İçeriğe atla

Biber gazı

Amerikalı Deniz Piyadeleri biber gazı gösterisi yapıyor.

Biber gazı, Biber spreyi veya OC gazı, OC spreyi (OC="Oleoresin Capsicum"), polis işlerinde, isyan ve kargaşa kontrollerinde, kişisel olarak kendini savunmada, ayı ve köpek gibi hayvanlara karşı korunmada kullanılan (gözlerde kontrolsüz gözyaşı akmasına sebep olan, acı ve hatta geçici körlük nedeniyle gözleri tahriş edebilen kimyasal bileşiklerde içerebilen) bir göz yaşartıcı gazdır.[1][2] Gazın enflamasyon etkisi görüşü engeller ve gözlerin kapatılması için bir sebep oluşturur. Bu geçici körlük, kolluk kuvvetlerinin kısıtlanması gereken kişileri daha kolay yönlendirmesini, tutmasını ve engellemesini sağlar. Aynı şekilde kişisel kullanımda saldırgan kişinin hareketlerini kısıtlayarak, gazı kullanan kişinin kendisini savunmasını kolaylaştırır. Ölümcül olmayan bir silah olarak değerlendirilse de nadir vakalarda ölümcül olmuştur, ancak yine de endişelerin oluşmasında biber gazı püskürtülmesinden sonra gerçekleşen ölümlerin sayısı etkili olmaktadır.[3]

Biber gazının etken maddesi kapsaisin'dir. Kırmızı Şili biberi veya acı Arnavut biberinde etken maddesi bol miktarda bulunduğundan biber gazı üretiminde hammadde olarak bu biberler kullanılır. Türkiye'de üretilmeyen biber gazı, Amerika başta olmak üzere Brezilya ve diğer Güney Amerika ülkelerinden ithal edilmektedir. Gazın kilosu 62 doları bulmaktadır.

İlk yardım

Biber gazının etken maddesi kapsaisin suda çözünmediği için çok miktarda su bile biber gazının etkisini azaltmaz. Genellikle kurbanların gözyaşı üretimini artırmak için sık sık göz kırpması ve tahriş edici maddeyi gözden çıkarması tavsiye edilir.

Biber gazı; deriyi tahriş ederek, göz, burun, ağız, deri ve solunum yollarında yanma ile acıya yol açar. Gaza maruz kalan kişi 5-45 dakika etkisiz hale gelir. Gaz; bulanık görme, su gibi burun akıntısı, hapşırma ve salya artışı, deride kızarma gibi etkilere yol açar.

En çok önerilen beş tedavi yöntemi (Maalox, %2 lidokain jel, bebek şampuanı, süt veya su) üzerine yapılan bir resmî araştırmanın sonuçlarına göre:[4][5]

"...beş farklı tedavinin de acıyı azaltmak konusunda ciddi bir etkisi yoktur. Acının azalmasında en etkili etmen zamandır..."

Kontakt lens solüsyonları, gözdeki etkileri azaltmakta yardımcı olmaktadır.

Etken maddelerin deriye yayılmasını ve yanma hissinin uzamasını engellemek için kurbanların etkilenen bölgelere dokunmamaları ve ovuşturmamaları gerekmektedir. Çoğu ambulans servisi ve acil servis bebek şampuanı kullanarak gazın yıkanmasından olumlu sonuçlar elde etmektedir. Bu yöntemle gazın bir kısmı solunum sisteminde kalmakta, ancak görüşün açılması 7-15 dakika içerisinde gerçekleşmektedir.[6]

Yasallık

Biber gazının günümüzde pek çok ülkede toplumsal olayları bastırmak için veya kişinin kendini savunması için kullanması yasaldır. Ancak Kimyasal Silahlar Sözleşmesi kapsamında kimyasal silah olarak kabul edildiği için savaşta düşmana karşı kullanılması yasaktır.[7]

Kaynakça

  1. ^ "Bear Spray Vs. Dogs: How Effective Is It?". Tbotech.com. 4 Temmuz 2009. 15 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011. 
  2. ^ "Pepper Spray". Llrmi.com. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2012. 
  4. ^ "A Randomized Controlled Trial Comparing Treatment Regimens for Acute Pain for Topical Oleoresin Capsaicin (Pepper Spray) Exposure in Adult Volunteers - Prehospital Emergency Care". Informaworld.com. 4 Eylül 2008. 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2010. 
  5. ^ "Pepper Spray Treatment and Antidotes". Buy-pepper-spray-today.com. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011. 
  6. ^ Young, D., Police Marksman Magazine, July/August 1995 Issue.
  7. ^ "Kimyasal silahlar OPCW resmi sitesi (ingilizce)". 12 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
Wikimedia Commons'ta Biber gazı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kitle imha silahı</span> Çok sayıda insan ölümüne ve büyük hasarlara neden olan silah türü

Kitle imha silahı ya da ABC silahı, insanlar başta olmak üzere canlılar üzerinde büyük miktarda yıkıma sebep olabilecek anti-personel silahlarının genel adıdır. Çoğunlukla kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer silahlar(KBRN silahları) bu adla anılırlar. Bu ibare ilk olarak 1937'de İspanya'nın Guernica kentinin Naziler tarafından uğratıldığı hava saldırısı için kullanılmış ve de 2003'te Amerika Birleşik Devletleri tarafından Irak'ın işgali için sebep olarak gösterilmiştir; fakat daha sonra bu iddianın Irak'ta hiçbir KİS bulunmamasıyla doğru olmadığı kanıtlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zehirlenme</span> Kimyasal bir maddenin canlı üzerindeki patolojik etkisidir

Zehirlenme, kimyasal bir maddenin canlı organizma üzerindeki patolojik etkisidir. Görece küçük miktarlarda kimyasal ya da biyokimyasal etki gösteren zehir, süresi ve ağırlığı değişebilen bir hastalık haline ya da ölüme yol açar. Adli tıp uzmanları, zehirlenme olgularını 3 orijine ayırarak inceler:

  1. Kaza
  2. İntihar
  3. Cinayet
<span class="mw-page-title-main">Klor</span> 17 atomik numaralı kimyasal element

Klor, VIIA grubunda bulunan hafif, keskin kokulu, yeşilimsi sarı renkli, tahriş edici ve zehirleyici bir gaz. Havadan 2,5 kat ağır olan klor ilk zamanlar bir bileşik olarak kabul ediliyordu. Klor ilk olarak 1774 yılında Carl Wilhelm Scheele tarafından keşfedildi. 1810 yılında ise bugünkü ismi Humphry Davy tarafından verildi.

<span class="mw-page-title-main">Biber</span> sebze

Capsicum ya da biber, patlıcangillerden (Solanaceae) bir cins. Bu cinsin türleri, binlerce yıldır yetiştirildikleri Amerika kıtasına özgüdür. Capsicum dünya çapında yetiştirilmekte ve birçok mutfakta kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yangın</span> büyük ve yıkıcı ateş

Yangın, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan yanma reaksiyonlarının neden olduğu doğal afettir. Yangınların oluştukları coğrafî alanda maddi hasarlara neden olmasından ziyade, orada yaşayan canlılar ve ekolojik denge üzerinde de büyük derece olumsuz etkileri vardır.

<span class="mw-page-title-main">İlaç</span> bir sayrılığı iyi etmek ya da önlemek için türlü yollarla kullanılan madde

İlaç ya da em, canlı hücre üzerinde oluşturduğu etki ile bir hastalığın tanısını, iyileştirilmesi veya semptomlarının azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan, canlılara değişik uygulama yöntemleri ile verilen doğal, yarı sentetik veya sentetik kimyasal preparatlardır. İlaçların tüketimi inhalasyon, enjeksiyon, sigara içme, yutma, derideki bir yama yoluyla emilim, fitil veya dil altında çözünme yoluyla olabilir. Ticari ilaçlar ilaç firmaları tarafından üretilir ve genellikle patentlidir. Etken maddesinin patent süresi dolmuş ve birden çok firmanın üretebildiği ilaçlara ise jenerik ilaçlar denir. İlaçlar uygulama yoluna, kimyasal özelliklerine ve etkilediği biyolojik sistemlere göre sınırlandırılabilir. Daha güvenilir ve geniş kullanım alanına sahip sınıflandırma sistemi ise Anatomical Therapeutic Chemical Classification Systemdir.

<span class="mw-page-title-main">Şampuan</span>

Şampuan, kimya endüstrisinin bir ürünü olmakla beraber doğal kozmetik firmaları tarafından da üretilmektedir. Çoğunlukla kremsi ya da akıcı bir yapıya sahip olup, genellikle yapılarında koku verici olarak çeşitli parfümler bulundurmaktadırlar. Temizleme ve saç yağlarını almasının yanı sıra saça kolay taranabilme ve parlaklık sağlamaktadır. Bunların yanı sıra yapılarına katılan pH düzenleyicilerin sayesinde yağlı saçların daha iyi bir şekilde temizlenmesini ya da saçta kepek oluşumunu azaltmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çamaşır suyu</span> Temizlik ürünü

Çamaşır suyu, genellikle etken madde olarak sodyum hipoklorit (NaClO) içeren ağartma, temizlik ve hijyen amacıyla kullanılan kimyasal maddedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda kimyasal silahlar</span>

I. Dünya Savaşı'nda zehirli gazın kullanımı, büyük bir askeri yenilikti. Gazlar, gözyaşı gazı gibi kimyasal türlerinden, iperit, hardal gazı ve klor gibi daha sert ve öldüren ajanlar olarak devam etmiştir. Bu kimyasal savaş, ilk olarak global savaşın büyük bir bileşeni ve 20. yüzyılın ilk topyekûn savaşıydı. Gazın öldürme kapasitesi sınırlandı. Yine de, ölümcül olmayan yaralıların oranı yüksekti ve gaz, askerlerin en büyük korkularının biri olarak kaldı. Gazlara karşı etkili tedbirlerin alınması mümkündü, dönemin diğer silahlarından farklıydı. Bu yüzden gazın kullanımını artırdığı gibi savaşın daha geç sahnelerinde birçok olayda etkililiği azaltıldı. Kimyasal savaşın bu ajanlarının yaygın kullanımı ve savaş zamanı, güçlü patlayıcıların düzenlemesinde ilerlemeler kaydedildi. Öyle ki "Kimyagerlerin savaşı" I. Dünya Savaşı'nın yükselen değerleri arasındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Asit yağmuru</span> ph oranı 7den küçük olan yağış tipi

Asit yağmuru, asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, çiy veya kuru parçacıklar hâlinde yeryüzüne düşmesine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kimyasal savaş</span> Savaşta kimyasal silah kullanma

Kimyasal savaş, kimyasal silahların kullanıldığı saldırılara verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kimyasal silah</span> Bireyleri öldürmek veya zarar vermek için kimyasallar kullanan cihaz

Kimyasal silahlar, insan üzerinde fiziksel veya psikolojik tahrip etkisi yapmak üzere kimyevî maddelerin zehirleyici özelliklerinden yararlanılarak üretilmiş olan maddelerdir. Bu maddeler, cansız olmaları nedeniyle çoğalmaları veya insandan insana veya diğer canlılara bulaşmaları söz konusu değildir.

<span class="mw-page-title-main">Çevre kirliliği</span> Doğa sorunu

Çevre kirliliği, çevrenin doğal olmayan bir şekilde insan eliyle doğallığının bozulmasıdır. Bu ekosistemi bozma eylemleri; kirlenme şeklinde tabir edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kapsaisin</span>

Kapsaisin (8-metil-N-vanilil-6-nonenamid), Biber cinsine ait bitkiler olan acı biberlerin aktif bileşenidir. İnsanlar da dahil olmak üzere memeliler için tahriş edici ve nörotoksin kimyasaldır ve temas ettiği herhangi bir dokuda yanma hissi üretir. Kapsaisin ve birkaç ilgili alkaloid'e kapsaisinoidler denir ve muhtemelen belirli memelilere ve mantarlara karşı caydırıcı olarak acı biber tarafından ikincil metabolitler olarak üretilir. Saf kapsaisin hidrofobik, renksiz, çok acı, seffaftan mumsu katıya değişen bir bileşiktir.

<i>Capsicum annuum</i> Patlıcangillerden bir birki türü

Capsicum annuum, patlıcangiller familyasından anavatanı Güney ve Orta Amerika olan sebze ve baharat olarak kullanılan bir tarım bitkisi.

<span class="mw-page-title-main">İsyan kontrolü</span>

İsyan kontrolü, bir isyan, gösteri veya protestoya katılan sivilleri kontrol etmek, dağıtmak ve tutuklamak amacı ile polisler, askerî kuvvetler veya diğer emniyet kuvvetlerinin aldığı tedbirleri kasteder. Uzun zamandır kanun uygulayıcı memurlar ile askerler kalabalıkları dağıtmak ve isyancıları tutuklamak için cop ve kamçı gibi öldürücü olmayan silahlar kullanmışlardır. 1980'lerden beri isyan kontrolü memurları ayrıca göz yaşartıcı gaz, biber gazı spreyi, plastik mermiler ve şok tabancıları kullanmışlardır. Bazı bağlamlarda çevik kuvvetler ayrıca tazyikli su fışkırtma araçları, zırhlı savaş araçları, polis köpekleri veya atlı polis kullanabilirler. İsyan kontrolü uyguluyan memurlar tipik olarak isyan kaskı, yüz vizörü, gövde zırhı, gaz maskesi ve polis kalkanı gibi koruyucu ekipmanlar takarlar. Bununla birlikte bir protesto veya ayaklanmayı şiddetli bir şekilde bastırmak için öldürücü silahların kullanıldığı olaylar yer almıştır. Örneğin Boston Katliâmi, Haymarket Olayı, Macar Devrimi, Kent State Katliâmı ve 1989 Tiananmen Meydanı Olayları.

<span class="mw-page-title-main">Göz yaşartıcı gaz</span>

Göz yaşartıcı gaz, gözdeki korneayı uyararak gözyaşı, acı ve hatta körlüğe sebep olan ölümcül olabilecek bir kimyasal silah.

<span class="mw-page-title-main">Deli bal</span> bitki

Deli bal, arıların Beyaz ormangülü ve Kafkas ormangülü çiçeklerinden elde ettiği, halk arasında 'bal tutması' denilen olaya sebep olan arı ürünü. Halk arasında 'tutan bal' da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Fosgen</span> zehirli gaz

Fosgen ya da IUPAC tarafından verilen adıyla karbonil diklorür COCl2 formülüne sahip organik bir bileşiktir. Renksiz bir gazdır, kokusu düşük konsantrasyonlarda yeni kesilmiş ot kokusunu andırır. Fosgen, sıvılaştırılmış hâlde saklanır. Sıkıştırıldığında açık sarı bir sıvıya dönüşür. Suda çözünmez ve suyla tepkimeye girer. Benzen, toluen, karbon tetraklorür, asetik asit ve kloroformda çözünür. Alkoller ve çeşitler asitlerin içinde bozunur. Çok zehirli bir gaz olduğu için I. Dünya Savaşı'nda kimyasal silah olarak kullanılmıştır ve 85.000 kadar kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir. Fosgenin biraz solunması 36 saat içerisinde ölüme sebep olur. Maruz kalma sınırı 0,5 ppm'dir.

<span class="mw-page-title-main">CS gazı</span> kimyasal birleşik

CS gazı (2-klorobenzalmalononitril) insan üzerinde yanma ve öksürme gibi etkiler yaratan; toplumsal olaylar gibi karışıklıkları engellemek amacıyla kullanılan bir göz yaşartıcı gaz tipi kimyasal silahtır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.