İçeriğe atla

Beyaz Diş

Beyaz Diş
White Fang
upright = 0.68
İlk baskı kapağı.
YazarJack London
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri
Dilİngilizce
TürMacera
MekânSanta Clara Vadisi ve Yukon, 1896-99 civarı.
YayımEkim 1906
YayımcıMacmillan
Medya türüBaskı (dizi olarak yayımlanan öykü [edebiyat], ciltli ve ciltsiz)
Sayfa298 (2001 Scholastic karton kapaklı.)
ISBN978-1-85813-740-7

Beyaz Diş, Amerikalı yazar Jack London'ın (1876-1916) bir romanıdır ve kitaba adını veren vahşi kurt-köpek kırması karakterin adıdır. İlk olarak Mayıs ve Ekim 1906 tarihleri arasında Outing dergisinde tefrika edilmiş, Ekim 1906'da kitap olarak basılmıştır. Hikâye, Beyaz Diş'in 1890'lardaki Klondike Altına Hücumu sırasında Yukon Bölgesi ve Kuzeybatı Toprakları'ndaki evcilleşme yolculuğunu anlatmaktadır. London'ın en bilinen eseri olan ve kaçırılıp evcilleştirilen bir köpeğin vahşi doğada hayatta kalmak ve gelişmek için vahşi atalarına sarılmasını konu alan Vahşetin Çağrısı'na (1903) eşlik eden bir roman ve aynı zamanda tematik bir aynadır.

Beyaz Diş'in büyük bir kısmı, London'ın hayvanların kendi dünyalarını ve insanları nasıl gördüklerini keşfetmesine olanak tanıyan köpek karakterin bakış açısından yazılmıştır. Beyaz Diş, vahşi hayvanların şiddet dolu dünyasını ve insanların da aynı derecede şiddet dolu dünyasını inceliyor. Kitap aynı zamanda ahlak ve kefaret gibi karmaşık temaları da irdeliyor.

Hikâye 1925 gibi erken bir tarihte sinemaya uyarlanmış ve o zamandan beri Ethan Hawke'ın başrolünü oynadığı 1991 çıkış tarihli bir film ve Netflix için 2018 yapımı orijinal bir film de dâhil olmak üzere birkaç sinema uyarlaması daha görmüştür.

Arka plan

Roman kısmen London'ın genç bir serseriden evli, orta sınıf bir yazara dönüşmesini konu alan öz yaşam öyküsüne dayalı bir alegoridir.[1] Romanını yazarken Herbert Spencer, Karl Marx ve Friedrich Nietzsche'nin fikirlerinden etkilenmiştir.[1] Amerika Birleşik Devletleri'ndeki koşullar da hikâyeyi etkilemiştir.[1]

Yayım geçmişi

Roman yayımlandığından bu yana 89'dan fazla dile çevrilmiş ve üç ciltlik bir Braille baskısı olarak yayımlanmıştır.[2]

Tepkiler

Beyaz Diş yayımlandıktan sonra dünya çapında büyük bir başarı yakaladı[3] ve özellikle genç okuyucular arasında popüler oldu.[4] Robert Greenwood Beyaz Diş'i "London'ın en ilginç ve iddialı eserlerinden biri" olarak nitelendirdi.[2] Virginia Crane, romanın "genellikle sanatsal açıdan yoldaşı olan Vahşetin Çağrısı'ndan daha arka planda görüldüğünü ancak London'ın popüler bir Amerikan edebi figürü hâline gelmesine yardımcı olduğunu"[4] iddia ediyor.

Kitabın yayımlanmasından kısa bir süre sonra London, daha sonra doğa sahtekârları tartışması olarak adlandırılacak olan ve popüler doğa yazımında bilim ve duygu arasındaki çatışmayı vurgulayan edebi bir tartışmanın hedefi hâline geldi. İlk kez 1907'de "sahte doğa yazarları"na karşı çıkan Başkan Theodore Roosevelt, London'ı özellikle "doğa sahtekârları"ndan biri olarak adlandırdı. Beyaz Diş'ten bir örnek veren Roosevelt, buldog ile kurt köpeği arasındaki kavgayı "saçmalığın en yücesi" olarak nitelendirdi."[5] London eleştirilere ancak tartışma sona erdikten sonra yanıt verdi. "The Other Animals (Öteki Hayvanlar)" başlıklı 1908 tarihli bir denemesinde şöyle yazmıştır:

Köpekler hakkında iki kitap yazdığım için suçluluk duyuyorum. Bu iki öykünün yazılması, bana göre, birçok "hayvan yazarının" son derece suçlu olduğu, hayvanların "insanlaştırılmasına" karşı bir protestoydu. Anlatılarımda defalarca ve birçok kez, köpek kahramanlarımdan bahsederken şöyle yazdım: "O bunları düşünmedi; sadece yaptı," vs. Ve bunu, anlatımımın tıkanmasına ve sanatsal prensiplerime aykırı olmasına rağmen defalarca tekrarladım; bunu, ortalama insan anlayışına, bu köpek-kahramanlarımın soyut muhakeme ile değil, içgüdü, his, duygu ve basit muhakeme ile yönlendirildiğini yerleştirmek için yaptım. Ayrıca, hikâyelerimi evrimin gerçekleriyle uyumlu hâle getirmeye çalıştım; onları bilimsel araştırmaların belirlediği çizgiye uygun hâle getirdim ve bir gün uyandığımda kendimi doğa taklitçilerinin kampına sürülmüş olarak buldum."[6]

Uyarlamalar

Roman çok sayıda filme, devam filmine, özel animasyonlara ve sesli kitap formatına uyarlanmıştır.[3] Beyaz Diş adlı bir televizyon dizisi 1993 yılında Yeni Zelanda'nın Arrowtown kentinde çekilmiştir.

Filmler

  • Beyaz Diş (1925)
  • Beyaz Diş (1936)
  • Beyaz Diş (1946)
  • Beyaz Diş (1973)
  • Challenge to White Fang (1974)
  • White Fang to the Rescue (1974)
  • White Fang and the Hunter (1975)
  • Zanna Bianca e il grande Kid (1977)[7]
  • The Story of White Fang (1982), Shiroi Kiba Monogatari, yapımcılığını Studio Deen'in üstlendiği Japon anime filmi.
  • Beyaz Diş (1991)[8]
  • White Fang 2: Myth of the White Wolf (1994)[9]
  • Beyaz Diş (1997)
  • Beyaz Diş (2018)[10]

Televizyon dizileri

  • The Legend of White Fang (1992)
  • Beyaz Diş (1993)

Müzik

  • Genesis'in Trespass albümündeki White Mountain (1970)

Kaynakça

  1. ^ a b c Feller, Tom (January 2000). Masterplots II: American Fiction Series, Revised Edition. 6. Salem Press. ss. 2,975. ISBN 978-0-89356-871-9. 
  2. ^ a b Greenwood, Robert (1 Mart 2011). "Jack London's White Fang Revisited". California State Library Foundation Bulletin. Sacramento California (99): 7-13. ISSN 0741-0344. Erişim tarihi: 18 Mart 2012. 
  3. ^ a b Wismer, Don (1 Şubat 1994). "Audio Reviews". Library Journal. Erişim tarihi: 16 Mart 2012. 
  4. ^ a b Crane, Virginia (Mart 1997). Masterplots II: Juvenile & Young Adult Literature Series Supplement. Salem Press. ISBN 978-0-89356-916-7. 
  5. ^ Carson, Gerald (Şubat 1971). "T.R. And The "Nature Fakers"". American Heritage. 22 (2). ISSN 0002-8738. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011. 
  6. ^ Roy Tennant and Clarice Stasz. "Revolution and Other Essays: The Other Animals". london.sonoma.edu. The Jack London Online Collection. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011. 
  7. ^ Bianco e nero. 40. Editrice Il castoro. 1979. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  8. ^ van Gelder, Lawrence (7 Şubat 1991). "FILMING OF 'WHITE FANG' WAS A BEAR OF A PROJECT". Chicago Tribune. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019. 
  9. ^ Mark, Lois Alter (22 Nisan 1994). "White Fang 2: Myth of the White Wolf". Entertainment Weekly. Meredith Corporation. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019. 
  10. ^ Burgos, Danielle (3 Temmuz 2018). "'White Fang' On Netflix Has An Adorable 'Parks And Recreation' Reunion". Bustle (dergi). 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Aytmatov</span> Kırgız asıllı Sovyet yazar

Cengiz Törökuloğlu Aytmatov, Kırgız edebiyatçı, gazeteci, çevirmen, diplomat ve siyasetçi. Türk dünyasının ünlü yazarlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Stephen King</span> Amerikalı yazar

Stephen Edwin King, korku, doğaüstü kurgu, gerilim, polisiye, bilimkurgu ve fantezi türlerinde eserler üreten Amerikalı yazar, senarist ve yapımcı. Kitapları toplam 350 milyon kopyadan fazla sattı ve çoğunun film, televizyon dizisi, mini dizi ve çizgi roman uyarlamaları yapıldı. Yedi tanesi Richard Bachman mahlasıyla olmak üzere, 63 roman ve 5 kurgu dışı eser yayınladı. Ayrıca çoğu, kitap koleksiyonlarında yayınlanan 200 kadar öykü yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jack London</span> Amerikalı gazeteci ve yazar (1876 – 1916)

John Griffith London, Amerikalı gazeteci ve roman yazarı. Vahşetin Çağrısı, Martin Eden, Demir Ökçe, Beyaz Diş ve Deniz Kurdu başta olmak üzere elliden fazla kitabın yazarı olan Jack London, Dünya ticari dergi romanının öncüsü ve yazarlıktan yüksek gelir elde edebilen Amerikalıların ilklerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Toni Morrison</span> Amerikalı romancı (1931 – 2019)

Toni Morrison, Amerikalı Nobel ödüllü yazar.

<i>Martin Eden</i> ABDli yazar Jack Londonun romanı

Martin Eden, 1909'da Amerikalı yazar Jack London tarafından yazılan ve yazar olmanın mücadelesini veren genç işçi Martin Eden'i konu edinen romandır. Kitabın yazarı olan London'ın aksine protagonist Eden, sosyalizmi "köle ahlakı" olarak niteleyerek reddetmekte ve onun yerine Nietzsche'nin bireyciliğine (individualizm) inanmaktadır. Jack London, romanının motiflerinden birinin de Eden'in inandığı individualizmi eleştirmek olduğunu belirtmiştir.

<i>Winnie-the-Pooh</i>

Winnie The Pooh, Alan Alexander Milne'nin kurguladığı bir karakter ve bu karakterin hikâyesidir. Milne, hikâyeyi oğlu Christopher Robin'e (1920-1996) anlatmak için kaleme almış. Milne, bu hikâye bağlamında 1924 ile 1926 yılları arasında oğlunun oyuncak ayısından esinlenerek "Kalın Kafalı Ayı" adında bir kahraman kurgulamış.

<span class="mw-page-title-main">Sinclair Lewis</span> Amerikalı yazar (1885 – 1951)

Sinclair Lewis. Amerikalı yazardır.

<span class="mw-page-title-main">William Golding</span> İngiliz roman yazarı ve şair (1911–1993)

Sir William Gerald Golding İngiliz roman yazarı ve şair.

<i>Vahşetin Çağrısı</i> Jack Londonın 1903 çıkış tarihli romanı

Vahşetin Çağrısı, Jack London'ın 1903'te yayımlanan ve 1890'larda Klondike Altına Hücumu sırasında, güçlü kızak köpeklerinin çok talep gördüğü Yukon, Kanada'da geçen kısa bir macera romanıdır. Romanın başkarakteri Buck adında bir köpektir. Hikâye, Buck'ın evinden çalınıp Alaska'da kızak köpeği olarak satıldığı Santa Clara, Kaliforniya'daki bir çiftlikte başlar. Hayatta kalmak ve diğer köpeklere hükmetmek için savaşmak zorunda kaldığı zorlu ortamda giderek daha ilkel ve vahşi hâle gelir. Sonunda, uygarlık gösterişinden sıyrılır ve vahşi doğada bir lider olarak ortaya çıkmak için ilkel içgüdülerine ve öğrenilmiş deneyimlerine güvenir.

<i>Sineklerin Tanrısı</i> William Goldingin 1954 yılında yazdığı alegorik roman

Sineklerin Tanrısı, Nobel Edebiyat Ödüllü İngiliz romancı ve şair William Golding'in 1954 yılında yazdığı alegorik romanıdır. Özgün adı Lord of the Flies olan roman Türkiye'de özgün adının tam çevirisi olan Sineklerin Tanrısı'nın yanı sıra bazı yayın evleri tarafından İşte Bizim Dünya adıyla da yayımlanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Zadie Smith</span> İngiliz roman, hikaye ve deneme yazarı

Zadie Smith,, İngiliz roman, hikâye ve deneme yazarı. 2000 yılında neşredilen ilk romanı "The White Teeth " kısa zamanda çok satılanlar listelerine girdi ve birçok ödüle layık görüldü. 2010 yılı sonbahar yarıyılından beri New York Üniversitesi'nde "yaratıcı yazarlık " dersleri veriyor.

<span class="mw-page-title-main">Corto Maltese</span>

Corto Maltese, karmaşık karakterli, soyadı Malta adasından türemiş bir seri çizgi roman başkahramanı, maceracı denizcidir. İtalya vatandaşı sanatçı Hugo Pratt tarafından 1967 tarihinde yaratılmış olan Corto Maltese serileri birçok dile çevrilmiş ve dünya çapında tanınır hale gelmiştir.

<i>Küçük Dev Adam</i> (roman)

Küçük Dev Adam, Amerikalı yazar Thomas Berger'in 1964 yılında yayımladığı satirik western romanınıdır. Baskan Yayınları tarafından 1973 yılında Nurcihan Kesim'in çevirisiyle Türkçe olarak yayımlanmıştır. Roman 1970 yılında ABD'de aynı adla sinemaya da aktarılmıştı.

<i>The Misfits</i> (roman, 1961)

The Misfits (Uygunsuzlar), Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller'ın 1961 yılında yazdığı romanın adıdır. Kitabın önsözünde bizzat yazarın da belirttiği gibi görünüşte romana benzese de aslında bu alışılmadık formatın yeni bir deneme tarzı olduğu, kitabının roman, oyun ve senaryo formatlarının dışında olduğu, ama bunların hepsinden de ögeler içerdiği belirtilmiştir.

Faruk Duman Türk öykü ve roman yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Peter Benchley</span> Amerikalı yazar (1940 – 2006)

Peter Bradford Benchley Amerikalı roman yazarıdır. En çok tanınan eseri Jaws olan yazar bu romanın senaryosunu da Carl Gottlieb ile birlikte yazmış ve Steven Spielberg'in yönettiği sinema uyarlaması ile dünya çapında tanınmıştır. Jaws dışında pek çok çalışması da sinemaya uyarlanan yazarın bu eserleri arasında The Deep ve The Island sayılabilir.

Kemal Varol Türkçe yazan Kürt şair, deneme ve roman yazarı.

<i>Ademden Önce</i>

Âdem'den Önce, Amerikalı yazar Jack London tarafından yazılmış olan bir romandır. 1906 ve 1907 yılları arasında "Everybody's Magazine" adlı dergide seri hâlinde yayımlanmıştır. Kitabın ana kahramanı, rüyasında insanlığın erken dönemlerinde yaşadığını görmektedir ve kitapta da bu dönemde başından geçen olaylar anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Bloch</span> Amerikalı yazar (1917 – 1994)

Robert Bloch, film ve televizyon için senarist olarak yoğun bir şekilde çalışan Amerikalı bir polisiye roman ve fantastik kısa öykü yazarı. 1960 yılında Alfred Hitchcock tarafından bir filme uyarlanan Sapık (Psycho, 1959) romanının yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Sedgwick</span>

Marcus Sedgwick, İngiliz yazar, çizer ve müzisyendir. Floodland ve The Dark Horse gibi romanlar yayınladı. Birkaç resimli kitap yazmış ve yetişkinler için efsanelerden oluşan derlemeler ve halk masalları kitaplarını resimlemiştir.