İçeriğe atla

Bhikku

Bhikku, (Pali dilinde), dişil Bhikkuni, Sanskrit dilinde Bhikshu, dişil Bhikshuni, Budacılıkta, dünyadan el etek çekip tefekkür yolunu seçen ve dilenci keşiş cemaatine katılan kişi. Küçük yaşta manastır yaşamına katılabilmek olanaklıysa da (bazı münzevi cemaatlerine buluğ çağına erişmemiş çocuklar da girebilir) bhikku'luğa kabul edilebilmek için en az 21 yaşında olmak, ana babanın iznini almış bulunmak, borçlu olmamak, beden ve zihin bakımından da sağlıklı olmak gerekir.

Bhikku terimi dilenmek anlamına gelen bir fiilin kökünden türemiştir.Budacı bir keşiş ya da rahibenin ayırt edici temel özelliği yoksul bir yaşam sürmesi ve maddi dünya ile ilişkisini kesmiş olmasıdır. Başlangıçta Bhikku'lar, Buda'nın (M.Ö. 6. yy.) öğretilerini gündelik yaşama uygulamak ve tefekküre dalmak amacıyla ailelerini ve dünya uğraşlarını terk eden dilenci müritlerdi. Çoğunlukla köy ve kent yakınlarındaki orman içlerinde gruplar halinde inzivaya çekilir, yiyecek karşılığı çevre halkına dinsel doğruluğun (dhamma; Sanskrit dilinde, dharma) kurallarını öğretirlerdi. Budacı metinlerden, Buda'nın tarikata (Sangha) önceleri yalnız erkekleri kabul ettiği, ama daha sonra kadınların da rahibe olmasına izin verdiği anlaşılmaktadır. Gene de kadın tarikatları hiçbir zaman erkek tarikatları kadar genişlememiştir.

Bir bhikku, gündelik yaşamın tüm ayrıntılarını düzenleyen Budacı manastır yasasının (patimokkha) bağlayıcı olan bütün kurallarına uymak zorundadır.Bu kuralların sayısı, farklı mezheplere göre 227 ile 250 arasında değişir. Bhikkuni'lerin uyması gereken kuralların sayısı daha da çoktur. Kuralları çiğneyenler, ayda iki kez yapılan keşişler toplantısında (uposatha) günah çıkarır. Çiğnendiği takdirde tarikattan ömür boyu çıkarılmayı gerektiren dört kural vardır:

  • Cinsel ilişki
  • Can alma ya da bunu emretme
  • Özgür rızayla verilmemiş bir şeye el koyma
  • Kişinin kendi manevi yücelişine, gücüne ya da aydınlanma düzeyine ilişkin iddialarda bulunma

Bhikku'ların saç ve sakalları hep traşlıdır. Giysileri iki parçalı bir cüppe ile bir atkıdan oluşur. Eskiden safranla boyalı paçavralardan yapılan bu giysiler günümüzde halktan kişilerce hediye edilmektedir. Bhikku'nun pek az şeye sahip olmasına izin verilir: Cüppesi, kuşağı, sadaka çanağı, bir ustura, giysilerini yamaması için iğne iplik ve küçük böceklerin içtiği suya girip zarar görmesini engelleyecek bir süzgeç.

Bhikku gündelik yiyeceğini dilenerek toplar. Öğleden ertesi sabaha değin hiç katı yiyecek yiyemez. Özellikle bir keşiş için pişirilmiş olmaması koşuluyla et yiyebilir, ama kutsal günlerde et yemesi yasaktır. Halkın yiyecek bağışlaması bir erdem sayılır.

Güneydoğu Asya'daki Theravada ülkelerinde keşişler para kullanamaz, beden çalışmasına giremez. Ama Çin ve Japonya'da durum farklıdır.Zen Budacılığının buralarda öteden beri geçerli olan kuralına göre çalışmadan geçen bir gün yiyeceksiz bir gün demektir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Budizm</span> Bir din ve hayat felsefesi

Budizm, bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dindir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tasavvuf</span> İslamın içsel, mistik boyutu

Tasavvuf veya Sûfîzm ya da Sûfîlik, İslam'ın iç veya mistik yüzü olarak tarif edilir. Ayrıca Sufizmin batıda yükseltilen içeriğinin "Budizm ve Taoizm gibi içeriksiz güzel yaşama tarzı" olarak yorumlanması da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Zen</span> aydınlanmacı bir yaşam felsefesi

Zen, kökeni Hindistan'daki Dhyana (ध्यान) okuluna kadar uzanan bir Mahāyāna Budist okulunun Japoncadaki ismidir. Hindistan'dan Çin'e geçen okul, burada Ch'an (禪) olarak ismini duyurmuştur. Tang Hanedanlığı döneminde Çin'de belli başlı Budist okullar arasına giren Ch'an, Çin'den Kore, Vietnam ve Japonya'ya yayılmıştır. 20. yüzyılda Batı'da tanınmaya başlanan bu okul, İngilizce ve diğer Batı dillerine Zen ya da Zen Budizm ismiyle girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gotama Buda</span> Budizmin kurucusu olan dinî öğretmen

Sidarta Gotama, yaygın olarak Buda olarak bilinir, MÖ 6 veya 5. yüzyılda Hindistan'da yaşadığı tahmin edilen ve Budizm'in kurucusu olduğu düşünülen din adamı. "Buda" bir lakap olup kendisine ölümünden yüzyıllar sonra atfedilmiştir. Sanskritçede "uyanmış kişi" anlamına gelen Buda, peşine düştüğü yaşam ve ölümün ardındaki gerçeğin arayışı sonucu Sidarta Gotama'da oluşan ruhani aydınlanmayı anlatmak için kullanılan bir ünvandır.

<span class="mw-page-title-main">Nursialı Benediktus</span> İtalyada yaşamış hem ortodoks hem katolik mezhebine göre aziz kabul edilen bir din adamı

Nursialı Benediktus, İtalya'da yaşamış, Ortodoks ve Katolik Kiliselerince aziz kabul edilen bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ávilalı Teresa</span>

Ávilalı Teresa, İspanyol Katolik rahibe ve mistik. 12 Mart 1622 tarihinde Papa XV. Gregorius tarafından Azize ilan edildi. Papa VI. Pavlus 1970 yılında Teresa'ya Kilisesi Doktoru" unvanını verdi. Yortusu 15 Ekim'dir.

<span class="mw-page-title-main">Keşiş</span> evlenmeyen inzivaya çekilmiş din adamı

Keşiş, Hristiyanlık'ta evlenmemiş, manastırda yaşayan rahip ve rahibe.

<span class="mw-page-title-main">Sadu</span>

Sadu veya Sadhu, Hinduizm ve Caynacılık'ta çileci bir yaşam sürüp sadaklarla hayatını idame eden, kendini dünya nimetlerinden uzaklaştırmış kişilerdir. Kendilerine ayrıca jogi, sannyasi veya vairagi biçiminde de hitap edilmektedir.

Theravada ; kelime anlamı olarak, "Yaşlıların öğretisi" ya da "Eski öğreti") günümüze ulaşan en eski Budist okuldur. Kökeni, Buda’nın ilk mensubu olan keşişler (rahipler) topluluğuna dayanmaktadır. Mahayana (büyük taşıt) geleneğinden gelen Budistler tarafından küçük taşıt olarak da adlandırılır. Göreceli olarak daha tutucu ve genel olarak erken dönem Budizmine en yakınıdır. Yüzyıllardan beri Sri Lanka ve güneydoğu Asya'nın en yaygın dinidir. Aynı zamanda güneybatı Çin, Vietnam, Bangladeş, Malezya, Filipinler ve Endonezya'da kimi etnik gruplar tarafından izlenmektedir; Singapur ve Avustralya'da da gittikçe popülerlik kazanmaktadır. Günümüzde dünya çapında Theravada Budistlerin sayısı 100 milyonun üzerindedir. Ayrıca son yıllarda Theravada, Batı'da ve Hindistan'da da kök salmaya başlamıştır.

Sangha Pali dilinde ve Sanskritçe'de ortak amaç veya vizyona sahip topluluk, dernek ya da cemiyet anlamında kullanılan bir kelimedir. Budist Keşişler Topluluğu da denir. Değişik anlamlarda Budist veya Jainist grupları tanımlamak amacıyla da kullanılmaktadır. Geleneksel olarak Sangha Budistlerde iki anlamda kullanılmaktadır: en yaygın olarak rahipler Sanghası, yani rahip ve rahibelerden oluşan topluluk anlamına gelir. Daha dar anlamda ise, Sangha, arya-sangha, "soylu Sangha" da denilen belli bir yüksek farkındalığa ulaşmış varlıkların oluşturduğu topluluk veya gerçeğin ne olduğunu arayanların oluşturduğu topluluk anlamında da kullanılmaktadır. Bu madde de öncelikle anlatılan rahipler Sanghasıdır. Budistler geleneksel olarak, aydınlanmaya giden yolda en uygun ortamı rahip yaşantısının sağladığını kabul eder. Ayrıca Sangha Buda'nın öğretilerinin korunması, çevrilmesi, ileriye taşınması ve yayılmasından sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Yoga</span> Hindistan kaynaklı meditasyon uygulamaları ve 2020li yıllarda Batıda yaygınlaşan spor-meditasyon uygulaması

Yoga (Sanskrit), Hindistan kaynaklı fiziksel ve zihinsel disiplinleri tarif etmek için kullanılan bir kelimedir. Aynı zamanda Hinduizm, Budizm ve Jainizm'de çeşitli meditatif uygulamalara da yoga adı verilmektedir. Hinduizmde, altı geleneksel felsefe okulundan (āstika) biri olarak kabul edilir.

Budizm tarihi. Buda’nın ölümünden 3 ay sonra, öğrencileri Rajagarha’da bir araya gelerek Birinci Budist Konsey'ini düzenlemişlerdir. Buradaki amaç; Buda’nın öğretilerini (Dhamma) ve belirlediği keşiş kurallarını karşılıklı konuşup bir karara bağlamaktır. Sonraki görüşmeler ise yazılı bir kaynağa aktarılmamıştır. İkinci Konsey, Vesali’de yaklaşık 100 yıl sonra yapılmıştır. Günümüzde hala; Ruhani grubun koyduğu kurallar tartışılmaktadır. Bunun nedeni ise, Buda öğretilerinin farklı yorumlanarak değişikliğe uğratılmasıdır. İkinci Konsey esnasında ve devamında gelen toplantılarda Buda’nın asıl öğretilerinden farklı öğretiler benimsemiş 18 okul ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, Mahasanghika olarak bilinen ve Mahayana mezhebinin benimsediği Buda öğretilerine uyarlanmış farklı bir anlayış da görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sistersiyenler</span>

Sistersiyen tarikatı Hristiyanlığın Katolik koluna bağlı kendilerini Dünya işlerinden uzaklaştırmış keşiş ve rahibelerden oluşan bir tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">Trappistler</span> Romalı bir katolik tarikat

Trappistler, Hristiyanlığın Katolik mezhebinden Sistersiyen tarikatının bir koludur. Trappistler, 18. yüzyıl sonlarındaki dînî reform hareketlerinden etkilenen Sistersiyen tarikatı içinde günlük yaşamlarında Aziz Benedikt'in koyduğu prensipleri birebir ve katı bir şekilde uygulayan bir grup olarak 19. yüzyıl başında ortaya çıkmıştır. Sistersiyenler gibi Trappist'in adı verilen kadın kolları da vardır.

Şartrö Tarikatı veya Aziz Bruno Tarikatı, Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir tarikatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Benedikten Tarikatı</span> Katolik Hıristiyanlığa bağlı bir tarikat.

Benedikten Tarikatı (Latince: Ordo Sancti Benedicti) Aziz Benediktus'un Düzeni'ni takip eden Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir manastır tarikatıdır. Tarikat içindeki her bir manastır bağımsızdır ancak Benedikten Konfederasyonu altında amaçları doğrultusunda ortak hareket ederler.

<span class="mw-page-title-main">Tefekkür Üniversitesi</span> Baküde bir özel üniversite

Bilim ve Eğitim Merkezi "Tefekkür" Üniversitesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir özel üniversitedir. Üniversite 1995'te kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Trappist bira</span>

Trappist bira, Trappist manastırlarına bağlı bira fabrikaları tarafından üretilen bira çeşididir. Günümüzde Belçika'da altı, Hollanda'da iki; Avusturya, İtalya ve ABD'de birer tane olmak üzere toplam 11 Trappist manastırı vardır. Trappist manastırlarına bağlı üretimevleri tarafından üretilen bu biralar, "Gerçek Trappist Ürünü" anlamına gelen Authentic Trappist Product mottosuyla satılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çöl Babaları</span>

Çöl Babaları 3.yy’dan itibaren Mısır’ın Scates çölünde hayatlarının büyük bir kısmını yaşayan keşiş ve rahiplerdi.

<span class="mw-page-title-main">Ora et labora</span> Latince deyim

Ora et labora ifadesi, genellikle Aziz Benedikt Kuralıyla ilişkilendirilen Katolik manastır çalışma ve dua etme uygulamasına atıfta bulunur.