Beytüşşebap
- Kelime anlamı aynı olan Lübnan'da bulunan bir kasaba için Beyt Şebab maddesine gidiniz.
| Beytüşşebap | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Şırnak |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Kemal Ülkü |
| • Belediye başkanı | Kamil Dürmüş (Ak Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1.717 km² |
| Rakım | 1.650 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 16.317 |
| • Kır | 10,627 |
| • Şehir | 5.690 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 73800 |
| İl alan kodu | 0486 |
| İl plaka kodu | 73 |
Resmî site Kaymakamlık | |
Beytüşşebap, Şırnak ilinin bir ilçesidir.
Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Irak ve Suriye sınırlarından ortalama 20 km uzaklıktadır. Habur sınır kapısına adını veren çay Beytuşşebap sınırları içerisinden doğar. İlçede sıcak su kaplıcası bulunmaktadır. İlçe stratejik bir konumdadır, Kuzey doğusunda Van, Doğusunda Hakkâri, Kuzey batısında Siirt Güneyinde Uludere, Batısında ise Şırnak bulunmaktadır.
Etimoloji
Beytüşşebap, kelime anlamı olarak Beyt ve Şebap kelimelerinden elde edilmiş Arapça bir birleşik isimdir. Gençlerin evi anlamına gelmektedir.[1]
Tarihçe
Daha önceleri Siirt iline bağlı bir ilçe olan Beytüşşebap, 6 Mayıs 1936'da Hakkari iline bağlandı.
Nüfus
Beytüşşebap ilçesinin 2020 ilçe toplam nüfusu 16.317 kişidir. Bu nüfusun 8.799'u erkek, 7.518'i kadındır. İlçe merkezinin nüfusu 5.690, bu merkez nüfusun 3.358'i erkek, 2.332'si kadındır. İlçenin belde ve köy toplam nüfusu 10.627'dir. Bu nüfusu 5.441'i erkek, 5.186'sı kadındır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Beytişebap ilçesi (Hakkâri) | |||
| 1927[2] | 12.883 | 359 | 12.524 |
| Beytişebap ilçesi (Siirt) | |||
| 1935[3] | 14.858 | 902 | 13.956 |
| Beytülşebap ilçesi (Hakkâri) | |||
| 1940[4] | 16.134 | 814 | 15.320 |
| 1945[5] | 12.864 | 746 | 12.118 |
| 1950[6] | 17.003 | 1.882 | 15.121 |
| 1955[7] | 18.974 | 1.374 | 17.600 |
| 1960[8][a] | 11.279 | 1.598 | 9.681 |
| 1965[9] | 13.060 | 1.697 | 11.363 |
| 1970[10] | 14.720 | 2.239 | 12.481 |
| 1975[11] | 18.409 | 2.766 | 15.643 |
| 1980[12] | 19.033 | 2.962 | 16.071 |
| 1985[13] | 21.544 | 3.993 | 17.551 |
| Beytüşşebap ilçesi (Şırnak) | |||
| 1990[14] | 22.409 | 4.253 | 18.156 |
| 2000[15] | 20.659 | 6.633 | 14.026 |
| 2007[16] | 19.947 | 6.622 | 13.325 |
| 2008[17] | 19.462 | 6.586 | 12.876 |
| 2009[18] | 17.793 | 5.302 | 12.491 |
| 2010[19] | 17.537 | 5.231 | 12.306 |
| 2011[20] | 17.836 | 5.619 | 12.217 |
| 2012[21] | 17.288 | 5.445 | 11.843 |
| 2013[22] | 17.425 | 5.304 | 12.121 |
| 2014[23] | 16.961 | 5.263 | 11.698 |
| 2015[24] | 17.100 | 5.248 | 11.852 |
| 2016[24] | 16.291 | 4.817 | 11.474 |
| 2017[24] | 16.247 | 5.720 | 10.527 |
| 2018[24] | 17.227 | 6.641 | 10.586 |
| 2019[24] | 16.330 | 5.949 | 10.381 |
| 2020[24] | 16.317 | 5.690 | 10.627 |
İlçenin kısa tarihçesi
Beytüşşebap İlçesi oldukça eski bir yerleşim birimidir. İlçeye tarih içerisinde Hurriler, Mittaniler, Asurlular ve Urartular egemen olmuşlardır. İlçe, 1054 yılında Selçukluların, 1514 yılında ise Osmanlı İmparatorluğunun egemenliği altına girmiştir. 1855 yılında Erzurum İline, 1865 yılında Van İline bağlanan Beytüşşebap, 1887 yılında İlçe olmuştur. Bu tarihten Cumhuriyetin ilanına kadar Van İline bağlı kalan Beytüşşebap, 1926 yılında Siirt, 1936 yılında Hakkâri ve 1990 yılında da Şırnak İline bağlanmıştır. Beytüşşebap İlçesi, dağlık bir arazi yapısına sahip olup doğusunda Hakkâri, batısında Siirt-Pervari, kuzeyinde Van-Çatak, güneyinde ise Hakkâri-Çukurca ve Şırnak-Uludere yer almaktadır. İlçenin doğusunda yer alan Altın Dağları ve batısında yer alan Tanin dağı, ilçe sınırları içerisinde kesişmektedir. Ayrıca, ilçede Kato platosu mevcuttur. İlçenin en önemli akarsuyu Habur Çayı'nın kollarıdır. İlçenin rakımı 1750 metre olup en yüksek noktası 3000 metreyi aşan kato platosu'dur. İlçenin iklimi, sert Doğu Anadolu iklim özellikleri taşımaktadır.
Beytüşşebap İlçesi XIX. yüzyıl sonlarında Van ili Hakkari livasına bağlı bir ilçe iken, 7 nahiyesi ve 46 köyü vardı. 1. Dünya Savaşında Rus işgaline uğradı. 1917 yılında Rusların geri çekilmeleri ile işgalden kurtuldu. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda ilçe olan Beytüşşebap bu sefer Siirt İline bağlandı. 1936 yılında ise Hakkari'ye bağlandı. 1990 yılında Şırnak'a bağlandı.[1]
25 Eylül Beytüşşebap Saldırısı
PKK'nın kurban bayramının ikinci gününe rastlayan 25 Eylül 2015 Cuma günü 500'e yakın eylemciyle ilçeyi ele geçirme amacına yönelik olarak emniyet noktaları, jandarma komutanlığı, komando alayı, askeri üst bölgeler başta olmak üzere diğer sivil hedeflere karşı yapmış olduğu silahlı eylemdir. Bu saldırıda ilçeye hakim konumda olan askeri üs bölgesi ile ilçe girişindeki polis noktası başta olmak üzere çok şiddetli çatışmalar yaşanmıştır. Sabah 05.40'ta başlayan çatışma yaklaşık 6 saat sürmüş ve öğlene doğru sona ermiştir. Saldırıda 1 asker ölürken, Genelkurmay başkanlığının açıkladığı verilere göre 34 saldırgan da etkisiz hale getirilmiştir. Saldırıda ilçe kaymakamı Kadir Güntepe'nin evine, makam arabası ve makam odasına silahlı saldırıda bulunulmuş, ilçede görev yapan hakim ve savcıların makam odaları kurşunlanmıştır. Bununla birlikte yaralı polis için gelen ambulans eylemcilerce taranarak ambulans şoförü öldürülmüştür. Gene saldırı sonucu 3 sivil vatandaş ölmüştür. Saldırıdan birkaç gün sonra Murat Karayılan "İstediğimiz zaman bir şehri tek bir gecede denetim altına alırız. Aslında bu tarz eylem bir ilktir; acemilikten kaynaklı sorunlar da vardır" diyerek verdikleri ağır kayıpları ve ilçeyi ele geçirme amacına yönelik bir eylem olduğunu belirtmiştir.[25]
Konum
| BEYTÜŞŞEBAP'tan yönler | |||||||||||
| Siirt | Van | ||||||||||
| Hakkâri | ||||||||||
| Uludere | |||||||||||
Kardeş Şehirler
Konya, Altılar
Notlar
Kaynakça
- ^ a b "https://sirnak.ktb.gov.tr". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2021.
|başlık=dış bağlantı (yardım) - ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Beytüşşebap Nüfusu - Şırnak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Şırnak Beytüşşebap Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "PKK'nın Beytüşşebap'taki ağır kayıpları için bu açıklamayı yaptı". Milliyet Gazetesi. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
