İçeriğe atla

Bhagavad Gita

Bhagavad Gita, kısaca Gita (Sanskrit: भगवद्गीता, Bhagavad Gītā, "Rabbin Ezgisi"), kutsal bir Hindu metni,[1][2] ve edebiyat tarihindeki ve felsefedeki en önemli metinlerden biri kabul edilir.[3] Kabaca Bhagavat Gita'da 700 vecize vardır ve Mahabharata destanının bir parçasıdır. Bhagavat Gita'daki öğretmen, Hindularca Tanrı'nın tezahürü olarak görülen ve Bhagavan, ilahi olan, olarak hitap edilen Krişnadır.

Makale serilerinden
İnançlar & Uygulamalar
Metinler
İlgili Konular
  • Ülkelere göre Hinduizm
  • Liderler
  • Mandir
  • Kast sistemi
  • Mantra
  • Terminoloji
  • Hindu festivalleri
  • Murti

Gita'nın içeriği

Ubud, Bali'nin hemen dışındaki bir kavşakta yer alan Arjuna heykeli.

Gita'nın içeriği, Kurukşetra Savaşının başlangıcından önceki savaş meydanında, Krişna ve Arjuna arasında geçen bir sohbettir. Arjuna'nın kendi kuzenlerine karşı savaşmadaki kafa karışıklığı ve ahlaki ikilemlerine karşılık, Krişna bir savaşçı ve prens olarak vazifesiyle, farklı yoga[4] ve Vedantik felsefeleri örnekler ve analojilerle açıklamıştır. Bu, Gita'nın çoğunlukla Hindu teolojisine kati bir kaynak olarak gösterilmesini ve ayrıca yaşamla ilgili pratik ve tüm gerekli bilgiyi içeren bir kaynak olarak görülmesine yol açar. Bu konuşma sırasında, Krişna kendi kimliğini Yüce Varlık (Svayam Bhagavan) olarak göstererek, Arjuna'yı kendi ilahi evrensel biçiminin ihtişamlı görüşüyle kutsar. Bhagavad Gita'ya, Upanishad, yani Vedantik metin statüsü verildiğini ima eden Gītopaniṣad ismi de verilir. Her bir bölümün sonu kitabı Gita Mahabarata'dan alındığı için, aynı zamanda Smṛiti metni olarak bilinir. Ancak, Upanişad ismini veren Hinduizmin branşları Bhagavat Gita'yı aynı zamanda śruti veya "ifşa edilmiş" metin olarak düşünür.[5][6] Upanişadik öğretilerin özetini temsil eden olarak bilindiğinden, aynı zamanda "Upanişad'laın Upanişad'ı" da denir.[1] Bir başka isim de mokṣaśāstra veya "Özgürleşme'nin Şastrası"dır.[7]

Mahabharatta destanının bir bölümünü oluşturan "kutsal kitap"tır. Hinduizmin "vaishnavism" ve "smartism" mezheplerince kabul edilir, Şaivizm ve Şaktizm mezheplerine mensup pek çok Hindu da Gita'ya derin saygı gösterir ama bu kutsal kitabı "smriti" kategorisinde görürler, Şaktaların Bhagavad Gita'ya çok benzeyen Devi Gita isimli kutsal kitapları vardır, Bhagavad Gita,"En yüce olanın/Tanrı'nın şarkısı" anlamına gelmektedir.

Vaishnava mezhebinin ana Tanrısı, İşwarası olan Vişnu'nun avatarı Krişna tarafından Arjuna'ya öğretildiğine/vahyedildiğine inanılır. Hindu rişisi veya peygamberi olan Vyasa bu öğretiyi uzaktan dinleyen Sancaya'ya görme yeteneği kazandırmıştır ve Sancaya da kral Dhritaraştra'ya anlatmıştır.

Bhagavad Gita upanişad özellikleri gösteren bir kutsal metindir bu nedenle bazen "Gitopanishad" da denir. İçinde mitolojik öğeler son derece azdır, kitap felsefi ve mistik yapıdadır, yoga felsefelerini de kısaca açıklar.

Tarihi

İnanışa göre 5000 yıl önce MÖ 3000 yılında "dünya savaşı" denebilecek büyüklükte bir savaş meydana gelir. Bu savaş iyilerle kötüler arasındadır iyi tarafta olan Arjuna, Krişna'dan yardım ister. Arjuna savaşmak istemez ve bunalıma girer. En sonunda "Bütün bu krallıklar, zenginlikler aslında geçici" der ve silahını elinden bırakarak Krişna'nın tavsiyelerini dinlemeye koyulur. Krişna da ona ebedi hakikatleri tanrısal sırları, hayatın anlamını anlatmaya başlar.

Mahatma Gandhi gibi bazı Hindular Bhagavad Gita'da anlatılan bu savaşın, savaş arabalarının, savaş atlarının, aslında "sembolik" olduğunu düşünürler. Arabacı "bilinç"tir, atlar kamçılanan isteklerdir, savaş yaşamdır, tekerlek zamandır araba "beden" ve arabanın sahibi ise "ben"dir. Bu savaşın tarihte gerçekten "yaşandığını" düşünen Hindular da ayetlerin ayrıca "sembolik" anlamlar içerdiğini reddetmez.

Krişna Gita'da "Her şeyde beni ve bende her şeyi gören biri için ben asla kaybolmam. O kişi de benim için kaybolmaz. Benim bütün yaratıklarda bulunan varlığıma saygı gösteren bilge yaşam biçimi ne olursa olsun bende var olur" der.

"Gizli bilgi" bölümünde Krişna Tanrısal bir hakikati Arjuna'ya şöyle açıklar: "Ben tezahür etmemiş halimle içine giriştiğim kozmik evrendeki tüm yaratıkları ve canlıları kapsarım ama onlar beni kapsayamazlar. Ancak buna rağmen bütün yaratılış ve evren benim içimde bulunmaz. Benim akıl almaz mistik gücümü anlamaya çalış. Tüm canlılara hayat verdiğim halde her yerde olduğum halde kozmik evrenin ifade şekillerinin bir parçası değilim. Benim benliğim yaratılışın özüdür yaratılmış tüm varlıklar bendedirler, anlamaya gayret et"

Gita'ya göre Krişna maddesel yasaları kanunları yaratmıştır. Ama bu kanunlar yaratıldıktan sonra esaslarına uygun olarak kendi kendine işler. Bu nedenle de genel olarak Hindu dini ve Hindu kitaplarının evrim teorisi ile uyumlu olduğu söylenebilir.

Bir yerde Krişna şöyle der:

"Tüm kozmik düzenin kendi kendine yaratılmasını sağlarım, Maddesel doğa Benim gözetimimde faaliyet gösterir hareketli ve hareketsiz varlıkları yaratır. Bu düzen yine onun yasalarına uygun olarak durmadan yeniden yaratılır ve yok edilir" Krişna Gita'da ateizmi de eleştirmiştir. "Günahın tepkisini üzerine çekenler Dünyanın dayanağının bulunmadığını, dünyanın ve evrenin kendi kendine hiçbir Tanrı olmadan, Tanrı'nın gözetimi olmadan oluştuğunu, ona hükmeden bir tanrı'nın bulunmadığını söylerler. Doğumlarının "cinsel istek"ten başka bir nedeni ve amacının olmadığını sadece bu yolla ve bu yol nedeniyle dünyaya geldiklerini düşünürler"

Bu eserin tam olarak ne zaman yazıldığı bilinmemektedir. İnançlı Vaishnava lar Gita'nın MÖ 3000 yılında oluşturulduğunu söylerler. Bilim insanları ise bu tarihlere katılmaz. Çeşitli bilim insanları dilsel ve edebi özelliklere bakarak Bhagavad Gita'nın MÖ 400 ile MÖ 100 yılları arasında yazıldığını söyler. Gita dünyada, son zamanlarda da batıda son derece popüler bir kitap haline gelmiştir.Hatta bazılarınca popülarite konusunda İncil'i bile geçtiği iddia edilir. Hint gizemciliği dendiğinde Upanişadlar ve Ashtavakra Gita ile beraber akla ilk gelen kitaptır. Hindistan'da pek çok Hindu rahibi tarafından ezbere bilinmektedir. Bhagavad Gita; mistisizmi, ayetlerdeki derinliği ve söz güzelliği nedeniyle bütün Hindularca ayrıca Hindu olmayan ancak doğu felsefesine ilgi duyan batılı araştırmacılarca "bir spiritüelite başyapıtı" olarak nitelendirilmektedir.

Hintlerin kutsal destanlarından olan Mahabharata'nın içinde yer alan, adeta ayrı duran kutsal bir metindir. Hindu dinine ait tüm idraki doktrinleri kapsayan ve özümsemiş olan Bhagavad-Gita günümüzde bile ezoterik metinler arasında en etkileyici ve okuyucuya doğrudan hitap edenidir. Yazım tarihi hakkında kesin bir bilgi yoksa da İsa'dan birkaç yüz yıl önce kimliği bilinmez birisi tarafından kaleme alınmıştır. Destan, kendi akrabalarıyla savaşmak zorunda kalan Arcuna adlı prens kahraman ile ona bu savaşın gerçekte nefsi ile mücadelesinin bir tecellisi olduğunu fark ettirmeye çalışan O'nun en yüksekkişiliği Rab Krişna arasında geçen diyaloglara dayanmaktadır.

Gerçekte Arcuna'nın bölünmüş krallıktaki hakkı için meşru bir savaşın içinde olmasına rağmen içine dolan bencil merhamet onu bu savaştan alıkoymak istemekte, Rab Krişna ise savaştan kaçmasının hakikatten kaçması demek olduğunu, ruhunu arındırmak için nefsinin bencil arzu ve tutkularından sıyrılması gerektiğini sürekli vurgulamaktadır. Bu yönüyle nefse karşı bir savaşa dönük ezoterik doktrinleri olabildiğine alegorik bir üslup ile anlatmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Pandit, Bansi. Explore Hinduism. s. 27. 
  2. ^ Hume, Robert Ernest (1959). The world's living religions. s. 29. 
  3. ^ Nikhilananda, Swami. "Introduction". The Bhagavad Gita. s. 1. 
  4. ^ "Introduction to the Bhagavad Gita". 3 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  5. ^ Thomas B. Coburn, "Scripture" in India: Towards a Typology of the Word in Hindu Life, Journal of the American Academy of Religion, Vol. 52, No. 3 (Sep., 1984), pp. 435-459. JSTOR 1464202
  6. ^ Tapasyananda, p. 1.
  7. ^ Nikhilananda, Swami (1944). "Introduction". The Bhagavad Gita. Advaita Ashrama. s. xxiv. 

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal metin

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hinduizm</span> Hindistan merkezli bir din

Hinduizm, çok kapsamlı inanç ve yaşam felsefesinin toplamıdır. Özellikle Hindistan, Nepal ve Bangladeş'te yaygındır. Günümüzde yaklaşık 1.25 milyar izleyeni ile Hristiyanlık ve İslam'dan sonra üçüncü sırada yer alan Hinduizm inancının neredeyse tüm takipçileri Hindistan ve çevresinde bulunmaktadır. Budizm ve Zen Budizmi gibi çeşitli ekoller Hinduizm'den kaynaklanıp ayrılmıştır.

Vişnu, Vaişnavizm'de Mutlak Varlık, Nihai Benlik; Yüce Tanrı. Vişnu veya Yüce Tanrı'nın en yüce varoluşsal konumu Hindu kutsal metinlerinden Yajurveda, Rigveda ve Bhagavad Gita'da bildirilir.

Kutsal metin, herhangi bir din veya mezhepte kutsal kabul edilen ve genellikle merkezî bir önemi haiz olan yazı.

Krişna Vaişnavizm'de varlığın Nihai Kaynağı ve Dayanağı olarak kabul edilen Yüce Tanrı'dır. Vişnu ve Krişna'nın her ikisi de Yüce Tanrı'ya işaret eder ve aynı tek kişiyi temsil eder, ancak hangi suretin Tanrı'nın esas sureti olduğu Vaişnavalarca tartışılmıştır. Bazı Vaişnava geleneklerinde Krişna Yüce Tanrı'nın dünyadaki sekizinci sureti olduğu kabul edilirken Gaudiya Vaişnavizmi'nde Krişna'nın Yüce Tanrı'nın esas ismi ve sureti olduğu olduğu, Vişnu dahil diğer tüm suretlerin temeli olduğuna inanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ganeşa</span> fil kafasıyla tasvir edilen hint tanrısı

Ganeşa, Hinduizm'deki en tanınmış ve saygı duyulan Tanrı temsillerinden birisidir. Şiva ve Parvati'nin ilk doğan oğludur. Bharati, Riddhi ve Siddhi'nin ("mükemmeliyet") eşidir. Marathi, Malayalam ve Kannada'da Vinayaka, Tamil'de Vinayagar ve Telugu'da Vinayakudu olarak da anılır.

Sanatana Dharma, Hinduizm için Sanskritçe ve diğer Hint dillerinde Vaidika Dharma ile birlikte kullanılan alternatif bir adlandırmadır. Bu terim sınıf, kast veya mezhep farkı gözetmeksizin tüm Hindulara yüklenen "ebedî" ve mutlak görevler ile dinî olarak emredilen uygulamaları ifade eder. Bu dinî uygulamaları takip eden kişiyeyse Sanatani veya Dharmi adları verilir.

Upanişad, Hinduizm'in felsefi ve daha çok mistik yapıdaki kutsal kitaplarıdır, Şruti kategorisinde yer alırlar. Anlamı "yanıbaşına oturmak"tır. Bu metinler geçmişte Hindu rişilerinin ("peygamberlerin") öğrencilerine öğrettiği gizli bilgilerdi, Vedalar'ın sonu (Vedanta) ve tamamlayıcısı olarak görülürler.

<span class="mw-page-title-main">Devi Gita</span>

Hinduizm'in "Şakta" mezhebine ait bir kutsal kitaptır, kelime anlamı "Ana Tanrıça'nın şarkısı"dır. Şakta'lar ana Tanrıça'yı, aynı zamanda "kozmik enerji" olarak tanımlamaktadırlar.

Keşava ya da Keşav Hindu geleneğinde Krişna için kullanılan adlardan biridir. Keşava Sanskritçe, Keşav Hindi dilindeki okunuşudur. Keşava Vişnu sahasranamada 23. ve 648. isim olarak yer alır. Keşava Krişna'nın 24 sıfatından ilkidir.

Hinduizm mezheplerinin başlıca akımları Şaivizm, Şaktizm, Vişnuizm ve Smartizm'dir.

Hindistan'da çeşitli dinî inanç ve uygulamalar ile bulunur. Hindistan'da laiklik, bütün dinlerin devlet tarafından eşit bir şekilde muamele görmesi demektir. Hindistan, 1976'da anayasa değişikliği ile laik devlet olmuştur. Hint altkıtası, Hristiyanlık ve İslam haricindeki dünyanın dört büyük dininin doğduğu yerdir, bunlar; Hinduizm, Budizm, Jainizm ve Sihizm. Hindistan tarihi boyunca din, ülkenin kültürünün önemli bir parçası olmuştur. Dinsel çeşitlilik ve dini hoşgörü, hem yasayla hem de gelenekle ülkede kurulmuştur; Hindistan anayasası, din özgürlüğünün temel bir hak olduğunu ilan etmiştir.

Bhakti yoga, herhangi bir kişisel tanrıya karşı sevgi dolu adanmaya odaklanan Hinduizm içindeki ruhsal bir yol veya ruhsal uygulamadır. Hinduizmde Mokşa'ya giden birkaç yoldan biridir, diğer yollar Cnana yoga, Karma yoga ve Kriya yogadır.

Hindu metinleri, Hinduizm içindeki çeşitli edebiyat geleneklerinden herhangi biriyle ilgili olan el yazmaları ve hacimli tarihseldir. Bu metinlerden birkaçı bu gelenekler arasında paylaşılır ve bunlar genel olarak Hindu kutsal metinleri olarak kabul edilir.

Kurukşetra Savaşı veya Mahabharata Savaşı, Mahabharata'da anlatılan bir savaştır. Çatışma, Hastinapura tahtı için iki kuzen grubu, Kaurava ve Pandava arasındaki hanedanlık veraset mücadelesinden kaynaklandı. Savaş, Bhagavad Gita'nın temelini attı.

Vedanta Uttara Mīmāṃsā olarak da bilinen, Hindu felsefesinin altı ortodoks (āstika) okulundan biri olarak kabul edilen bir Hindu felsefi geleneğidir. "Vedanta" kelimesi " Vedaların sonu" anlamına gelir ve bilgi ve özgürlüğe odaklanarak Upanişad'larda bulunan fikirleri ve felsefeleri kapsar. Vedanta birçok alt geleneğe dönüşmüş ve bunların tümü fikirlerini Prasthānatrayī adı verilen ve "üç kaynak" olarak tercüme edilen ortak bir metin grubunun otoritesine dayandırmıştır. Bunlar; Upanişad'lar, Brahma Sutra'lar ve Bhagavad Gita'dır.

<span class="mw-page-title-main">Klasik teizm</span> Tanrıyı Mutlak Varlık ve Mutlak Benlik olarak tanımlayan felsefe

Klasik teizm veya klasik tanrıcılık; Tanrı'nın diğer tüm varlıkların kaynağı ve kökeni olan tekil Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve Nihai Kişi olarak nitelendirildiği teizm biçimidir.

Svayam Bhagavan Hinduizm'de Sanskrit bir kavramdır ve Bhagavan'ın monoteistik ve klasik teistik çerçevede tekil Yüce Tanrı'nın mutlak temsiline atıfta bulunur. Kavram genellikle Vaişnavizm, özellikle Gaudiya Vaişnavizmi'nde kullanılır. Bu bağlamda Krişna Svayam Bhagavan olarak kabul edilir.

Bhagavan Dharmî dinlerde devalardan farklı olarak Yüce Tanrı'yı ifade etmek için kullanılan kelimedir. Türkçeye "Rab", "Tanrı" olarak çevirilebilir. Özellikle Vaişnavizm'de Krişna ve Vişnu'yu belirtmek için kullanılır.

Bhagavata Purana veya Srimad Bhagavatam (Śrīmad Bhāgavatam), Srimad Bhagavata Mahapurana veya kısaca Bhagavata (Bhāgavata), Hinduizm'in on sekiz büyük Purana'sından (Mahapuranalar) biridir.

Hinduizm'de Yüce Tanrı, tanrıların (deva) ve iblislerin (asura) ötesindeki en yüce, Mutlak Varlık (Brahman/Parabrahman) ve Mutlak Benlik olan Nihai Şahıs (Paramatman)'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.