İçeriğe atla

Bir Zamanlar Anadolu'da

Bir Zamanlar Anadolu'da
YönetmenNuri Bilge Ceylan
YapımcıZeynep Özbatur Atakan
SenaristNuri Bilge Ceylan
Ercan Kesal
Ebru Ceylan
Hikâye (eser)Ercan Kesal
OyuncularMuhammet Uzuner
Yılmaz Erdoğan
Taner Birsel
Görüntü yönetmeniGökhan Tiryaki
KurguBora Gökşingöl
Nuri Bilge Ceylan
TürüSuç,Dram
Yapım yılı2011
Süre163 dakika
ÜlkeTürkiye
Bosna Hersek
DilTürkçe
Diğer adlarıOnce Upon a Time in Anatolia(İngilizce),

Il était une fois en Anatolie(Fransızca) ,Érase una vez en Anatolia(ispanyolca), C'era una volta in Anatolia(İtalyanca), Pewnego razu w Anatolii(Lehçe),

Odnazhdy v Anatolii(Rusça)

Bir Zamanlar Anadolu'da, Nuri Bilge Ceylan'ın senaryosunu yazdığı ve yönettiği 2011 yapımı Türk dram filmi. Başrollerini Muhammet Uzuner, Yılmaz Erdoğan ve Taner Birsel'in paylaştığı film, bir doktor ile cinayet soruşturması yürüten bir savcının 12 saatlik gerilimli hikâyesini konu almaktadır.[1] On bir hafta süren filmin çekimleri Kırıkkale'nin Keskin ilçesinde gerçekleşti.[2]

Nuri Bilge Ceylan, bu filmiyle kentsel kaygılarını bir kenara bırakıp, tekrar taşranın sıkıntılı dünyasına dönmüş, ama bu sefer bir cinayet hikâyesinin gerilimini anlatmıştır. Film, bir doktor ile bir savcının 12 saatlik gerilimli öyküsünü peliküle aktarmıştır.

TRT'nin de katkısıyla, Bosna-Hersek ve Türkiye'nin ortak yapımı olan film[3] 11-22 Mayıs 2011 tarihleri arasında gerçekleşen 64. Cannes Film Festivali'nde büyük ödül Altın Palmiye için yarışacak filmler arasına girdi ve ikinci büyük ödül olan Büyük Ödül'ü kazandı.[4] Film, 84. Akademi Ödülleri'nde Türkiye'nin yabancı dilde en iyi film dalında Oscar aday adayı olarak seçilmiştir.

2016 yılının Ağustos ayında BBC'nin düzenlediği ve dünyanın her tarafından 177 film eleştirmeninin oy kullandığı "21. Yüzyılın 100 Harika Filmi" listesinde tek Türk filmi olarak 54. sırada yer almıştır.[5]

Oyuncular

Prodüksiyon

Yazım

Bir Zamanlar Anadolu'da; Nuri Bilge Ceylan, Ercan Kesal ve Ebru Ceylan tarafından yazıldı.[6] Filmin temelinde Ercan Kesal'in doktorluk yaptığı dönemde yaşadığı ve Kırıkkale'nin bir kasabasında işlenen cinayetin soruşturma süreci var.[7] Ebru Ceylan, filmin öyküsüne olan yakınlığını "Memur dünyasını yakından biliyorum, deneyimlerimi paylaştım. Kadınlar bu filmde çok yok ama erkek dünyasında ortaya çıkan masumane kadın imgesinin önemli olduğunu sanıyorum." sözleriyle belirtti.[7] 64. Cannes Film Festivali'nde basın gösterimi önceki gün yapılan toplantıda filmdeki "bol diyaloglar" hakkında sorulan sorulara Nuri Bilge Ceylan, bürokrasi dünyasında konuşkanlığın daha iyi geleceğini belirtti..[7] Hikâyenin bürokrasiyle olan "göbek bağı"nı Çehov sağladı.[7] Hatta filmde Çehov'dan birkaç alıntı vardır.

Tepkiler

Bir Zamanlar Anadolu'da eleştirmenlerden övgü dolu yorumlar aldı. 72 incelemenin değerlendirildiği eleştiri topluluğu sitesi Rotten Tomatoes'ta %92'lik bir yüzde yakaladı ve 10 üzerinden 8.2 puan aldı.[8] 21 incelemenin değerlendirildiği Metacritic'te 100 üzerinden 82 puan alarak "evrensel beğeni" statüsüyle listelendi.[9]

Bir Zamanlar Anadolu'da filminin de, Nuri Bilge Ceylan'ın diğer filmleri gibi fazlaca Sovyet yönetmen Andrey Tarkovski'nin etkisinde kaldığı ileri sürülmüştür. Bu filmin, özellikle de "tren metaforu, siyah köpek, doktor ve rüzgarda başakların dalgalanması" sahneleriyle ve uzun sekanslarıyla 1979 tarihli Tarkovski filmi İz Sürücü (Stalker) filmine çok benzediği hatta birebir aynı olduğu,[10] zaten Ceylan'ın diğer filmleriyle de Tarkovsky'nin ekolünü sinemasına iyice oturtmuş olduğu yazılmıştır.[11]

Bu öykünmenin olumlu ve doğal olduğunu düşünen bazı yazarlar da, Ceylan'ın diğer filmlerinden felsefi ve estetik boyutuyla da bir hayli farklı olan bu filmin yine Tarkovski'nin kendi deyimiyle "insanoğlunun gerçeklerini" aradığını, “Bir Zamanlar Anadolu’da”nın dramatik yapısıyla bir yandan Dostoyevski’yi, diğer yandan Çehov’u, hatta Gogol’u, lirik yapısıyla da Tarkovski’yi ve yine bir Rus sinema yönetmeni olan Andrey Zvyagintsev’i çağrıştırdığını belirtmişlerdir.[12]

Bir Zamanlar Anadolu'da filminin aldığı ödüller aşağıda listelenmiştir.

Ödüller

En İyi Erkek Oyuncu (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Senaryo (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Kurgu (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Senaryo (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Yönetmen (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Film (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Film (27.Uluslararası Haifa Film Festivali-2011)

En İyi Senaryo (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Yönetmen (10.Uluslararası Dublin Film Festivali-2012)

En İyi Yönetmen (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Kurgu (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Kurgu (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Senaryo (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Film (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Senaryo (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Görüntü Yönetmeni (44.Siyad Türk Sineması Ödülleri-2012)

En İyi Erkek Oyuncu (17.Sadri Alışık Ödülleri-2012)

En İyi Erkek Oyuncu (17.Sadri Alışık Ödülleri-2012)

En İyi Erkek Oyuncu (17.Sadri Alışık Ödülleri-2012)

Büyük Jüri Ödülü (64.Cannes Film Festivali-2011)

Jüri Büyük Ödülü (6.Asya Pasifik Film Ödülleri-2011)

En İyi Yönetmen (6.Asya Pasifik Film Ödülleri-2011)

En İyi Görüntü Yönetmeni (6.Asya Pasifik Film Ödülleri-2011)

En İyi Senaryo (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Kurgu (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Görüntü Yönetmeni (1.YEFA Ödülleri-2012)

En İyi Makyaj ve Saç (1.YEFA Ödülleri-2012)

[13]

Kaynakça

  1. ^ "Ceylan yine Cannes'da". sabah.com.tr. 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011. 
  2. ^ "Nuri Bilge Ceylan bir kez daha Cannes'da". ntvmsnbc. 18 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2011. 
  3. ^ "Ceylan Tekrar Cannes'da". trt.net.tr. Erişim tarihi: 16 Nisan 2011. []
  4. ^ "Nuri Bilge Ceylan'a "Jüri Büyük Ödül"ü". 6 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2011. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  6. ^ "'Sır Perdesi' biraz aralandı". Radikal. 8 Mayıs 2011. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011. 
  7. ^ a b c d "Ceylan'ın en konuşkan filmi". Radikal. 22 Mayıs 2011. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016. 
  10. ^ Gürkan Hacır. "Nuri Bilge Ceylan filmleri neden gişe yapamaz". aksam.com.tr. 26 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012. 
  11. ^ Suat Oktay Şenocak. "Tarkovski'nin T'si, Ceylan'ın C'si..." dorduncukuvvetmedya.com. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012. 
  12. ^ "Bir Zamanlar Anadolu'da veya 'Bir Ülkenin Otopsisi'". haber.sol.org.tr. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nuri Bilge Ceylan</span> Türk yönetmen, senarist, film yapımcısı ve fotoğrafçı

Nuri Bilge Ceylan, Türk yönetmen, senarist ve fotoğrafçı.

<i>Koza</i> (film, 1995)

Koza, Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği 1995 tarihli Türk filmi.

<i>Kasaba</i> (film) Nuri Bilge Ceylanın 1997 tarihli filmi

Kasaba, Nuri Bilge Ceylan tarafından yönetilen, başrolde Mehmet Emin Toprak'ın oynadığı 1997 tarihli film. Filmin dünya prömiyeri Şubat 1998'de Cannes Film Festivali'nde yapılmıştır. Kasaba, yarı otobiyografik hikâyesi, dramatik fotoğrafları ve yalın anlatımı ile özgün bir sinema dili barındırmaktadır. Film negatif formatta çekilmiştir. Bundan dolayı siyah beyazdır.

<i>Mayıs Sıkıntısı</i>

Mayıs Sıkıntısı, Nuri Bilge Ceylan'ın yazıp yönettiği 1999 Türk drama filmidir. Filmin başrollerinde Mehmet Emin Toprak, Mehmet Emin Ceylan ve Fatma Ceylan yer alıyor. Mayıs Sıkıntısı, Nuri Bilge Ceylan'ın 1995'te 20 dakikalık Koza ve 1997'de 85 dakikalık Kasaba'dan sonra üçüncü filmi. Film, En İyi Yönetmen, En İyi İkinci Film ve En İyi Laboratuvar kategorilerinde 1999 Altın Portakal Film Festivali'nde ödüller kazanmıştır. Jüri ayrıca filmin tüm amatör oyuncularına özel ödüller vermiştir.

<i>Uzak</i> (film, 2002) 2002 yapımı Türk dram filmi

Uzak, yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın 2002 yılında çektiği bol ödüllü filmi. 2003 yılında Cannes Film Festivali'nde Büyük Ödül'ü kazanmıştır. Film, 76. Akademi Ödülleri'nde Türkiye'nin yabancı dilde en iyi film dalında Oscar aday adayı olarak seçilmiştir.

<i>İklimler</i>

İklimler, Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği ve oynadığı 2006 yapımı Türk filmi. 20 Ekim 2006'da gösterime girmiştir. Film 56. Cannes Film Festivali'nde FIBRESCI ödülü ile birçok festivalde ödül kazanmıştır.

<i>Üç Maymun</i> 2008 yapımı Türk dram filmi

Üç Maymun, 2008 Türkiye-Fransa-İtalya ortak yapımı Nuri Bilge Ceylan filmidir. Yönetmenin Uzak ve İklimler'den sonra Cannes Film Festivali'nin yarışmalı bölümüne kabul edilen üçüncü, toplamda ise beşinci uzun metrajlı filmidir.

Ebru Ceylan, Türk fotoğrafçı, senarist ve oyuncu. Eşi Nuri Bilge Ceylan'ın İklimler filmindeki oyunculuğu ile ünü artmıştır.

Zeynep Özbatur Atakan, yapımcı.

Murat Kılıç, Türk oyuncu.

<i>Hudutların Kanunu</i> Yılmaz Güneyin başrolündeki 1966 yapımı film

Hudutların Kanunu, yönetmenliğini Lütfi Ömer Akad'ın yaptığı, senaryosunu Yılmaz Güney'in yazdığı, başrollerinde Yılmaz Güney, Pervin Par, Erol Taş, Tuncel Kurtiz, Osman Alyanak gibi oyuncuların yer aldığı 1966 yapımı Türk filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Ercan Kesal</span> Türk oyuncu, yönetmen ve hekim

Ercan Kesal, Türk oyuncu ve yazardır.

<i>Kış Uykusu</i> (film) Nuri Bilge Ceylanın 2014 yapımı filmi

Kış Uykusu, Nuri Bilge Ceylan tarafından yönetilmiş olan 2014 yapımı Türk filmidir. Başrollerinde Haluk Bilginer, Demet Akbağ, Melisa Sözen, Ayberk Pekcan, Nejat İşler ve Serhat Kılıç yer almaktadır. Film, 2014 yılında Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye Ödülü kazanmıştır. Film aynı festivalde FIPRESCI Ödülü'ne de layık görülmüştür. Filmin ilk gösterimi festival kapsamında 16 Mayıs 2014'te yapılmış, 13 Haziran'da da Türkiye'de gösterime girmiştir. Yılmaz Güney'in 1981 yapımı Yol filminin ardından Altın Palmiye kazanan ikinci Türk filmidir.

<span class="mw-page-title-main">2014 Cannes Film Festivali</span>

67. Cannes Film Festivali 14 - 25 Mayıs 2014 tarihlerinde düzenlenmiş uluslararası film festivalidir. Yeni Zelandalı yönetmen Jane Campion ana yarışma kategorisinin jüri başkanlığını yapmıştır. Festivalde Altın Palmiye ödülünü Nuri Bilge Ceylan'nın filmi Kış Uykusu kazandı.

<i>Ahlat Ağacı</i> (film) 2018 yapımı Türk filmi

Ahlat Ağacı, yönetmenliğini Nuri Bilge Ceylan'ın gerçekleştirdiği, dram türündeki, 2018 çıkışlı sinema filmidir. Nuri Bilge Ceylan, filmin senaryosunu da eşi Ebru Ceylan ve Akın Aksu ile birlikte yazdı. İlk gösterimi 71. Cannes Film Festivali'nde gerçekleştirilen filmin başrollerinde Aydın Doğu Demirkol, Murat Cemcir ve Bennu Yıldırımlar yer almaktadır.

<i>Kuru Otlar Üstüne</i> Nuri Bilge Ceylanın 2023 çıkışlı filmi

Kuru Otlar Üstüne, Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği ve senaryosunu Ebru Ceylan ve Akın Aksu ile birlikte yazdığı 2023 çıkışlı bir Türk dram filmi. Başrollerini Deniz Celiloğlu, Merve Dizdar ve Musab Ekici'nin paylaştığı film, Doğu Anadolu'nun kırsal kesiminde çalışan ve İstanbul'a atanmayı ümit eden bir öğretmenin öğrencisini taciz etmekle suçlanmasını konu alır. Filmin prömiyeri, Dizdar'ın En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazandığı 2023 Cannes Film Festivali'nin ana yarışma bölümünde 19 Mayıs 2023 tarihinde yapıldı. En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü için Türkiye'nin adayı olarak seçilen film, 29 Eylül 2023 tarihinde ülke genelinde sinemalarda gösterime girdi.

<i>Beni Çok Sev</i> 2021 yapımı Türk dram filmi

Beni Çok Sev, 19 Kasım 2021'de Netflix'te ilk gösterimi yapılan, senaryosu ve yönetmenliği Mehmet Ada Öztekin'e ait olan, başrollerini Sarp Akkaya, Ercan Kesal, Aleyna Özgeçen ve Songül Öden'in paylaştığı Türk yapımı dram filmi.

Muzaffer Özdemir, Türk oyuncudur. Ağırlıkla Nuri Bilge Ceylan'ın Mayıs Sıkıntısı ve Uzak filmlerinde oynadığı karakterler ile tanındı. Her iki filmde de Nuri Bilge Ceylan otoportresine yakın özellikler taşıyan karakterleri oynarken Kasaba'da Deli Ahmet karakterini canlandırdı. Uzak filminde canlandırdığı Mahmut karakteri ile 2003'te Cannes Film Festivali En İyi Erkek Oyuncu Ödülünü Mehmet Emin Toprak ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Cannes Film Festivali'nde Türkiye</span>

Cannes Film Festivali, Fransa'nın güneyinde bulunan Cannes kentinde her yıl genellikle mayıs ayında düzenlenen uluslararası bir festivaldir. Festivale dünyanın her yanından ve her türden yeni filmler katılır. Festivalin en prestijli ödülü, "En İyi Film" olarak belirlenen filme verilen Altın Palmiye'dir. 1946 yılında kurulan ve sadece davetlilerin katılabildiği festival, Venedik Film Festivali ve Berlin Film Festivali ile birlikte Avrupa'nın en önemli üç uluslararası festivalinden biri olarak görülmektedir. Kimilerine göre ise "Oscar" olarak anılan Akademi Ödülleri'nden sonra dünyadaki en prestijli film törenidir. Her yıl ortalama 20 filmin yarıştığı festivalde kazananlar, uluslararası sanatçılardan oluşan jüriler tarafından belirlenir. Türkiye de festivalde çeşitli başarılar elde eden ülkelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Nuri Bilge Ceylan'ın kazandığı ve aday gösterildiği ödüller listesi</span>

Nuri Bilge Ceylan'ın kazandığı ve aday gösterildiği ödüller listesi, Türk yönetmen, senarist ve fotoğrafçı Nuri Bilge Ceylan'ın kazandığı ve aday gösterildiği ödüllerin listesidir.