lirası düzeyini gördü, böylelikle bir günde 2₺ artarak rekora imza attı.[9][10][11] Merkez Bankası, 17 Aralık 2021'de önce 16, daha sonra 17'yi aşan Dolar kurunun, 20 Aralık 2021'de 18,36 Türk Lirası seviyesine yükselerek tarihi rekora ulaşması üzerine piyasaya 5. kez müdahale etti.[12][13] Hükûmet "kur korumalı mevduat sistemi" adıyla bilinen uygulamayı başlatarak, TL'nin değer kaybını yavaşlattı. 2024 Nisan itibarıyla Amerikan Doları 32 Türk Lirası seviyelerinde karşılık görmektedir.

Bazı kaynaklara göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, yükselen enflasyonla mücadele etmek için Ağustos 2023'te faiz oranlarını artırarak yükselterek "alışılmışın dışında" olan politikalardan ayrıldığını gösterdi. 2023 seçimlerinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından oluşturulan yeni ekonomi ekibinin amacının, ekonomiyi istikrara kavuşturmak ve ortodoks ekonomi politikalarına geri dönmek olduğu belirtildi.[14][15]

2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri

Recep Tayyip Erdoğan'ın üçüncü göreve başlama töreni
CHP Kurultayı'nda konuşan Kılıçdaroğlu

Bir önceki Türkiye genel seçimleri 14 Mayıs 2023'te, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu ise 28 Mayıs 2023'te gerçekleştirildi. 2014'ten beri görevde olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2023'teki seçimde yeniden cumhurbaşkanı seçildi. Genel seçimleri %35,62 oy alan Adalet ve Kalkınma Partisi meclisteki 600 sandalyenin 268'ini kazanarak birinci sırada yer aldı.

2023'ün "en önemli seçimi" olarak nitelendirilen,[16][17] seçimlerde Türkiye'nin tarihinde ilk kez ikinci tur oylaması düzenlendi.[18] Seçimlerin 18 Haziran 2023 tarihinde düzenlenecekti, ancak Recep Tayyip Erdoğan üniversite sınavları, Hac ziyareti ve yaz tatilinin başlangıcıyla çakışmaması için cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile seçimleri bir ay öne çekti.[19]

İlk turda Cumhur İttifakı'nın adayı Erdoğan ve Oğan beklentilerin ve anketlerin üzerinde bir performans göstererek sırasıyla %49,5 ve %5,2 oy alırken, Millet İttifakı'nın adayı Kılıçdaroğlu %44,9 ve İnce (oy pusulaları basıldıktan sonra seçimden çekildi) %0,4 oy oranında kaldı. Hiçbir aday geçerli oyların salt çoğunluğunu kazanamadığı için sonuçları belirleyen ikinci tur oylaması 28 Mayıs'ta düzenlendi.[20] Erdoğan ikinci turda oyların %52,18'ini alarak üçüncü dönem için yeniden göreve seçildi. Sonuçlar, Erdoğan'ın 1994'te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesinden bu yana üst üste kazandığı on birinci seçim zaferi olarak nitelendirildi. Erdoğan'a karşı seçimleri kaybeden dönemin Ana muhalefet partisi CHP'nin lideri Kılıçdaroğlu, 5 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen parti kurultayında genel başkanlık görevini kaybederek Özel'e devretti.[21]

2024 yerel seçimleri

Seçim sistemi

Türkiye Büyük Millet Meclisi ve cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir. Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen meclisin ve cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni meclisin ve cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam eder. Bu şekilde seçilen meclis ve cumhurbaşkanının görev süreleri de beş yıldır.[22]

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen değişikliklere göre cumhurbaşkanı adayının seçilebilmek için geçerli oyların salt çoğunluğunu alması (en az yüzde 50 oran + 1 oy) gerekmektedir. Hiçbir aday salt çoğunluğu sağlayamazsa ilk turda en çok oy alan iki aday arasında ikinci tur yapılır ve ardından salt çoğunluğu alan aday seçilir.

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen Anayasa'nın 101. Maddesi'ne göre cumhurbaşkanı, en fazla iki defa olmak üzere 5 yıllık görev süresi için doğrudan halk tarafından seçilir. Ancak 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen Anayasa'nın 116. Maddesi'ne göre cumhurbaşkanının ikinci döneminde, TBMM üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu (en az 360 vekil) kararıyla seçimler yenilenirse cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir. Cumhurbaşkanı seçimleri kendi yetkisiyle yenilerse 3. kez aday olamaz.[23]

Anayasa'nın 101. Maddesi'ne göre, bir adayın cumhurbaşkanlığı seçimine katılabilmesi için, en son parlamento seçimlerinde tek başına veya birlikte geçerli oyların yüzde 5'ini almış siyasi partiler ya da mecliste grubu bulunan siyasi partiler tarafından aday gösterilmesi gerekmektedir. Ayrıca, ilçe seçim kurullarında en az 100.000 seçmenin imzasını toplayabilen kişiler de aday olabilir.[24][25]

Adaylık süreci

Olası adaylar ve spekülasyonlar

Adaylığını ilan edenler

Anketler

Not listesi

  1. ^ Katıldığı bir programda aday olmak istediğini söylemiştir.

Kaynakça

  1. ^ "'Mühürsüz oy' tartışmalarının hukuki boyutu ne?". BBC Türkçe. 17 Nisan 2017. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  2. ^ "Turkey's leader is helping to crash its currency". Washington Post. 16 Mayıs 2018. 27 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2018. 
  3. ^ "Investors lose their appetite for Turkey". Financial Times. 16 Mayıs 2018. 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2018. 
  4. ^ "Enflasyon: Türkiye'de 2022'de yıllık enflasyon TÜİK'e göre yüzde 64,27, ENAG'a göre yüzde 137,55". BBC News Türkçe. 3 Ocak 2023. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2023. 
  5. ^ "TÜİK Kurumsal". data.tuik.gov.tr. 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2023. 
  6. ^ "Enflasyon TÜİK'e göre Mart ayında yüzde 68,50 oldu". BBC News Türkçe. 3 Nisan 2024. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  7. ^ "Cumhuriyet tarihinde bir ilk: Faiz ödemeleri anaparayı geçti". Sol. 4 Mayıs 2022. 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022. 
  8. ^ "Esnaf iflas etti, yurttaş icralık". Cumhuriyet. 23 Eylül 2022. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. 
  10. ^ "Dünya basını, TL'nin 'Kara Salı'sı ile ilgili olarak bir konuda hemfikir: Buna Erdoğan'ın söyledikleri ve politikaları sebep oldu". T24. 24 Kasım 2021. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2021. 
  11. ^ "Dolar/TL 13'ü de aştı". BloombergHT. 23 Kasım 2021. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2021. 
  12. ^ "Dolar/TL 14'ü aşarak rekor kırdı". BloombergHT. 13 Aralık 2021. 13 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  13. ^ "TCMB - Doğrudan Döviz Müdahalesine İlişkin Basın Duyurusu (2021-60)". www.tcmb.gov.tr. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  14. ^ "Turkey raises interest rates as it steps up decisive shift in economic policy". www.ft.com. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024. 
  15. ^ "Turkey's central bank raises interest rates again in another sign of normalizing economic policy". The Independent (İngilizce). 24 Ağustos 2023. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024. 
  16. ^ Ghosh, Bobby (10 Ocak 2023). "The World's Most Important Election in 2023 Will Be in Turkey". Washington Post. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  17. ^ Stamouli, Nektaria (17 Nisan 2023). "2023's most important election: Turkey". POLITICO (İngilizce). 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  18. ^ "Turkey's presidential election goes to run-off: Election council". www.aljazeera.com (İngilizce). 15 Mayıs 2023. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023. 
  19. ^ "Erdogan calls Turkish elections for May 14, three months after quake disaster". Reuters (İngilizce). 10 Mart 2023. 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023. 
  20. ^ "Turkey election: What five more years of Erdogan would mean". BBC News (İngilizce). 26 Mayıs 2023. 26 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2023. 
  21. ^ Adam Samson (5 Kasım 2023). "Turkey's opposition ousts longtime leader after general election defeat". 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". www5.tbmm.gov.tr. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023. 
  23. ^ "82 Anayasası'nda yapılan değişiklikler". Cumhuriyet. 30 Mart 2010. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  24. ^ "Seçim 2018: Cumhurbaşkanı adayları kimler oldu?". BBC Türkçe. 7 Mayıs 2018. 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  25. ^ "Siyasi partilerin cumhurbaşkanı aday başvurusunda yarın son gün". TRT Haber. 4 Mayıs 2018. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2021. 
  26. ^ "TV 100 ekranlarında Erdoğan Aktaş'ın Canlı Yayın Konuğuyum". Muharrem İnce Youtube. 7 Eylül 2023. 
  27. ^ "BABACAN: HER SİYASİ PARTİNİN GENEL BAŞKANI DOĞAL ADAY". ankahaber.net. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  28. ^ Mynet. "Mansur Yavaş için 2028 senaryosu! "Doğal cumhurbaşkanı adayıdır" diyen İsmail Saymaz, 1 Nisan'ı işaret etti". Mynet Haber. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 
  29. ^ a b "Özgür Özel CHP'nin Cumhurbaşkanı adaylarını açıkladı!". T24. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  30. ^ "Ekrem İmamoğlu hedefini açıkladı: Cumhurbaşkanlığına bir kez daha göz kırptı". Ensonhaber. 8 Ekim 2023. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  31. ^ Duvar, Gazete (22 Ağustos 2023). "Tuğçe Erçetin: 'Ekrem İmamoğlu 2028 formülünü işletebilirse Erdoğan'ı üçüncü kez yenebilir'". www.gazeteduvar.com.tr. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  32. ^ SELVİ, Abdulkadir (15 Ağustos 2023). "İşte İmamoğlu'nun 2028 stratejisi". Hürriyet. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  33. ^ "Kulis: 'İmamoğlu bu seçimde İBB, 2028'de cumhurbaşkanlığını hedefliyor'". Artı Gerçek. 14 Ağustos 2023. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  34. ^ "Yerel seçim sonuçları ve CHP'nin zaferi dünya basınında: 'Çok sayıda Türk, Ekrem İmamoğlu'nu potansiyel cumhurbaşkanı adayı olarak görüyor'". BBC News Türkçe. 1 Nisan 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024. 
  35. ^ "AK Parti'den 6'lı Masa'ya yanıt: Erdoğan 2028'de aday olmak isterse o zaman Meclis kararına ihtiyaç var". Independent Türkçe. 26 Ocak 2023. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  36. ^ "Bozdağ: Parlamento 2028'de seçimleri yenileme kararını alırsa Cumhurbaşkanı'mız 2028'de de aday olma hakkını elde edecektir". Independent Türkçe. 3 Şubat 2023. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  37. ^ "Süresiz başkanlık! Cumhur İttifakı, Erdoğan'ı 2028'de yeniden aday yapmanın yolunu arıyor". Cumhuriyet. 30 Eylül 2023. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  38. ^ "CHP değişiminin ana aktörü İmamoğlu seçim gecesi 2028'deki potansiyel rakibine gönderme yaptı: Teknolojiyi barış ve gelişme için kullanan Türkiye". T24. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024. 
  39. ^ "Sinan Oğan'dan 2028 kararı: Şimdiden ilan ediyorum, adayım". TGRT Haber. 6 Haziran 2023. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2023. 
  40. ^ "Davutoğlu: İlk genel seçimde cumhurbaşkanı adayı olacağım". 10 Aralık 2020. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023. 
  41. ^ "Yeniden Refah Partisi lideri Fatih Erbakan adaylığını açıkladı!". Cumhuriyet. 13 Eylül 2023. 15 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  42. ^ "Ümit Özdağ: "2028'de Cumhurbaşkanı adayıyım."". 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye cumhurbaşkanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olarak görev yapmış kişileri içeren listedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre cumhurbaşkanı, devlet ve hükûmet başkanıdır ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanlığını temsil eder. Cumhurbaşkanı, beş yıllığına görev yapar. Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir. Günümüzde cumhurbaşkanı; kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından doğrudan halk tarafından seçilmektedir. Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, ölüm, çekilme veya başka bir nedenle görevini sürdürememesi durumunda, yenisi seçilene kadar en yaşlı cumhurbaşkanı yardımcısı makama vekâlet eder.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Gül</span> 11. Türkiye cumhurbaşkanı (2007–2014)

Abdullah Gül, Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanı. Cumhurbaşkanlığı görevini 2007 - 2014 yılları arasında sürdürmüştür. Bu görevinden önce 4 aylığına 2002 - 2003 yılları arasında Türkiye Başbakanı olarak görev almıştır. 2003 - 2007 yılları arasında Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2007 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Türkiyenin 11. cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2007 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanının belirlenmesi için yapılan seçim. Nisan ayında başlayan ve olaylı geçen süreç 28 Ağustos'ta Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanı seçilmesiyle tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Meral Akşener</span> Türk siyasetçi

Meral Akşener, Türk tarihçi, akademisyen ve siyasetçidir. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü mezunudur, yüksek lisans, ardından doktora yaparak "tarih doktoru" unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu</span> Türkiyede yapılan beşinci halk oylaması

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, 21 Ekim 2007 tarihinde Türkiye'de, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi başta olmak üzere birtakım anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasıdır. Türkiye'de yapılan beşinci halk oylamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de seçimler</span>

Türkiye'de seçimler devletin altı pozisyonu için yapılır: cumhurbaşkanlığı (ulusal), parlamento (ulusal), belediye başkanlığı (yerel), ilçe belediye başkanlığı (yerel), il veya belediye meclis üyeleri (yerel) ve muhtarlar (yerel). Seçimler dışında referandumlar da yapılmaktadır.

Türkiye'nin kuruluşundan bu yana 12 farklı Türk vatandaşını cumhurbaşkanlığı makamına getiren yirmi iki cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. TBMM tarafından Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü dört defa, Celâl Bayar üç defa; Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer ve Abdullah Gül bir defa cumhurbaşkanlığına seçildiler. Cemal Gürsel, 27 Mayıs Darbesi sonrası yapılan genel seçimler sonucunda yine TBMM tarafından; Kenan Evren, 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası 1982 Türkiye anayasa referandumu sonucu (%91,37) cumhurbaşkanı olmuştur. Recep Tayyip Erdoğan, doğrudan halkoyuyla üç defa cumhurbaşkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde seçimler</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde seçimler, Anayasa ve kanunlarda belirtilmiş şekli ile yapılmakta olup seçim türleri Cumhurbaşkanlığı seçimi, Cumhuriyet Meclisi'ne milletvekili seçimleri ve yerel yönetim seçimleri olmak üzere üç çeşitli türde yapılır.

<span class="mw-page-title-main">2014 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Türkiyenin 12. cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2014 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye'nin 12. cumhurbaşkanını belirlemek için 10 Ağustos 2014 tarihinde yapılan seçim. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde cumhurbaşkanının doğrudan halk oyuyla seçildiği ilk seçimdir.

<span class="mw-page-title-main">Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimler tarihi</span> Recep Tayyip Erdoğanın aday olduğu seçimlerin listesi

Siyasi kariyerine 1975 yılında Millî Selamet Partisi Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığına seçilerek başlayan Recep Tayyip Erdoğan, ertesi yıl seçildiği İstanbul İl Gençlik Kolları başkanlığı görevini, Millî Selamet Partisi'nin 12 Eylül Darbesi sonrasında kapatılmasına dek görevini sürdürdü. 1983'te kurulan Refah Partisi ile siyasete döndü ve 1984 yılında partinin Beyoğlu ilçe başkanı oldu. Ertesi yıl düzenlenen genel kongrede Merkez Karar ve Yürütme Kurulu üyesi seçilirken aynı yıl partinin İstanbul il başkanlığına getirildi.

<span class="mw-page-title-main">2018 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 27. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2018 Türkiye genel seçimleri, 24 Haziran 2018'de yapılan ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27. döneminin 600 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir. 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen bazı değişikliklerin yürürlüğe girdiği seçimdir. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Türkiyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye cumhurbaşkanını belirlemek için 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimdir. 2018 Türkiye genel seçimleri ile aynı gün yapıldı. Seçim, normal şartlarda 3 Kasım 2019'da yapılması öngörülüyordu. Erkene alınmasının nedeni, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Bahçeli tarafından 2017 referandumda kabul gören anayasa değişikliğinin yürürlüğe girmesi için daha fazla beklenmemesi gerekçe olarak gösterilmiştir. Bunu takiben, 2018 seçimleri ile birlikte başbakanlık makamı kalktı ve başkanlık sisteminin ilk hükûmeti göreve başladı.

Cumhur İttifakı, 20 Şubat 2018 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi ile Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) arasında kurulan seçim ittifakıdır. Daha sonrasında Büyük Birlik Partisi ve Yeniden Refah Partisi de ittifaka katılmıştır. AK Parti listelerinden seçime gireceğini açıklayan Hür Dava Partisi ise Cumhur İttifakı'na dâhil olmadan dışarıdan destek vereceğini açıkladı. Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici, HÜDA PAR'ın Cumhur İttifakı'nda yer almadığını söyledi. Demokratik Sol Parti Genel Başkanı Önder Aksakal, DSP'nin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı destekleyeceğini ve AK Parti listelerinden seçime gireceklerini ifade etti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı</span> Türkiyede bir resmî makam

Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanından sonra devlet protokolünde 2. sırada yer alan makamdır. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyesidir. Makam, 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu ile oluşturuldu ve 2018'deki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018'de göreve başlamasıyla yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem İmamoğlu</span> İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

Ekrem İmamoğlu, Türk politikacı, iş insanı, 2019'dan beri İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı ve 2024'ten beri Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">2023 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 28. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2023 Türkiye genel seçimleri, 14 Mayıs 2023 tarihinde düzenlenen ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 28. döneminin 600 yeni üyesini belirlemiş olan seçimlerdir. 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bir konuşmasında 1950 seçimlerine atıfta bulunarak seçimlerin 14 Mayıs 2023'te yapılabileceğinin işaretini vermiştir ve bu tarih, bazı muhalif partiler tarafından seçim tarihi olarak kabul edilmiştir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 10 Mart 2023'te imzalanan bir kararnameyle seçimlerin yenilenmesine karar verildi. Aynı gün Yüksek Seçim Kurulu genel seçimlerin ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun 14 Mayıs'ta ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunun da 28 Mayıs'ta yapılmasına karar verdi.

<span class="mw-page-title-main">2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Türkiyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, Türkiye cumhurbaşkanını belirlemek için birinci turu 14 Mayıs 2023, ikinci turu 28 Mayıs 2023 tarihinde yapılmış olan seçimlerdir. Birinci turu 2023 Türkiye genel seçimleri ile aynı gün yapılmıştır.

14 Mayıs 2023 tarihinde düzenlenecek olan Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi için çeşitli şirketler Türkiye'deki oy verme eğilimlerini göstermek için kamuoyu yoklamaları yapmaktadır ve yapılan anketlerin sonuçları bu maddede listelenmektedir. Anketler yalnızca yurt içindeki seçmenleri kapsamaktadır ve yurt dışında oy kullanan gurbetçileri hesaba katmamaktadır. Anketlerin tarih aralığı, 24 Haziran 2018'de yapılan bir önceki seçimden günümüze kadardır.