İçeriğe atla

Bilgi yönetimi

Bilgi yönetimi geçmişten günümüze gelişen teknoloji ile birlikte kişisel hayatımızda başlayıp da sosyal hayatımıza kadar birçok alanda artan bilgi miktarı her alanda rekabeti ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden örgütler teknoloji ile birlikte ortaya çıkan bilgi yığınlarını denetim altına alarak var olabilirler ve varlıklarını devam ettirebilirler. Bilgi yönetimi bu kadar etkin olmasına rağmen 20. Yüzyılın sonlarına doğru kavram olarak ortaya çıkmıştır. Bilgi yönetiminin bir kavram olarak ortaya çıkmasının nedeni “ürünlerin ve hizmetlerin bilgi içeriğinin artması, e-ticarette, eğitimde, vb. olduğu gibi teknolojinin üretim ve hizmetlerin niteliğini ve yapılış tarzını tümden değiştirmesi onu kendi yapısı içerisinde yapılandırması, bilimsel çalışmaların önemli ölçüde rekabet unsuru haline gelmesi, çalışanların niteliklerinin değişmesi, bilişim ve telekomünikasyon teknolojilerinin enformasyon ve yönetimindeki etkinliğin artması. ”[1] olarak tanımlanmıştır. Bunlarla birlikte yönetim kavramı ortaya çıkmış ve günümüzde hala gelişim göstermektedir

Bilgi yönetimi, eğitim, öğretim ve çeşitli şartlarla edindiğiniz deneyimlerinizin gündelik hayatınız ya da iş hayatınızda kayıtlı ya da kayıtsız her türlü bilgi kaynağının belirlenmesi, tanımlanması, yönetilmesi ve çeşitli çevrelerle paylaşılması işlemlerinin tamamını kapsayan belirli organizasyon yapısına göre uygulayan yönetim bilimidir.

Diğer bir tanıma göre; bilgi yönetimi, herhangi bir işletmenin, amaçları doğrultusunda değerini artırmak, rakipleri ile olan gelişim farkını kapamak veya rekabete uyum sağlamak için dışarıdan ya da içeriden her türlü bilgi kaynağını kurumun faaliyetleri ile bütünleştirerek toplaması, düzenlemesi, çalışanların her birine ulaştırması, dolayısıyla kişisel ve kurumsal verimliliğe katkı sağlamasıdır. Bilgi yönetiminin en önemli yapı taşları enformasyon ve bilgidir. Bilgi yönetiminin en önemli amacı, örgütte var olan kayıtlı ya da potansiyel bilgi kaynaklarını ortaya çıkarmak ve iş süreçlerine dahil etmektir. Bilgi yönetiminin diğer bir amacı ise, çalışanların var olan enformasyona erişimini mümkün kılarak enformasyon kaynaklarından yeni bilgilerin üretilmesini sağlamaktır.Burada yazılan tanımları özetlersek; “Bilgi yönetimi ( information management ) her türlü örgütün etkin olarak işletilmesi ile ilgili bilginin sağlanmasını, düzenlenmesi, denetimi, yayımı ve kullanımına yönetim ilkelerinin uygulanmasıdır. Bilgi terimi burada örgüt içinde ya da dışında yaratılmış değerli bilgileri ( üretim verileri, personel kayıtları, ya da dosyaları, pazar araştırması dosyaları, Pazar araştırma verileri, çeşitli kaynaklardan toplanan rekabetçi bilgi ) kapsamaktadır.”[2]

Başka bir açıdan bilgi yönetimi şu şekilde tanımlanmıştır; Bilgi yönetiminin; mikro ve makro perspektiften rekabetçiliğin artmasına katkıda bulunmak, karar verme mekanizmasını etkinleştirmek ve zaman israfını önlemek, müşterilere yönelik sorumluluğu artırmak, çalışanları bilgi paylaşımı yönünde teşvik etmek, bilginin ve bilgi paylaşmanın değerini artırmak suretiyle örgüt üyeleri arasındaki informal bağlan güçlendirmek, çalışanların ve yürütülen faaliyetlerin verimli olmasını sağlamak ve ürün ve hizmetlerin kalitesini yükseltmek, örgüt dahilinde yaratıcılık ve yenilikçiliği teşvik etmeyi sağlayan örgütsel bir yaklaşım olduğu yönünde fikir belirtmektir.[3]

"Bilgi ve belge yönetimi açısından bilgi, insanların çeşitli yollarla edindikleri ve içselleştirdikleri deneyimlerinin, düşüncelerinin, görüşlerinin ya da birikimlerinin yazılı, basılı ya da elektronik ortamda somutlaşması ile ortaya çıkan üründür."[4] Bilgi ve belge yönetimi bağlamında bilgiden kasıt 'nesne olarak bilgi'dir. Yönetim bir amacı gerçekleştirmek amacıyla zaman, işgücü, hammadde, deneyim, beceri ve maddi kaynakların en doğru ve verimli şekilde kullanıldığı süreçtir.[4] Bilgi yönetiminde yönetilen olgu belgedir. Belge bilginin kayıt altına alınmış, çeşitli ortamlarda varlık bulmuş halidir. "Bilgi ve belge yönetimi; yazılı, basılı ya da elektronik bilgi taşıyıcılarında varlık bulan bilginin seçilmesi, sağlanması, çözümlenmesi, değerlendirilmesi, düzenlenmesi, depolanması, erişilmesi ve kullanılmasını mümkün kılmak için sahip olunması gereken bilgi, beceri ve tekniklere ilişkin bazen bir çalışma ya da hizmet alanı, bazen de bir bilim dalı olarak algılanmakta ve tanımlanmaktadır.[4] Başka bir açıklamada bilgi yönetimi tanımı "Bilgi yönetimi; eğitim, öğrenim ve deneyimlerin kurumsal faaliyetlere yansıması sonrasında oluşan bireysel ve kurumsal, kayıtlı ve kayıtlı olmayan her türlü bilgi kaynağının belirlenmesi, tanımlanması, yönetilmesi ve paylaşılması işlemlerini organizasyonun yapısına göre uyarlayan ve uygulayan yönetim biliminin adıdır." şeklinde yapılır.[5] "Bilgi Yönetimi" organizasyonun elindeki 'görünmeyen varlıkların' yani temelinde entelektüel sermaye veya bilgi birikimi olan varlıklar ile değer yaratma sürecidir. Bu süreç şirketin 'pazar değeri'nin belirlenmesinde büyük öneme sahiptir.[6] "Başarılı bir bilgi yönetiminin temel bileşenlerinden biri, bilgi yönetiminde yetkinlik (mükemmeliyet) sağlamaktır. Bilgi yönetiminde yetkinlik, önemli bilgiyi saptamak, kaydetmek ve düzenlemek için karmaşık bir sistemin geliştirilmesi ve kurulmasına ve bu sistemi destekleyecek alt yapıya dayanır."[2]

Bilgi yönetimi, kurumsal yapılandırmanın mimarisi ile bir tabloda açıklanmıştır.[7]

Bilgi yönetiminin amaçları

Gülten Eren Gümüştekin'in 2004 yılında yayımlanan 'Bilgi Yönetiminin Stratejik Önemi' makalesine göre bilgi yönetiminin temel amaçları;

  • Öğrenme eğrisini hızlandırmak,
  • Daha hızlı bir iyileştirme sağlamak,
  • Örgüt içerisinde yeni bilgi üretmek,
  • Örgütsel kararlarda ulaşılabilir bilginin kullanımını sağlamak,
  • Doğru bilginin, doğru insanlara, doğru zamanda ulaşmasını sağlamak,
  • Hızlandırılmış transformasyona imkân sağlamak,
  • Dış kaynaklardaki değerli bilgiyi örgüte kazandırmak,
  • Toplumsal kültür ve özendiricileri ile bilginin büyümesini kolaylaştırmak,
  • Bilgiyi dokümanlar, veri tabanları ve yazılımcılar(mevcut örgütsel bilgi varlıkları) aracılığı ile sunmak,
  • Örgütün birikimleri içerisinde oluşan bilginin veya başka örgütlerdeki benzer birimlerin, birimler arası transferini gerçekleştirmek,
  • Örgütsel bilginin kıymetlendirilerek entelektüel sermayeye dönüştürmek ve bilgi yönetimi sayesinde ölçülmesini sağlamak.[8]

Bilgi Yönetiminin Özellikleri

  • Kurum içindeki her türlü açık ve örtük bilgi, bilgi yönetiminin konusunu oluşturur.
  • Organizasyon, finans, psikoloji, sosyoloji, iletişim, bilgi bilimi vb. alanlar bilgi yönetiminde kullanılan alanlardır.
  • Bilgi yönetimi sürekli ve değişen bir olgudur.
  • Bilgi yönetimi süreci sürekli sonsuz bir döngüde devam edebilmelidir.
  • Örtük bilginin açığa çıkarılmasını sağlayarak kurum için önemli ve kritik olan bilginin açığa çıkmasını sağlar.[9]
  • Açık bilgi: Mevzuatlar, belgeler, veri tabanları, Web sayfaları ve E-postalardır.
  • Örtük Bilgi: Kişiden kişiye değişen, tecrübe ve deneyime dayalı elde edilen, insanının zihninde geliştirdiği ve açığa çıkarmadığı özel bilgilerdir.

Bilgi Yönetiminin Uygulaması

'Bilgi yönetiminin uygulaması bilginin nasıl yönetileceği ve günlük işlerde daha etkili olarak nasıl kullanılacağına yönelik birbirini izleyen altı adımda ele alınmıştır.

  • Bilgi yönetimini işletme amaçlarıyla ilişkilendirmek (Bilgi yönetimi çerçevesi)
  • Çekirdek bilgi yönetimi takımını oluşturmak.
  • Kritik bilgi varlıklarını tanımlamak (Bilgi yönetimi denetimi).
  • Bilgi yönetiminin paylaşılan değerlerini, vizyonunu, amaçlarını geliştirmek.
  • Yeni bilgi yönetimi yapısını, sistemlerini, süreçlerini, teknolojilerini, rollerini, sorumluluklarını ve ödüllerini yaratmak. 
  • Bilgi yönetimine uygun organizasyonel kültürü oluşturmak ve sürdürmek.'[10]

Bilgi yönetiminin ilkeleri

Bir örgüt, bilgi yönetimi ile ilgili olarak temel ilkeleri kararlaştırıldıktan sonra ayrıntılı yaklaşımları ve planları bu ilkelere göre oluşturabilir. Bu ilkeler aşağıdaki gibidir.[11]

  • Bilgi yönetimi sürekli devam eden bir süreçtir.
  • Bilgi yönetimi pahalıdır.
  • Etkili bilgi yönetimi, insan ve teknolojinin ortak çözümlerini gerektirir.
  • Bilgi yönetiminin başarısı için güven ve inanç gerekir.
  • Bilgi yönetimi, bilgi takımları, çalışanları ve yöneticileri gerektirir.
  • Bilgi yönetimi, bilgi iş süreçlerinin iyileştirilmesi anlamına gelir.
  • Bilgiyi paylaşmak ve kullanmak genellikle doğal olmayan eylemlerdir.
  • Bilgi yönetimi, modellerden ve hiyerarşik yapıdan çok, bilgi haritalarından

ve bilgi piyasalarından yararlanır.

  • Bilgi yönetimi uzun bir süreçtir. Sadece bilginin farkında olmak ve bilgiye

ulaşmak yeterli değildir.

Bilgi yönetimi süreci

Bilgi yönetimi;gerekli bilginin belirlenmesi, erişilebilir bilginin tespit edilmesi, bilgi uçurumunun belirlenmesi, bilgi geliştirme, bilgi edinimi, bilgi kanalı oluşturma, bilgi paylaşımının sağlanması, bilgiden yararlanma ve yararlanılan bilgiyi değerlendirme süreçlerinden oluşur.

Başka bir kaynakta bilgiyi etkin bir şekilde yönetiminde dört süreç vardır.

  • Elde etmek : Daha hızlı ögrenme ve deneyim kazanma yoluyla yeni bilgiler edinmek.
  • Geliştirmek : Bilgiyi kişisel, takım ve organizasyonel düzeyde geliştirmek.
  • Elde tutmak : Bilginin organizasyonu içinde kalmasını olabildiğince iyi bir şekilde sağlamak.
  • Paylaşmak : Bu bilgiyi bilgi organizasyonu içinde ve dışında müşterilerle ve diğer paydaşlarla karlı bir şekilde paylaşmak.[10]

Bilgi Yönetimi Yararları

  • Etkinlik alanı sağlar.
  • Yeterlik saptanması sağlar.
  • Devamlılık sağlar.
  • Para kazandırır.
  • Verimlilik verir.
  • Karar verme sürecine katkı sağlar.
  • İlgili pazarda öne çıkarır.

Bilgi profesyoneli

Bilgi profesyonelleri, bilgi yönetiminin olduğu çeşitli ortamlarda görev yaparlar. Geniş anlamda bilgi profesyoneli, sorumlu olduğu işle bağlantılı bilgileri en doğru ve en uygun biçimde kullanabilen profesyonellerdir. Örneğin;bilim adamları, araştırmacılar, yöneticiler, hekimler, öğretmenler vb. Dar anlamda bilgi profesyoneli ise kayıt altına alınmış her türlü bilginin sağlanması, düzenlenmesi, erişimi, yeniden biçimlendirilmesi, iletilmesi ve korunması hususunda gerekli hizmetleri oluşturma, yürütme, yönlendirme ve geliştirme bilgi, beceri ve tekniğine sahip bireylerdir.[12]

Dünya'da Durum

Gelişen bilgi teknolojileri ülkeleri bu alanda araştırma ve yatırım yapmaya itmiştir. Bu tür teknolojilerin o ülkeyi hem finans hem ekonomik açıdan önde olmasını sağlaması üzerine şimdilik Danimarka ve ABD bu çalışmalarda başta gitmektedir. Daha sonra ise Avrupa ülkeleri baş göstermektedir.

Türkiye'de Durum

Türkiye'de gerçekleşen Ar-Ge çalışmaları incelenerek ve bu alana yönelik yatırımlar dikkate alındığında, bilgi toplumu olma yolunda uzun bir sürece gereksinim duyulacağı anlaşılmaktadır. Türkiye'de 17 milyon civarında internet kullanıcısı, 1,5 milyon kayıtlı bilgisayar, 132.344 Türkçe alan adı, 500 bini Türkiye dışından alan adı bulunmaktadır. Yurt dışında Türklere ait günlük ve kişilik web sayfalarının 10 milyona yaklaştığı düşünülmektedir.'[13]

Türkiye'deki üniversitelerde bilgi yönetimi

Çok eski bir sistem olmamakla birlikte üniversitelerin kütüphanecilik bölümleri yeniden yapılandırıldı. Ders programları gözden geçirilerek 1990'ların başında kütüphanecilik bölümü adıyla üç ayrı ana bilim dalı (kütüphanecilik, arşivcilik ve dokümantasyon-enformasyon) olarak örgütlenen bölümler, 2002 yılından itibaren “Bilgi ve Belge Yönetimi” adıyla yeniden ortak bir çatı altında toplandı ve ana bilim dalları kaldırıldı.[14] Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi de örnekler arasındadır.

Dipnotlar

  1. ^ Mustafa Sağsan, 2010, Bilgi Yönetimi Disiplini ve Uygulamaları,s.62
  2. ^ a b Yaşar Tonta,2004,Bilgi Yönetiminin Kavramsal Tanımları ve Uygulama Alanları, s.3
  3. ^ Jarar,2002; aktaran: Akgün, A., Keskin, H. ve Günsel, A., 2009, Bilgi Yönetimi ve Öğrenen Örgütler.
  4. ^ a b c (İrfan Çakın,2011,Bilgi ve Belge Yönetimine Giriş,s.10)
  5. ^ (Hüseyin Odabaş,2006,Bilgi Yönetimi,s.3)
  6. ^ (Gülin Ülker,I. Bölüm,Bilgi Yönetimine Giriş)
  7. ^ (Bengü Çapar,Bilgi Yönetimi Sistemi:Kavramsal Bir Çerçeve)
  8. ^ (Gülten Eren Gümüştekin,2004,s.204,205)
  9. ^ Çapar,2003,ss.421-432
  10. ^ a b İsmet Barutçugil, 2002, Bilgi Yönetimi, s.108
  11. ^ (Nezahat Güçlü,Kseanela Sotirofski,2006,Bilgi Yönetimi,s.356)
  12. ^ (İrfan Çakın,2011,Bilgi ve Belge Yönetimine Giriş,s.13)
  13. ^ Atılgan D. (2009). Bilgi Yönetimi Kavramı ve Gelişimi. Türk Kütüphaneciliği, 23 (1), 201-212.
  14. ^ (Yaşar Tonta,2004,Bilgi Yönetiminin Kavramsal Tanımları ve Uygulama Alanları,s.5)

Kaynakça

  • Çakın, İ. (2011).Bilgi ve Belge Yönetimine Giriş.Yayınlanmamış text,10-13.
  • Çapar, B. Bilgi Yönetimi Sistemi: Kavramsal Bir Çerçeve.[1] [2][]
  • Güçlü,N. ve Sotirofski,K.(2006).Bilgi Yönetimi.Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,4(4),356.[3]
  • Gümüştekin Eren, G. (2004). Bilgi Yönetiminin Stratejik Önemi.İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,18(3-4),204-205. [4]
  • Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü İnternet Sitesi [5]
  • Odabaş, H. (2006). "Bilgi Yönetimi".Bilgi çağı bilgi yönetimi ve bilgi sistemleri içinde (101-107). [6][]
  • Yaşar, T. (2004). Bilgi Yönetiminin Kavramsal Tanımı ve Uygulama Alanları,3-5.[7] 11 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Ülker Gülin,I. Bölüm,Bilgi Yönetimine Giriş.[8] 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  • Barutçugil, İ. (2002). Bilgi Yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
  • Sağsan, M. (2010). Bilgi yönetimi Disiplini ve Uygulamaları. Yayın yeri: Siyasal  Kitabevi.
  • Akgün, A., Keskin, H. ve Günsel, A. (2009). Bilgi Yönetimi ve Öğrenen Örgütler.Yayın yeri: Eflatun Yayınevi.
  • Çapar, B. (2003). Bilgi yönetimi: nasıl bir insan gücü? Tahir Büyükakın ve Figen Büyükakın (Yay. Haz.). II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (ss. 421-432). İstanbul: Beta Basım Yayım.
  • Atılgan D. (2009). Bilgi Yönetimi Kavramı ve Gelişimi. Türk Kütüphaneciliği, 23 (1), 201-212.
  • Güçlü,N. ve Sotirofski,K. (2006). Bilgi Yönetimi.Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (4), 351-371.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kütüphane</span> kitaplar, el yazmaları, ses kayıtları veya filmler gibi edebi, müzikal, sanatsal veya referans materyallerinin koleksiyonuyla ilgilenen bir kurum

Kütüphane anlamına gelen ve genellikle Batı dünyasında yaygın olarak kullanılan ‘bibliothek’ kelimesinin aslı Eski Yunancadır ve biblion kitap, baskılı ürünlerin saklandığı yer demektir. Türkçedeki kütüphane ise, Farsça ve Arapça kökenli kütüb (kitaplar) ile Farsça hane (ev) sözcüklerinden türemiştir ve kitapların evi anlamına gelmektedir. Her iki dilde de kütüphane terimi, kitapların saklandığı yer anlamında kullanılmaktadır.“Kütüphaneler, elde edilen bilginin toplanması, depolanması ve dağıtılması fonksiyonlarını gören hizmet işletmeleridir” Toplumsal gereksinimleri karşılamak için kurulan kütüphaneler, her türlü kayıtlı bilgi kaynağını bilgi gereksinimi olan kullanıcıya etkin biçimde sunar böylece bağlantı işlevini sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yönetim bilişim sistemleri</span> İşletme ve Bilgisayar bilimlerini kapsayan bir iş alanı

Yönetim Bilişim Sistemi terimi, sonundaki sistem sözcüğü tekil olarak kullanıldığında, hareket işlem kayıtlarını oluşturan verileri özetleyerek yönetim raporları üreten, bir bilgisayar tabanlı bilişim sistemi anlamına gelmektedir. Yönetim bilişim sistemleri ilk kez 1960'lı yılların ortalarında muhasebe, satınalma, stok, üretim, satış ve bordro konularında dönemsel raporlar hazırlamak amacı ile kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yöneylem araştırması</span> disiplinlerarası bir bilim

Yöneylem araştırması, belirli kısıtların olduğu bir durumda, belirli bir amaca yönelik en uygun çözümün bulunması için geliştirilmiş bir yöntem.

<span class="mw-page-title-main">Coğrafi bilgi sistemi</span>

Coğrafi bilgi sistemi (CBS); Dünya üzerindeki karmaşık sosyal, ekonomik, çevresel vb. sorunların çözümüne yönelik mekana/konuma dayalı karar verme süreçlerinde kullanıcılara yardımcı olmak üzere, büyük hacimli coğrafi verilerin toplanması, depolanması, işlenmesi, yönetimi, mekansal analizi, sorgulaması ve sunulması fonksiyonlarını yerine getiren donanım, yazılım, personel, coğrafi veri ve yöntem bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Milli Prodüktivite Merkezi</span>

Milli Prodüktivite Merkezi, tüzel kişiliği haiz, çok taraflı resmi bir kurum olarak 2011 yılına kadar hizmet vermiştir. Kısa adı MPM'dir.

Bilgi bilimi, bilgi kullanıcıları ve bu kullanıcıların bilgiye erişip kullanabilmelerini, bilgiyi ve bilginin süreçlerini inceleyen bilim dalıdır. Yani bilgi bilimi, bilgi sistemleri, bilgi teorisi, bilgi erişimi, bilgiyi arama davranışı ve teknolojiyi araştırma ve değerlendirme gibi bilimsel çalışmalarla uğraşan bir disiplindir. Yöneticilerin veya araştırmacıların bilgiye ulaşmak için gideceği tek bir bilgi merkezleri ve tek bir bilgi kaynağı yoktur. Bilgi bilimi, kurallar içerisinde bilgiye ve bilgi kaynaklarına nasıl ulaşılacağını ve bu bilgilerin ve kaynakların nasıl kullanılacağını araştırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Örgütsel iletişim</span>

Örgütsel iletişim, birden fazla kişinin bir araya gelerek belli bazı ortak amaçları yerine getirmek üzere koordineli olarak çalıştıkları organizasyonlardaki doğal ve planlı tüm iletişim akışını, süreçlerini ifade eder. Genel iletişim disiplininin bir alt alanıdır. Kurumsal iletişim bünyesinde konu yönetimi, gündem yönetimi, halkla ilişkiler, reklamcılık, pazarlama iletişimi, geleneksel ve dijital pazarlama, yatırımcı ilişkileri gibi birçok farklı uygulama alanını barındırır. Aynı zamanda, kurumsal iletişim yöneticileri kurumun kriz iletişimini, sosyal medya yönetimini, sosyal sorumluluk projelerini, medya ilişkilerini, kurumsal yayınlarını yöneterek şirketin halkla ilişkilerini uygulayan bir yönetim fonksiyonu olma özelliğini taşımaktadır.

Dijitalleştirme, özellikle eski yazılı kaynakların OCR ve benzeri uygulamalarla dijital ortama aktarılma işlemidir. Dijitalleştirme görsel veya işitsel ögelerin bilgisayara tanımlanabilmesi, işlenebilmesi ve saklanabilmesi amacıyla sayısal kodlara dönüştürülmesidir. Bu işlemin amacı belgenin bütünlüğünü, içeriğini ve fiziksel özelliklerini koruyarak gelecek nesillere aktarmaktır.

Kamu yönetimi, işlevsel anlamda kamu politikaları belirleme ve uygulama, yapısal anlamda ise devletin örgütsel yapısını ifade eder. Kamu, bir ülkedeki halkın bütünü, halk, amme anlamlarına gelirken; kamu yönetimi bu bütünün sevk ve idaresi anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kurumsal mimari</span>

Kurumsal mimari bir kurumun stratejileri, iş süreçleri, veri ve enformasyon gereksinmeleri, bilişim sistemleri ve teknoloji altyapısını belirli bir çerçeve içerisinde betimleyen, kapsamlı bir belgedir. Kurumsal mimarinin temel işlevi, kurumun hedefleri, yapısı, işleyişi, kullandığı sistemler ve sistemlerde kullanılan teknolojiler hakkında bilgi vermektir. Temel amacı ise, kurum içerisinde bilişim sistemlerinin ve teknolojilerinin kurumun hedefleri ve işleyişi ile uyumlu bir biçimde ortak standartlara uygun hale gelmesini, bu yolla bilişim ve iletişim kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını sağlamaktır.

Bilgi merkezleri Bilgi merkezleri bilginin kayıt altına alınmasıyla başlayan ve zaman içinde gelişerek çok farklı kullanıcı gruplarına hizmet vermişlerdir.[1] Bilgi merkezlerinin amacı bilgi gereksinimi duyan kullanıcıya çeşitli yollarla bilgiye ulaşarak kaliteli bilgi hizmeti sunmaktır.[2] Bu merkezler: halk kütüphaneleri, çocuk kütüphaneleri, gezici kütüphaneler, okul kütüphaneleri, araştırma kütüphaneleri, üniversite kütüphaneleri, özel kütüphaneler, arşiv kurumları, dokümantasyon ve enformasyon merkezleridir. Genel bir tanımla bilgi merkezleri; bilgi taşıyıcılarının belli bir amaca yönelik olarak toplandığı hiçbir kayba uğramaksızın korunduğu, arandığında en kolay bulunabilecek tarzda düzenlendiği ve optimum kullanımı ile bilgi akışının kesintisiz oluşumunun sağlandığı merkezlerdir.[3]

Belge Yönetim Sistemleri, kurumsal iletişim sonucu üretilen, kanıt değeri taşıyan, özgün ve forma sahip dokümanların kayıt altına alınması, erişimi, kullanımı ve ayıklanması amacına yönelik birlikte çalışan unsurların bütünü olan sistemlerdir.

Sistem teorisi, disiplinlerarası bir bilim olup incelenen bir sorunu veya olguyu bir sistem olarak ele alan bilimsel ve düşünsel anlayıştır. Organizmaları, yapıları, örgütleri, mekanizmaları, doğal oluşumları bir bütün oluşturacak biçimde birbirleriyle ve çevreleriyle ilişkili veya bağıntılı unsurlar dizisi olarak inceler. Değişik oluşumları içindeki unsurları ve nitelikleri arasındaki ilişkiler topluluğu olarak algılayan ve açıklayan bir yaklaşımdır. Olayların, durumların ve gelişmelerin incelenmesinde kullanılan bir bakış açısı, bir düşünce tarzı, bir metottur. Sistem yaklaşımı, olaylar ve olgular arasındaki ilişkileri ve karşılıklı etkileşimleri inceleyerek analizlerde bulunur.

Kurumsal risk yönetimi ve kurumsal yönetim dendiğinde günümüzde modern yönetim anlayışında giderek vazgeçilmez bir unsur olarak ortaya çıkan kurumsal risk yönetiminin artık kurumların yönetiminde olmazsa olmaz bir süreç olduğu ifadesi vurgulanmaktadır.

Belgeleme veya dokümantasyon, ses bandı veya CD'ler gibi dijital ya da analog medyaların olduğu kağıt üzerinde saklanan biçimidir. Kullanım kılavuzları, beyaz kâğıtlar, çevrimiçi yardım, hızlı başvuru kılavuzları belgeleme örnekleri arasında sayılabilir. Belgeler, web siteleri, yazılım ürünleri ve diğer çevrimiçi uygulamalar ile dağıtılmaktadır.

Organizasyon geliştirme (OD), performans yönetimi bileşenidir. Uygulamaların, sistemlerin ve tekniklerin incelenmesi ve uygulanmasıdır. Organizasyonel değişiklikler tipik olarak grubun paydaşları tarafından başlatılır. Organizasyon geliştirme, 1930'larda kişilerarası ilişki çalışmalarından ortaya çıktı. Daha yakın zamanlarda, organizasyon geliştirme üzerine yapılan çalışmalar, organizasyonlar daha uyumlu hale getirmeye odaklanacak şekilde genişledi.

Adhokrasi, bürokratik rutinin aksine anlık görevler konusunda uzmanlaşmış son derece esnek örgütsel yapıları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kütüphaneci</span> bir kütüphanede profesyonel olarak çalışan ve genellikle kütüphanecilik eğitimi almış kişi, kütüphanede bilgi hizmeti veren kişi

Kütüphaneci, üniversitelerin bilgi ve belge yönetimi bölümünden mezun olup kütüphanelerde çalışan personellerdir. "Bilgi uzmanı", "bilgi profesyoneli", "kütüphane personeli", "kütüphane uzmanı", "kütüphane öğretmeni" ve "bilgi yöneticisi" gibi unvanlarla da adlandırılır.

Bilgi haritalama, bir organizasyon içerisinde bireyler ya da gruplar tarafından yapılan araştırma, değerlendirme, bilgiyi ilişkilendirme, bilgi yeterlilikleri ve uzmanlıklar sürecidir. Bu yaklaşımda, bilgi ve konu ile ilgili tüm varlıklar ve kavramlar birbiriyle ilişkilendirilir. Örneğin, kullanılan araçlar, kişilerin rol, görev ve yetkileri, bilgiyi belirleyen kavramlar gibi bir organizasyonda var olan bütün varlıklar arasında bir harita oluşturulur ve bu harita üzerinden organizasyonun bilgi yönetimi yürütülür. Bilgi haritalama, örgütsel öğrenmede sıkça başvurulan bir yöntemdir. İşletmeler tarafından çalışanda bulunan örtük bilginin açık bilgi haline getirilmesinde önemli bir araçtır. Bilgi haritaları, bilgi kaynaklarının yerlerini ve onlara nasıl ulaşılabileceğini gösteren görsel araçlardır. Bir örgüt içerisinde bilgi taşıyan alanlar arasındaki anlamlı ilişkileri semboller, şekiller, sayılar, grafik ve akış modelleri gibi görsel malzemeler kullanarak ortaya koyan yapay görsellerdir. Temel kullanım amacı kurumdaki bilgi nesnelerinin kaynaklarını ve bunlar arasındaki ilişkileri görselleştirmektir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.