İçeriğe atla

Bibi Andersson

Bibi Andersson
1961 yılında Andersson
DoğumBerit Elisabeth Andersson[1]
11 Kasım 1935(1935-11-11)
Stockholm, İsveç
Ölüm14 Nisan 2019 (83 yaşında)
Stockholm, İsveç
MeslekOyuncu
Etkin yıllar1951-2009
Evlilik
Kjell Grede (e. 1960–1973)

Per Ahlmark (e. 1979–1981)

Gabriel Mora Baeza (e. 2004)

Bibi Andersson (İsveççe telaffuz: [ˈbɪ.ˈbɪ ˈandɛˈʂɔn]; d. 11 Kasım 1935 - ö. 14 Nisan 2019), İsveçli aktris.

İlk yılları

bir sosyal görevli Karin (evlilik öncesi soyadı Mansion) ve iş insanı Josef Andersson'un kızı olarak Kungsholmen, Stockholm'de doğdu.[2][3][4] Terserus Drama Okulu'nda ve Stockholm'deki Royal Dramatic Theatre School'da oyunculuk eğitimi aldı.

Okulunu tamamladıktan sonra Royal Dramatic Theatre'da çalışmaya başladı ve 30 yıl orada yer aldı. İlk iş birliğini 1954 yılında Ingmar Bergman ile yaptı. Onun yapımcılığındaki "Bris" adlı deterjan reklamında oynadı. 1950'ler, 1960'lar ve 1970'lerde Bergman tarafından yönetilen ondan fazla filmde yer aldı.

Kariyeri

Andersson, Vilgot Sjöman'ın Älskarinnan (Älskarinnan) adlı filminde oynadığı rolle 1963 yılında yapılan 13. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde En iyi Kadın Oyuncu Gümüş Ayı ödülü aldı.[5]

Persona adlı 1966 filminde oynadığı hemşire Alma rolü, kendisine gelen rol teklifinde artış sağladı ve aynı yıl James Garner ve Sidney Poitier'ın oynadığı Siyah Panter filminde rol aldı. Ayrıca, yine Persona filmindeki rolüyle 4. Guldbagge Ödülleri'nde Başroldeki En İyi Kadın Oyuncu ödülünü aldı.[6] Bergman, daha sonra John Huston (Kremlin Mektubu: 1970) ve Robert Altman (Beşli: 1979) ile çalıştı. 1973 yılında ilk kez ABD tiyatrosunda yer aldı. Erich Maria Remarque'nin Full Circle tiyatro oyununda oynadı. 1977 yılında Kathleen Quinlan'ın da oynadığı, Amerika Birleşik Devletleri'nin I Never Promised You a Rose Garden filminde oynadı.

1990 yılında Stockholm'de tiyatro yönetmeni olarak çalıştı. 1980'lerin sonlarında ve 1990'ların başlarında daha çok televizyonda ve tiyatro çalışırken Bergman ile iş birliğine devam etti. Ayrıca Road to Sarajevo hümaniteryen projesinde süpervizörlük yaptı.

Kişisel yaşamı ve ölümü

1996 yılında Ett ögonblick adındaki otobiyografisini yayınladı. İlk evliliğini 1960 yılında yönetmen Kjell Grede ile yaptı ve ondan Jenny adında bir çocuğu oldu. 1973 yılında ondan boşandıktan sonra ikinci evliliğini 1978 yılında siyasetçi ve yazar Per Ahlmark ile yaptı. 1981 yılında da ondan boşandı. 29 Mayıs 2004 tarihinde Gabriel Mora Baeza ile evlendi. 2009 yılında büyük bir felç geçirdi. Bir makalede 2010 yılından bu yana hastanede olduğu ve konuşamadığı söylendi.[7] Oyuncu Bibi Anderson 14 Nisan 2019'da Stockholm'de 83 yaşında ölmüştür.

Filmografi

  • En natt på Glimmingehus (1954)
  • Bir Yaz Gecesi Tebessümleri (1955)
  • Sista paret ut (1956)
  • Yedinci Mühür (1957)
  • Herr Sleeman kommer (1957)
  • Yaban Çilekleri (1957)
  • Sommarnöje sökes (1957)
  • Yaşamın Eşiğinde (1958)
  • Rabies (1958)
  • Ansiktet (1958)
  • Şeytanın Gözü (1960)
  • Lustgården (1961)
  • Älskarinnan (1962)
  • Vahşet Meydanı (1963)
  • Ön (1966)
  • Syskonbädd 1782 (1966)
  • Siyah Panter (1966)
  • Persona (1966)
  • Scusi, lei è favorevole o contrario? (1966)
  • Flickorna (1968)
  • Violenza al sole (1969)
  • En passion (1969)
  • Kremlin Mektubu (1970)
  • Storia di una donna (1970)
  • Temas (1971)
  • The Man from the Other Side (1971)
  • Scener ur ett äktenskap (1973)
  • Blondy (1976)
  • I Never Promised You a Rose Garden (1977)
  • Halk Düşmanı (1978)
  • Beşli (1979)
  • Concorde (1979)
  • Marmeladupproret (1980)
  • İhtiras (1983)
  • Berget på månens baksida (1983)
  • Sista leken (1984)
  • Wallenberg: A Hero's Story (1985) (TV)
  • Pobre mariposa (1986)
  • Babettes gæstebud (1987)
  • Fordringsägare (1988)
  • Drømspel (1994)
  • Il sogno della farfalla (1994)
  • Elina - Som om jag inte fanns (2002)
  • The Lost Prince (2003) (TV)
  • Arn: Tempelriddaren (2007)

Ödülleri

  • 2006: Ibsenstatuetten

Kaynakça

  1. ^ The International Dictionary of ... – Google Books. Google. 3 Ocak 2007. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2010. 
  2. ^ Segrave, Kerry; Linda Martin (1990). The Continental Actress: European Film Stars of the Postwar Era. McFarland. s. 274. ISBN 0-89950-510-4. 
  3. ^ Wilson, H.W. (Aralık 2001). Current biography yearbook. H.W. Wilson Company. s. 13. ISBN 0-8242-0997-4. 
  4. ^ "Bibi Andersson Film Reference biography". Filmreference.com. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010. 
  5. ^ "Berlinale: Prize Winners". berlinale.de. 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2010. 
  6. ^ "Persona". Swedish Film Institute. 1 Mart 2014. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016. 
  7. ^ "Nu kämpar Bibi för att prata igen". Expressen. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2014. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ingmar Bergman</span> İsveçli oyun yazarı ve yönetmen

Ernst Ingmar Bergman, İsveçli oyun yazarı ve film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Çolpan İlhan</span> Türk tiyatro ve sinema sanatçısı

Çolpan İlhan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ingrid Bergman</span> İsveçli oyuncu (1915–1982)

Ingrid Bergman, İsveçli sinema ve tiyatro oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Saadettin Erbil</span> Türk seslendirme sanatçısı ve oyuncu

Saadettin Erbil, Türk oyuncu ve aynı zamanda seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Max von Sydow</span> İsveçli oyuncu (1929-2020)

Max Carl Adolf von Sydow, hayatının son dönemlerinde Fransa'ya taşınan ve Fransız vatandaşı olan İsveçli aktördür. Avrupa ve Amerikan sinema, televizyon ve tiyatroda 70 yıllık bir kariyeri vardı, 150'den fazla filmde ve çok sayıda televizyon dizisinde birden çok dilde rol aldı. Fransız vatandaşı oldu ve hayatının son on yıllarını Fransa'da yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Nejat Saydam</span> Türk oyuncu, senarist ve yönetmen

Nejat Saydam, Türk sinema yönetmeni, senarist ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Perihan Savaş</span> Türk sinema ve televizyon oyuncusu

Şerife Perihan ya da bilinen adıyla Perihan Savaş, Türk sinema ve televizyon oyuncusudur.

Seden Kızıltunç, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Sven Nykvist</span> İsveçli görüntü yönetmeni

Sven Vilhem Nykvist, İsveçli görüntü yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Şahap Akalın</span>

Şahap Akalın, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Blake Edwards</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist (1922 – 2010)

Blake Edwards ödüllü Amerikalı yönetmen, film yapımcısı, senarist ve oyuncu. En çok Pembe Panter filmleri ile hatırlanır. 1940'lı ve 1980'li yıllar arasında sinemada aktif olmuştur. 1969 yılından beri aktris Julie Andrews ile evli olan yönetmen, 15 Aralık 2010 tarihinde Santa Monica Kaliforniya'da zatürreden ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Victor Sjöström</span>

Victor Sjöström İsveçli film yönetmeni, senarist ve aktör. 1924'te Hollywood'a gitmeden önce kariyerine İsveç'te başladı. Victor, ilk olarak sessiz dönem sinemasında çalışmıştır, en çok bilinen filmleri The Phantom Carriage (1921), He Who Gets Slapped (1924) and The Wind (1928). Ayrıca Ingmar Bergman'ın Wild Strawberries (1957) adlı filminde baş rolü oynamıştır.

<i>Persona</i> (film) Ingmar Bergmanın yönettiği 1966 İsveç psikolojik dram filmi

Persona Ingmar Bergman'nın yönetmenliğini yaptığı, Bibi Andersson ve Liv Ullmann'nın başrollerde oynadığı 1966 yılı yapımı bir İsveç filmdir. Bergman bu filmi yönettiği en önemli filmler arasında kabul eder. Drama türündeki filmin 7 ödül ve 1 adaylığı bulunmaktadır. Film oldukça deneysel bir film olmakla birlikte bir psikolojik korku olarak da değerlendirilir. Persona filmi adını da, konusunu da Carl Jung'un Persona teorisinden almaktadır. Film Jung'un teorilerini ve görüşlerini kendi merkezine koyar. Persona adı tiyatro oyuncularının yüzlerine taktıkları, gerçek kimliklerini örten maskelerden gelmektedir. Persona teorisi de bireylerin gerçek kimliklerini örtmeleri üzerine şekillenmiştir. Film bu konuyu sembolik şekillerde, rüya sekansları ve imgelerle izleyiciye anlatmayı hedefler. Film imgelere sık sık baş vurur; filmin başında, ortasında ve sonunda bu benzer imgeler izleyiciye gösterilir. Filmin başındaki imgeler film yapımı ile de bağlantılıdır. Bir film şeridi görürüz filmin başında. Aslında film 4. duvarı kıraraktan kendisinin bir film olduğunu izleyiciye hatırlatır. Film içerisinde izleyicinin gördüğü imgeler filmin konusuyla bağlantılıdır ve sonradan açıklanmaya başlanır. Filmin başında bir çocuk uzak, puslu bir ekrandan bir kadına doğru bakmaktadır. Elini uzatır lakin kadına dokunamaz. Sadece izler. Bu çocuk morg veyahut hastane gibi bir yerdedir. Bu filmin sonlarına doğru açıklanacaktır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç sineması</span>

İsveç sineması, 20. yüzyılda İskandinavya'nın önde gelen sinema endüstrisi olarak bilinir. Bu popülerlik büyük ölçüde Victor Sjöström ile Ingmar Bergman'ın; daha yakın dönemlerdeyse Roy Andersson, Lasse Hallström ve Lukas Moodysson gibi yönetmenlerin başarılarından kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Monica Zetterlund</span> İsveçli şarkıcı ve aktris

Monica Zetterlund İsveçli şarkıcı ve aktris.

<span class="mw-page-title-main">Eva Dahlbeck</span>

Eva Elisabet Dahlbeck İsveçli oyuncu ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Barbro Hiort af Ornäs</span>

Barbro Margareta Eriksdotter Hiort af Ornäs İsveçli sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Ingrid Thulin</span> İsveçli oyuncu

Ingrid Lilian Thulin, İsveçli oyuncu.

Feride Muazzez Arçay, Türk oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Lars Passgård</span>

Lars Passgård, İsveçli oyuncu ve tiyatro yönetmenidir. 1961-2002 yılları arasında 30'dan fazla film ve televizyon programında rol almıştır.