Bilkisu Yusuf

Bilkisu Yusuf (2 Aralık 1952 ö. 24 Eylül 2015) ya da bilinen adıyla Hacı Bilkisu Yusuf, Nijerya’da Kaduna, Kano ve Abuja’da önde gelen gazetelerde editörlük ve köşe yazarlığı yapmış Nijeryalı bir gazetecidir. Nijerya’da ulusal bir gazetenin ilk kadın yöneticisi ve iki tane daha gazetenin editörü olarak bilinir. Bilkisu Yusuf bir Hausa, Müslüman, feminist ve Uluslararası İlişkiler’de Nijerya Cumhurbaşkanı danışmanı ve Nijerya’da Kadınlar (WIN), Müslüman Kadınlar Birliği Federasyonu (FOMWAN) gibi sivil toplum örgütlerinin (NGO) kurucusu olan bir dinlerarası toplum savunucusudur. 2015’te Suudi Arabistan, Mekke’de hac sırasında oluşan bir izdihamda Mina’da ölmüştür.

Bilkisu Yusuf 2 Aralık 1952’de doğdu. İlkokul eğitimini Ansar İlkokulu’nda aldı. Ortaokul eğitimini ise Dala, Kano’da 1964’te Devlet Kız Koleji’nde gördü. Yusuf, yüksek öğrenimini siyaset bilimi ve gazetecilik üzerine yaptı. Zaria, Nijerya’da bulunan Ahmadu Bello Üniversitesi’nde siyaset bilimi üzerine lisans derecesi kazandı. Mastır derecesini ise; Amerika, Wisconsin, Madison’daki Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler üzerine kazandı. Ve gazetecilik üzerine 1986’da Rusya, Moskova’daki, Moskova Uluslararası İlişkiler Devlet Enstitüsü’nde Uluslararası Gazetecilik Okulu’ndan yüksek lisans derecesi aldı.

İlk evliliğini Devlet Baş Yargıcı olan Alhaji Sanusi Cinoma Yusuf ile yaptı. Çiftin Moshood Sanusi Yusuf adında bir oğlu ve Nana Fatima adında bir kızları oldu. Daha sonra boşandılar. Bilkisu Yusuf’un ilk eşi 73 yaşında öldü. İkinci eşi Mustapha Bintube ile evlendi. Değerli Hacı ön adı ona Mekke’de kutsal yolculuğu tamamladıktan sonra verilmiştir. Nijerya’nın Ulusal Hac Komisyonu’nda kadınların lideri olarak görevliyken ölmüştür.

Nijerya, Abuja’da Daily Trust ve Leadership gazetelerinde gazetecilik yaptı. Wiscosin-Madison Üniversitesi’nden döndükten sonra, 1983’ten 1987’ye kadar Kano’daki Sunday Triumph’da ilk kadın editör oldu. Aynı zamanda 1987 Kaduna’da New Nigerian ve 1990’da Citizen Magazine’de editörlüğü sürdürdü. ‘’Sivil Toplum İzliyor’’ köşe yazısı ile biliniyordu. Nijerya’daki genç kadın gazetecilerin rehberlik ettiği Kadın Gazetecilerin Nijerya Birliği’nde (NAWOJ) aktifti.

Yusuf, Uluslararası İlişkiler’de Nijerya Cumhurbaşkanı danışmanıydı.

Aynı zamanda saygın bir kadın hakları eylemcisiydi. Bilkisu Yusuf Nijerya’da ilk feminist topluluklardan olan Nijerya’da Kadınlar (WIN), Müslüman Kadınlar Birliği Federasyonu (FOMWAN), Nijerya Sıtmaya Karşı Dinlerarası Hareket Birliği (NIFAAM) ve Nijerya Sağlık Reformu Vakfı (HERFON) gibi birçok sivil toplum örgütü (NGO) kurdu. Nijerya Müdafaa’nın yetkili yöneticisiydi. Aynı zamanda Chibok kızlarının güvenli geri dönüşünü amaçlayan Bring Back Our Girls’te (Kızlarımızı Geri Getir) aktifti.

Yaklaşık sabah saat 9 gibi 24 Eylül 2015’te Suudi Arabistan Mina’da kesişim noktasında bir izdiham meydana geldi. İzdiham, hacıların Hac sırasında şeytan taşlamayı temsil ettiği sütunların olduğu Müzdelife’den Cemerrat’a gittikleri yol üzerinde gerçekleşti. Oradan Mekke’deki Ulu Cami’ye gideceklerdi. İzdiham boyunca 2000’in üzerinde hacı ezilerek hayatını kaybetti ve hayatını kaybedenlerin yaklaşık 200’ünün Nijerya vatandaşı olduğu tespit edildi. Bilkisu Yusuf da izdihamda hayatını kaybedenler arasındaydı. İzdihamda ezilerek hayatını kaybeden diğer bir tanındık Nijeryalı, Profesör Tijjani El-Miskin’di.

Nijerya Cumhurbaşkanlığı izdihamla ilgili şu ifadeleri yayınladı: ‘’Cumhurbaşkanı Buhari Nijerya ve Nijerya’nın dışındaki gazetecilere hayata gözlerini yummuş olsa dahi her zaman parlak bir rol model olarak kalacak, saygın, seçkin, oldukça güvenilir, bilgili ve kendini mesleğine adayan bir örnek olan Hacı Bilkisu’nun üzücü vefatında Nijeryalı Gazeteciler Birliği ve Nijeryalı Editörler Loncası’nın acısını paylaşıyor.’’ Demokrasi ve Kalkınma Merkezi yöneticisi Jibrin İbrahim, Yusuf’u: ‘’Harika bir hümanist, avukat, gazeteci, işbirlikçi ve her şeyden önce Tanrı yolunda hayatını kaybeden fedakâr bir Müslüman’’ olarak tanımladı. Bring Back Our Girls’ün (Kızlarımızı Geri Getir) yöneticisi ve Nijerya eski Eğitim Bakanı Dr Oby Ezekwesili: ‘’Bilkisu tüm yaşamı boyunca çocukların eğitimi için savaştı. Davasında tutarlı oldu. Bu dünyadan göçtüğü ana kadar asla bıkmadı, yorulmadı. Kardeşimizin harika atılımlarını kutluyoruz. Geniş ailemizin bir parçası olduğu için çok şanslıyız’’ dedi. Yusuf’la Triumph gazetesinde çalışan eski editör Aliyu Muktar: ‘’O benim için muhteşem bir kariyer kadını, çok kapsamlı ve mütevazı bir rol model. Biliyorsunuz, o cesur, içten ve her zaman ezilenler için savaşan biriydi. Aynı zamanda bildiğiniz yaşam felsefesi; Hacı, nerede bir adaletsizlik, haksızlık varsa ona tahammül etmeyen kimsedir, idi’’ dedi.

Bilkisu Yusuf, Mike Awoyinfa ve Dimgba Igwe tarafından yazılan Nijerya Gazeteciliği ansiklopedik referans için görüşülen 42 gazeteciden biriydi.

• Hausa halkı
• Hac sırasında hadiseler
• Nijerya’daki Kadınlar

• Coles, Catherine M.; Mack, Beverly, eds. (1991). Hausa Women in the Twentieth Century. Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press. p. 11.
• McGarvey, Kathleen (2009). Muslim and Christian Women in Dialogue: The Case of Northern Nigeria. Peter Lang. p. 165.
• a b "Lost in the Hajj stampede was a pioneering journalist who united Christians and Muslims". Public Radio International. September 29, 2015.
• a b c Chesa, Chesa; Oyoyo, Juliet; Faturoti, Gbenga. "Female Editor, Bilikisu; El-Miskeen, 4 Others Die In Hajj Stampede". dailyindependentnig.com.
• a b c "Bilkisu died on national assignment – Husband". dailytrust.com.ng.
• a b c d e f "Hajiya Bilkisu: She was too good and true". The Nation Nigeria.
• a b "Bilkisu Yusuf". wisemuslimwomen.org.
• a b "Obituary: Hajiya Bilkisu, mni (1952-2015)". dailytrust.com.ng.
• "Kano Emirate Kingmaker, Madaki Passes On At 73". Liberty Radio 91.7fm Kaduna.
• a b c "Hajiya Bilkisu Yusuf". georgetown.edu.
• a b International Press Institute (September 28, 2015). "International Press Institute: IPI mourns former board member Hajiya Bilkisu Yusuf". freemedia.at.
• "Late Bilkisu Yusuf". dailytrust.com.ng.
• Agency Reports (September 27, 2015). "NAWOJ Mourns Bilkisu Yusuf Who Died In Tragic Mecca Stampede". The Trent.
• "Lost in the Hajj stampede was a pioneering journalist who united Christians and Muslims". Public Radio International.
• a b "My tribute to Bilkisu Yusuf". Uncova.
• https://web.archive.org/web/20150926111536/http://newsdiaryonline.com/bilkisu-yusuf-legacies-of-a-history-of-winningby-jibrin-ibrahim/
• "Mecca stampede: FOMWAN mourns North's first female editor, Bilkisu Yusuf – DailyPost Nigeria". DailyPost Nigeria. September 26, 2015.
• "How the Hajj Stampede Unfolded". New York Times. September 25, 2015.
• Kasolowsky, Raissa (October 29, 2015). "Death toll in Saudi haj disaster at least 2,070: Reuters tally". Reuters. Retrieved November 26, 2015.
• Jon Gambrell - AP (19 October 2015). "Saudi Arabia hajj disaster death toll at least 2,177". Washington Post.
• "Saudi Tragedy: Hajj Commission Identifies 30 Dead Nigerians, Articles – THISDAY LIVE". thisdaylive.com. September 26, 2015.
• a b "Buhari laments death of Bilkisu Yusuf,other pilgrims". Dateline News – Nigeria Online News – Nigeria Breaking News.
• a b c "The World Factbook". cia.gov.
• "Mecca Pilgrimage". meccapilgrimage.com.
• "Chibok: Inside the Search for the School Girls Abducted by Boko Haram". TIME.com.
• publisher. "Exit of Journalism Icon, Bilkisu Yusuf". Realnews Magazine.
• http://leadership.ng/chibokgirls/464035/bbog-group-mourns-hajiya-bilkisu-yusuf3 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• a b publisher (October 5, 2015). "Exit of Journalism Icon, Bilkisu Yusuf". Realnews Magazine.^[1]

1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2017.