Cezayir, resmî adıyla Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da bir ülkedir. 2,381,741 kilometre karelik yüzölçümü ile Afrika'nın yüzölçümü olarak en büyük ülkesi olan Cezayir, dünyanın onuncu, Arap Dünyası ve Afrika Birliği içerisinde ise en büyük ülkedir. Aynı zamanda, 44 milyonluk nüfusuyla da Afrika'nın en kalabalık sekizinci ülkesidir.
Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.
Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.
Mağrip, Arap dünyasının batı kısmıdır. Bölge, Cezayir, Libya, Moritanya, Fas ve Tunus dahil olmak üzere Batı ve Orta Kuzey Afrika'yı kapsar. Mağrip ayrıca Batı Sahra'nın tartışmalı bölgesini de içerir. 2018 itibarıyla bölgenin nüfusu 100 milyondan fazlaydı.
Bicâye Vilayeti, Cezayir'in kuzeyinde yer alan bir vilayet.
Berberiler, bugünkü Mısır, Libya, Tunus, Cezayir ve Fas'ı içine alan Kuzey Afrika'nın bilinen en eski yerli halkıdır. Bazı mağara resimlerinin bulunmuş olması, Berberiler'in bu paleolitik toplulukların soyundan gelmiş olabileceği tezini güçlendirmektedir.
Cezayir, Cezayir'in başkenti ve en büyük şehridir.
Afro-Asyatik, Afrasya veya eski adıyla Hami-Sami dil ailesi, yaklaşık olarak 300 dilden oluşan bir dil ailesi. Afroasya dilleri coğrafi açıdan Kuzey Afrika, Afrika Boynuzu, Sahel ve Güneybatı Asya'ya yayılmış olup 500 milyondan fazla insan tarafından anadil olarak konuşulmaktadır. Ailedeki en büyük ve baskın dil grubu, 313 milyon anadil konuşuruyla Sami diller kolunda yer alan Arapça değişkeleridir.
Setif Vilayeti Cezayir'in kuzeyinde yer alan bir vilayet.
Kabiliyeliler, kuzeydoğu Cezayir'de yaşayan Berberi halktır. Yaklaşık nüfusları 2 milyonun üzerindedir. Kabiliye (Zuvaya) dilini konuşan halk tarım ve hayvancılık ile geçinir.
Kaf veya Gaf (ق), Arap alfabesinin yirmi birinci harfi. İbranice muadili Kuf harfidir.
Jijel ; Cezayir'de Akdeniz kıyısında bir şehirdir. Nüfusu 2007 itibarıyla 148.000 olan Jijel, aynı zamanda bölgedeki Jijel vilayetinin de merkezidir. Dericilik, narenciye ve mısır ekiminin yanı sıra, yöre halkı için turizm önemli bir geçim kaynağıdır. Taza Millî Parkı'na 30 km uzaklıkta olan şehir, el değmemiş sahillere ve birçok doğal güzelliğe ev sahipliği yapmaktadır. Bölge, önemli bir turizm potansiyeline sahiptir. Dağlık konumundan dolayı, nispeten izole bir yer olmasına karşın, Jijel şehir merkezinden bölgedeki Konstantin (150 km), Bicâye (90 km) ve Setif (135 km) şehirlerine karayoluyla ulaşım mümkündür. Ayrıca şehirde Ferhat Abbas Havaalanı bulunmaktadır
Berber dilleri Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır (Siwa) ile Mali ve Nijer'deki küçük Berber toplulukları tarafından konuşulan birbiri ile yakın akraba olan bir diller grubudur. Nispeten seyrek bir toplulukta Sahara ve Sahel'in kuzeyine doğru uzanır. Afro-Asyatik diller ailesindendir. Birbiri ile çok yakın olan kuzey Berber dillerini konuşanlar arasında bunları tek bir standard altında birleştirmek için bir hareket vardır. Geleneksel olarak Orta Fas Tamazigti'ni işaret eden Tamazigt adı da bu standard Berberce dilini veya tüm Berberce için kullanılır ancak kullanım ceşitlilik gösterir ve pek çok Berberi kendini Tamazigt olarak tanımlamaz.
Yahudiler ve Yahudiliğin Cezayir'de uzun bir geçmişi vardır fakat 20.yy'ın sonlarına doğru gelişen politik gerginlik sebebiyle ülkedeki Yahudi nüfusu tükenmiştir.
Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
Bu makale COVID-19 pandemisinin Cezayir'deki etkilerini belgelemektedir. 7 Nisan 2023 itibarıyla Cezayir'de koronavirüs ile enfekte olmuş toplam 6.881 kişinin öldüğü, toplam vaka sayısının ise 271.603 olduğu açıklandı. 182.894 hasta ise iyileşti ve taburcu edildi.
Tunus Arapçası, Arapçanın Tunus'ta konuşulan bir lehçesidir. Tunus Arapçası çoğunlukla doğu Cezayir Arapçasına ve batı Libya Arapçasına benzemektedir. Yaklaşık 11 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmakta olup Tunus'un resmi dili olan Fasih Arapçadan ayırmak için "gündelik dil" olarak bilinmektedir.
Cezayir Arapçası, Arapçanın Cezayir'de konuşulan bir lehçesidir. Cezayir Arapçası, diğer Mağrip lehçeleri olan Fas Arapçası ve Tunus Arapçası bir dereceye kadar anlaşılabilmektedir. Yaklaşık 42 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmakta olup ülkenin günlük iletişim ve eğlence dilidir. Cezayir'in resmi dili olan Fasih Arapça ise genellikle resmi kullanım ve eğitim için ayrılmıştır.
Kamu Radyo Yayıncılığı Kurumu (ENRS) veya kısaca Cezayir Radyosu, Cezayir merkezli bir devlet radyo ağıdır. 1 Temmuz 1986 tarihinde Cezayir Radyo ve Televizyon Şirketi'nin ikiye ayrılması sonucu kurulmuştur. Merkezi Cezayir'de yer almaktadır.
Kabîliye, Atlas Dağları'nın kuzeyinde, başkent Cezayir'in güneyindeki Mitice kesiminden Tunus sınırı yakınlarındaki Annâbe'ye (Bûne) kadar Akdeniz sahili boyunca içeriye doğru genişleyerek uzanan Berberi asıllı kabilelerin yaşadığı bölgedir; doğu kesimine Küçük Kabîliye, batı kesimine Büyük Kabîliye denir. Kabîliyye adı Arapça kabâil (kabileler) kelimesinin Batı dillerine yansımış şeklidir ve Berberi kabilelerini ifade eder. Özellikle Büyük Kabîliye, dağlık kesimler dışındaki arazisi sulak ve tarıma elverişli olduğundan ülkenin en kalabalık yeridir. Bölgedeki önemli şehirler Burc-Menâil, Dellis, Aynülhammâm, Kal'atü Benî Abbâs, Bicâye, Tizi Vuzu ve Cicelli'dir.
Cezayir
