İçeriğe atla

Bir sonraki Libya parlamento seçimleri

Bir sonraki Libya parlamento seçimleri
Libya
← 2014Belirlenecek

200 koltuğun tamamı
Çoğunluk için 101 sandalye gerekli

Görevdeki Başbakanı

Abdulhamid Dibeybe
Bağımsız



Libya'da 2021 yılından bu yana parlamento seçimlerinin yapılması planlanıyor. Başlangıçta 10 Aralık 2021 olarak planlanan seçimler, Libya'da devam eden siyasi kriz nedeniyle birçok kez ertelendi.

Arka plan

Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti Mart 2021'de kuruldu ve seçimler yapıldıktan sonra kalıcı bir hükûmet kurulana kadar bakıcı rolünde hizmet vermek üzere tasarlandı.[1] Başlangıçta 7 Aralık 2021 olarak planlanan tarih, Trablus'taki siyasi çıkmaz ve çatışmalar nedeniyle oylamanın yapılmasına günler kala 24 Aralık'a çekildi.[2]

Bu arada, Libya'nın doğusunda bulunan Temsilciler Meclisi, 21 Eylül 2021'de birlik hükûmetine karşı bir güvensizlik önergesi verdi. Meclis, 10 Şubat 2022'de Fethi Başağa'yı başbakan olarak atayarak Tobruk merkezli rakip Ulusal İstikrar Hükümetini (UİH) kurdu.[3]

Dibeybe, 22 Şubat 2022'de Haziran ayında seçim yapmayı planladığını açıklayarak UİH veya Başağa'yı tanımayı reddetti.[4] Mayıs ayına gelindiğinde ise bu öneriyi 2022 sonuna,[5] daha sonra da 2023'e erteledi.[6]

Mart 2023'te, Libya Anayasası'nda yapılan ve yeni bir hükûmet sistemi ile seçilmiş cumhurbaşkanı ve başbakanın görevlerini tanımlayan otuz dört madde içeren bir değişiklik hem Temsilciler Meclisi hem de Yüksek Danıştay tarafından kabul edildi.[7][8] Ancak pek çok mesele çözülmeden kaldı ve seçimlerin zamanlaması konusunda şüphe uyandırdı.[7][9][10]

Adaylar

Yüksek Ulusal Seçim Komisyonuna (YUSK) göre, 7 Aralık 2021 tarihine kadar 5385 aday parlamento seçimleri için kayıt yaptırmıştır.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Libyan lawmakers approve gov't of PM-designate Dbeibah". Al Jazeera. 10 Mart 2021. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  2. ^ "Libya electoral commission dissolves poll committees". www.aljazeera.com (İngilizce). 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  3. ^ "Libya rifts deepen as new PM named, incumbent refuses to yield". Reuters. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  4. ^ Alharathy, Safa (22 Şubat 2022). "Dbeibah announces four-track plan to hold legislative elections in June". Libya Observer. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
  5. ^ "Libya's PM Dbeibah proposes holding polls at end of 2022". Daily Sabah. 26 Mayıs 2022. 14 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022. 
  6. ^ "Libyan government ready to hold elections in 2023: PM - Dailynewsegypt" (İngilizce). 4 Ocak 2023. 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023. 
  7. ^ a b Emig, Addison (16 Ağustos 2023). "Libya's Elusive Elections: Will 2023 Be the Year for Elections?". Wilson Center. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "High State Council passes 13th amendment – paving way for Libyan elections?". Libya Herald. 2 Mart 2023. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023. 
  9. ^ Al Jazeera Staff. "Libya 6+6 deal: Loopholes cast doubt on democratic elections". www.aljazeera.com (İngilizce). 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023. 
  10. ^ Fasanotti, Federica Saini (24 Mayıs 2023). "The chimera of elections in Libya". Geopolitical Intelligence Services AG. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ Assad, Abdulkader (9 Aralık 2021). "5385 candidates register for parliamentary election, Libya's HNEC says". Libya Observer. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">2014 Libya parlamento seçimleri</span> Libyada parlamento seçimleri

Libya'da Temsilciler Meclisi için 25 Haziran 2014 tarihinde parlamento seçimleri yapıldı. Tüm adaylar bağımsız olarak yarışırken seçimler, milliyetçi ve liberal grupların sandalyelerin çoğunu kazandığı ve İslamcı grupların sadece 30 sandalyeye düşüşü ile sonuçlandı. Seçime katılım yüzde 18 ile çok düşüktü.

<span class="mw-page-title-main">Libya başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Libya başbakanı, Afrika ülkesi Libya'nın 1951 yılından bu yana ülkede kurulan hükûmetlerin başında bulunan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Fethi Başağa</span> Libyalı siyasetçi

Fethi Ali Abdüsselam Başağa, kısaca Fethi Başağa veya Fethi Ali Paşa olarak bilinen, şu anda Libya'nın geçici başbakanı olarak görev yapan bir Libyalı politikacıdır. 2018-2021 yılları arasında içişleri bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Temsilciler Meclisi (Libya)</span> Lİbyanın yasama organı

Temsilciler Meclisi (TM) (Arapça: مجلس النواب, romanize: Majlis al-Nuwaab), %18'lik bir katılımın olduğu 2014 Libya parlamento seçimlerinden kaynaklanan Libya yasama organıdır. 2014 yılının sonlarında, Libya İç Savaşı bağlamında başkent Trablus'u ele geçirmeye yönelik başarısız darbe girişiminin ardından, Temsilciler Meclisi kendisini Libya'nın uzak doğusundaki Tobruk'a taşıdı. Mayıs 2019'da Trablus silahlı saldırı altındayken Trablus'ta birkaç TM toplantısı yapıldı ve 45 gün için bir geçici başkan seçildi. 2014 ve 2021 yılları arasında Temsilciler Meclisi, Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki görevdeki Ulusal Birlik Hükümeti'ni desteklemeden önce Abdullah es-Sani liderliğindeki Tobruk merkezli hükûmeti destekledi. Eylül 2021'de Temsilciler Meclisi, Dibeybe liderliğindeki geçici Ulusal Birlik Hükûmeti'ne karşı bir güvensizlik oylamasını kabul etti.

<span class="mw-page-title-main">Başkanlık Konseyi (Libya)</span>

Başkanlık Konseyi 17 Aralık 2015 tarihinde imzalanan Libya Siyasi Anlaşması hükümlerine göre oluşturulmuş bir organdır. Konsey, Libya'nın devlet başkanı işlevlerini yerine getirir ve Libya Silahlı Kuvvetlerinin komutasını devralır. Anlaşma, Başkanlık Konseyinin kurulmasını memnuniyetle karşılayan ve Ulusal Mutabakat Hükümetinin Libya'nın tek meşru yürütme organı olduğunu kabul eden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından oy birliğiyle kabul edildi. Başkanlık Konseyi, Ulusal Mutabakat Hükûmetine başkanlık eder.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed el-Menfi</span> Libyalı siyasetçi

Muhammed Yunus el-Menfi, Tobruk, Libyalı diplomat ve politikacıdır. 5 Şubat 2021'de Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda Libya Başkanlık Konseyi'nin başkanı seçildi. Geçmişte, Libya'nın Yunanistan Büyükelçisi olarak görev yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Abdulhamid Dibeybe</span> Libyalı siyasetçi

Abdülhamid Muhammed el-Dibeybe, Libya'nın geçici Ulusal Birlik Hükümeti'nin şu anki başbakanı olan bir Libyalı politikacıdır. 5 Şubat 2021'de Libya Siyasi Diyalog Forumu sırasında ülkenin başbakanı olarak atandı ve Aralık 2021'de yapılması planlanan seçimlere kadar liderlik görevini sürdürmesi bekleniyor.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Birlik Hükûmeti (Libya)</span>

Ulusal Birlik Hükûmeti, Libya için 10 Mart 2021'de, Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükûmeti ile Tobruk merkezli İkinci es-Sani Kabinesi'ni birleştirmek için kurulan geçici bir hükûmettir. 5 Şubat 2021'deki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda Abdulhamid Dibeybe, birlik hükûmetine başbakan olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Bir sonraki Libya cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Libya devlet başkanlığı seçimi

Libya cumhurbaşkanlığı seçiminin başlangıçta 10 Aralık 2018'de yapılması planlanmış, ancak Halife Hafter'in Batı Libya Taarruzu nedeniyle ertelenmişti. Seçimin daha sonra 24 Aralık 2021'de yapılması planlanmıştı ancak Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu (YUSK) başkanının ülke çapındaki seçim komitelerinin feshedilmesi emrini vermesinin ardından süresiz olarak ertelendi.

Libya'da yeni anayasanın kurucu meclis tarafından hazırlanmasının ardından anayasa referandumu yapılacak. Anayasanın yayınlanması için beklenen tarih Aralık 2014 idi. Ancak bu tarih, ülkede devam eden ihtilaf nedeniyle ertelendi. Temmuz 2012'de, başlangıçta kurucu meclis seçimlerini organize etmekle görevlendirilen bir Genel Ulusal Kongre seçildi; ancak Geçici Ulusal Konsey, Libyalıların bunun yerine doğrudan kurucu meclisi seçmesine karar verdi. Genel Ulusal Kongre, 10 Nisan 2013 tarihinde kurucu meclis üyelerinin seçileceği konusunda anlaşmaya vardı.

<span class="mw-page-title-main">Libya'da seçimler</span>

7 Temmuz 2012'de, Libya İç Savaşı'ndan bu yana iktidarda olan Geçici Ulusal Konsey, Konsey'in yerini alacak 200 üyeli bir Genel Ulusal Kongre için demokratik seçimleri denetledi. Meclis, bir başbakan seçecek ve 2013'te parlamento seçimleri yapacaktı. Anayasa yazma süreci de belirlenecekti. Silahlı milisler, etnik azınlıklar ve radikal grupların neden olduğu huzursuzluk, Muammer Kaddafi'nin devrilmesini takip eden yıllar boyunca süreci ve hükûmeti baltaladı. Demokratik reformlara yönelik iç ilgisizlik süreci yavaşlatırken Avrupa Birliği gibi dış organlar, 2014 sonundan önce gerçekleşecek yeni bir anayasa taslağının hazırlanması için konsensüs oluşturmak için ulusal bir diyalog kurulması için hâlâ baskı yapıyorlardı. Ülkede istikrarı sağlamak ve huzursuzluğu bastırmak amacıyla parlamento seçimlerinin 25 Haziran 2014'te yapılması planlanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">2014 Libya Anayasa Meclisi seçimleri</span>

20 Şubat 2014'te Libya'da Anayasa Meclisi seçimleri yapıldı. Kurucu meclis seçimleri için adaylıklar 6 Ekim 2013'te başladı. 11 Kasım 2013 tarihi itibari ile meclise aday kayıtları sona erdi. Meclis, Libya'nın üç bölgesinden 20 üyeden oluşacak: Trablusgarp, Sirenayka ve Fizan. Komitenin çalışmalarının Mart 2014'ten Temmuz 2014'e kadar sürmesi bekleniyor. Daha önce iktidarda olan Ulusal Geçiş Konseyi tarafından Ağustos 2011'de sunulan anayasa bildirgesi, komisyonu Kongre'nin kendisinin atayacağını belirtti; ancak Genel Ulusal Kongre (GUK) bunun yerine, anayasa komisyonuna bireylerin seçilmesi için bir seçim yapılması yönünde oy kullandı. Anayasa komisyonu anayasayı hazırlayacak ve daha sonra referandumda oylanacak. 2014 Ocak ayı başı itibarıyla 1.001.910 seçmen SMS ile kayıt yaptırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2014 Libya yerel seçimleri</span>

2014 yılında Libya'da yerel seçimler yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">2019-2021 Libya yerel seçimleri</span>

Mart ve Nisan 2019'da Libya'da 20 belediyede yerel seçimler yapıldı. Libya Merkez Belediye Meclisi Seçimleri Komisyonu, 2019 yılında toplamda 68 belediyede seçim yapılmasını hedefledi. 2019-20 Batı Libya Taarruzu'na ilişkin seçimlerin düzenlenmesinde yaşanan zorluklar nedeniyle, 2019'da seçimler tamamlanamadı. 2021 için planlanan en az 30 ek meclis için yapılan seçimlerle 2020 ve 2021'e kadar devam ettiler.

Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu, 2011 Libya İç Savaşı'nın ardından ilki 2012'de yapılan seçimleri düzenlemek için Libya'da oluşturulmuş bir organdır.

<span class="mw-page-title-main">2017 Libya anayasa taslağı</span>

2017 Libya anayasa taslağı, 2014 Libya Anayasa Meclisi seçimlerinde Libya çevresinden seçilen 60 kişilik Anayasa Taslağı Meclisi tarafından hazırlanan Libya anayasa taslağıdır.

<span class="mw-page-title-main">2021 Ermenistan parlamento seçimleri</span>

2021 Ermenistan parlamento seçimleri, 20 Haziran 2021'de Ermenistan'da yapılan erken seçim. Aralık 2023'te yapılması gereken seçimler, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı ve Şubat 2021'deki darbe girişimi nedeniyle yaşanan siyasi kriz nedeniyle daha erken bir tarihte düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal İstikrar Hükûmeti</span> Libya hükûmeti

Ulusal İstikrar Hükûmeti, Libya'da 3 Mart 2022'de kurulan, Usame Hammad liderliğindeki ve Temsilciler Meclisi ile Libya Ulusal Ordusu tarafından desteklenen Sirte merkezli geçici bir hükümettir. Hükûmet, kuruluşundan bu yana Abdülhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti ile rekabet halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Usame Hammad</span> Libyalı siyasetçi

Usame Saad Hammad Salih Libyalı bir siyasetçidir. 16 Mayıs 2023 tarihinde Temsilciler Meclisi tarafından vekaleten Libya başbakanı olarak atanmıştır. Görevi Fethi Başağa'dan devraldı. Daha önceleri Başağa'nın maliye bakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Libya Geçici Anayasa Deklarasyonu</span> Libyanın geçici anayasası

Anayasal Deklarasyon, Libya İç Savaşı'nda Kaddafi hükûmetinin devrilmesi nedeniyle yürürlüğe giren Libya'nın mevcut en yüksek yasasıdır. Ulusal Geçiş Konseyi tarafından 3 Ağustos 2011 tarihinde son şekli verilmiş olup kalıcı bir anayasa yazılıp referandumda onaylanana kadar yürürlükte kalması amaçlanmaktadır. Belge, Başkan Yardımcısı ve UGK resmi sözcüsü Abdül Hafız Goga tarafından 10 Ağustos'ta düzenlenen bir basın toplantısıyla kamuoyuna duyurulmuştur.