İçeriğe atla

Bikarbonat tampon sistemi

Oksijenli solunumun bir yan ürünü olan karbondioksit kanda çözünür ve kırmızı kan hücreleri tarafından alınır.Ardından karbonik anhidraz ile karbonik asite dönüştürülür.Çoğu karbonik asit bikarbonat ve hidrojen iyonlarına ayrışır.

Bikarbonat tampon sistemi kandaki, onikiparmak bağırsaktaki ve diğer dokulardaki uygun metabolik işlevleri desteklemek amacıyla pH'ı koruyan, karbonik asit, bikarbonat iyonu ve karbondioksitin dengesini içeren bir asit-baz homeostaz mekanizması.[1] Karbondioksit, hızlıca ve sırasıya bikarbonat ve hidrojen iyonlarına ayrışacak olan karbonik asiti oluşturmak için, suyla tepkime verir.Bu tepkime karbonik anhidraz ile katalize edilir.Tepkime aşağıda gösterilmiştir:

Her tampon sisteminde, zayıf asit ve konjuge bazın her ikisinin de bulunmasıyla pH dengesi oluştuğunda, sisteme tanıtılmış olan aşırı asit veya baz nötralize edilir.

Sistemin düzgün çalışmaması kanda asidoz (pH<7.35) ve alkaloz (pH>7.45) gibi asit-baz dengesizliği ile sonuçlanır.[2] Oniki parmak bağırsağı ülserine sahip hastalarda Helicobacter pylori imhası mukozal bikarbonat salgısını onarabilir ve ülser tekrarı riskini düşürür.[3]

Kaynakça

  1. ^ Krieg, Brian J.; Taghavi, Seyed Mohammad; Amidon, Gordon L.; Amidon, Gregory E. (1 Kasım 2014). "In Vivo Predictive Dissolution: Transport Analysis of the CO2, Bicarbonate In Vivo Buffer System". Journal of Pharmaceutical Sciences. 103 (11). ss. 3473-3490. doi:10.1002/jps.24108. ISSN 1520-6017. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016. 
  2. ^ Rhoades, Rodney A.; Bell, David R. (2012). Medical physiology : principles for clinical medicine (4th ed., International bas.). Philadelphia, Pa.: Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 9781451110395. 
  3. ^ Hogan, DL; Rapier, RC; Dreilinger, A; Koss, MA; Basuk, PM; Weinstein, WM; Nyberg, LM; Isenberg, JI. "Duodenal bicarbonate secretion: Eradication of Helicobacter pylori and duodenal structure and function in humans". Gastroenterology. 110 (3). ss. 705-716. doi:10.1053/gast.1996.v110.pm8608879. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sakız ağacı</span>

Sakız ağacı, sakız ağacıgiller familyasından bir ağaç türü. Akdeniz bölgesinin doğal bitkisidir. Türkiye'de Batı ve Güney Anadolu'da, Kanarya Adaları ve Sakız Adası'nda yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Peptik ülser</span>

Ülser, deri ve mukozaların nekrozlu yangısıdır. Dr. Barry Marshall ve Dr. Robin Warren peptik ülserlerin oluşmasında Helicobacter pylori adı verilen bir bakterinin etkili olduğunu saptamışlar ve bu buluşları nedeniyle 2005 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü almaya hak kazanmışlardır. Peptik ülser hastalığı ve Helicobacter pylori'nin zaman çizelgesi oldukça ilginç bir süreci göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İnce bağırsak</span> Gastrointestinal sistemde yer alan bir organ

İnce bağırsak, sindirim kanalının mide ile kalın bağırsak arasındaki kısmıdır. Beş yaşından büyük insanlarda boyu 5–6 m arasındadır. Üç kısma ayrılır: duodenum, jejunum ve ileum. Mideden gıdalar duodenuma pilor veya pilorik sfinkter diye adlandırılan bir kas ile girerler. Daha sonra ince bağırsak boyunca peristaltizm olarak adlandırılan kas kasılmaları ile hareket eder.

<span class="mw-page-title-main">Oniki parmak bağırsağı</span> İnce bağırsağın ilk bölümü

Memeliler, sürüngenler ve kuşlar dahil olmak üzere yüksek omurgalılarda duodenum veya oniki parmak bağırsağı, ince bağırsağın ilk ve en kısa bölümüdür. Balıkta, ince bağırsağın bölünmeleri o kadar net değildir ve duodenum yerine "ön bağırsak" veya "proksimal bağırsak" terimleri kullanılabilir.

<i>Helicobacter pylori</i> Bakteri cinsi

Helicobacter pylori mide ve duodenum'um çeşitli alanlarında yerleşen, gram (-), mikroaerofilik bir bakteridir. Yerleştiği yerlerde kronik enflamasyona neden olur. Bu kronik enflamasyon sonucunda duodenum ülseri, mide ülseri ve mide kanseri gelişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Amid</span>

Kimyada amid sözcüğü iki anlama sahiptir: - Birinci anlamıyla amid, bir azot atomuna (N) bağlı bir karbonil grubu bulunduran bir organik fonksiyonel grup veya bu gruba sahip bir bileşiktir. - İkinci anlamıyla amid, bir azot anyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Esomeprazol</span> İlaç

Esomeprazol, peptik ülser ve gastroözofajiyel reflü hastalıklarını tedavisinde kullanılan proton pompa inhibitörleri grubundan bir ilaçtır. Ticari adı Astra Zeneca firmasına ait olan Nexium'dur.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bikarbonat</span> kimyasal bileşik

Sodyum bikarbonat ya da soda kimyasal formülü NaHCO3 olan bir kimyasal bileşiktir. Kabartma tozu olarak da bilinir. Sodyum tuzlarından birisidir. Antiasit özelliği vardır. Kabartma tozu olarak da kullanılır. Suda çözünür. Beyaz katı kristal tozdur. Sodyum karbonat'ı andıran hafif alkali tadı vardır. Salin solüsyonu bileşiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Karbonik asit</span> karbondioksidin sulu çözeltisi olan zayıf asit

Karbonik asit, karbondioksidin sulu çözeltisi olan zayıf asittir. Gazozun içinde bulunur. Ayrıca, yağmur suyu da zayıf karbonik asit çözeltisidir. Formülü H2CO3 şeklindedir. Suda çözündüğünde H+/H3O+ ve HCO3-(bikarbonat) iyonlarına ayrılır.

Kan gazı analizi, esas olarak kanda bulunan oksijen ve karbondioksit gibi gazların kısmi basınçlarının ve bunun yanında kan pH'sının ölçümü ile bikarbonat değerinin ve oksijen saturasyonunun hesaplanması ve böylece hastada hipoksemi, asidoz veya alkalozun olup olmadığının anlaşılmasında kullanılan bir testtir.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusların asitlenmesi</span> Okyanustaki pH seviyelerinde iklim değişikliği kaynaklı düşüş

Okyanus asitlenmesi, okyanusların atmosferden antropojenik karbondioksit emmesi sebebiyle pH'ının düşmesi yani asitlenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Peptik ülser hastalığı ve Helicobacter pylori'nin zaman çizelgesi</span>

Bu zaman çizelgesinde H. pylorinin neden olduğu peptik ülser hastalığının keşfiyle ilgili olaylar kronolojik olarak anlatılmıştır. 2005 yılında Barry Marshall ve Robin Warren peptik ülserin primer olarak Helicobacter pylori bakterisi tarafından oluşturulduğunu keşifleri nedeniyle Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü almaya hak kazanmışlardır. Bakterinin mide gibi asidik ortamlara ilgisini ortaya çıkardılar. Bunun sonucu olarak H. pylori ilişkili peptik ülser hastalığı tedavisi günümüzde antibiyotiklerle bakteriyi eradike ederek yapılabilmektedir. Bunların keşfinden önceki 30 yıl boyunca hastalığın sebebinin artmış mide asiti olduğuna yaygın olarak inanılıyordu. Bu sürede asitliğin kontrolü primer tedavi yöntemi olarak görülüyordu ancak sadece kısmi başarı vardı. Şimdi anlaşıldı ki asit baskılanmasının etkisi mide mukozasında H. pylori barınmasını azaltarak görülmekte ancak kesin çözüm olamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ayrışma (jeoloji)</span>

Ayrışma, çözünme veya günlenme, yerkabuğunu oluşturan kayaçların yüzey kısımlarında fiziksel ve kimyasal etkenlerle meydana gelen değişimlerdir. Bu etkenlerin yanında atmosferdeki gazlar, sıcaklık, su, organizmalar da ayrışmada etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Bikarbonat</span> moleküler iyon

Bikarbonat, inorganik kimyada, (IUPAC-önerilen isim: hidrojen karbonat) karbonik asitin protonsuzlaştırılmasındaki bir ara yapı. HCO3 kimyasal formülene sahip moleküler iyondur.

Tampon çözelti zayıf asit ve konjuge bazın veya zayıf baz ve konjuge asitin karşımından oluşan sulu çözelti. Tampon çözeltiye küçük veya orta miktarda güçlü asit veya baz eklendiğinde pH değişimi çok az olur ve bu nedenle çözeltilerde pH değişimini engellemek için kullanılır. Çoğu canlı formu sadece küçük bir pH aralığında gelişir, bundan dolayı sabit pH'ı sürdürmek için tampon çözeltiyi kullanırlar. Doğada, bikarbonat tampon sistemi kandaki pH'ı düzenlemek için kullanılır.

Organik asit asidik özellik gösteren organik bileşikler için kullanılan terim. En yaygın organik asitler asitliği karboksil grubu (–COOH) ile ilişkili olan karboksilik asitlerdir. Sülfonoik asitler ise karboksil asitlere oranla daha güçlü asitlerdir. Alkoller asit görevi görebilirler fakat genellikle çok zayıf bir asitlik mevcuttur. Asitin konjuge bazının bağıl kararlılığı onun asitliliğini belirler. Ayrıca başka gruplarda, tiyol, enol, fenol ve -SH grubu gibi,genelde az etkileri olsa da, asitliliği belirleyebilir. Biyolojik sistemlerde, bahsi geçen organik grupları içeren organik bileşikler genellikle organik asitlere tekabül eder.

<span class="mw-page-title-main">HEPES</span> kimyasal bileşik

HEPES zwitteriyonik organik bir tampon maddesidir; Good'un yirmi tampon maddesinden biridir. HEPES yaygın olarak hücre kültüründe kullanılır, karbondioksit konsantrasyondaki değişimlere rağmen fizyolojik pH'ı koruduğu için hücre kültüründe yine yaygın olarak kullanılan bikarbonat tamponlara tercih edilir. Suyun ayrışması düşen sıcaklıkla beraber azalır, fakat diğer pek çok tamponda ayrışma sabiti (pK) sıcaklıkla pek fazla değişmez. HEPES de su gibi azalan sıcaklıkla beraber ayrışma sabiti azalan bir maddedir. Bu da düşük sıcaklıklarda enzim yapısını ve fonksiyonunu korumakta HEPES'i daha da etkili bir tampon yapar. Lepe-Zuniga ve ark. HEPES'in hidrojen peroksit üretiminde ortam ışığına maruz kaldığında fototoksisiteye sahip olduğunu belirtmiştir, bu bikarbonat bazlı hücre kültürü tamponlarında bir problem olmamaktadır. Bu nedenle HEPES içeren solüsyonları mümkün olduğunca karanlıkta tutmak tavsiye edilmektedir.

Üre nefes testi, gastrit, mide ülseri ve peptik ülser hastalı ile ilişkili spiral bir bakteri olan Helicobacter pylori'nin neden olduğu enfeksiyonları tanımlamak için kullanılan hızlı bir teşhis prosedürüdür. Prosedür H. pylori'nin üreyi amonyağa ve karbondioksite dönüştürme kabiliyetine dayanmaktadır. Üre nefes testleri, tedavi öncesi ve sonrası H. pylori'yi tespit etmek için tercih edilen invaziv olmayan bir seçim olarak önde gelen toplum kılavuzlarında önerilmektedir.