İçeriğe atla

Biga Çayı

Koordinatlar: 40°23′K 27°18′D / 40.383°K 27.300°D / 40.383; 27.300
Biga Çayı
Konum
Ülke(ler)Biga-Çan, Çanakkale
Genel bilgiler
KaynakKaz Dağı
Kaynak rakımı1110 m[1]
AğızMarmara Denizi
Ağız rakımı0 m
Uzunluk80 km
Havza alanı2311,68 km²[1]

Biga Çayı (Diğer kullanımlarıyla; Kocabaş Çayı, Granikos Çayı, Barenos Çayı) Çanakkale ilinin Biga ve Çan ilçelerinde bulunur. Büyük İskender'in kıyılarında savaştığı çay ilçeyi ikiye bölmüştür, iki yakayı birleştiren iki büyük köprü ile birçok küçük köprü bulunur. Uzunluğu yaklaşık 80 kilometredir. İç kesimlerde doğarak Çan ilçesinden geçer ve Biga Ovası'nı sulayarak Karabiga belde merkezine 3 kilometre uzaklıkta delta yapmadan Marmara Denizi'ne dökülür. Çayın yöreye ekonomik katkısı yok denecek kadar az olup aşırı kirlilik ve beslendiği kaynakların azalması nedeniyle birçok akarsu gibi tehlike içindedir. Son yıllarda çayın ve çevresinin islâhı için büyük çabalar sarf edilmektedir.

Granikos Çayı, Haziran 2024

Geçmişteki taşkınlar nedeniyle sık sık yatak değiştiren çayın suları yazın çekilir kışın ise yağışlar nedeniyle büyük oranda artar. Bu nedenle maddî zararlara yol açan çayın ilçe merkezinde kalan yatağına 1966 yılında 600 metre uzunluğunda set çekilmiştir. Fakat buna rağmen çayın suları çok kez tehlike teşkil edecek seviyelerde yükselmeye devam etmiştir. 2007 Ocak ayı başlangıcı itibarıyla çayın çevresinde islâh çalışmaları başlatılmıştır. Yapılan çalışma ile şehir kanalizasyon suyunu çaya karışmadan gerekli yere ulaşması hedeflenmektedir. Şehirdeki büyük park yeri sıkıntısını çözmek için otopark olarak düzenlenen çayın kenarları, dönüşümlü olarak araç girişlerine kapatılmaktadır. Biga Çayı'nda ortalama su derinliği ilkbahar mevsiminde 1 metreye kadar çıkarken yaz aylarında 20–25 cm'ye kadar iner. Debisi en az 15 - 30 metreküp, en çok 1345 metreküptür.

Granikos Savaşı

MÖ 334 yılının Mayıs ayında Makedon kralı Büyük İskender, Biga Çayı'nı geçip Pers İmparatorluğu ordularıyla karşı karşıya gelmiş ve savaşı kazanmıştır. Bu, İskender'in askerî kariyerinin ilk büyük savaşıdır ve Asya seferinin başlangıcıdır.

Kollar

  • Çınarcık Çayı

Kaynakça

  1. ^ a b UTLU, Mustafa; ÖZDEMİR, Hasan. "Havza Morfometrik Özelliklerinin Taşkın Üretmedeki Rolü Biga Çayı Havzası Örneği". 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Gönen, Balıkesir</span> Balıkesirin ilçesi

Gönen, Balıkesir'in bir ilçesidir. Gönen, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölgesi içinde Balıkesir iline bağlı bir ilçedir. Kaplıcaları ile ünlüdür. Şehrin doğusu Manyas ilçesi, kuzeydoğusu Bandırma ilçesi, batısı Çanakkale ilinin Biga ve Yenice ilçeleri, kuzeyi Marmara Denizi ve Erdek Körfezi, güneyi Balya ilçesi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Fırat</span> Türkiyeden başlayıp Basra Körfezine uzanan ırmak

Fırat, Güneybatı Asya'nın en uzun ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Menderes</span> Türkiyede bir nehir

Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Biga</span> Çanakkale ilçesi

Biga, Çanakkale ilinin kendi adıyla anılan yarımadada kurulmuş, merkeze 90 km uzaklıkta olan ilçesidir. Doğuda Gönen, batıda Lapseki, güneyde Çan, kuzeyde ise Marmara Denizi ile çevrilidir. 2021 yılı itibarıyla ilçe nüfusu 90.274, ilçe merkezinin nüfusu 55.975 olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çan, Çanakkale</span> Çanakkale ilçesi

Çan, Çanakkale ilinin coğrafi olarak merkezinde bulunan bir ilçedir. Kuzeyde Biga ve Lapseki, doğuda Yenice, batı ve güneyde Çanakkale ve Bayramiç ilçeleri ile çevrilidir. Çanakkale-Balıkesir yolu ilçe sınırlarından geçer. İlçe nüfusu 48.376 ilçe merkezi nüfusu 30.778'dir. Yüzölçümü 887 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Manyas Kuşgölü</span> Türkiyede bir göl

Manyas Kuşgölü, tamamı idari olarak Balıkesir ilinin Bandırma ilçesi sınırlarında yer alan tektonik göl. Göl, Marmara Denizi'nin güneyinde, Uludağ ile Biga Yarımadası arasında uzanan bir çöküntü alanında yer almaktadır. Bu çöküntünün tabanını Kuş ve Uluabat (Apolyont) Gölleri ve bu göllerin çevresinde yer alan geniş ovalar, kenarlarını ise yüksek dağ ve yaylalar oluşturmaktadır. Doğu batı doğrultusunda uzanan gölün uzunluğu 20 km, genişliği ise 14 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Nehri</span>

Manavgat, antik adıyla Melas, Toroslar'da doğarak Antalya'da Akdeniz'e dökülen nehir. Uzunluğu 93 km'dir. Batı Toros sıradağları arasından doğan kolların birleşmesiyle oluşur. Güney batıya yönelerek dar ve dik yamaçlı kanyonlar arasından geçer, ünlü Manavgat Şelalesi'ni meydana getirir ve Manavgat ilçe merkezinin doğusunda alüvyal bir kıyı ovasından denize dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Çayı</span> Sakarya Nehrinin sağ kolu

Ankara Çayı; Sakarya Nehri'nin bir uzantısı olarak Ankara ilinin doğusundan başlayıp şehir merkezine kadar uzanan bir akarsudur. Porsuk Çayı'ndan sonra Sakarya Nehri'nin ikinci büyük kolu olan Ankara Çayı sırasıyla Nallıhan, Beypazarı ve Ayaş ilçelerinden geçerek şehri ortadan ikiye böler ve Sincan sınırları içerisinde Çubuk Çayı ile birleşip yoluna devam eder. Kuzeyden gelen Hatip Çayı ve güneydeki İncesu Deresi ise Ankara Çayı'nı besleyen diğer akarsu kaynaklarıdır. Yaz aylarında debisi azalırken yağışların artmasıyla birlikte akıntı şiddeti güçlenen çay, birçok noktada köprülerle aşılmış ve yine aynı sebepten dolayı ve evsel atıkların yarattığı koku nedeniyle bazı bölümlerinin üstü kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Diyarbakırda bir barajı

Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk çayı</span> Türkiyeye özgü çay

Türk çayı, Türklere özgü bir çay pişirme ve sunma yöntemidir.

<span class="mw-page-title-main">D 010</span> Türkiyede bir devlet karayolu

D.010, Türkiye'nin kuzeyinde yapılmış bir devlet yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Kanlıdere</span>

Kanlıdere veya Kanlı Dere, Kıbrıs'ta bir dere. 90 ile 100 kilometre arasında bir uzunluğu olan dere, Kıbrıs'ın en uzun deresidir. Sadece yağışlı dönemlerde akar. Günümüzde ise pek az akmaktadır. Başkent Lefkoşa'nın da içinden akmaktadır. Yatak genişliği 5 ile 20 metre arasında değişmektedir. Üzerinde iki tane baraj bulunmaktadır. Kıyısındaki 18 kilometrelik bölüm ise yaya yürüyüş veya bisiklet yolu yapılmıştır. Debisi büyük değişkenlikler göstermektedir. Normal yağış alındığı yıllarda debi 2 ile 5 milyon metreküp/yıl olurken yağışların normalin üstünde olduğu yıllarda bu miktar 7-8 milyon metreküp/yıl seviyesine kadar çıkabilmektedir. 1960-70'li yıllarda Kıbrıs Cumhuriyeti Su Dairesi Lefkoşa'daki debisini yıllık yaklaşık 1.5 milyon metreküp olarak belirtimştir.

<span class="mw-page-title-main">Filyos Çayı</span> Türkiyede akarsu

Filyos Çayı veya Yenice Irmağı, Köroğlu Dağları, Bolu Dağları ve Ilgaz Dağlarından gelen çayların toplanıp, bir araya getirdiği çaydır. 228 kilometre uzanan çay, Zonguldak'ın Filyos beldesinde Karadeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Bartın Çayı</span> Karadenize dökülen akarsu

Bartın Çayı, Antik Partenios, MÖ yıllarda Parthenios adı ile anılan ve kente adını veren Bartın Irmağı'dır.Kastamonu ve Karabük'te bulunan Ilgaz Dağları'nda doğar, kuzeye doğru akar, şehir merkezinde Gazhane Burnu'nda birleşen Kocaçay ve Kocanazçay'ının oluşturduğu ırmak, 15 Km. akarak Boğaz mevkiinde Karadeniz'e ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Ren Şelalesi</span>

Ren Şelalesi, İsviçre'nin Schaffhausen kantonunda yer alan Avrupa'nın en büyük şelalesidir. 150 metre genişliğinde ve 23 metre yüksekliğindeki şelale Ren, Rhone ve İnn nehirlerini besler. Schaffhausen şehir merkezine 4 km. mesafede bulunan şelale aynı zamanda turistlerin yoğun ilgisini çeker.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Eşen 1 Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Eşen-1 Barajı ve Hidroelektrik_Santralı (HES), Muğla ilinin Fethiye ilçesinde ilçe merkezine 58 km uzaklıkta Yayla Ceylan mahallesi sınırları içerisinde Eşen Çayı üzerinde kurulmuştur. Göltaş Enerji Şirketi tarafından Göltaş şirketinin özkaynakları ile ve 29.01.2010 tarihinde imzalanan sözleşme ile Akbank'tan temin edilen 40.000.000 EUR finansman ile projenin yapımına Temmuz 2009 yılında başlanmış Mart 2011 yılında baraj ve hidroelektrik santral işletmeye alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Efrenk Çayı</span> Mersin üzerinden geçerek Akdenize dökülen çay

Efrenk Çayı (Müftü Çayı), eskiden Suntras, Bolkar Dağları'ndan doğan, Mersin şehir merkezinden geçerek, limanın batısından Akdeniz'e dökülen akarsu.