İçeriğe atla

Biçem Alıştırmaları

Biçem Alıştırmaları (Fransızca: Exercices de Style) Raymond Queneau'nun 1947 tarihli eseridir. Hiçbir edebi türe ait olmayan, bir dilbilim kitabı gibi değerlendirilebileceği gibi mizah kitabı olarak da okunabilen Biçem Alıştırmaları, Queneau'nun en önemli eseridir.

Kitap, "önceden belirlenmiş koşullara bağlı" bir teknikle eser vermeye dayanan Oulipo akımının pek çok özelliğini bünyesinde barındırır. Queneau bu kitapta aynı hikâyeyi 99 farklı formda yazmıştır.

Her seferinde, anlatıcı, "S" otobüsüne biner, uzun boyunlu ve komik şapkalı bir adam ile başka bir yolcu arasındaki tartışmaya tanık olur. Aynı kişiyi 2 saat sonra Saint-Lazare Garı'nda, paltosuna bir düğme daha eklemesi konusunda birisinden tavsiye alırken görür.

Biçem Alıştırmaları zaman içinde pek çok farklı yapıta ilham kaynağı olmuş, çağdaş dünya edebiyatının klasikleri arasında sayılmıştır.

Metin stilleri

Kitabın, 2003 yılında yayımlanan ve Armağan Ekici tarafından yapılan Türkçe çevirisinde[1] 99 metin stili şu şekilde başlıklandırılmıştır:

  • Notasyon
  • Çifte dikiş
  • Litotes
  • Mecazi olarak
  • Geriye doğru
  • Şaşkınlıklar
  • Rüya
  • Kehanet
  • Devrik
  • Gökkuşağı
  • Cümle içinde kullanın (Çeyiz, süngü, düşman, kilise, atmosfer, Bastille, yazışma)
  • İkirciklenme
  • Tam tamına
  • Öznel bakış açısı
  • Başka bir öznel bakış açısı
  • Anlatı
  • Sözcük türetme
  • Olumsuzluklar
  • Animizm
  • Anagramlar
  • Distinguo
  • Homeoteleuton
  • Resmi mektup
  • Kitap arkası yazısı
  • Onomatopeia
  • Mantıksal çözümleme
  • Israr
  • Bilmezden gelme
  • Di'li geçmiş ("Passé indéfini" yerine)
  • Geniş ("Présent" yerine)
  • Miş'li geçmiş ("Passé simple" yerine)
  • Edilgen çatı ("Imparfait" yerine)
  • Alexandrine'ler
  • Polyptoton
  • Aphaeresis
  • Apocope
  • Senkop
  • Şahsen
  • Ünlemler
  • Anadın mı ("Alors" yerine)
  • Şaşaalı
  • Kaba
  • Sorgu
  • Komedi
  • Yanındakine fısıldayarak
  • Parechesis
  • Hayalet raporu
  • Felsefi
  • Apostrof
  • Beceriksizce
  • Takmadan
  • Taraf tutarak
  • Sone
  • Koku almayla ilgili
  • Tat almayla ilgili

Diğer bilgiler

1980'de, Ferit Edgü, bu eserden yola çıkarak Yazmak Eylemi: Bir Toplumsal / Siyasal Olay Üzerine 101 Çeşitleme isimli bir kitap yazmıştır.[2]

2010 yılında Gökdemir İhsan, yine Biçem Alıştırmaları'ndan hareketle Kurmaca Alıştırmaları'nı yayımlamıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ Ayşe Işık Akdağ. "OULİPO METİNLERİNİN TÜRKÇEYE ÇEVİRİSİNİN OLANAKLARI: YAZIN DİZGESİNDE BOŞLUĞU DOLDURMA ARACI OLARAK DEYİŞ KAYDIRMALARI". Dergi Park. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ T. Yıldız (8 Aralık 2014). "Biçem Alıştırmaları - Raymond Queneau". Ebediyen Edebiyat. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Merhan Uras (26 Mart 2013). "Kurmaca Alıştırmaları". Değirmen Bekçisi. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Edebiyat</span> sözlü ya da yazılı anlatıma dayanan sanat

Edebiyat, yazın veya literatür, dil aracılığıyla; duygu, düşünce, hayal, olay, durum veya herhangi bir olgunun edebî bir tarzda ve etkili bir şekilde yazılı veya sözlü anlatımını gerçekleştiren; malzemesi söz ve ses; muhatabı insan olan bir sanat dalıdır. Edebî yazılar yazan sanatçılara edebiyatçı denir. Daha kısıtlayıcı bir tanımla, edebiyatın; bir sanat formu olarak oluşturulan yazılar olduğu düşünülmüştür. Bunun nedeni, günlük kullanımdan farklı olarak edebiyatın, dil ürünü olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oğuz Atay</span> Türk yazar (1934–1977)

Oğuz Atay, Türk roman, öykü ve oyun yazarı.

<i>Küçük Prens</i> Antoine de Saint-Exupéry tarafından 1943 yılında yazılan kitap

Küçük Prens, Fransız yazar ve pilot Antoine de Saint-Exupéry tarafından yazılan ve 1943'te yayımlanan masalsı bir kitaptır. Dünyanın en çok satan ve okunan kitaplarından biridir. Kitap, Dünya da dâhil olmak üzere çeşitli gezegenleri ziyaret eden genç bir prensi anlatmakta ve yalnızlık, dostluk, sadakat, sevgi ve kayıp gibi temaları ele almaktadır. Çeşitli opera, tiyatro ve şarkılara da ilham veren eser, 12'den fazla kez sinemaya uyarlanmıştır.

Cevat Çapan, Türk akademisyen, şair, yazar ve çevirmen.

<i>Bin Dokuz Yüz Seksen Dört</i> George Orwellin kaleme aldığı politik roman

Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, İngiliz yazar George Orwell tarafından kaleme alınmış olan alegorik, distopik ve politik bir romandır. Romanın hikâyesi distopik bir dünyada geçer. Distopya romanlarının en ünlülerindendir. Özellikle kitapta tanımlanan Big Brother kavramı günümüzde de sıklıkla kullanılmaktadır. Aynı zamanda kitapta geçen "düşünce polisi" gibi kavramları da yazar George Orwell günümüze kazandırmıştır.

<i>Don Kişot</i> İspanyol romancı Miguel de Cervantes Saavedranın romanı

Don Kişot ya da Don Kihote, İspanyol şair ve romancı Miguel de Cervantes'in kendi dilinde yazdığı roman ve bu romandaki asıl şahsiyetin adıdır.

Remzi Kitabevi, 1927 yılında İstanbul'da kurulmuş yayınevi ve kitapevi.

<span class="mw-page-title-main">Semih Gümüş</span> Türk Yayıncı ve Eleştirmen

Semih Gümüş, Türk yayıncı ve eleştirmen. 1974'te Ankara Fen Lisesi'ne girdi, 1981'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirdi. İlk yazısı aynı yıl Yazko Edebiyat Dergisi'nde yayınlandı. 1981-1985 yıllarında Yarın Dergisi'nin genel yayın yönetmenliğini yaptı. 1995-2005 yıllarında Adam Öykü Dergisi'nin genel yayın yönetmenliğini yürüttü. 2006 Aralık ayında Notosöykü Dergisi'ni çıkardı ve şimdilerde bu derginin genel yayın yönetmenliğini yürütüyor. Kendine özgü bir eleştiri anlayışına sahip olan Semih Gümüş'ün 1991'de Roman Kitabı, 1994'te Kara Anlatı Yazarı, Karşılıksız Yazılar, Yazının ve Tarihin Bilinci, 1996'da Cevdet Kudret Eleştiri Ödülü'nü alan Başkaldırı ve Roman, 1999'da Öykünün Bahçesi, 2002'de Puslu Ada, 2003'te Yazının Sarkacı Roman, 2005'te Yazarın Yalnızlık Burcu adlı kitapları yayınlandı. Yazarın Belki Sonra Başka Şeyler de Konuşuruz isimli ilk romanı 2015'te, Yalnızlık Kime Benzer, isimli ikinci romanı ise 2017 Mart'ında Can Yayınları'ndan çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Raymond Queneau</span> Fransız romancı ve şair (1903 – 1976)

Raymond Queneau, Fransız yazar ve şair.

Gökdemir İhsan, Türk yazar.

<i>Kurmaca Alıştırmaları</i>

Kurmaca Alıştırmaları Gökdemir İhsan'ın ikinci kitabıdır. Basit bir öyküyü doksan dokuz farklı kurmacayla anlatmaya çalışan yazar, aslında hep aynı öyküyü anlatsa da, her bir öyküde polisiyeden bilimkurguya, casusluktan komplo teorilerine, psikanalizden popüler kültüre kadar, farklı alanlara, farklı edebi türlerde temas etmektedir.

Armağan Ekici, çevirmen ve yazar.

<i>Zazie Metroda</i> Raymond Queneau romanı

Zazie Metroda (Fransızca: Zazie dans le métro) veya kısaca Zazie, 1959 yılında Fransız yazar Raymond Queneau tarafından yazılan romandır. Bu kitap ile yazar Queneau, ilk büyük başarısını yakalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Patrick Modiano</span> Fransız yazar (d. 1945)

Jean Patrick Modiano, Fransız romancı ve 2014 Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir. Eserleri 30'dan fazla dile çevrilmiştir. Ödülü kazandığı tarihte En Uzağından Unutuşun, Bir Gençlik, Bir Sirk Geçiyor, Kötü Bir İlkbahar romanları ile Babam ve Ben isimli çocuk kitabından oluşan 5 eseri Türkçeye çevrilmiş bulunmaktaydı.
1970 yılında Dominique Zehrfuss ile evlenmiştir. Bu evlilikten Zina (1974) ve Marie (1978) adlarında iki kızı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Kitap</span> 1999 yılında etkinlik göstermeye başlayan yayıncılık şirketi

Doğan Kitap, 1999 yılında faaliyet göstermeye başlayan yayıncılık şirketi. Aralık 2007'de gerçekleşen satın alma ile Doğan Medya Grubu'nun ilk yabancı ortaklı şirketi olan Doğan Egmont bünyesine katılmıştır ve Doğan Novus, CEOplus, Dex ve Doğan Egmont markalarıyla aynı çatı altında faaliyetlerini sürdürmektedir.

Oulipo Türkçeye "Potansiyel Edebiyat Çalışmaları" olarak çevrilebilecek, Fransızca konuşan yazar ve matematikçilerin oluşturduğu topluluğun adıdır.

Aslı Biçen, Türk çevirmen, yazar.

Zeynep Heyzen Ateş, Yeni Zelanda ve Türkiye vatandaşı Çerkes yazar, editör, çevirmen.

Per Petterson, Norveçli bir romancıdır. Petterson'un eserleri, Türkçe dahil, 50 farklı dile çevrilmiştir.

Akşit Göktürk edebiyat eleştirmeni, yazar ve dilbilimci.