İçeriğe atla

Beyzbol

Beyzbol
Atlanta Braves'in Washington Nationals ile yaptığı maçta aldığı ıska
BirlikDünya Beyzbol ve Softbol Konfederasyonu
İlk oynanış18. yüzyıl ortaları ya da önceleri, İngiltere veya Flamenya (erken formu)
4 Haziran 1838, Beachville, Ontario[1] (yazılı kurallara göre ilk kez oynandığı tarih ve yer)
Özellikleri
KategoriSopa-ve-top
EkipmanBeyzbol
Beyzbol sopası
Beyzbol eldiveni
AlanSaha
Olimpiyatlar1912, 1936, 1952, 1956, 1964, 1984 ve 1988 Yaz Olimpiyatları
Yaz Olimpik programı, 1992–2008

Beyzbol, her biri dokuz oyuncudan oluşan iki takım arasında, sırayla vuruş ve saha çalışmasıyla oynanan bir sopa ve top sporudur. Oyun birkaç oyun boyunca gerçekleşir ve her oyun genellikle saha takımındaki atıcı olarak adlandırılan bir oyuncunun, vuruş yapan takımdaki vurucu adı verilen bir oyuncunun sopayla vurmaya çalıştığı bir topu fırlatmasıyla başlar. Vurucu takımın amacı, topu diğer takımın oyuncularından uzağa, oyun alanına vurarak, oyuncularının üsleri koşmasına izin vererek, dört üs etrafında saat yönünün tersine ilerlemelerini sağlayarak, koşuyu tamamlamaktadır. Savunma konumundaki karşı takımının amacı, vurucuların koşucu olmasını önlemek ve koşucuların üsler etrafında ilerlemesini engellemektir. Bir koşucu yasal olarak üslerin etrafında sırayla ilerlediğinde ve ana plakaya (oyuncunun vurucu olarak başladığı yer) dokunduğunda bir koşu puanlanır.

Vurucu takımının temel amacı, bir oyuncunun ilk kaleye güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlamaktır; bu genellikle ya vurucu topa vurduğunda ve rakip topu alıp üsse dokunmadan önce ilk kaleye ulaştığında ya da atıcı topu vurucunun ulaşamayacağı bir yere atmakta ısrar ettiğinde meydana gelir. Vurucu takımının "dışarı" çağrılmadan ilk kaleye ulaşan oyuncular, ya hemen ya da takım arkadaşlarının vuruş sırası sırasında koşucu olarak sonraki üslere ilerlemeye çalışabilirler. Saha takımı, vurucuları veya koşucuları "dışarı" çıkararak koşuları engellemeye çalışır, bu da onları oyun alanının dışına çıkmaya zorlar. Atıcı, vuruşla sonuçlanan üç atış yaparak vurucuyu dışarı çıkarabilir; saha oyuncuları ise yere değmeden önce vurucuyu yakalayarak vurucuyu dışarı çıkarabilir ve koşucu hareket halindeyken bir tabana dokunmadan onu topla etiketleyerek bir oyun dışına çıkarabilir.

Rakip takımlar vuruş ve savunma arasında geçiş yapar; Savunma konumundaki takımı üç çıkış kaydettikten sonra vurucu takımının vuruş sırası sona erer. Her takım için bir tur vuruş bir atış anlamına gelir. Bir oyun genellikle dokuz atıştan oluşur ve oyunun sonunda daha fazla sayıda koşuya sahip olan takım kazanır. Çoğu oyun dokuzuncu atıştan sonra biter, ancak bu noktada skorlar eşitse genellikle ekstra atışlar oynanır. Beyzbolun oyun saati bulunmamaktadır, ancak bazı yarışmalarda oyun süresini kısaltmak için saha saati gibi oyun temposu düzenlemeleri bulunur.

Beyzbol, 18. yüzyılın ortalarında İngiltere'de halihazırda oynanan eski sopa ve top oyunlarından gelişti. Bu oyun, modern versiyonun geliştirildiği Kuzey Amerika'ya göçmenler tarafından getirildi. Beyzbolun Amerikan kökenleri ve Amerikan tarihinin Amerikan İç Savaşı ve Büyük Buhran gibi sıkıntılı anlarında bir kaçış kaynağı olarak tanınması, sporun "Amerika'nın Eğlencesi" lakabını almasına yol açtı; 19. yüzyılın sonlarından bu yana gayri resmi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin millî sporu olarak tanınmaktadır, ancak modern zamanlarda Amerikan futbolu gibi diğer sporlardan daha az popülerdir. Beyzbol, Kuzey Amerika'nın yanı sıra Orta ve Güney Amerika, Karayipler ve Doğu Asya'nın bazı bölgelerinde, özellikle Japonya, Güney Kore ve Tayvan'da en popüler spor olarak kabul edilmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'daki en yüksek profesyonel beyzbol seviyesi olan Major League Baseball'da (MLB), takımlar her birinde Doğu, Batı ve Orta olmak üzere üç bölümden oluşan National League (NL) ve American League'e (AL) bölünmüştür. MLB şampiyonu, Dünya Serisiyle sonuçlanan play-off'lara göre belirlenir. En üst düzey oyun benzer şekilde Japonya'da Central ve Pacific League arasında ve Küba'da Batı Ligi ve Doğu Ligi arasında bölünmüştür. Dünya Beyzbol ve Softbol Konfederasyonu tarafından düzenlenen Dünya Beyzbol Klasiği, sporun en büyük uluslararası yarışmasıdır ve dünyanın dört bir yanından en iyi millî takımların ilgisini çekmektedir. Beyzbol, 1992'den 2008'e kadar Olimpiyat Oyunları'nda oynandı ve 2020'de yeniden oynandı.

Temel kurallar

Beyzbol pozisyonları

Beyzbol genellikle 9 set oynanır. Her iki takımda her sette bir savunma ve bir hücum oyuncusu bulunur.

Hücumdaki takımın her oyuncusu sırayla sayı kalesine gelir ve fırlatıcı tümseğinden fırlatıcının sayı kalesinin arkasında duran yakalayıcıya attığı topa sopayla vurmaya çalışırlar. Fırlatıcının atışının, vuruş alanı içinden geçen, geçerli bir atış olup olmadığına sayı kalesinin arkasındaki hakem karar verir. Fırlatıcı dört geçersiz atış yaparsa, vurucuya birinci kaleye yürüme hakkı vermiş olur. Eğer bir vurucu, üç kez geçerli atışa vuramazsa, vurduğu topu karşı takımın yakalayıcısı havada yakalarsa ya da vurduğu topu ceza alanına düşürürse oyun dışı kalır. Üç oyuncusu oyun dışı kalan takım hücum hakkını kaybeder ve savunma konumuna geçer. İki takım da vuruş hakkını tamamlayınca set tamamlanır.

Vurucu, topa isabetli bir vuruş yaptığında birinci kaleye koşar. Savunma konumundaki karşı takımın oyuncularının topu alıp kale bekçilerine ulaştırmasına kadar geçen sürede öbür kaleleri de dolaşarak sayı kalesine dönebilir. Vurucu bu durumda sayı turunu tamamlamış olur. İsabetli bir vuruştan sonra bir kaleye ulaşabilen vurucu o kalede durabilir ve bir sonraki vurucunun koşusu esnasında o da ilerideki kaleye koşabilir.

Sayı turu

Eğer vurucu iyi bir vuruşla topu çitlerin dışına gönderirse, buna sayı turu vurmak denir. Sayı turu vuran oyuncu, yakalanması söz konusu olmadan, kalelerden geçerek sayı turunu tamamlar. Sayı turu vurulduğu zaman eğer kalelerde koşucular varsa, onlar da sayı turunu tamamlarlar. Bir vurucunun takımına sağlayabileceği en büyük yarar sayı turudur. Çünkü normal bir koşuda bir vurucu ancak bir sayı kazandırabilirken, sayı turunda sahada ne kadar koşucu varsa bir o kadar daha sayı kazandırmış olur.

Kaynakça

  1. ^ "Beachville District Museum". 7 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Futbol</span> çim veya toprak zeminde, on birer oyuncudan oluşan iki taraf arasında topla oynanan takım sporu

Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.

<span class="mw-page-title-main">Voleybol</span> ortada file olmak üzere filenin batısında ve doğusunda iki takım olmak üzere oynanan bir spor dalı

Voleybol, file ile ikiye bölünmüş bir oyun alanı üzerinde altı kişilik iki takım ile oynanan, voleybol topuna eller ve kollarla vurarak file üzerinden karşı tarafın oyun alanına gönderme ve yere değmesini sağlama esasına dayalı bir takım sporudur.

<span class="mw-page-title-main">Hentbol</span> topla oynanan takım sporu

Hentbol, altısı saha içinde, biri kalede olmak üzere yedi oyuncuyla oynanan bir takım sporudur. Oyun süresi otuz dakikalık iki devreden oluşur. İlk yıllarında futbol stadyumlarında 11 kişilik takımlar halinde çim üzerinde oynanan hentbol, 1950'lerden sonra yaygın bir salon sporu haline dönüşmüştür. Saha hentbolu, plaj hentbolu ve tekerlekli sandalye hentbolu türleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tenis</span> raket ile oynanan bir spor

Tenis, raket ve topla iki kişi arasında ya da ikişer kişilik iki takım arasında oynanan olimpik bir spor. Oyuncular raketleri ile içi boş lastik bir tenis topunu ağ (file) üzerinden rakibinin sahasına (kort) atmaya çalışırlar. Kort toprak kort, çim kort ve sert kort türlerinde olur. Kurallar dahilinde en çok puanı alan oyuncu kazanır.

Quidditch, J. K. Rowling tarafından yazılan Harry Potter kitaplarındaki kurgusal bir spordur.

<span class="mw-page-title-main">Futsal</span> salon futbolu olarak bilinen ve kendine özgü kuralları olan spor

Futsal, salon futbolu olarak bilinen ve genel olarak futbola benzese dahi kendine özgü kuralları olan spordur. Beşe beş futbol, halı saha futbolu ve mini futbol ile benzerlikleri var.

<span class="mw-page-title-main">Penaltı vuruşu</span> futbolda bir tür direkt serbest vuruş

Penaltı vuruşu, bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması veya topa el ile dokunması durumunda hakem tarafından verilir. Şut, kale çizgisine 11 m uzaklıkta olan ve taç çizgileri arasında ortalanmış olan penaltı noktasından yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Kriket</span> on birer kişilik iki takım arasında, sopa ve top yardımıyla oynanan takım sporu

Kriket, on birer kişilik iki takım arasında, sopa ve top yardımıyla, merkezinde 20 metre uzunluğunda dikdörtgen bir saha bulunan ovalimsi bir alanda oynanan takım sporu. Dikdörtgen sahanın bir ucunda yer alan atıcı durumundaki takımın oyuncusu topu, vurucu konumundaki takım oyuncusunun bulunduğu diğer uca doğru fırlatarak vurucunun arkasında bulunan kale benzeri düzeneğe (wicket) değdirmeye, vurucu ise gelen bu topun wicket'a değmesini engellemek için elindeki sopa yardımıyla topa vurmaya çalışır. Başarılı bir vuruşun ardından atıcı takım oyuncuları topu yakalamaya çalışırken, sahada yer alan vurucu da karşısındaki wicket'a doğru koşar. Top oyun alanı dışına çıkmadan yakalanırsa run adı verilen sayılardan bir, oyun alanı dışına çıkarsa dört, yere hiç değmeden oyun alanı dışına çıkarsa altı adet kazanır ve vurucu konumundayken en fazla sayıya ulaşmaya çalışır. Atıcı takım ise topu wicketlardan herhangi birine değdirerek, karşılanan topu yere değmeden yakalayarak veya bazı istisnai durumlarda vurucuları oyun dışında bırakmaya çalışır. Oyun dışında kalan oyuncu yerine başka bir oyuncu girerken, atıcı takım ise over adı verilen her altı atışta bir atıcısını değiştirmek zorundadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan futbolu</span> On birer oyuncudan oluşan iki takımın arasında, mekik biçimli bir topla, kendisine özgü bölünmüş oyun alanı bulunan dikdörtgen şeklindeki bir sahada oynanan takım sporudur

Amerikan futbolu ; on birer oyuncudan oluşan iki takımın arasında, mekik biçimli bir topla, kendisine özgü bölünmüş oyun alanı bulunan dikdörtgen şeklindeki bir sahada oynanan bir Kuzey Amerika futbolu çeşididir. Oyundaki temel amaç; belirli kurallar ve mekanikler çerçevesinde daha fazla sayı yapan taraf olmaktır. Bu amaca hücum takımının, topu pas ya da koşu ile ilerletmesi yoluyla ulaşılır. Topun ilerletilmesinde hücum takımının on yardlık mesafeyi geçmek için dört hücum hakkı bulunur ve eğer bu dört hücum hakkı içerisinde on yardlık mesafe geçilirse, hücum takımı yeni dört hücum hakkı kazanır. Savunma takımının amacı ise, hücum takımının ilerlemesine engel olmaktır. Skor kazanmanın temel yolları ise; topun saha sonuna ulaştırılması, yani touchdown ya da topun belirli bir noktadan vurularak sayı direkleri arasından geçirilmesi yani field goal'dır. Bir touchdownun değeri 6 sayıyken, bir field goalın değeri 3 sayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beyzbol sopası</span>

Beyzbol sopası, beyzbol oyununda atıcı tarafından atılan topa vurmak için kullanılan yumuşak tahta ya da metalden yapılmış bir tür sopadır. En kalın kısmında kısmında çapı 70 mm’den fazla; uzunluğu da 1067 mm’den fazla değildir. Genel olarak 1.8 kg’dan da ağır değildir. Vurucu iki eliyle tuttuğu sopayla, atıcı tarafından fırlatılmış topa, koşucu olmasına ve ardından da sayı yapabilmesine ya da ardındaki koşucuların skor yapabilmesine imkân verecek şekilde vurmaya çalışmaktadır. Argoda sopa yerine “kereste” terimi de kullanılmaktadır.

Rounders, en az 6 en fazla 15 oyuncudan oluşan iki takımla oynanan ve takımların vuruş ve sayı turuyla sayı yapmasına dayanan bir spordur. Oyun en çok; Kanada, İngiltere, Galler ve İrlanda'da oynanır. İngiltere'deki Ulusal Rounders Birliği (NRA) ile İrlanda'daki Gal Atletik Birliği (GAA), iki farklı kurallar sistemi koysa da bazı kurallar kesişmektedir ve iki taraf arasında bir maç oynandığında ortak paydalar kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bandy</span> Buz üzerinde raketle ve patenle oynanan top oyunu

Bandy, on birer oyuncudan oluşan 45 dakikalık 2 yarı boyunca küçük bir topu karşı kaleye sokmaya dayanan spordur. Buz hokeyi, çim hokeyi ve futboldan izler taşır. Oyuncuların "bandies" adı verilen eğimli sopaları vardır. Bandy oyuncuları iyi bir patenci olmanın yanında iyi top kullanma becerisine sahip olmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gal futbolu</span>

Gal futbolu, Hurling'le beraber İrlanda'nın millî sporlarından biridir.Hem erkekler hem de kadınlar tarafından oynanan, sertlik ve hız açısından futbol ile ragbi arası bir oyundur. On beşer oyuncudan oluşan 2 takımdan oluşur. Takımların 15 kişiye kadar yedek oyuncu bulundurma hakları vardır. Fakat maç esnasında sadece 5 oyuncu değiştirebilirler. Gal futbolunun kökleri çok eskilere gider. Ama ilk kez bir sisteme oturtulması 1885 yılına denk gelir. Kısmen, İrlanda'nın "İngiliz" oyunları olan futbol ve ragbiyi reddetmesinden doğmuştur. Erkeklerin şehir takımlarının final karşılaşmaları televizyon'dan canlı verilir ve 80.000'e kadar izleyici çeker. Gal Atletik Birliği (GAA), 1884'te kurulmuştur. Temel işi Gal futbolu ve Hurling'tir. Oyunda kullanılan top görüntü olarak voleybol topuna benzese de yapılış tarzı ve bazı kullanılan maddeler farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Topun oyunda ve oyun dışı olması</span>

Topun oyunda ve oyun dışı olması, futbolda, topun hangi durumlarda oyunda hangi durumlarda oyun dışında olduğunu belirten futbol kurallarının dokuzuncu kuraldır.

Kriket kuralları, kriketin dünya çapında uyumlu ve adil bir biçimde oynanması amacıyla Marylebone Cricket Club (MCC) tarafından hazırlanan kurallar bütünü. Marylebone Cricket Club, günümüzde İngiltere'nin başkenti Londra'da bulunan bir kulüp olarak faaliyetlerine devam etmekte olup, sporun resmî bir yönetim kurumu olmamasına karşın; kuralların telif haklarına sahip olduğundan kuralları yalnızca kendisi değiştirebilmektedir. Ancak bir kural değişikliği yapılabilmesi için sporun dünya genelindeki yönetim teşkilatı olan Uluslararası Kriket Konseyinden (ICC) çıkan kararlar doğrultusunda yapılmaktadır.

Seri penaltı vuruşları, genelde eliminasyon sisteminde oynanan futbol maçlarında normal süre ve uzatmaların beraberlikle sonuçlanması durumunda maçın galibini belirlemek için iki takımın sırayla beşer penaltı kullanmaları, sonucun tayin edilememesi halinde ise penaltı vuruşlarına eşitliğin bozuluncaya kadar seri bir şekilde devam edildiği futbol kuralı. Penaltı vuruşlarında, penaltıyı kullanacak ilk beş oyuncu liste ile belirlenir. Bu oyuncuların kullandıkları vuruşlardan sonra eşitlik bozulmazsa penaltı vuruşları takımdaki diğer oyuncuların vuruşlarıyla devam eder. Maç içerisinde kırmızı kart gören ve oyundan alınan oyuncular penaltı vuruşu kullanamazlar. Eğer tüm oyuncular penaltı kullanmış ve eşitlik yine bozulmamışsa, vuruşlar tekrar en baştan sırayla başlar. Seri penaltı vuruşlarında atıcının yalnızca bir vuruş hakkı vardır. Vuruşunu yaptıktan sonra atıcı topa ikinci defa vuruş yapamaz. Top ilk vuruşun aksiyonu ile kale çizgisini geçerse gol kararı uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan futbolu mevkileri</span>

Amerikan futbolunda, her takım sahada 11 oyuncu bulundurur. Bu oyuncuların her birinin özel görevine ise pozisyon denir. Amerikan futbolunun modern halinde takımların oyuncu değişikliği hakkı sınırsızdır ve oyuncu değişikliği herhangi bir oyundan sonra yapılabilir. Bunun sonucunda ise oyuncular üç gruba ayrılmıştır: hücum takımı, savunma takımı ve özel takım. Bu gruplar içinde ise her oyuncunun önceden belirlenmiş özel bir görevi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kickoff (Amerikan futbolu)</span>

Kickoff, Amerikan futbolunda oyunu başlatan vuruşa verilen isimdir. Kickoff esnasında sahada birisi topa vurarak başlatma işini yapacak olan vurucu takım, diğeri ise topu tutarak hücumun başlayacağı konumu belirleyen tutucu takım olmak üzere iki takım bulunur. Vurucu takım oyunu başlattıktan sonra, tutucu takım topu taşıyan oyuncusu düşmeden, düşürülmeden ya da saha dışına çıkmadan karşı takımın saha sonu'na ulaşmaya çalışır. Eğer bu başarılamazsa, topun öldüğü noktada tutucu takım tarafının hücumu başlar. Kickoff her devrenin başında, Touchdown'dan sonra ve uzatmanın başında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Punt (Amerikan futbolu)</span>

Punt, Amerikan futbolunda, topun ellerden havaya doğru bırakıldığı ve daha sonra yere düşmeden ona vurulduğu bir vuruş oyunu çeşididir. Bu oyunun kullanımının en büyük sebebi; takım sahanın gerilerindeyken, genellikle son down sırasında, topun olabildiğince uzağa gönderilmesi ve alıcı takım hücuma geçtiğinde o anki oyunda vurucu takımın sahip olduğundan daha az avantaja sahip olması adınadır.

<span class="mw-page-title-main">Over-the-line</span>

Over-the-line vuruşa dayalı bir top sporudur. Beyzbol ve softball ile ilişkili bir oyun sporudur.