İçeriğe atla

Biçe Möngün Tayga (dağ)

Biçe Möngün Tayga
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik3495 m
KoordinatlarEnlem:50° 20′ 00″ Kuzey Boylam: 91° 00′ 00″ Doğu 
Coğrafya
KonumMöngün Tayga bölgesi, Tıva Cumhuriyeti

Biçe Möngün Tayga (Moğolca: Цагаан Шивээтийн нуруу, Tsagaan Şiveetiyn nuruu; Rusça: Цаган-Шибэту, Tsagan-Şibetu), Tuva Cumhuriyeti'nin Möngün Tayga bölgesi ile Moğolistannın kuzeyinde Tandı dağları silsilesinde bir sınır dağ sırtı.

Sözkökü

Tıva Türklerinin Biçe Möngün Tayga dedikleri bu dağın Tuvaca anlamı Küçük Gümüş Ormanlı Dağ demektir. Moğolca söylenişi ise "Tsagaan Şiveetiyn nuruu" şeklinde olup «ak çit — dağ» demektir.

Konum

Tıva Cumhuriyetinin güneybatında, Moğolistan'ın kuzeybatısındadır. Güney Sibir dağlarının içindedir. Möngün Tayga dağ masifi ve Tannu-Ola dağları arasında yer almaktadır. Yenisey havzası ile Moğolistan'daki drenajsız havza göllerinden biri olan Üüreg[1] gölü (Üüreg-Nuur) arasındadır.

Özellikler

En yüksek tepesi 3495 m. yüksekliğindeki Tsagaan-Şuvuut-Uul doruğudur(Moğolca. Tsagaan Şuvuut uul — «Ak kuş dağı»). Dağ sırtının batı-doğu uzantısı 130 km. Çoğunluğu, Paleozoik şistler ve volkanik kayalardan oluşur. Güney yamaçları kısa, dik olup bozkır ve dağ tundralarından oluşur. Kuzey yamacının etekleri taygalardan oluşur ve Hemçik akarsuyunun derin vadileri vardır. Buzul devrinin antik izleri görülür. Doğuda en yüksek kısım Moğolistan tarafında Ubsu aymağında yer alır. Yüksek alan bölgesini oluşturan «Tsagaan-Şuvuut-Uul» (Moğollar. Tsagaan Şuvuut uul demektedir) tabiatı koruma alanı Uvs Nuurın Ay Sav Korusu içindedir.[2]

Kaynak kitaplardan derlemeler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hakas Türkçesinde üreg sözü, zarar, ziyan manasındadır. bkn. örnekli Hakasça-Türkçe Sözlük, Ekrem Arıkoğlu, s. 550
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Altay Dağları</span> Orta Asyada bir sıradağ

Altay dağları, Orta ve Doğu Asya'da bulunan; Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın birleştiği ve İrtiş ve Obi nehirlerinin kaynaklarının bulunduğu sıradağdır. Sıradağ, kuzeydoğuda Sayan Dağları ile birleşir ve güneydoğuda giderek alçalarak Gobi Çölü'nün yüksek platosuyla birleşir. Yaklaşık 45° ila 52° K ve yaklaşık 84° ila 99° D arasında uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Ubsa Gölü</span>

Ubsa Gölü, Uvs Gölü, büyük bir bölümü Moğolistan'da küçük bir kısmı ise Rusya'ya bağlı Tıva Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer alan yüksek tuz oranına sahip bir kapalı havza gölüdür. 3.350 kilometrekarelik yüzölçümüyle Moğolistan'ın en büyük gölü olma özelliğini taşıyan göl, deniz seviyesinden 759 metre yükseklikte bulunur. Gölün kuzeydoğu ucu Moğolistan sınırlarını aşarak, Rusya Federasyonu'na dâhil olan Tuva Cumhuriyeti topraklarına girer. Çevresindeki en büyük yerleşim birimi Ulaangom kentidir. Çok sığ ve tuzlu olan bu gölün suyu binyıllar önce bölgeyi kaplayan bir tuzlu denizin kalıntılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bay-Tayga (il)</span>

Bay-Tayga kojuun — Tıva Cumhuriyeti'nde bir (kojuun). Yönetim Merkezi — Teeli.

<span class="mw-page-title-main">Möngün-Tayga (il)</span>

Möngün Tayga İli — Tuva Cumhuriyetinde belediye. Bölgenin idari merkezi — Mugur-Aksı.

Hemçik sıradağı veya "Kemçik dağları" — Rusya Federasyonunda Batı Sayan dağlarında Tuva Cumhuriyeti ve Krasnoyarsk krayı arasında yer alan bir dağ sırtı.

Kejege dağ - Tıva Cumhuriyeti Erzin kojuununda kutsi yerlerinden bir yer, giriş ağzında bir ılıca olan dağ içinde girilecek kuylançak bir kapı bulunmakta, eşikten geçince yuvarlak şekilde gözükmektedir. Dağ üzerinden bakıldığında, örülmüş bir örgü gibidir. Tsagaan-Tologoy sınır karakolundan uzak değildir. Kejege dağ, Tıva Cumhuriyeti için yerli "Dokuz Hazine" diye kutsal, hayranlık uyandıran yerler arasında bahsedilen listede yer almaktadır. Erzin kojuunundaki Narın köyü yakınındadır.

<span class="mw-page-title-main">Hindiktig göl</span>

Hindiktig göl - Tıva Cumhuriyetinde Möngün Tayga bölgesinde Altay Cumhuriyeti sınırında moren buzul gölü. Göl küçük bir vadide yer alır. En yüksek yeri 2458 m.

<span class="mw-page-title-main">Şara-Nur (göl)</span>

Şara-Nur - Tıva Cumhuriyetinde Tes-Hem bölgesinde tuzlu bir göl.

<span class="mw-page-title-main">Delgermörön</span>

Delgermörön veya yalnızca mörön - Tuva Cumhuriyeti ve Moğolistan'da bir akarsu. Selenge akarsuyunun kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mögen Buren (akarsu)</span>

Mögen Buren - Tıva Cumhuriyeti Möngün Tayga bölgesi ve Moğolistan'da uluslararası küçük bir akarsu. Moğolistan'ın sınır illerinden Uspa ili ve Bay Ölke ili içinden geçer.

Akademik Obruçev dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin doğusunda Toju bölgesinde, Dağlık Doğu Tıva'nın orta kesiminde dağ.

Çabaş dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Sütgöl bölgesi kuzeyinde ile Hakasyanın güneydoğusunda dağ.

Kurttug Şivi veya Kurtluk Şibi, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde Krasnoyarsk krayı sınırında dağ.

Öök veya Eğik, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde dağ.

Üd veya Üde, Tuva Cumhuriyeti'nin Totu bölgesi doğusunda ve İrkut oblastı sınırındaki dağ.

Kızıl Tayga – Doğu Sibir'in dağ sırtlarından birisi. Yüksekliği 3121 metre. Tıva Cumhuriyetinde kutlu bilinen bir dağ.

Üüreg Gölü, Uvs Nuur havzasının batı kenarına yakın, Great Lakes Hollow'un kuzey-batısında, Batı Moğolistan'daki endoreik bir havzada yer alan bir tuz gölüdür. Tsagaan Nehri Geçidi gölün batı tarafında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Terkhiin Tsagaan Gölü</span> Moğolistanda bir göl

Terkhiin Tsagaan Gölü Beyaz Göl olarak da bilinir, Moğolistan'ın merkezindeki Arhangay Aymag eyaletinde, Khangai Dağları'nda bir Tariat ilçesinde bir tatlı su gölüdür İlçenin başkenti olan Tariat kasabası gölün doğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tannu-Ola Dağları</span>

Tannu-Ola Dağları, Rusya'nın Tuva Özerk Cumhuriyeti'nde, güney Sibirya'da bir dağ silsilesi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.