İçeriğe atla

Beytocan (müzisyen)

Beytocan
Genel bilgiler
DoğumBeytullah Güneri
1 Ekim 1955
Türkiye Silvan, Diyarbakır, Türkiye
Ölüm12 Eylül 2023 (67 yaşında)
İsveç Stockholm, İsveç
Başladığı yerKürt
TarzlarKürt Müziği
MesleklerŞarkıcı
Müzisyen
ÇalgılarBağlama
vokal
Etkin yıllar1980-2023
İlişkili hareketlerSelami Şahin

Beytocan ya da Beytullah Güneri (1 Ekim 1955, Silvan, Diyarbakır – 12 Eylül 2023, Stockholm, İsveç), Kürt sanatçı ve söz yazarı.[1]

Hayatı ve kariyeri

Güneri, 1 Ekim 1955'te Silvan, Diyarbakır'da doğmuş ve yedi yaşındayken ailesiyle Diyarbakır merkeze taşınmışlardır. 1980 Askeri Darbesi'nden sonra 15 yıl hapis cezasına çarptırılmış 1987'de serbest bırakılarak İstanbul'a yerleşmiştir.[2]

Sanatçı Selami Şahin'in yönlendirmesiyle "Beytocan" mahlasıyla yazdığı şiirlerini yayınlamaya başlamıştır. O dönemlerde Kürtçe eserlerin Türkiye'de yasak olması nedeniyle 21 March Yan Mirin, Yan Diyarbekir adlı hicivsel çalışmasını gizlice piyasaya sürdü.[3]

Güneri, 1990'lı yıllarda siyasi nedenlerden dolayı Türkiye'den ayrılarak İsveç'e yerleşti. Ardından 23 yıl sonra Türkiye'ye dönsede kısa süre sonra uyum sağlayamayarak tekrar İsveç'e geri gitmiştir.[2]

Ölümü

2021'de ağzında tümör tespit edilip tedaviye alınan sanatçı tüm çabalara rağmen kurtarılamayarak 12 Eylül 2023'te kanser nedeniyle 67 yaşında Stockholm, İsveç'te ölmüştür.[4] Cenazesi İsveç'te defnedilmiştir.

Diskografi

  • Te nadin min (2001)
  • Bist û yekê adarê (2001)
  • Etuna dile min (2011)[5]

Kaynakça

  1. ^ "Kurdish artist Beytocan passes away in exile in Sweden". Firat News Agency. 12 Eylül 2023. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 
  2. ^ a b "Hunermendê Kurd Beytocan koça dawî kir". Rudaw Media Network (Kürtçe). 12 Eylül 2023. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 
  3. ^ Aslan, Ferit (12 Eylül 2023). "Sanatçı Beytocan hayatını kaybetti". Medyascope. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 
  4. ^ "L'artiste kurde Beytocan décédé en exil". ROJInfo (Fransızca). 12 Eylül 2023. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 
  5. ^ "Beytocan". Discogs. 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır</span> Diyarbakır ilinin merkezi olan şehir

Diyarbakır, Türkiye'nin Diyarbakır ilinin merkezi olan şehirdir. Üzerinde tarihî Diyarbakır Kalesi'nin bulunduğu Dicle Nehri kıyısında yüksek bir plato çevresinde yer alan şehir, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin yüzölçümü bakımından Şanlıurfa'dan sonraki ikinci büyük şehridir. Yaklaşık 1,8 milyon nüfusuyla da ülkenin en kalabalık 12. şehridir. Karasal iklimin hâkim olduğu şehirde yazlar son derece sıcak ve kurak geçerken, kışlar ise soğuk, sert ve yağışlı geçer. Diyarbakır, yaklaşık 12.000 yıllık tarihî bir geçmişe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Silvan</span> Diyarbakırın bir ilçesi

Silvan, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Diyarbakır'ın ilçelerinden biridir. İlçe nüfusu 87.639 kişidir. Silvan Kalesi, Malabadi köprüsü, Hasuni Mağara Şehri, Selahaddin-i Eyyubi Cami, Zembilfroş Burcu, Eyyubi Kot Minare, Behlül Bey Cami, eski Keldani Kilisesi, müze ve tarihi konaklar ile Boşat Kalesi bu ilçede bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İlhan Koman</span> Türk heykeltıraş

İlhan Koman, Türk heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Zana</span> Kürt siyasetçi

Leyla Zana, Kürt asıllı Türk siyasetçi. Zana 1991-94 yılları arasında Diyarbakır ve 2011-18 yılları arasında ise Ağrı milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Uzun</span> Kürt yazar ve edebiyatçı (1953–2007)

Mehmed Uzun, Kürt yazar.

Mehdi Zana, eski Diyarbakır belediye başkanı. Eşi Ağrı eski Milletvekili Leyla Zana'dır.

<span class="mw-page-title-main">Murathan Mungan</span> Türk yazar

Murathan Mungan, Türk yazar, oyun yazarı ve şairdir.

Demir Özlü, Türk öykü ve roman yazarı. Tezer Özlü'nün ağabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">Erikyazı, Silvan</span>

Erikyazı, Diyarbakır ilinin Silvan ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Taşpınar, Silvan</span>

Taşpınar, Diyarbakır ilinin Silvan ilçesine bağlı bir mahalledir

<span class="mw-page-title-main">Yolaç, Silvan</span>

Yolaç, Diyarbakır ilinin Silvan ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">August Strindberg</span>

Johan August Strindberg, İsveçli oyun yazarı ve romancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cigerxwîn</span> Kürt şair (1903-1984)

Cigerxwîn ya da Cegerxwîn, Kürt Marksist şair, edebiyatçı, yazar ve tarihçi.

Stockholm Kürt Enstitüsü, Stockholm'de bulunan Kürt dilini ve kültürünü araştıran toplumsal ve kültürel kuruluşudur. 1996 yılında kurulmuştur. Enstitü başkanı Huseyn Xeliqî'dir. Enstitünün derginin adı Avaşîn'dir. Ensittünün yayınevi Revşen Yayınlarıdır. Mehmed Uzun dahil olmak üzere birçok yazar, Stockholm Kürt Enstitüsü'nde yer aldı. 19 Aralık 2000'de İsveç'te ölen Kürt yazar Mahmut Baksi vasiyetinde bütün arşivleri Stockholm Kürt Enstitüsü'ne bağışladı. Stockholm Kürt Enstitüsü'nün Eğitim-Sen ile birlikte hazırladığı kitap Diyarbakır Sur Belediye Başkanı DTP'li Abdullah Demirbaş ile kitabın dağıtılmasına karşı çıkan Diyarbakır Milli Eğitim Müdürü Mustafa Tekdemir arasındaki tartışmaya neden oldu.

Mahmut Baksi Kürt yazar ve gazeteci. Gazeteci-yazar Mahmut Baksi, 1944 yılında Batman’ın Hezo (Kozluk) ilçesine bağlı Suphi köyünde doğdu. Dicle Öğretmen Okulu’ndaki öğrenimini tamamlayamadan okulu terk etmek zorunda kaldı. Gazeteciliğe 1967 yılında “Batman Gazetesi”nde başladı. 1968 yılında Türkiye İşçi Partisi (TİP) Batman ilçe başkanı oldu. Aynı sene DİSK’te aktif olarak sendikacılık yapmaya başladı. 1969 yılında “Mezra Botan” adlı ilk romanı çıktı. Bir sene sonra da, bir yazısından dolayı 7,5 sene hapis cezasına çarptırılan Türk komünist Şadi Akkılıç'la ilgili “Şadi Akkılıç Davası” adlı kitabı yayınlandı. Her iki kitap da yasaklandı. 1970'lerin başında siyasi çalışmalarından dolayı 15 yıl hapis cezası alan Baksi, bu cezadan dolayı yurtdışına gider. Baksi, 22 yıl boyunca aralıksız olarak İsveç'in saygın gazetesi “Aftonbladet”te gazetecilik ve köşe yazarlığı yaptı. Aynı zamanda İsveç’teki birçok gazete ve dergide haber, röportaj ve köşe yazarlığı yaptı, İsveç televizyonlarına çocuk programları hazırladı. Mahmut Baksi, 56 yıllık yaşamında 22 kitap kaleme aldı. Bu kitapları başta Avrupa dilleri olmak üzere 10 dile çevrildi. 1978 yılında “Zarokên Îhsan” adlı kitabı İsveç'te Kürtçe olarak Kültür Bakanlığı desteğiyle yayınlandı. Bu kitap daha sonra İsveç okullarında Kürtçe eğitim gören Kürt çocukları için tercih edilerek okutulmaya başlandı. Bu kitabı aynı zamanda Kuzey Kürtleri içinde Kürtçe ve latin alfabesiyle yayınlanan ilk çocuk kitabı. İsveç Kültür Bakanlığı desteğiyle bir sene sonra “Keça Kurd Zozan” adlı romanı Kürtçe yayınlanıp, İsveççeye çevrildi ve üç bölüm olarak İsveç televizyonlarında çizgi film olarak gösterildi. Bu, Kürt yayıncılık tarihinde ilk çizgi filmdir. Bu film, 1986 yılında Kürtçenin Kurmanci ve Sorani lehçelerinde televizyonlarda gösterildi.

2011 Diyarbakır saldırısı, 14 Temmuz 2011'de Diyarbakır'ın Silvan kırsalında güvenlik güçleri ve PKK militanları arasında çıkan çatışmadır. 13 Türk askeri yaşamını yitirmiş, 7'si yaralanmıştır.

Melodifestivalen, Sveriges Television (SVT) ve Sveriges Radio (SR)'nun Eurovision Şarkı Yarışması'na katılacak şarkıcı ve şarkının belirlenmesi için düzenlediği şarkı yarışmasıdır. 1959'dan beri her yıl düzenlenir. 2000 yılından beri İsveç'in en popüler televizyon programlarındandır. Ayrıca radyo ve internetten de takip edilebilir. 2012'de ortalama 3.3 milyon seyirci tarafından izlenmiştir ve finali dört milyon İsveçli izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lasse Berghagen</span> İsveçli şarkıcı, şarkıyazarı ve müzisyen

Lars "Lasse" Nils Berghagen , İsveçli şarkıcı, şarkıyazarı ve müzisyen.

Malmîsanij, Mehmet Tayfun veya Mehmet Malmisanlı, Zaza-Kürt yazar ve dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Arjen Arî</span> Sanatçı

Arjen Arî, Kürt şair ve yazar.