İçeriğe atla

Bezelye gökadaları

Galaxy Zoo'dan Yeşil Bezelyeler
Hubble Uzay Teleskobu ile elde edilmiş üç "Yeşil Bezelye" Fotoğrafı

Bezelye gökadaları[1] (Yeşil bezelye veya kısaca Bezelye, İngilizce: Pea galaxy) adı verilen gökadalar, son derece yüksek oranlarda yıldız oluşumu gösteren parlak mavi kompakt türü gökadalar olabilir.[2][3][4] Bu ismi, küçük boyutları ve Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması (SDSS) tarafından elde edilen görüntülerdeki yeşilimsi görünümlerinden dolayı almışlardır.

Bezelye gökadaları ilk olarak 2007 yılında, Zooniverse web portalının bir parçası olan çevrimiçi astronomi projesi Galaxy Zoo'nun forum bölümündeki gönüllü vatandaş bilim insanları tarafından keşfedildi.[5][6][7]

Tanım

Yeşil Bezelyeler (GP) olarak da bilinen Bezelye gökadaları, z = 0,112 ve 0,360 aralığında kırmızıya kayma değerlerinde keşfedilen kompakt, oksijen zengini emisyon çizgisi gösteren gökadalardır.[2] Bu düşük kütleli gökadaların üst boyut sınırı genellikle 16.300 ışık yılı (5.000 pc) çapından daha büyük değildir ve tipik olarak normal gökada ortamlarının üçte ikisinden daha az yoğunluğa sahip ortamlarda bulunurlar.[2] Ortalama bir Yeşil Bezelye'nin kırmızıya kayması z = 0,258, kütlesi ~3.200 milyon M☉ (~3,2 milyar güneş kütlesi), yıldız oluşum oranı ~10 M☉/yıl, [O III] eşdeğer genişliği 69,4 nm ve düşük metallik özellikleri bulunmaktadır.[2][8] Bu gökadalar, aktif gökada çekirdeğine sahip olmaktan ziyade sadece yıldız oluşumu gerçekleştirirler. 500,7 nm [OIII] dalga boyunda güçlü bir emisyon çizgisine sahiptirler. [OIII], O++ veya çift iyonize oksijen, görünür spektrumun yasaklanmış bir mekanizmasıdır ve sadece çok düşük yoğunlukta mümkündür.[2][9] Tüm fotometrik SDSS kataloğu tarandığında 40.222 adet Yeşil Bezelye bulunmuştur, bu da nadir gökadalar olduklarını gösterir.[2]

Yeşil Bezelyeler, yerel evrende en düşük kütleli ve en aktif yıldız oluşumu gösteren gökadalardır.[10] Kevin Schawinski, "Bu gökadalar evrenin erken dönemlerinde normal olabilirdi, ancak günümüzde böylesine aktif gökadalar görmüyoruz" diyor ve ilave ediyor "Yeşil Bezelyeleri anlamak, bize evrenin erken dönemlerinde yıldızların nasıl oluştuğu ve gökadaların nasıl evrimleştiği hakkında bir şeyler söyleyebilir".[9]

Yeşil Bezelyeler, evrenin şu anki yaşının dörtte üçüne tekabül eden bir dönemde var olmuşlardır. Bu nedenle, erken evrende gökada oluşumu ve evriminin nasıl gerçekleştiğine dair ipuçları sunarlar.[11] 2012 Şubat'ında Amorin'in GTC makalesinin yayımlanmasıyla birlikte, Yeşil Bezelyelerin büyük olasılıkla yıldız kütlelerinin çoğunu birkaç milyar yıl önce oluşturmuş yaşlı gökadalar olabileceği düşünülmeye başlanmıştır. Yaşlı yıldızlar, çalışmada incelenen üç gökadadan birinde spektroskopik olarak magnezyum varlığı ile doğrulanmıştır.[12]

Bezelye gökadası GP_J1219'un Hubble Uzay Teleskobu Kozmik Orijin Spektrografisi Yakın-UV görüntüsü

Ocak 2016'da, Nature dergisinde J0925+1403 gökadasının yaklaşık %8 oranında Lyman süreklilik fotonları (LyC) "sızdıran" bir gökada olarak tanımlandığı bir çalışma yayınlandı.[13] Aynı Hubble Uzay Teleskobu (HST) verilerini kullanan bir izleme çalışmasında, dört tane daha LyC sızdıran gökada tespit edilmiş ve bunların Bezelye gökadaları olduğu belirtilmiştir.[14] 2014-2015 yıllarında iki ayrı kaynak, J1219 ve J0815 olmak üzere iki Bezelye gökadasını daha, olası LyC sızdıran adaylar olarak tanımlamış ve bu iki Bezelye gökadasının da yüksek kırmızıya kayan Lyman-alfa ve LyC sızdıranlarının düşük kırmızıya kayan analogları olduğunu öne sürmüştür.[10][15][16] Yerel LyC sızdıran gökadaların bulunması, erken evren ve reiyonizasyon hakkındaki teoriler için çok önemlidir.[15][16]

Sağdaki görüntü, 2014 yılında Alaina Henry liderliğindeki bir HST ekibi tarafından Kozmik Orijin Spektrografisi ve yakın-ultraviyole kanal kullanılarak[17] gözlemlenen Bezelye gökadası GP_J1219'u göstermektedir.[15] Görüntüdeki ölçek çubuğu 1 yay-saniye (1")'yi temsil eder ve bu, 2,69 milyar ışık yılı uzaklıktaki GP_J1219 için yaklaşık 10.750 ışık yılına karşılık gelir. COS Çok Anotlu Mikro-kanal Dizisi (Multi-Anode Micro-channel Array - MAM) kullanıldığında algılayıcı plakası ölçeği, NUV görüntüleme modunda yay-saniye başına ~40 pikseldir (piksel başına 0,0235 yay-saniye).[18]

Bezelye gökadaları, 2007'den beri vatandaş bilimi platformu Galaxy Zoo'da toplanan ilginç görüntüleri incelemek için Hubble Uzay Teleskobunu kullanan Zoogems projesinde önemli bir yere sahiptir.[19] Zoogems araştırmaları için seçilmiş ~300 olası aday arasında 75 Bezelye gökadası bulunmaktadır. Orijinal Bezelye gökadası sınıflandırmalarında HST kadar iyi kalitede olmayan SDSS görüntüleri kullanılmıştı. Bu yeni HST görüntüleri 2021 yılında, Bezelye gökadalarının reiyonizasyon dönemindeki ilk gökadalara benzer oldukları teorisini sorgulayan bir çalışmaya yol açmıştır. Bu çalışmada, Bezelye gökadalarındaki yıldız popülasyonunun, var olabilecek herhangi bir erken gökadadan daha yaşlı olabileceği öne sürülmektedir. Makalenin özetine göre: "Yüksek oranda yaşlı yıldızların varlığı, bu yerel gökadalardaki büyük kaçış oranlarına izin veren mekanizmaların reiyonizasyon döneminde işleyenlerden farklı olabileceğini göstermektedir."[20]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Dr. Özlem Kılıç Ekici (Mayıs 2023). "James Webb Uzay Teleskobu Keşiflerine Hızla Devam Ediyor!". TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi. 19 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024. 
  2. ^ a b c d e f C. Cardamone; K. Schawinski; M. Sarzi; S.P. Bamford; N. Bennert; C.M. Urry; C. Lintott; W.C. Keel; J. Parejko; R.C. Nichol; D. Thomas; D. Andreescu; P. Murray; M.J. Raddick; A. Slosar; A. Szalay; J. Vandenberg (Aralık 2009). "Galaxy Zoo Green Peas: Discovery of A Class of Compact Extremely Star-Forming Galaxies". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 399 (3). ss. 1191-1205. arXiv:0907.4155 $2. Bibcode:2009MNRAS.399.1191C. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15383.x. 
  3. ^ Hall, Shannon (13 Ocak 2023). "These 'green pea' galaxies might have helped to end the Universe's dark age - JWST has spotted three tiny, distant galaxies that could solve a long-standing cosmic mystery". Nature. 613 (7944): 425-426. doi:10.1038/d41586-023-00064-7. PMID 36639450. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  4. ^ Skibba, Ramin (10 Ocak 2023). "Astronomers May Have Just Spotted the Universe's First Galaxies - NASA's new JWST space telescope has revealed some cosmic surprises, including galaxies that might have assembled earlier than previously thought". Wired. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023. 
  5. ^ M.J. Raddick; G. Bracey; P.L. Gay; C.J. Lintott; P. Murray; K. Schawinski; A.S. Szalay; J. Vandenberg (2010). "Galaxy Zoo:Exploring the motivations of citizen science volunteers". American Astronomical Society - Astronomy Education Review. 9 (1): 010103. arXiv:0909.2925 $2. Bibcode:2010AEdRv...9a0103R. doi:10.3847/AER2009036. 
  6. ^ M.C.P. Straub (20 Mayıs 2016). "Giving Citizen Scientists a Chance: A Study of Volunteer-led Scientific Discovery". Citizen Science: Theory and Practice. 1 (1): 5. doi:10.5334/cstp.40. 
  7. ^ Nielsen, M. (2011). Reinventing Discovery: The New Era of Networked Science. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-14890-8. 
  8. ^ R. O. Amorín; E. Pérez-Montero; J.M. Vílchez (2010). "On the oxygen and nitrogen chemical abundances and the evolution of the "green pea" galaxies". The Astrophysical Journal Letters. 715 (2): L128-L132. arXiv:1004.4910 $2. Bibcode:2010ApJ...715L.128A. doi:10.1088/2041-8205/715/2/L128. 
  9. ^ a b "Galaxy Zoo Hunters Help Astronomers Discover Rare 'Green Pea' Galaxies". Yale News. 27 Temmuz 2009. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2009. 
  10. ^ a b K. Nakajima; M. Ouchi (2014). "Ionization state of inter-stellar medium in galaxies: evolution, SFR-M*-Z dependence, and ionizing photon escape". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 442 (1). ss. 900-916. arXiv:1309.0207 $2. Bibcode:2014MNRAS.442..900N. doi:10.1093/mnras/stu902. 
  11. ^ "New Image of Infant Universe reveals era of first stars, age of cosmos, and more". NASA. 2003. 2 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2010. 
  12. ^ R. Amorin; E. Perez-Montero; J.M. Vilchez; P.Papaderos (2012). "The star formation history and metal content of the 'Green Peas'. New detailed GTC_OSIRIS spectrophotometry of three galaxies". The Astrophysical Journal. 749 (2): 185. arXiv:1202.3419 $2. Bibcode:2012ApJ...749..185A. doi:10.1088/0004-637X/749/2/185. 
  13. ^ Y.I. Izotov; I. Orlitova; D. Schaerer; T.X. Thuan; A. Verhamme; N.G. Guseva; G. Worseck (2016). "Eight per cent leakage of Lyman continuum photons from a compact, star-forming dwarf galaxy". Nature. 529 (7585): 178-180. arXiv:1601.03068 $2. Bibcode:2016Natur.529..178I. doi:10.1038/nature16456. PMID 26762455. 
  14. ^ Y. I. Izotov; D. Schaerer; T. X. Thuan; G. Worseck; N. G. Guseva; I. Orlitova; A. Verhamme (October 2016). "Detection of high Lyman continuum leakage from four low-redshift compact star-forming galaxies". MNRAS. 461 (4): 3683-3701. arXiv:1605.05160 $2. Bibcode:2016MNRAS.461.3683I. doi:10.1093/mnras/stw1205. 
  15. ^ a b c A. E. Jaskot; M. S. Oey (2014). "Linking Ly-alpha and Low-Ionization Transitions at Low Optical Depth". The Astrophysical Journal Letters. 791 (2): L19. arXiv:1406.4413 $2. Bibcode:2014ApJ...791L..19J. doi:10.1088/2041-8205/791/2/L19. 
  16. ^ a b A. Verhamme; I. Orlitova; D. Schaerer; M. Hayes (June 2015). "Using Lyman-alpha to detect galaxies that leak Lyman continuum". Astronomy and Astrophysics. 578: A7. arXiv:1404.2958 $2. Bibcode:2015A&A...578A...7V. doi:10.1051/0004-6361/201423978. 
  17. ^ "HST Program 13293". Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü. 5 Mart 2014. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2014. 
  18. ^ "Cosmic Origins Spectrograph Instrument Handbook for Cycle 22" (PDF). Space Telescope Science Institute. January 2014. s. COS Quick Reference Guide. 28 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Aralık 2014. 
  19. ^ "Zoogems". Zooniverse. 2 Şubat 2018. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  20. ^ L. Clarke; C. Scarlata; V. Mehta; W.C. Keel; C. Cardamone; M. Hayes; N. Adams; H. Dickinson; L. Fortson; S. Kruk; C. Lintott; B. Simmons (10 Mayıs 2021). "An Old Stellar Population or Diffuse Nebular Continuum Emission Discovered in Green Pea Galaxies". The Astrophysical Journal Letters. 912 (2): L22. arXiv:2012.07668 $2. Bibcode:2021ApJ...912L..22C. doi:10.3847/2041-8213/abf7cc. 
Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "nakajima" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: )

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 221</span> cüce galaksi

Messier 32 veya NGC 221, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2,5 MIy uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik gökadadır. Guillaume Le Gentil tarafından 23 Ocak 1874 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 168 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Meşhur Andromeda Gökadası'nın bir uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Biçimsel galaksi sınıflaması</span> gökadaların görünüşlerine göre gruplara ayırdığı bir sınıflandırma sistemidir

Biçimsel galaksi sınıflandırması, astronomların gökadaları görünüşlerine göre gruplara ayırdıkları bir sınıflandırma sistemidir. Gökadaları görünüşlerine göre sınıflandırmak için kullanılan birkaç şema bulunmaktadır. Bunların en bilineni Edwin Hubble tarafından tasarlanan ve Gérard de Vaucouleurs ile Allan Sandage tarafından genişletilen Hubble düzenidir. Gökada sınıflandırması ve morfolojisi artık büyük ölçüde hesaplama yöntemleri ve fiziksel morfoloji kullanılarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1569</span> galaksi

NGC 1569, Zürafa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 10,95 MIy (3,36 Mpc)uzaklıkta bulunan bir cüce düzensiz gökadadır. William Herschel tarafından 4 Kasım 1788 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 210 olarak "Düzensizliklere, emilime ve çözülüme sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Her ne kadar amatör gök bilimcilerin pek ilgisini çekmese de, uzmanlar tarafından yıldızların oluşumları ile ilgili olarak yoğun bir biçimde incelenmektedir. Gökadanın uzaklığı önceleri 7,82 MIy (2,4 Mpc) olarak tahmin edilmekteydi. Ancak 2008 yılında Hubble'ın görüntülerini inceleyen bilim insanları, gökadanın uzaklığını yaklaşık 11 milyon ışık yılı olarak hesapladılar. Böylece gökadanın, IC 342/Maffei 1 Kümesi'nin bir üyesi olduğu gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Galaksiler listesi</span> Vikimedya Liste Maddesi

Aşağıda dikkate değer gökadaların bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 105</span> galaksi

Messier 105 Aslan takımyıldızında yaklaşık olarak 56,09 MIy (17,2 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Pierre Méchain tarafından yakınlardaki Messier 95 ve Messier 96 gökadalarını keşfetmesinden sadece birkaç gün sonra 24 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Başak kümesi'nde yer almayan Messier Kataloğu'ndaki en büyük eliptik gökadadır. Bu gökada, Messier tarafından doğrulanmadığı için kendi dönemindeki kataloğunun baskılarında yer almamıştır. Helen Sawyer Hogg'un bu gökadanın konumunu ve tanımını içeren Méchain'e ait bir mektup bulmasıyla, ilk yayınlanan adı olan NGC 3379 ile uyumlu olduğu anlaşıldığında kataloğa eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4631</span>

NGC 4631, Av köpekleri takımyıldızında yaklaşık olarak 38,81 MIy (11,9 Mpc) uzaklıkta bulunan ve kenardan görünen bir çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 20 Mart 1787 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve yakınındaki NGC 4627 ile birlikte "çift ve çoklu gökadalar" kategorisi altında "çekilen ve düşen gökadalar" olarak Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökada, hafifçe bozulmuş şeklinin balinayı andırması nedeniyle Balina Gökadası olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Yerel Grup</span> Samanyolunu da kapsayan ve 35in üzerinde üyesi bulunan gökadalar grubu

Yerel Grup, Samanyolu Gökadası'nı da barındıran bir gökada grubudur. Çapı yaklaşık olarak 3 milyon parsek (10 milyon ışık yılı; 9×1019 kilometre) ve toplam kütlesi ise 2×1012 güneş kütlesi (4×1042 kg) civarındadır. "Dambıl" şeklinde iki gökada topluluğundan oluşur. Samanyolu ve ona bağlı cüce gökadalar bir lobu, Andromeda Gökadası ve ona bağlı cüce gökadalar ise diğer lobu oluşturur. Bu iki topluluk birbirinden yaklaşık 800 kiloparsek (3×10^6 ly; 2×1019 km) uzaklıktadır ve birbirlerine doğru 123 km/s hızla hareket etmektedir. Yerel Grup, daha büyük olan Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve bu da Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası olabilir. Samanyolu bazı gökadaları gizlediği için Yerel Grup'taki tam sayı bilinmemekle birlikte, en az 80 üyesi olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu cüce gökadalardır.

<span class="mw-page-title-main">Süperküme</span>

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup Evren'de şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların Evren'de tek biçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Merceksi galaksi</span>

Merceksi gökada, biçimsel gökada sınıflandırma şemalarında eliptik (E) ve sarmal gökada (S) arasında yer alan bir gökada türüdür. Büyük ölçekli bir disk içermesine karşın, büyük ölçekli sarmal kollara sahip değildir. Merceksi gökadalar, yıldızlararası maddelerinin çoğunu tüketmiş veya kaybetmiş ve bu nedenle devam eden çok az yıldız oluşumuna sahip disk gökadalarıdır. Buna rağmen, disklerinde önemli miktarda toz barındırabilirler. Sonuç olarak, tıpkı eliptik gökadalar gibi çoğunlukla yaşlı yıldızlardan oluşurlar. Merceksi ve eliptik gökadalar morfolojik farklılıklarına rağmen spektral özellikler ve ölçekleme ilişkileri gibi ortak bazı özellikleri paylaşırlar. Her ikisi de, en azından evrenin yerel kısmında, pasif olarak evrimleşen erken tip gökadalar olarak kabul edilebilir. "E" gökadaları ile "S0" gökadalarını morfolojik olarak birbirine bağlayan, orta ölçekli disklere sahip "ES" gökadalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2782</span> galaksi

NGC 2782, Vaşak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 122,96 MIy (37,7 Mpc)uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 18 Mart 1787 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 215 olarak "Bitişik düğümlere sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 2782, büyük bir sarmal gökada ile çok daha küçük bir gökadanın çarpışması sonucu oluşmuş; aktif bir çekirdeğe sahip, yıldız patlama (starburst) ve tip 1 Seyfert gökadasıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7552</span> galaksi

NGC 7552, Turna takımyıldızında yaklaşık olarak 60,99 MIy (18,7 Mpc) uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. Görünür boyutları göz önüne alındığında genişliği yaklaşık 75.000 ışık yılıdır. Diğer üç sarmal gökada NGC 7582, NGC 7590 ve NGC 7599 ile birlikte Turna Dörtlüsü gökada grubunu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7674</span> galaksi

NGC 7674 Kanatlıat takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 368,55 MIy (113 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz sarmal gökadadır. John Herschel tarafından 16 Ağustos 1830 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 7674A ile birlikte Arp 182 olarak "Dar iplikçiklere sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">IC 2006</span> Eliptik gökada

IC 2006, Irmak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 58,38 MIy (17,9 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Lewis A. Swift tarafından 3 Ekim 1897 tarihinde keşfedildi. Ocak kümesi içerisinde yer alır ve 35.000 ışık yılı çapıyla kümenin en küçük gökadalarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">UGC 2885</span> galaksi

UGC 2885, Kahraman takımyıldızında yaklaşık olarak 252 milyon ışık yılı (77,4 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük bir çubuksuz sarmal gökadadır. 463.000 ly (142.000 pc) çapıyla bilinen en büyük sarmal gökadalardan biridir. Aynı zamanda Kahraman-Balıklar Süperkümesi'nin olası bir üyesidir. Gökadaya, gökadaların dönüş hızını incelemek amacıyla UGC 2885'i de gözlemleyen ve dolayısıyla karanlık madde varlığı hipotezini öne süren gökbilimci Vera Rubin'in onuruna Rubin'in Gökadası adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce küremsi galaksi</span> çok az toz ve çok yaşlı bir yıldız popülasyonu olan, küçük ve zayıf aydınlatma gücüne sahip gökadalar

Cüce küremsi gökada, çok az toza ve çok yaşlı bir yıldız popülasyonuna sahip, küçük ve zayıf aydınlatma gücündeki bir gökada türüdür. Çok düşük yüzey parlaklıklarından dolayı nispeten yeni keşfedilmişlerdir. Yerel Grup söz konusu olduğunda öncelikle Samanyolu ve M31'in yakınlarında bulunurlar. Görünüşü ve özellikleri bakımından cüce eliptik gökadalara benzeseler de, yaklaşık olarak küremsi şekilli ve genellikle daha düşük aydınlatma gücüne sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Solgun galaksi</span> sarmal kolları ve diski arasındaki düşük kontrast ile karakterize edilen bir tür sarmal gökada

Solgun (anemik) gökada, sarmal kolları ve diski arasındaki düşük kontrast ile karakterize edilen bir tür sarmal gökadadır. Bu terim 1976 yılında Kanadalı gökbilimci Sidney van den Bergh tarafından gaz bakımından zengin, yıldız oluşturan sarmal gökadalar ile gaz bakımından fakir, etkin olmayan merceksi gökadalar arasında bir ara form olan gökadaları sınıflandırmak için icat edildi.

<span class="mw-page-title-main">Aşırı dağınık galaksi</span> son derece düşük parlaklığa sahip gökada

Aşırı dağınık gökada, ilk örneği 1984 yılında Allan Sandage ve Bruno Binggeli tarafından yakınlardaki Başak Kümesi'nde keşfedilen, son derece düşük aydınlatma gücüne sahip bir gökadadır. Bu gökadalar, 2015'te yeniden adlandırılmadan önce uzun yıllar boyunca incelenmiştir. Düşük aydınlatma gücü, yıldız oluşumuna neden olan gaz eksikliğinden kaynaklanmakta ve bu da bu gökadaların çok eski yıldız popülasyonlarının rezervuarı olmasına sebep olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hanny'nin Nesnesi</span> Hanny van Arkel tarafından keşfedilen, Küçük Aslan takımyıldızındaki sarmal gökada IC 2497ye yakın, parlak bir leke olarak görünen astronomik nesne

Hanny'nin Nesnesi, "kuasar iyonizasyon yankısı" olarak bilinen nadir bir astronomik cisimdir. 2007 yılında, Zooniverse vatandaş bilimi web siteleri grubunun bir parçası olan ve bilim insanı olmayan kişilerin de bilimsel keşiflere katılımını sağlayan "Galaxy Zoo" projesi kapsamında gönüllü olarak çalışırken, Hollandalı öğretmen Hanny van Arkel tarafından keşfedildi. Fotoğrafik olarak, Küçük Aslan takımyıldızında bulunan sarmal gökada IC 2497'nin yakınında parlak bir leke olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Tukan Cüce Gökadası</span> Tukan takımyıldızındaki cüce gökada

Tukan Cüce Gökadası, Tukan takımyıldızında yaklaşık olarak 2,8 milyon ışık yılı uzaklıkta, çok yaşlı yıldızlardan oluşmuş ve diğer gökadalardan oldukça izole bir cüce gökadadır. 1990 yılında Mount Stromlo Gözlemevi'nden R.J. Lavery tarafından keşfedildi. Samanyolu'nun ters tarafında ve diğer Yerel Grup gökadalarının tam karşısında konumlanması onu bilim insanları için önemli bir araştırma konusu haline getirir.

<span class="mw-page-title-main">Lyman kesiği gökadası</span> Yüksek kırmızıya kayma değerine sahip yıldız oluşturan gökadalar

Lyman kesiği gökadaları, Lyman sınırının konumuna bağlı olarak çeşitli görüntüleme filtrelerinde farklı görünümler sergileyen, yüksek kırmızıya kaymalı ve yıldız oluşumu aktif olan gökadalardır. Bu teknik, esas olarak z = 3–4 kırmızıya kayma aralığındaki gökadaları seçmek için ultraviyole ve optik filtrelerle kullanılmıştır. Bununla birlikte, ultraviyole astronomisi ve kızılötesi astronomisindeki ilerlemeler, bu tekniğin daha düşük ve daha yüksek kırmızıya kayma aralıklarında, ultraviyole ve yakın kızılötesi filtreler kullanılarak uygulanmasına olanak sağlamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.