İçeriğe atla

Beytüddin

Beytüddin
بيت الدين
Kasaba
Beytüddin ve Lübnan'ın simgelerinden biri olan Beytüddin Sarayı.
Beytüddin ve Lübnan'ın simgelerinden biri olan Beytüddin Sarayı.
Lübnan üzerinde Beytüddin
Beytüddin
Beytüddin
Koordinatlar: 33°41′44″K 35°34′45″D / 33.69556°K 35.57917°D / 33.69556; 35.57917
ÜlkeLübnan
İlCebel-i Lübnan
İlçeŞuf
Rakım860 m
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)

Beytüddin[1] (بيت الدين - Beit ed-Dine) Lübnan'ın Cebel-i Lübnan ilinin Şuf ilçesinde bulunan bir kasabadır. Şuf ilçesinin merkezi de olan kasaba, Beyrut'un 45 kilometre güneydoğusunda ve dik bir vadiyle ayrıldığı Deyr'ül Kamer kasabasının yakınında yer almaktadır. Kasabada yaşayanlar ağırlıklı olarak Maruni, Melkani ve Rum Ortodoks mezheplerine mensup Hristiyanlardır.[2]

Kasaba, her yıl yaz aylarında düzenlenen Beytüddin Festivali'ne ev sahipliği yapan Beytüddin Sarayı ile tanınmaktadır.

Tarih

Osmanlı dönemi

Daha sonraları Cebel-i Lübnan Emirliği'nin emiri olan Şihab ailesinden II. Beşir Şihab, 1788'de Dürzîlerin inziva için kullandıkları bir alanda sarayı inşa etmeye başladı. Sarayın "İnanç Evi" olarak tercüme edilen adı buradan gelmektedir. Beşir, 1811'de emirliğin merkezini Deyr'ül Kamer'den Beytüddin'e taşıdı.[3] Emriliğini bu saraydan yöneten Beşir, sarayı Safa Nehri'ne bağlayan uzun bir kanal inşa ettirerek su tedarikini de sağladı.[3]

Emir Beşir'in sürgüne gönderildiği 1840 yılından sonra saray Osmanlılar tarafından hükûmet binası olarak kullanılmaya başlandı. Fransız Mandası sırasında da Fransızlar sarayı yerel bir idari ofis olarak kullanmaya devam etti. 1860'taki Lübnan Dağı çatışmaları sırasında Deyr'ül Kamer'den yaklaşık 200 Hristiyan, kasabaları Dürzî çeteler tarafından saldırıya uğramadan önce Beytüddin'deki Osmanlı kışlasına sığındı.[4] Deyr'ül Kamer Dürzîler tarafından yağmalandıktan ve sakinleri katledildikten sonra, Beytüddin'e sığınan Hristiyanlara da saldırdılar. Osmanlı garnizonu sayıca üstün olmasına rağmen Dürzî çetelere direnmedi ve kışla saldırıya uğradı.[5] Fransızların öncülüğünde bu karışıklığa yapılan uluslararası müdahale sırasında Fransız albay d'Arricau karargâh olarak Beşir'in Beytüddin'deki sarayını seçti.[6] 1860'larda Cebel-i Lübnan Sancağı'nın kurulmasıyla da Osmanlı vali yardımcısının karargâhı Beytüddin Sarayı'na taşındı.[7]

II. Abdülhamid'in 1908'de tahta çıkmasının 32. yılı şerefine Beytüddin'de yapılan kutlamalar sırasında, civardaki Dürzi ve Maruniler arasında çatışma çıktı ve her mezhepten birer kişi öldü.[8] Bir hafta sonra, yerel reformist Liberal Parti'den bir heyet Beytüddin'de yeni vergilerin kaldırılması ve yolsuzluk yapan memurların görevden alınması gibi bir dizi talepte bulundu.[8] Ancak mutasarrıf Yusuf Franko Paşa bu talepleri kabul etmedi ve göstericilerin dağıtılmasını emretti.[8] Beytüddin'deki Osmanlı askerleri göstericileri dağıtmayı reddedince Yusuf Franko Paşa göstericilerin taleplerini kabul etmek zorunda kaldı.[8]

Modern dönem

1943 yılında Lübnan'ın ilk cumhurbaşkanı olan Bişara Huri Beytüddin'i cumhurbaşkanının resmî yazlık konutu olarak ilan etti. Lübnan İç Savaşı sırasında saray ağır hasar gördü. Bölgedeki çatışmaların azaldığı 1984 yılından sonra Velid Canbolat sarayın restorasyonuna ön ayak oldu. Bugün sarayın bazı bölümleri halkın ziyaretlerine açıkken geri kalanı hâlâ cumhurbaşkanının yazlık konutu olarak kullanılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Sezen, Tahir (2017). "Osmanlı Yer Adları" (PDF). devletarsivleri.gov.tr. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023. 
  2. ^ "Elections municipales et ikhtiariah au Mont-Liban" (PDF). Localiban. Localiban. 2010. s. 19. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2016. 
  3. ^ a b Salibi, Kamal S. (1988). A House of Many Mansions: The History of Lebanon Reconsidered. University of California Press. ss. 108-109. 
  4. ^ Fawaz 1994, p. 72.
  5. ^ Fawaz 1994, p. 74.
  6. ^ Fawaz 1994, p. 124.
  7. ^ Fawaz 1994, p. 178.
  8. ^ a b c d Der Matossian, Bedross (2014). Shattered Dreams of Revolution: From Liberty to Violence in the Late Ottoman Empire. Stanford University Press. ss. 92-93. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lübnan</span> Batı Asya’da bir ülke

Lübnan, resmî adıyla Lübnan Cumhuriyeti, Batı Asya'da Doğu Akdeniz kıyısında bir Arap ve Orta Doğu ülkesidir. Kuzey ve doğuda Suriye, güneyde İsrail batıda Akdeniz ile çevrili olan ülkenin ayrıca Kıbrıs ile deniz sınırı bulunmaktadır. Lübnan, Akdeniz Havzası ile Arap Dünyası'nın kesişiminde yer alması nedeniyle zengin bir tarihe sahiptir ve kendine özgü bir kültürel kimlik geliştirmiştir. Tarihteki Fenike uygarlığının vatanı Lübnan ve kıyılarıdır. Ülke pek çok dine ev sahipliği yapmaktadır. Yüz ölçümü 10.452 km² olan Lübnan en küçük ülkelerden biridir. Nüfusu yaklaşık 6 milyon, başkenti Beyrut, ulusal ve resmî dili Arapçadır. Fasih Arapça'nın yanı sıra günlük hayatta konuşma dili olarak Lübnan Arapçası kullanılmaktadır. Ayrıca Fransızca da resmî olarak tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan İç Savaşı</span> 1975 yılında Lübnanda meydana gelen iç savaş

Lübnan İç Savaşı, 1975'ten 1990 yılına kadar Lübnan'da yaklaşık olarak 150.000 - 230.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Yaklaşık 350.000 kişi yaralanmış bir milyondan fazla insan da ülkesini terk etmiştir. Soğuk Savaş dönemi Lübnan'ı ciddi şekilde etkiledi ve 1958'deki siyasi kriz ancak ABD'nin Beyrut'a çıkarma yapmasıyla sona ermişti. İsrail'in kurulması ve yüzbinlerce Filistinli mültecinin Lübnan'a yerleşmesi dini çatışmaları arttırdı. Silahlı FKÖ gerillalarının ülkeye girişi ciddi siyasi sorunlara sebep oldu. FKÖ'nün gelişi, Filistinli mültecilerin silahlanması farklı gruplar arasındaki sürtüşmeyi hızlandırdı. 1976'da çoğunluğu Müslüman Lübnan Cephesi ve Ulusal Komite arasında çatışmalar başladıktan kısa süre sonra Arap Ligi ve Suriye arabuluculuğa girişti, Filistinli-Lübnanlı çatışması daha çok Güney Lübnan'da yoğunlaştı. FKÖ burayı 1969 yılından beri kontrol ediyordu. Kahire Antlaşması imzalanarak bu bölgeden çekildi. İsrail, Güney Lübnan'ı işgal etti ve Suriye önce Hristiyanlar lehine iç savaşa dahil oldu ve sorun uluslararası bir boyut kazandı. Suriye ve İsrail anlaşmazlığı Lübnan üzerinden devam etti. 1980'lerde taraflar harabeye dönen Beyrut'un onarılması için çaba gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Canbolat</span>

Kemal Canbolat, Lübnan'daki İlerici Sosyalist Partisi'nin (PSP) kurucusu ve Lübnan Dürzilerinin geçmişteki lideri. Lübnan Dürzilerinin şimdiki lideri olan Velid Canbolat'ın babası.

<span class="mw-page-title-main">Alevi Devleti</span> Fransız Suriye Mandasındaki eski devlet

Alevi Devleti veya Nusayri Devleti, 1922'ye kadar Alevi Bölgesi olarak adlandırıldı, başlangıcından 1922'de Suriye Federasyonu'na entegrasyonuna kadar yerel olarak baskın olan Arap Alevilerinden oluşan, I. Dünya Savaşı'ndan sonra günümüz Suriye'sinin kıyısında bir Fransız manda bölgesiydi. Milletler Cemiyeti Fransız Mandası 1920'den 1946'ya kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Suriye ve Lübnan Mandası</span> Günümüzdeki Suriye ve Lübnan topraklarında 1923-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimi

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1923-1946), Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan'la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Şihab ailesi</span>

Şihablar ("Shihabs" veya "Chehabs" Lübnan'ın asil ailesidir. Şihaplar aslen kökeni Mekkedeki Kureyş kabilesine dayanan Wadi-al-Taym'ın geleneksel prensleridir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Devleti</span> 1925ten 1930a kadar Fransız manda bölgesi

Suriye Devleti, Halep Devleti ile Şam Devleti'ni birleştiren 5 Aralık 1924 tarihli kararname - 1 Ocak 1925 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere - ile oluşturulan bir Fransız Manda devletiydi. Halep Devleti, Şam Devleti ve Nusayri Devleti için merkezi bir meclis sağlayarak oluşturulan Suriye Federasyonu'nun (1922-1924) halefiydi. Nusayri Devleti, Suriye Devleti'ne katılmadı.

<span class="mw-page-title-main">Aley İlçesi</span>

Aley İlçesi Lübnan'ın dokuz ilinden biri olan Cebel-i Lübnan ilinde bulunan bir ilçedir. İlçenin merkezi Aley'dir. Aley, Lübnan İç Savaşı'ndan önce Lübnanlılar ve Körfez ülkeleri tarafından cazip bir turistik yer olduğu için "yazların gelini" olarak biliniyordu. Aley ve çevresi iç savaş sırasında birçok çatışmaya sahne oldu.

<span class="mw-page-title-main">Şuf İlçesi</span>

Şuf İlçesi Lübnan'ın dokuz ilinden biri olan Cebel-i Lübnan ilinde bulunan bir ilçedir. İlçenin merkezi Beytüddin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Lübnan</span> Fransız Suriye ve Lübnan Mandasındaki eski devlet

Büyük Lübnan Devleti 1 Eylül 1920'de ilan edilen, Mayıs 1926'da adını Lübnan Cumhuriyeti yapan ve modern Lübnan'ın önceli olan bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Sultan el-Atraş</span> Önde gelen Arap Dürzi lider ve Suriye milliyetçisi

Sultan el-Atraş,, yaygın olarak bilinen adıyla Sultan Paşa el-Atraş, önde gelen bir Suriye milliyetçisi Arap Dürzi lider ve Suriye Devrimi'nin (1925-27) başkomutanıydı. Fransızlara karşı savaştı. Suriye ve Dürzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el-Dürzi'nin ve genel olarak Suriye'nin kaderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Şam Olayı (1860)</span> Osmanlı İmparatorluğunda iç çatışma

Lübnan Dağı ve Şam 1860 iç çatışması,, 1860-1861'de Osmanlı yönetimi sırasında esas olarak Lübnan Dağı'nda yerel Dürziler ve Hristiyanlar arasında gerçekleşen sivil çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Lübnanlı Maruni Hristiyanlar</span> Lübnanda Katolik Kilisesi ile ilişkili dini grup

Lübnanlı Maruni Hristiyanlar, Lübnan'daki en büyük Hristiyan mezhebi olan Maruni Kilisesi'nin taraftarlarıdır. Maruni Kilisesi, dünya çapındaki Katolik Kilisesi ile tam bir birlik içinde olan bir Doğu Katolik Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Suriye İsyanı</span> Suriye ve Lübnan Mandasındaki Fransız yönetimine karşı 1925-27 ayaklanması

Büyük Suriye İsyanı, 1925 İsyanı veya Büyük Suriye Devrimi, 1925 ile 1927 yılları arasında Suriye Devleti ve Büyük Lübnan genelinde yaşanan genel bir ayaklanmadır. Önde gelen isyancı güçler, Sünni, Dürzi, Alevi ve Hristiyan grupların katıldığı güney Suriye'deki Cebel el-Dürzi Devleti savaşçılarından oluşuyordu. Ortak amaç, I. Dünya Savaşı'nın ardından Türk yönetiminden Fransız yönetimine geçen yeni manda bölgelerindeki Fransız egemenliğine son vermekti.

<span class="mw-page-title-main">1919 Alevi İsyanı</span> Suriyedeki Fransız yönetimine karşı 1919-21 ayaklanması

Alevi İsyanı, Şeyh Salih el-Ali liderliğinde İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi'nin Fransız yetkililerine karşı ve daha sonra Fransa-Suriye Savaşı'nın bir parçası olarak Suriye'de yeni kurulan Fransız Mandası'na karşı, özellikle kıyıdaki Cebel Ensariye dağlık bölgesinde gerçekleşen bir isyandı. İsyan, Suriye'deki Fransız güçlerine karşı ilk silahlı direniş eylemlerinden biriydi ve lideri Şeyh Salih, Şam'daki geçici Arap hükûmetine bağlılığını ilan etti. İbrahim Hananu'nun Halep kırsalındaki isyanı ve Suphi Bereket'in Antakya'daki isyanı da dahil olmak üzere ülkedeki diğer Fransız karşıtı isyanların liderleriyle koordinasyon kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">El-Kureyya</span> Süveyde, Suriyede bir kasaba

El-Kurayya, Suriye'nin güneyinde, idari olarak Süveyda valiliğinin bir parçası olan ve Süveyda'nın güneyinde yer alan bir kasabadır. Güneybatısında Busra, güneyinde Hout, güneydoğusunda Salkhad, kuzeydoğusunda el-Kufr, Hibran ve Sehvet el-Hadri, kuzeyinde Sehvet Bilata ve Rasas ve kuzeybatısında Ira ve el-Muceymer bulunmaktadır. Suriye Merkezi İstatistik Bürosuna (MİB) göre 2004 nüfus sayımında el-Kureyya'nın nüfusu 6789'dur. Kasaba aynı zamanda toplam nüfusu 9892 olan dört kasabadan oluşan el-Kureyya nahiyesinin idari merkezidir.

Beni el-Atraş olarak da bilinen el-Atraş, Güneybatı Suriye'deki Cebel el-Dürzi merkezli bir Dürzi aşiretidir. Ailenin el-Atraş ismi Arapçada "sağır" anlamına gelmektedir ve ailenin sağır reislerinden birinden türemiştir. El-Atraş aşireti 19. yüzyılın başlarında Cebel el-Dürzi'ye göç etti ve şeyhleri İsmail el-Atraş'ın liderliğinde 19. yüzyılın ortalarında el-Hamdan'dan görevi devralarak Cebel el-Dürzi'nin en önemli yönetici Dürzi ailesi haline geldi. Savaş alanındaki ünü ve diğer Dürzi aşiretleri, Bedevi aşiretleri, Osmanlı yetkilileri ve Avrupalı konsoloslarla kurduğu siyasi entrikalar sayesinde İsmail el-Atraş gücünü pekiştirdi. 1880'lerin başlarında aile, aralarında Süveyda, Salkhad, el-Kureyya, Ira ve Arman'ın da bulunduğu on sekiz köyü kontrol ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Raşaya</span>

Raşaya Lübnan'ın doğusundaki Bikâ ilinin Raşaya ilçesinde bulunan bir kasabadır. Beyrut'un güneydoğusunda, Suriye sınırına yakın Hermon Dağı'nın batı yamaçlarında, deniz seviyesinden yaklaşık 1.200 metre yükseklikte bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Beskinta</span>

Beskinta, Lübnan'ın Cebel-i Lübnan ilinin Metn İlçesi'nde bulunan bir kasabadır. Başkent Beyrut'un yaklaşık 45 kilometre kuzey doğusunda yer alır. Kasaba Sannine Dağı'nın eteklerindeki 1800 metreye varan konumuyla ülkenin en yüksekte yer alan köylerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Beytüddin Sarayı</span>

Beytüddin Sarayı Lübnan'ın Beytüddin kasabasında yer alan ve II. Beşir Şihab tarafından yaptırılan 18. yüzyılın sonlarından kalma bir saraydır. Saray her yıl düzenlenen Beytüddin Festivali'ne, Lübnan Saray Müzesi'ne ve Lübnan Cumhurbaşkanı'nın yazlık konutuna ev sahipliği yapmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.