Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Mirsaid Sultangaliyev, Orta Asya'daki Türk halklarını birleştirerek sosyalist bir Türkistan devleti kurmak istemiş Tatar lider ve düşünce adamı. Müslüman "ulusal komünizm"in kurucusudur.
Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi, 1898'de kurulan, Rusya'nın ilk Marksist partisi. Daha sonra Bolşevik ve Menşevik olmak üzere ikiye bölünmüştür.
Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.
Moisei Solomonoviç Uritski Rus Bolşevik lider. Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar kapsamında cinayet sonucu öldürülmüştür. Aynı gün Bolşeviklerin lideri Lenin de suikaste uğramış ve ağır yaralanmıştır. Bu saldırıların ardından Bolşevikler tarafından Kızıl Terör uygulamaları başlatılmıştır.
Lenin'in Vasiyeti, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından 1922 yılı sonu – 1923 yılı başında yazılan belge. Belgede Lenin Sovyetler Birliği yönetim organlarında değişiklik yapılması gereğini bildirmektedir. Ayrıca Sovyet liderleri hakkında düşüncelerini de sıraladığı belgede özellikle Josef Stalin'in Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri görevinden alınmasını önermiştir. Yaptırım özelliği olmayan belgenin Merkez Komite'de gündem edilmesi üzerine Stalin görevinden istifa etse de, Merkez Komite tarafından buna izin verilmemiştir.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi III. Kongresi 25 Nisan-10 Mayıs 1905 tarihleri arasında Londra'da toplandı.
Otzovistler, Rusça "geri çağırmak" fiilinden türetilen, 1908'de Bolşevikler arasında görüş ayrılığı sonucu ortaya çıkan bir grubu tanımlamak için kullanılan terim. Özellikle Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Konferansı'nda Menşeviklere ve tasfiyecilik yanlılarına yönelik söylenmiştir.
Ne Yapmalı?, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından 1901-1902 yılları arasında yazılan kitap. Eserin başlığı, Nikolay Çernişevski tarafından aynı isimle yazılan romandan esinlenmiştir.
Bu maddede; Rus sosyalist devrimci, Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'e ait kitap, yazı, konuşma, makale ve mektup gibi eserler ile kendi hakkında yazılmış kitaplar yer almaktadır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin öncüsü ve Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) ilk lideridir. Lenin, dünyada eserleri yabancı dile en fazla tercüme edilen kişidir.
Rusya'da Kapitalizmin Gelişmesi, Bolşevik lider Lenin'in 1899 yılında Vladimir Ilyin takma adıyla yayınlanan eseri. Lenin; bu eseriyle birlikte kendi marksist yöntemlerini geniş kitlelere tanıtacak ve bu yöntemler ileride Leninizm adıyla doktrinleştirilecektir.
Marksizmin Bir Karikatürü ve Emperyalist Ekonomizm, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından Ağustos-Ekim 1916 tarihleri arasında yazılan eser. Kitap Türkçe olarak ilk kez Sol Yayınları tarafından 1979 yılında yayınlanmıştır.
Emperyalizm, Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, Bolşevik lider Vladimir Lenin'in Ağustos-Ekim 1916 tarihleri arasında yazdığı ünlü eseri. İlk kez 1974 yılında Cemal Süreya tarafından Türkçeye çevirilen kitap, ilk kez Sol Yayınları tarafından 1979 yılında Türkçe olarak yayımlanmıştır.
"Sol" Komünizm, Bir Çocukluk Hastalığı, Bolşevik lider Vladimir Lenin'in 1920 yılında yazmış olduğu eser. Lenin, bu yapıtında sol komünizm düşüncesini kıyasıya eleştirmektedir. Yapıtında bu düşüncelerini "Komünistlerin tüm görevi, icat edilmiş, çocukça "radikal" şiarlarla kendini geri kalmışlardan tecrit etmek değil, onları inandırmak, onlar arasında çalışmaktır." şeklinde özetleyerek açıklar. Burada yazılan teoriler ve görüşler Marksist-Leninist ideolojiye dayanak oluşturmuştur.
Demokratik Devrimde Sosyal-Demokrasinin İki Taktiği, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından yazılan ve 1905 tarihinde yayınlanan eserdir. Türkiye'de ilk kez 1967 yılında Sol Yayınları tarafından yayınlandı.
Sosyalizm ve Savaş, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından Temmuz-Ağustos 1915'te yazılan Cenevre'de broşür halinde basılan eser. İlk Türkçe baskısı 1970 yılında Sol Yayınları tarafından yapıldı.
Materyalizm ve Ampiryokritisizm, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından 1908 yılında yazılan ve 1909 yılında yayımlanan eser. Lenin'in en çok bilinen felsefe kitabıdır. Türkçeye ilk kez Sevim Belli tarafından çevirilen eser 1976 yılında Türkiye'de Sol Yayınları tarafından yayınlandı.
Tasfiyecilik Üzerine, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından tasfiyecilik üzerine yazılan yazıların derlendiği, İlerleme Yayıncılık tarafından 1973 yılında Progress Publishers'ın bastığı eserden çevrilip basılan eser. İlk Türkçe baskısı 1977 yılında Sol Yayınları tarafından yapıldı.
Leninizmin İlkeleri, Bolşevik lider Vladimir Lenin'den sonra Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin'in yazdığı ve ilk kez 1924 yılında yayımlanan eser. Türkçe baskısı ilk kez 1969 yılında Sol Yayınları tarafından yayımlandı.
Rusya
