İçeriğe atla

Bigoreksiya

Bigoreksiya – kas dismorfisi, megareksiya veya ters anoreksiya, beden dismorfik bozukluğunun bir alt tipidir, ancak sıklıkla yeme bozukluklarıyla da aynı gruba sokulur.[1][2] Kişinin kendi vücudunun çok küçük, çok sıska, çok zayıf veya kas olarak yetersiz olduğuna dair sanrısal veya abartılı inancıdır. Ancak çoğu durumda kişi ya normal kiloda ya da son derece büyük ve kaslıdır.[1][3]

Bigoreksiya çoğunlukla erkeklerde görülür. Özellikle de vücut büyüklüğü veya ağırlığının önemli olduğu, kas kazanmanın gerekli olduğu sporlarla ilgilenen kişilerde görülür.[3] Kişi, güya vücudunu düzeltmek için aşırı olarak zaman tüketir, egzersiz yapar, diyet uygular, besin takviyeleri alır ve ayrıca anabolik steroidlerin kullanımı da yaygındır.[1][3] Kas-dismorfik olmayan diğer vücut-dismorfik meşguliyetler de genellikle mevcuttur.[1]

Anoreksiya nervozaya benzetilmesine rağmen,[2][4] kas dismorfisini fark etmek özellikle zordur, çünkü buna dair farkındalık azdır ve kas dismorfisi yaşayan kişiler tipik olarak sağlıklı görünürler.[3] Kas dismorfisinden kaynaklı sıkıntı ve dikkat dağınıklığı okulda, işte ve sosyal ortamlarda devamsızlıklara neden olabilir.[1][5] Diğer vücut dismorfik bozuklukları ile karşılaştırıldığında, intihar girişimi oranları özellikle kas dismorfisinde yüksektir.[1] Araştırmacılar, son zamanlarda kaslı erkek bedenlerine dair değişen algılar nedeniyle kas dismorfisinin görülme sıklığının arttığına inanıyor.[3][6]

Belirti ve bulgular

Altı yaş gibi yaşlarda erkek çocuklarında vücut memnuniyetsizliği görülmesine rağmen, kas dismorfisinin başlangıcının genellikle 18 ila 20 yaşları arasında olduğu tahmin edilmektedir.[7][8]

Tanımlanan diğer klinik özellikler arasında kaslılığı artırmak için aşırı çaba sarf edilmesi, diyet kısıtlaması, aşırı egzersiz yapılması ve büyüme arttırıcı ilaçların enjeksiyonu gibi fiiller yer alır.[9] Kas dismorfisi yaşayan kişiler genellikle günde üç saatten fazla zamanı kas arttırmayı düşünerek geçirirler ve ağırlık kaldırmayı sınırlayamayacaklarını hissedebilirler.[7] Anoreksiya nervozada olduğu gibi, kas dismorfisinde arayış doyumsuz olabilir.[10] Bozukluktan muzdarip olanlar vücutlarını yakından takip ederler ve daha büyük görünmek için birden fazla kat giyebilirler.[7]

Kas dismorfisinde kişiler, vücutlarının başkaları tarafından görülmesinden şiddetli sıkıntı duyarlar.[9] Mesleki ve sosyal işlevsellik bozulur ve diyet rejimleri bunlara müdahale edebilir.[7] Hastalar genellikle algılarındaki boyut veya kas eksikliğini çıkaracağını düşündüğü faaliyetlerden, insanlardan ve yerlerden kaçınırlar.[7] Hastaların yaklaşık yarısı, bu algıların gerçekçi olmadığı konusunda zayıf bir farkındalığa sahip veya hiçbir farkındalığa sahip değildir.[7][11]

Tedavi

Bigoreksiyanın tedavisi, kişinin tedaviden kaçınması veya endişesinin düzensiz olması nedeniyle engellenmiş olabilir.[3] Bigoreksiya tedavisine ilişkin bilimsel araştırmalar sınırlıdır, kanıtlar büyük ölçüde vaka raporları ve anekdotlardadır[7] ve hiçbir spesifik protokol doğrulanmamıştır.[3] Yine de eldeki kanıtlar, aile terapisinin, bilişsel davranışçı terapinin ve seçici serotonin geri alım inhibitörleri ile farmakoterapinin etkin bir tedavi olduğunu desteklemektedir.[7] Ayrıca tedavi edilmeyenlerin prognozu üzerine yapılan araştırmalar da sınırlıdır.[7]

Yaygınlık

Bigoreksiyanın yaygınlığına dair tahminler büyük ölçüde değişkendir, %1 ila %54 arasında rakamlar verilmektedir.[7] Spor salonu üyeleri, halterciler ve vücut geliştiricilerde, genel popülasyondan daha yaygındır.[7] Anabolik steroid kullanıcıları arasında daha da yüksek oranlar bulunmuştur.[12][13] Bozukluk kadınlarda nadirdir, ancak ortaya çıkar ve özellikle cinsel saldırıya uğramış kadın vücut geliştiricilerde görülmüştür.[7][12] Batı medyasına daha az maruz kalan batılı olmayan toplumlarda, kas dismorfisi oranları daha düşüktür.[14]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Katharine A Phillips, Understanding Body Dysmorphic Disorder: An Essential Guide (New York: Oxford University Press, 2009), pp 50–51 22 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Phillips2009" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ a b Lee F Monaghan & Michael Atkinson, Challenging Myths of Masculinity: Understanding Physical Cultures (Surrey: Ashgate, 2014), p 86 22 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Monaghan-Atkinson" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ a b c d e f g James E Leone, Edward J Sedory & Kimberly A Gray, "Recognition and treatment of muscle dysmorphia and related body image disorders" 3 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Journal of Athletic Training, 2005 Oct–Dec;40(4):352–359. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Leone-etal" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ Anthony J Cortese, Provocateur: Images of Women and Minorities in Advertising, 4th edn (London: Rowman & Littlefield, 2016), p 94 22 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  5. ^ Anonymous webpage author, "Muscle dysmorphia" 7 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., McCallum Place website, visited 21 May 2016.
  6. ^ Harrison G Pope Jr, Katharine A Phillips & Roberto Olivardia, The Adonis Complex: The Secret Crisis of Male Body Obsession (New York: Free Press, 2000) pp 156 22 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 160,197.
  7. ^ a b c d e f g h i j k l Tod D, Edwards C & Cranswick I (2016), "Muscle dysmorphia: Current insights" 23 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Psychology Research and Behavior Management 9:179–188. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Tod16" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  8. ^ McCabe MP & Ricciardelli LA (2004), "Body image dissatisfaction among males across the lifespan: A review of past literature", Journal of Psychosomatic Research 56(6):675–685.
  9. ^ a b Pope HG Jr, Gruber AJ, Choi P, Olivardia R & Phillips KA (1997), "Muscle dysmorphia: An underrecognized form of body dysmorphic disorder", Psychosomatics: Journal of Consultation and Liaison Psychiatry 38(6):548–557.
  10. ^ Mosley PE (2009). "Bigorexia: Bodybuilding and muscle dysmorphia". European Eating Disorders Review (İngilizce). 17 (3): 191-198. doi:10.1002/erv.897. ISSN 1099-0968. PMID 18759381. 
  11. ^ Cafri G, Olivardia R & Thompson JK (2008), "Symptom characteristics and psychiatric comorbidity among males with muscle dysmorphia", Comprehensive Psychiatry 49(4):374–379.
  12. ^ a b Gruber AJ & Pope HG (1999), "Compulsive weight lifting and anabolic drug abuse among women rape victims", Comprehensive Psychiatry 40(4):273–277.
  13. ^ dos Santos Filho CA, Tirico PP, Stefano SC, Touyz SW & Claudino AM (2016), "Systematic review of the diagnostic category muscle dysmorphia", Australian and New Zealand Journal of Psychiatry 50(4):322–333.
  14. ^ Yang CJ, Gray P, & Pope HG Jr, (2005), "Male body image in Taiwan versus the west: Yanggang Ahiqi meets the Adonis complex", The American Journal of Psychiatry 162(2):263–269.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bulimia nervoza</span> bir bulimia döngüsü (tıkınırcasına yeme) oluşturan ve ardından kilo alımını önlemek için kusma gibi uygun olmayan eylemler ile karakterize olan yeme bozukluğu

Bulimia nervoza veya kısaca bulimiya bir yeme bozukluğudur. Bulimik atak sırasında normal insanlardan fazla yerler. Bu yeme işlemini genellikle yalnız kaldıklarında çok hızlı bir şekilde gerçekleştirmeye çalışırlar. Daha sonra yediklerinin kilo almasına neden olmaması için aşağıdakilerden birini yapar:

<span class="mw-page-title-main">Kas</span>

Kas, yumuşak bir doku olup, dört temel hayvan doku türünden biridir. Kas dokusu iskelet kaslarına kasılma yeteneği verir. Kas, embriyonik gelişim sırasında, miyogenez denilen süreçte oluşur. Kas dokusu, hareket sağlamak için etkileşen aktin ve miyozin adlı özel kasılma proteinleri içerir. Mevcut diğer birçok kas proteini arasında iki düzenleyici protein, troponin ve tropomiyosin bulunur.

Psikopati (Psikopatlık); çekici, manipülatif, duygusal yönden acımasız ve suç işleme potansiyeline sahip kişilik yapıları için kullanılır. Bazen sosyopati ile eş anlamlı olarak kabul edilen psikopati, kalıcı antisosyal davranış, bozulmuş empati, pişmanlık ve cesur, sınırsız ve bencil özellikler ile karakterize edilir. Tarih boyunca sadece kısmen örtüşen ve bazen çelişkili olabilen farklı psikopati kavramları kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Obsesif kompulsif bozukluk</span> istenmeyen ve tekrarlanan düşünceler, duygular, fikirler (obsesyonlar) veya bir şey yapmaya itici hissettiren davranışları (kompulsiyonlar) içeren anksiyete bozukluğu

Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB), bireyin rahatsız edici düşüncelere sahip olduğu ve/veya belirli rutinleri, sıkıntıya yol açacak veya genel işlevi bozacak ölçüde tekrar tekrar yapma ihtiyacı hissettiği zihinsel ve davranışsal bir bozukluktur. Adından da anlaşılacağı gibi, OKB'nin birincil belirtileri obsesyonlar ve kompulsiyonlardır. Obsesyonlar, endişe, iğrenme veya rahatsızlık duyguları yaratan, kalıcı, istenmeyen düşünceler, zihinsel görüntüler veya dürtülerdir. Yaygın obsesyonlar arasında bulaşma korkusu, simetri takıntısı, din, cinsiyet ve zarar hakkında zorlayıcı düşünceler yer alır. Kompulsiyonlar, obsesyonlara yanıt olarak ortaya çıkan, tekrarlayan eylem veya rutinlerdir. Yaygın kompulsiyonlar arasında aşırı el yıkama, temizlik, bir şeyleri düzenleme, sayma, güvence arama ve bir şeyleri kontrol etme sayılabilir. OKB'li birçok yetişkin, kompulsiyonlarının bir anlam ifade etmediğinin farkındadır, ancak obsesyonların neden olduğu sıkıntıyı gidermek için yine de bunları gerçekleştirirler. Kompulsiyonlar o kadar sık meydana gelir ki, tipik olarak günde en az bir saat sürer ve kişinin yaşam kalitesini bozar.

<span class="mw-page-title-main">Majör depresif bozukluk</span> Düşük benlik saygısı ve normalde eğlenceli aktivitelere ilgi veya zevk kaybı ile birlikte her şeyi kapsayan düşük ruh hali

Majör depresif bozukluk, majör depresyon veya klinik depresyon, en az iki hafta boyunca, farklı türden günlük hadise ve tecrübeler karşısında, sabit bir şekilde düşük ruh halinde bulunulması ile karakterize edilen bir zihinsel hastalıktır. Hastalık, tıbbi teşhisi ancak bir uzman tarafından konulabilecek bir hastalıktır. Hastalık, halk arasında kullanılan depresif olma durumu ile alakalı olmayıp, bu ruh hallerinden her yönden ve tamamen ayrılan bir hastalık türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Böbrek taşı</span> böbreklerde biriken sert madensel maddeler

Tıpta nephrolithiasis' veya urolithiasis olarak da bilinen böbrek taşı hastalığı, idrar yolunda katı madde parçası oluşması durumudur.

<span class="mw-page-title-main">Akrosiyanoz</span> Damar hastalığı

Akrosiyanoz, ayaklarda ve yüzün distal kısımlarında da ortaya çıksa da, en yaygın olarak ellerde ortaya çıkan ekstremitelerin kalıcı mavi veya siyanotik renk değişikliğidir. 100 yıldan fazla bir süre önce tanımlanmış olmasına ve uygulamada alışılmadık olmamasına rağmen, bu olgunun doğası hala belirsizdir. "Akrosiyanoz" terimi, genellikle ellerin, ayakların veya yüzün bazı kısımlarında mavi renk değişikliği görüldüğü durumlarda uygunsuz bir şekilde kullanılır. Akrosiyanozun başlıca (birincil) formu, bazen nispeten iyi huylu bir nörohormonal bozukluğun neden olduğu iyi huylu bir kozmetik durumdur. Nedeni ne olursa olsun, iyi huylu form tipik olarak tıbbi tedavi gerektirmez. Özellikle çocuklarda ve genel sağlık durumu kötü olan hastalarda, ekstremitelerin soğuğa uzun süre maruz kalması durumunda tıbbi bir acil durum ortaya çıkacaktır. Bununla birlikte, donma akrosiyanozdan farklıdır, çünkü ağrı genellikle ilk duruma eşlik ederken, ikincisi çok nadiren ağrı ile ilişkilidir. Akrosiyanozdan ayırt edilmesi gereken cilt rengi değişiklikleriyle birlikte elleri, ayakları ve yüzün bölümlerini etkileyen bir dizi başka durum da vardır: Raynaud fenomeni, pernio, akrorygosis, eritromelalji ve mavi parmak sendromu. Bazı olgularda, özellikle bu sendromlar bir arada olduğunda tanı koymak zor olabilir. Akrosiyanoz, bağ dokusu hastalıkları ve merkezi siyanoz ile ilişkili hastalıklar gibi daha ciddi bir tıbbi sorunun işareti olabilir. Diğer nedensel koşullar arasında enfeksiyonlar, toksisiteler, antifosfolipid sendromu, kriyoglobulinemi, neoplazmalar bulunur. Bu durumlarda, gözlenen deri değişiklikleri "ikincil akrosiyanoz" olarak bilinir. Daha az simetrik dağılıma sahip olabilirler ve ağrı ve doku kaybı ile ilişkili olabilirler.

Fibromiyalji (FM) kronik yaygın ağrı ve basınca karşı artan ağrı tepkisi ile nitelenen tıbbi bir durumdur. Diğer belirtiler arasında yorgunluk, normal aktivitelerin etkilendiği bir dereceye kadar uyku problemleri ve hafıza ile ilgili sorunlar vardır. Bazı insanlar ayrıca huzursuz bacak sendromu, bağırsak veya mesane problemleri, uyuşma ve karıncalanma ve gürültüye, ışığa veya sıcaklığa duyarlılıktan şikayet eder. Fibromiyalji sıklıkla depresyon, kaygı ve travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkilidir. Diğer kronik ağrı türleri de sıklıkla vardır.

Yeme bozuklukları, yetersiz ya da aşırı gıda alımı içerebilen, diğer yandan ruhsal etkilere dayanan ve fiziksel sonuçlara yol açabilen bir hastalıktır. ABD'de 5 ila 10 milyon kadın ve 1 milyon civarında erkeğin yeme bozukluğundan etkilenmiş olduğu tahmin edilmektedir. DSM-IV-TR ’nin tanı ölçütlerine göre yeme bozuklukları; Anoreksia nervosa, bulimia nervosa, atipik yeme bozukluğu olarak üçe ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Borderline kişilik bozukluğu</span> Duygusal dengesizlik kişilik bozukluğu

Borderline kişilik bozukluğu (BPD) ya da duygusal dengesizlik kişilik bozukluğu (EUPD), uzun süreli dengesiz ikili ilişkiler, bozuk bir öz farkındalık ve şiddetli duygusal tepkiler tarafından karakterize olunan bir çeşit kişilik bozukluğudur. Bu hastalıktan etkilenen bireyler, duygusal durumlarını sağlıklı veya normal seviyede tutmakta zorlanmalarından ötürü genelde kendine zarar vermek gibi tehlikeli fiillerde bulunurlar. Aynı zamanda boşluk hissi, terk edilme korkusu ve derealizasyondan muzdarip olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">The Godfather (güreşçi)</span> Amerikalı güreşçi

Charles Wright ya da bilinen adıyla: The Godfather, Amerikalı yarı emekli profesyonel güreşçi. 1991-1993 ve 1995-2002 yılları arasında WWE'de çalışmıştır.

Fransa futbol şampiyonları listesi, Fransa'daki en üst düzey futbol ligi olan Ligue 1'de şampiyon olan takımların yer aldığı listedir.

Menarş, dişi insanlarda görülen ilk âdet döngüsünü tanımlar. Terim sosyal ve bilimsel açıdan, kadınlarda doğurganlığın başladığını göstermesinden ötürü, ergenlik döneminin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilir.

Marvel Sinematik Universe (MCU) bir olan medya franchising ve paylaşılan kurgusal evren arasında ayardır süper kahraman dizileri içinde görünen karakterlere göre Marvel Comics yayınları. MCU ilk olarak 2013'ten 2020'ye kadar ABC, Netflix, Hulu ve Freeform'da yayınlanan Marvel Television dizileriyle televizyona genişledi. Marvel Studios films- arkasında -the yapım stüdyosu üzerine dizi bırakmadan başlayacak Disney+ parçası olarak 4. Evre'nın başlangıcı olan WandaVision dizisi ile başladı.

<span class="mw-page-title-main">Klomipramin</span> kimyasal bileşik

Klomipramin, Anafranil altında satılan bir trisiklik antidepresandır. (TCA). Obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, majör depresif bozukluk ve kronik ağrı tedavisinde kullanılır. 25 yaş altı kişilerde intihar riskini artırabilir. Ağızdan alınır. Erken boşalmayı tedavi etmek için de kullanılmıştır.

Palilali, hecelerin, kelimelerin veya cümlelerin istem dışı tekrarı ile karakterize edilen bir dil bozukluğudur. Ekolali veya koprolali gibi diğer karmaşık tiklere benzeyen özelliklere sahiptir, ancak diğer afazilerden farklı olarak palilali, bağlamsal olarak doğru konuşmaya dayanır.

Geçici global amnezi (TGA), eski anılara erişimde bir dizi sorunla birlikte kısa süreli belleğin geçici ama neredeyse tamamen bozulması olan nörolojik bir bozukluktur. TGA durumundaki bir kişi, başka hiçbir bilişsel işlev bozukluğu belirtisi göstermez, ancak yalnızca bilincin son birkaç anını ve muhtemelen bireyin geçmişinin çocukluk, aile veya belki de ev gibi derinden kodlanmış birkaç gerçeğini hatırlar.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam dünyasında psikoloji</span>

İslami psikoloji veya ʿilm al-nafs, nefs bilimi, psişenin İslami bir perspektiften tıbbi ve felsefi çalışmasıdır ve psikoloji, nörobilim, zihin felsefesi ve psikiyatri ile psikosomatik tıp konularını içerir. İslam'da ruh sağlığı ve akıl hastalığı bütüncül bir yaklaşımla ele alındı. Bu yaklaşım, bir bireyde yeterli zihinsel esenlik ve iyi fiziksel sağlığın sürdürülmesi arasındaki karşılıklı bağlantıyı vurgulamıştır. İslam'ı uygulayan insanlar, dua ve diğer dini yükümlülüklere katılmak için pozitif ruh sağlığını korumanın gerekli olduğunu düşündüler.

<span class="mw-page-title-main">Sezgisel yeme</span>

Sezgisel yeme, vücudun açlık ve tatmin olmaya dair ipuçlarına verdiği tepkiye odaklanan bir yemek yeme yaklaşımıdır. Yaygın diyetler aksine bireyin "kilo kontrolü"ne odaklanması yerine yiyeceklerle pozitif bir ilişki geliştirmesini amaçlar. Sezgisel yeme, insanların diyet yapma, fiziksel sağlık, zihinsel ve sosyal olarak iyi olma hali hakkındaki görüşlerini değiştirerek tüm bunlara bütünsel bir yaklaşımla bakılabilmesini aşılamayı amaçlar. Bununla birlikte, yiyecekler, fiziksel aktivite ve bedene karşı olumlu bir tutum ve ilişki oluşturmaya yardımcı olur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.