İçeriğe atla

Bijeli Potok katliamı

Koordinatlar: 44°27′20″K 19°04′10″D / 44.45556°K 19.06944°D / 44.45556; 19.06944
Bijeli Potok katliamı
BölgeBijeli Potok, Bosna-Hersek
Koordinatlar44°27′20″K 19°04′10″D / 44.45556°K 19.06944°D / 44.45556; 19.06944
Tarih1 Haziran 1992
HedefBoşnaklar
Saldırı türü
Toplu katliam, etnik temizlik
Ölü675
İşleyenSırplar (Sarı Yabanarıları,[1] Sırp Cumhuriyeti Ordusu)

Bijeli Potok katliamı, Bosna-Hersek'in Zvornik belediyesine bağlı Đulići köyündeki Bijeli Potok yerleşim yerinde 1 Haziran 1992'de 675 Boşnak sivilin Sırplar tarafından toplu olarak öldürülmesi olayıdır. Zvornik çevresindeki çok sayıda köyden yaklaşık 675 Boşnak erkek ve oğlan, Sırp güçleri tarafından zorla alındı ve bir hafta içerisinde Bijeli Potok'ta katledildi, vücutları Drina Vadisi boyunca toplu mezarlara gizlendi.

Mayıs 2020 itibarıyla, yaklaşık 245 kurbanın kalıntıları henüz bulunamadı.[2]

Arka plan ve genel bakış

Bosna Savaşı, 1992 baharında başladı. 8 Nisan 1992'de Sırplar (Sırp Cumhuriyeti Ordusu ve Sırp gönüllü askerleri) Zvornik şehrini işgal etti ve çevredeki köyleri Müslüman Boşnaklardan işgal etmeye ve etnik temizlik yapmaya başladı.[3] Boşnaklar Hajdarevići, Dardagani, Đulići, Bijeli Potok, Kučić Kula, Klisa, Šetići, Lupići, Petkovci, Tršić, Radava, Liplje, Čelišmani, Mahmutovići, Sjenokos ve Džine dahil olmak üzere Nisan ve Mayıs 1992 arasında tüm köylerden etnik olarak temizlendi, bazıları ise Klisa köyüne kovalandı. 31 Mayıs 1992'de Klisa'nın yöneticisi Nurija Jašarević ve Đulići'nin başkanı Alija Đulić, Sırplar ile tüm Bosnalı Müslümanların sabah kamyonlar, arabalar ve traktörlerle Sapna'daki güvenli bölgeye taşınması konusunda bir anlaşma yaptı.[4] Bu asla gerçekleşmedi ve ertesi gün, 15 ila 80 yaşları arasındaki Boşnak erkek ve oğlanların çoğunun Sırplar tarafından öldürüldüğü bir katliam meydana geldi.

Bu katliamda tek bir köyden en fazla kurban Đulići'dendi ve 1 Haziran 1992 katliamında 176 ila 188 Đulići'li öldürüldü.[5][6]

Toplu mezarlar ve kalıntılar

2003 yılında, savaş sırasında Zvornik ve Srebrenitsa çevresindeki katliamlarda kurban giden 629 Boşnağın kalıntılarını içeren Crni Vrh toplu mezarı ortaya çıkarıldı. Kurbanlardan bazıları Bijeli Potok katliamında ve Srebrenitsa Katliamı da dahil olmak üzere diğer birçok katliamda öldürülmüştü.[7]

İlgili olaylar

2015'te Zvornik polis karakoluna yapılan silahlı saldırının arkasında bu katliamın intikamının alındığına inanılıyor. Saldırıyı işleyen Boşnak Nerdin Ibrić, babası Sejfo Sırplar tarafından götürüldüğünde ve katliam sırasında öldürüldüğünde bir yaşındaydı.[8][9][10][11]

Kaynakça

  1. ^ "Dvadeset godina od zločina u Zvorniku". E Novine. 2 Haziran 2012. 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  2. ^ "Obilježavanje 22 godišnjice zločina nad bošnjacima zvornika sjećanje na krvavi maj 1992 godine". Radio Glas Drine. 6 Mayıs 2014. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  3. ^ "Sjećanja ovako su neki od svjedoka zlocina pricali o Bijelom Potoku općina Zvornik". Radio Glas Drine. 30 Mayıs 2014. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  4. ^ "Predmet: Zvornik II (Branko Grujić i Branko Popović)" (PDF). HLC. 22 Nisan 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  5. ^ "Bijeli Potok kod Zvornika: U stravičnom četničkom zločinu u Bijelom Potoku majka Alija Musić i babo Mujo Hasanović izgubili po petericu sinova". Preporod. 30 Nisan 2015. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  6. ^ "Fatima Husejnović je 1. juna 1992. godine posljednji put vidjela svojih pet sinova". Bošnjaci. 1 Haziran 2003. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  7. ^ "Experts remove bodies in largest mass grave yet found in Bosnia". USA Today. 6 Ağustos 2003. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  8. ^ "Susjedi o ubojici iz Zvornika: Bio je povučen, zaveli su ga". 24 sata. 28 Nisan 2015. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  9. ^ "Teroristu iz Zvornika su pripadnici policije 1992. godine ubili oca!". RTL. 28 Nisan 2015. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  10. ^ "Zvornik: Majka ubice preti vehabijama!". Alo. 28 Nisan 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  11. ^ ""Avaz": Napadaču iz Zvornika pripadnici policije 1992. ubili oca i još 750 bošnjaka". 24 sata. 28 Nisan 2015. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Savaşı</span> Bosna Hersekte 3 yıl sürmüş askeri bir çatışma

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Soykırımı</span> Soykırım

Bosna Soykırımı ya da Boşnak Soykırımı, 1992-1995 yılları arasında Bosna Savaşı sırasında özellikle Sırplar tarafından Boşnaklara karşı Bosna-Hersek Cumhuriyeti topraklarında yapılmış bir soykırımdır. Terim, hukuksal bir kavram olarak daha çok Srebrenitsa ve Jepa katliamları için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ratko Mladić</span> Bosnalı Sırp general

Ratko Mladić Bosnalı Sırp General. Bosna Savaşı sırasında Bosna Sırp Ordusu'nun Başkomutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kararlı Güç Harekâtı</span> Acil Mukabele Gücü ile NATOnun Sırp Cumhuriyetine karşı yürüttüğü kapsamlı askeri operasyon

Deliberate Force Operasyonu veya Kararlı Güç Harekâtı, BM Acil Mukabele Gücü ile NATO'nun Sırp Cumhuriyeti'ne karşı yürüttüğü kapsamlı askerî operasyonudur. Bosna-Hersek topraklarını işgal eden Sırp askeri hedeflerine yönelik gerçekleşmiştir. Bombardımana gerekçe olarak Sırp askerlerinin Srebrenitsa katliamı ve Markale katliamları gibi Avrupa'nın II. Dünya Savaşı'ndan sonra gördüğü en büyük soykırım olayları gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Hırvatistan Devleti</span>

Bağımsız Hırvatistan Devleti, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali üzerine kurulan kukla devlettir. NDH'nin kuruluşu 10 Nisan 1941'de Zagreb'de ilan edildi. Almanlar Bosna, Hersek ve Srem'i Hırvatistan'a bağlayarak Ustaşa lideri Ante Paveliç'in yönetiminde faşist bir rejim kurdular. Hırvat faşistler Bağımsız Hırvatistan Devleti'nde çok sayıda Sırp, Yahudi ve Çingene nüfusunu öldürerek ortadan kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Markale katliamları</span>

Markale Katliamı, Saraybosna'da bulunan Markale Pazarında Bosna Savaşı döneminde Sırp Cumhuriyeti Ordusu tarafından düzenlenen katliamlardır. Sırp komutan Stanislav Galić bu katliamdan ötürü müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa ve Jepa'nın düşmesi</span> Bosna Savaşında bir kuşatma

Srebrenica'nın düşmesi, 1991-1995 Yugoslavya İç Savaşı 'nın en dramatik olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı</span> Sırpların Müslüman Bosnalılara uyguladığı soykırım veya Hırvat Soykırımı

Srebrenitsa Soykırımı, 1991–1995 Yugoslavya İç Savaşı'nda Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği harekât esnasında Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8.372 Müslüman Boşnak erkek ve çocuğun Bosna–Hersek'in Srebrenitsa kasabası ve çevresinde, Ratko Mladić komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Sırp ordusu tarafından sistematik olarak öldürülmesidir. Katliamda bir kısım kadın ve küçük yaşta çocuğun da öldürüldüğü, belgelerle kanıtlanmıştır. Kırıma, Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun yanı sıra "Akrepler" olarak tanınan Sırbistan özel güvenlik güçleri de katılmıştır. Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa'yı güvenli bölge ilan etmiş olmasına karşın 400 silahlı Hollanda barış gücü askerinin varlığı katliamı önleyememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Foča katliamları</span>

Foča katliamları, Sırp askerî güçleri ve polisi tarafından 7 Nisan 1992 ile Ocak 1994 tarihleri arasında, Bosna-Hersek'in Foča bölgesinde Bosnalı sivilleri hedef alan katliam. Foča'dan 2704 kişi katliamlar sırasında öldürülmüştür veya halen kayıptır. 1992 yılında Bavyera Yüksek Mahkemesi, Novislav Đajić'e açılmış olan bir davada katliamların soykırım suçu teşkil ettiğini belirtti.

Ahatovići katliamı, Bosna Savaşı sırasında, 2 Haziran 1992 tarihinde Sırp Cumhuriyeti Ordusu tarafından Saraybosna'ya bağlı Novi Grad beldesinin Ahatovići köyünde Boşnaklara karşı gerçekleştirilen katliamdır. Katliamda 47 ila 50 Boşnak sivil ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. Sosyalist cumhuriyetin adı 1963 yılına kadar “Bosna-Hersek Halk Cumhuriyeti” olmuştur. Bugünkü bağımsız Bosna-Hersek devletinin öncülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Thom Karremans</span> Hollandalı asker

Albay (emekli) Thomas Jakob Peter Karremans, Bosna Savaşı sırasında, Srebrenitsa'daki Srebrenitsa Katliamı'nda Dutchbat askerlerinin komutanıydı. Karremans, Birleşmiş Milletler'in "güvenli bölge" ilan ettiği Boşnak bölgesini savunmak için atanmış, fakat 1995 Temmuz'unda Sırp güçleri, Srebrenitsa'daki Hollandalı Birleşmiş Milletler güçleriyle anlaşarak şehri hedef aldı. Savaş sırasında şehrin güvenliğini sağlayan Hollandalı Komutan Thom Karremans kontrolü Sırplara teslim etti

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı Anıtı</span>

Srebrenitsa Soykırımı Anıtı, 1995 Srebrenitsa Katliamı kurbanları anısına 2003 yılında Srebrenitsa'da inşa edilen anıt mezar kompleksi. Çoğunluğu Boşnak erkeklerden oluşan kurbanların bir kısmı ise Hırvat erkeklerdi.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri</span> Bosna Hersek ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki siyasi ilişkiler

Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri, Bosna-Hersek ile Türkiye arasındaki karşılıklı ilişkileri ifade eder. Bosna-Hersek bir güneydoğu Avrupa ülkesi iken, Türkiye İstanbul çevresindeki Balkan yarımadasında küçük bir Avrupa kesimi olan bir Küçük Asya ülkesidir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 29 Ağustos 1992'de başladı. Bosna-Hersek'in Ankara ve İzmir'de iki elçilik misyonu ve İstanbul'da bir konsolosluk misyonu varken, Türkiye'nin Saraybosna’da bir elçilik ve Mostar’da bir konsolosluk misyonu var.

<span class="mw-page-title-main">Doboj etnik temizliği</span>

Doboj etnik temizliği, Yugoslav Halk Ordusu ve Sırp paramiliter grupların, Bosna Savaşı sırasında, Doboj bölgesinde yayaşayan Boşnak ve Hırvat sivillere karşı, Mayıs 1992'den Eylül 1992'ye kadar gerçekleştirdiği, cinayet, kasıtlı yıkım, etnik temizlik ve zulüm suçlarını da içine alan savaş suçlarını ifade eder. Nikola Jorgić adlı Sırp asker, 26 Eylül 1992'de Düsseldorf Bölgesel Yüksek Mahkemesi tarafından, Doboj bölgesinde öldürdüğü 30 sivil de dahil olmak üzere, toplam 11 ayrı soykırım suçundan suçlu bulunarak, Bosna Soykırımından hüküm giyen ilk kişi olmuştur. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi bu davayı insanlığa karşı suç olarak sınıflandırarak ve 5 Sırp memuru mahkûm etti.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri</span>

Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri, Bosna-Hersek ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. Günümüz ülkelerinin her ikisi de Yugoslavya'nın kurucu ülkeleriydi. Her iki ülkedeki nüfusun çoğunluğu standart Sırp-Hırvatça'nın çeşitlerinden birini konuşuyor ve Sırbistan, Bosna-Hersek'teki en büyük yatırımcılardan biridir.

Kravica katliamı, Srebrenitsa katliamı sırasında Sırp Cumhuriyeti Ordusu tarafından Boşnaklara yönelik yapılan en büyük toplu infazlardan biriydi. 14 Temmuz 1995'te işlendi. 1.000 ila 1.500 erkeğin öldürüldüğü tahmin ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Savaşı'nda etnik temizlik</span>

Bosna Savaşı (1992-1995) boyunca etnik temizlik, yüksek sayıda Bosnalı Müslüman (Boşnak) ve Bosnalı Hırvatın Sırp Cumhuriyeti Ordusu ve Sırp paramiliter oluşumları tarafından evlerinden kaçmaya zorlanması ya da sürgün edilmesi ile gerçekleşti. Boşnaklar ve Bosnalı Sırplar da Bosnalı Hırvat kuvvetleri tarafından kaçmaya zorlandı ya da sürgün edildi, ancak Bosnalı Hırvatların işlediği etnik temizlik daha sınırlı ölçekte ve daha az sayıda kurbanla yer aldı. 1994 yılı BM Güvenlik Konseyi "Son Rapor"'una göre, Boşnakların da "Cenevre Sözleşmesi ve uluslararası insancıl hukuka aykırı ciddî ihlallerde" bulunmalarına rağmen, "sistematik etnik temizlikte" bulunmadılar. Rapora göre, "savaşan taraflar arasında 'ahlâki denkliğin' olduğunu savunmanın hiç olgusal bir temeli yoktur."


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.