Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.
Cep bilgisayarı - PDA, taşınabilir küçük cep bilgisayarları.
Kişisel bilgisayar veya PC, şahsi kullanımına yönelik özel olarak tasarlanmış, herhangi bir uzman veya operatörün yardımı olmadan kişilerin kendi başlarına kullanabileceği bilgisayar türü. Masaüstü bilgisayarlar, dizüstü (laptop) bilgisayarlar ve tablet bilgisayarlar, PC'lere örnek olarak verilebilir. Kişisel bilgisayarlar evde, büroda veya mobil olarak kullanılabilirler.
Mobil cihaz, elinde tutabilmek ve kullanabilmek için yeterince küçük olan bir bilgisayardır. Genel olarak, herhangi bir el tipi bilgisayar cihazında dijital düğmeler ve klavye ile fiziksel bir klavye ile birlikte fiziksel düğmeler ile bir dokunmatik ekran arayüzü sağlayan bir LCD veya OLED düz ekran arayüzü bulunur. Bu tür cihazların çoğu internete bağlanabilir ve araç eğlence sistemleri veya kulaklık gibi diğer cihazlarla Wi-Fi, Bluetooth, hücresel ağlar ve NFC aracılığıyla birbirine bağlanabilir. Entegre kameralar, sesli ve görüntülü telefon görüşmeleri yapma ve alma yeteneği, video oyunları ve GPS özellikleri yaygındır. Güç genellikle lityum pil ile sağlanır. Mobil cihazlar, söz konusu yetenekler için uzmanlaşmış üçüncü taraf uygulamaların yüklenmesine ve çalıştırılmasına izin veren mobil işletim sistemleri çalıştırabilmektedir.
vi, 1976 yılında BSD'nin ilk sürümleri için Bill Joy tarafından yazılmış ekran yönelimli metin düzenleme yazılımıdır.
Akıllı telefon, cep telefonunun sağladığı klasik özelliklere, bilgisayar dünyasının bir ürünü olan PDA’lerin özelliklerinin de eklenmesiyle tasarlanan gelişmiş mobil iletişim cihazıdır. Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri bulunur bu sayede birçok farklı amaç için daha aktif bir şekilde kullanılabilir ve neredeyse her iş için bir uygulama bulunabilir.
Tablet bilgisayar veya sadece tablet, tek bir ünitede ekran devresi ve batarya bulunan bir mobil bilgisayardır. Tabletler parmak-kalem hareketlerini algılayabilen, fare ve klavye ile kombine edilebilen, kamera ve ivmeölçer gibi sensörlerle donatılan cihazlardır. Temel özellikleri kontrol edebilmek amacıyla ekstra fiziksel tuşlar içerebilir. İçerdiği sanal klavye eklentisi ile kullanılır.
Android, Google ve Open Handset Alliance tarafından, cep telefonları, tabletler ve televizyonlar için geliştirilmekte olan, Linux tabanlı, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Sistem açık kaynak kodlu olsa da, kodlarının ufak ama çok önemli bir kısmı Google tarafından kapalı tutulmaktadır. Google tarafından ücretsiz sunulmasının sebebi, sistemin daha hızlı ve çabuk gelişmesi, birçok popüler marka tarafından kullanılması ve bu sayede reklamlarının daha fazla kişiye ulaşmasını sağlamaktır. Google, Android sistemi üzerinde çalışan Google Play marketteki oyun ve uygulamalar üzerinde aldığı reklamları yayınlayarak para kazanmaktadır. Android'in desteklenen uygulama uzantısı ".apk"dır.
Sanal konsol, bilgisayar işlemede ve Unixware, Linux ve BSD gibi bazı işletim sistemlerinde, klavye ve ekran arasında yaratılmış kavramsal bir bağ arayüzüdür. Sistem konsolu kullanıcının birbirinden bağımsız arayüzleri görebilmek için sanal konsolları değiştirmesine olanak sağlayan tek bir konsoldur. Sanal konsollar en az 1980'lerdeki Xenix'e kadar uzanır.
Sanallaştırma bilgisayar kaynaklarının kullanıcılardan soyutlanması işlemine verilen isimdir. Bunu yapmak için kullanılan metodlar bilgisayar kaynaklarının paylaştırılmasını veya birleştirilmesini sağlar. Sanallaştırmanın ilk hedefi kullanıcıya bir soyutlama tabakası sunarak kullanıcıyı kaynaklardan soyutlamak. Böylece kullanıcı ve kaynaklar arasına bir mantıki katman eklenmiş oluyor. Bir hiper yönetici veya sanal makine monitörü (VMM), sanal makineleri oluşturan ve çalıştıran bilgisayar yazılımı, bellenim veya donanımdır. Bir hipervizörün bir veya daha fazla sanal makineyi çalıştırdığı bir bilgisayara ana makine adı verilir ve her sanal makineye konuk makinesi adı verilir. Hiper yönetici, konuk işletim sistemlerini sanal bir işletim platformuyla sunar ve konuk işletim sistemlerinin yürütülmesini yönetir. Çeşitli işletim sistemlerine sahip birden fazla aygıt, sanallaştırılmış donanım kaynaklarını paylaşabilir. Örneğin; Linux, Windows ve macOS işletim sistemlerinin tümü, tek bir fiziksel x86 makinede çalışabilir. Konuk işletim sistemleri aynı çekirdeğe sahip farklı Linux dağıtımları gibi kullanıcı alanında farklılık gösterebilse de, bu, tüm örneklerin tek bir çekirdeği paylaşması gereken işletim sistemi düzeyinde sanallaştırma ile çelişir.
Bir anaçatı bilgisayar milyonlarca kullanıcıya eş zamanlı olarak farklı hizmetler verebilen, büyük, güçlü ve pahalı bir bilgisayardır. Anaçatı bilgisayarların gücü şu nedenlerden kaynaklanmaktadır:
- Çok sayıda işlemcinin varlığı
- Yüksek girdi-çıktı kapasitesi
- Zaman paylaşımı olanağı veren işletim sistemleri
HTC Dream HTC tarafından geliştirilen bir akıllı telefondur. İlk kez Eylül 2008'de piyasaya çıkan Dream, Linux tabanlı Android işletim sistemini piyasaya süren ve Google ve Open Handset Alliance tarafından daha da geliştirilen ve zamanın diğer önemli akıllı telefon platformlarına açık bir rakip yaratan ilk cihaz oldu. İşletim sistemi, özelleştirilebilir bir grafik kullanıcı arayüzü, Gmail gibi Google hizmetleri ile entegrasyon, uygulamalar tarafından gönderilen son iletilerin bir listesini gösteren bir bildirim sistemi ve ek uygulamalar indirmek için Android Market sunmaktadır.
Gömülü sistem, bilgisayarın kendisini kontrol eden cihaz tarafından içerildiği özel amaçlı bir sistemdir. Genel maksatlı, örneğin kişisel bilgisayar gibi bir bilgisayardan farklı olarak, gömülü bir sistem kendisi için önceden özel olarak tanımlanmış görevleri yerine getirir. Sistem belirli bir amaca yönelik olduğu için tasarım mühendisleri ürünün boyutunu ve maliyetini azaltarak sistemi uygunlaştırabilirler. Gömülü sistemler genellikle büyük miktarlarda üretildiği için maliyetin düşürülmesinden elde edilecek kazanç, milyonlarca ürünün katları olarak elde edilebilir.
tmux, bir kullanıcının birden fazla ayrı terminal oturumuna tek bir terminal penceresinde veya uzak bir terminal oturumundan izin vermek için, birden fazla sanal terminali çoğaltmak amacıyla kullanılabilen bir terminal yazılımıdır. Bir terminalde birden çok programla uğraşmak ve programları başlatan Unix kabuğundan programları ayırmak için oldukça kullanışlıdır. GNU Screen ile aynı işlevselliği sağlar, ancak bir BSD lisansı altında dağıtılmaktadır.
Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.
PlayStation 3 sistem yazılımı, PlayStation 3'ün güncellenebilir bellenimi ve işletim sistemidir. Sony'nin Playstation 3 için kullandığı taban, hem FreeBSD'nin hem de CellOS adlı NetBSD'nin bir çatalıdır. PlayStation 2 Linux'un ardılı, PlayStation 4 sistem yazılımının öncülüdür.
Bir kernel panic, bir işletim sisteminin çekirdeği tarafından, güvenli bir şekilde kurtarılamadığı veya sistemi çalıştırmaya devam etmenin büyük veri kaybı yaşanabilmesinin yüksek bir riske sahip olacağı dahili bir kritik hata tespit edildiğinde alınan bir güvenlik önlemidir. Terim büyük ölçüde Unix ve Unix benzeri sistemlere özgüdür. Microsoft Windows işletim sistemlerindeki eşdeğeri, genellikle "mavi ekran" olarak adlandırılan bir durdurma hatasıdır.
Windows Konsolu, Microsoft Windows'daki konsol uygulamaları için altyapıdır. Bir Windows Konsolu örneğinin bir ekran arabelleği ve bir giriş arabelleği vardır. Konsol uygulamalarının bir pencere içinde veya donanım metin modunda çalışmasına olanak tanır. Kullanıcı, Şablon:Keypress tuş kombinasyonunu kullanarak ikisi arasında geçiş yapabilir. Metin modu Windows Vista ve sonraki sürümlerde kullanılamaz. Ancak Windows 10'dan başlayarak yerel tam ekran modu kullanılabilir.
