İçeriğe atla

Beyaz şarap

Beyaz şarap
Torrontés şarap tadımı · Cafayate, Arjantin

Beyaz şarap, maserasyon olmadan fermante edilen bir şarap türüdür. Rengi saman sarısı, sarı-yeşil veya altın sarısı olabilmektedir. Herhangi bir renkte kabuğa sahip olabilen üzümlerin renksiz posasının alkolik fermantasyonu ile üretilir. Beyaz şarap en az 4.000 yıldır varlığını sürdürmektedir.

Beyaz şarapların zengin çeşitliliği, çok sayıda çeşitten, şarap yapım yöntemlerinden ve artık şeker oranlarından kaynaklanmaktadır. Beyaz şarap çoğunlukla Chardonnay, Sauvignon blanc ve Riesling gibi yeşil veya sarı renkli "beyaz" üzümlerden elde edilir. Bazı beyaz şaraplar, elde edilen şıranın lekeli olmaması koşuluyla, renkli kabuklu üzümlerden de yapılır. Örneğin Pinot noir yaygın olarak şampanya üretiminde kullanılır.

Birçok beyaz şarap türü arasında sek beyaz şarap en yaygın olanıdır. Az ya da çok aromatik ve keskin olan bu şarap, şıranın tamamen fermantasyonundan elde edilir. Öte yandan tatlı şaraplar, tüm üzüm şekerleri alkole dönüştürülmeden önce fermantasyonun kesilmesiyle üretilir; buna Mutaj veya fortifikasyon denir. Çoğunlukla beyaz olan köpüklü şaraplar, fermantasyondan gelen karbondioksitin şarapta çözünmüş halde tutulduğu ve şişe açıldığında gaz haline geldiği şaraplardır.

Beyaz şaraplar genellikle yemekten önce aperatif olarak, tatlıyla birlikte veya yemekler arasında ferahlatıcı bir içecek olarak kullanılır. Beyaz şaraplar genellikle hem tarz hem de tat olarak kırmızı şarap muadillerinin çoğundan daha ferahlatıcı ve daha hafif olarak kabul edilir. Asitliği, aroması ve eti yumuşatma ve pişirme suyunu giderme kabiliyeti nedeniyle beyaz şaraplar genellikle yemek pişirmede kullanılır.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üzüm</span> meyve, cins için Q191019 kullanın, türler için Q30046 kullanın

Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">İçki</span> Etanol içeren içecek

İçki ya da alkollü içecek, etanol içeren bir içecektir. Likör, viski, cin, votka, rom, tekila, şarap, bira, vermut; dünyada yaygın olarak tüketilen içkilerdendir. Alkollü içeceklerin tarihi'nin Neolitik dönemli erken bir tarihe kadar uzanması düşünülmektedir. Alkollü içeceklerin tüketimi, birçok kültürde önemli bir sosyal rol oynar. Çoğu ülkede alkollü içeceklerin üretimini, satışını ve tüketimini düzenleyen yasalar vardır. Düzenlemeler, yüzde alkol içeriğinin etiketlenmesini ve bir uyarı etiketinin kullanılmasını gerektirebilir. Yasal içki içme yaşı dünya genelinde 15 ile 21 yaş arasında değişir. Bazı ülkeler bu tür faaliyetleri tamamen yasaklıyor, ancak alkollü içecekler dünyanın birçok yerinde yasaldır. Alkolün sağlık üzerindeki olumsuz etkileri birçok ülkelerde önemli sorun hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fasulye</span> bitki

Fasulye, baklagiller (Fabaceae) familyasının Phaseolus cinsinden Orta Amerika menşeli, bir yılda yetişen otsu bir bitki türü. Günümüzde fasulyenin; Orta Amerika (Mesoamerica) ve Güney Amerika (Andean) bölgeleri olmak üzere iki gen havuzuna sahip olduğu çeşitli araştırıcılar tarafından rapor edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şarapçılık</span>

Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.

Narince, Tokat yöresinde yetiştirilen beyaz üzüm çeşididir. Beyaz şarap üretiminde kullanılan narincenin Anadolu orijinli üzümler içinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Hem sofralık hem de şaraplık olarak üretilir. Renk olarak yeşile çalan sarı renkte, biçim olarak iri ve ovaldir. Sek şarap üretiminde kullanıldığı gibi, Anadolu'nun diğer önemli şaraplık üzümleri ile yapılan kupajlarda da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Şarabın tatlılığı</span>

Şarabın öznel tatlılığı, sınıflandırılması, yaşlanması ve tadımında da önemli bir unsurdur. Şaraptaki şekerin miktarı ve göreceli alkol, asit ve tanen seviyesi de çeşitli faktörlerin etkileşimiyle belirlenir. Şeker ve alkol şarabın tatlılığını artırır; asitler (ekşilik) verirken acı tanenler buna karşı koyar. Bu ilkeler Émile Peynaud'un The Taste of Wine adlı 1987'deki çalışmasında özetlenmişti.

Şarabın sınıflandırılması menşei yeri veya unvanı şarap yapım yöntemleri ve stili tatlılık ve bağ bozumu veya kullanılan üzüm çeşidi gibi çeşitli yöntemlere göre yapılabilir. Uygulamalar farklı ülke ve bölgelere göre değişiklik gösterir ve birçok uygulama zaman içinde farklılık göstermiştir. Bazı sınıflandırmalar menşei ülkelerinde şarap yasasının bir parçası olarak resmi korumadan yararlanırken diğerleri bu tür bir koruması olmayan yetiştirici örgütleri tarafından oluşturulmuştur. Şarabın sağlığa etkileri, şarabın yaşlanması, şarabın tatlılığı, şarabın rengi önemli özelliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Fortifiye şarap</span>

Fortifiye şarap , yüksek alkollü damıtılmış bir içki eklenerek alkolü yükseltilen bir şarap çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Semillon</span>

Semillon, çoğunlukla Fransa ve Avustralya'da sek beyaz ve tatlı şarap yapmak için kullanılan altın renkli beyaz bir üzüm çeşididir. İnce kabuğu ve Botrytis cinerea'ya duyarlılığı sayesinde tatlı şarap bölgesi Sauternes AOC ve Barsac AOC'de geniş bir alanda yetiştirilmektedir. Adelaide Üniversitesi'nin 2010 yılında açıkladığı istatistiklere göre dünyada yaklaşık 22000 hektar bir alanda ekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sauvignon blanc</span> Üzüm çeşidi

Sauvignon blanc, Fransa'nın Bordeaux bölgesinin yeşil kabuklu bir üzüm çeşididir. Üzüm adını büyük olasılıkla Güney Batı Fransa'da yerli bir üzüm olarak erken kökenleri nedeniyle Fransızcada sauvage ("yabani") ve blanc ("beyaz") kelimelerinden alır. Muhtemelen Savagnin'in soyundan geliyor. Fransızca: Sauvignon blanc asması dünyanın şarap bölgelerinin birçoğuna ekilir ve gevrek, sek ve ferahlatıcı bir çeşit beyaz şarap üretir. Üzüm aynı zamanda Sauternes ve Barsac'ın meşhur tatlı şaraplarının bir bileşenidir. Sauvignon blanc, ABD'de Fransa, Şili, Romanya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Bulgaristan, Washington ve Kaliforniya eyaletlerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Bazı Yeni Dünya Sauvignon blanclar, özellikle California'dan, Robert Mondavi tarafından Pouilly-Fumé'ye atıfta bulunulan bir pazarlama terimi olan "Fumé Blanc" olarak da adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Riesling</span>

Riesling, Ren bölgesinde ortaya çıkan beyaz bir üzüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Bağcılıkta olgunlaşma</span>

Bağcılıkta olgunlaşma, hasat başlangıcını işaret eden asmadaki şaraplık üzümlerin olgunlaşmasının tamamlanmasıdır. Olgunluğu tam olarak neyin oluşturduğu, hangi tarz şarap üretildiğine ve şarap üreticisinin olgunluk kıstaslarına göre değişir. Üzümler toplandıktan sonra şarabın kalitesini etkileyecek olan üzümün fiziksel ve kimyasal bileşenleri belirlenir. Bu yüzden hasat için en uygun olgunluk anının belirlenmesi şarapçılıkta en önemli karardır.

<span class="mw-page-title-main">Buzlu şarap</span>

Buzlu şarap bir tatlı şarap türudür. Beyaz şarap, turuncu şarap ve kırmızı şarap olabilirler. Şarapçılık'da henüz asma üzerindeyken donmuş üzümlerden üretilir. Alman şarabı ve Kanada şarabı içerisinde buzlu şaraplar yaygındır. Kanada'da buzlu elma şarabı popülerdir. Şekerler ve diğer çözünmüş katılar donmaz, ancak su donar ve daha konsantre bir üzüm suyunun gelişmesine izin verir. Buzlu şaraplarda dondurma, fermantasyondan sonra değil, fermantasyondan önce gerçekleşir. Botrytis cinerea veya noble rot, en azından büyük ölçüde değildir.

<span class="mw-page-title-main">Fermantasyon (şarap)</span>

Şarap yapımında fermantasyon süreci üzüm suyunu alkollü içeceğe dönüştürür. Fermentasyon sırasında, maya meyve suyunda bulunan şekeri etanol ve karbon dioksit'e dönüştürür. Şarapçılık'ta fermantasyonun başlangıcında şıradadaki oksijen seviyesinin yanı sıra fermantasyon sıcaklığı ve hızı da önemli hususlardır. Sıkışmış fermantasyon ve birkaç şarap hata gelişme riski de bu aşamada oluşabilir ki bu "birincil fermantasyon" için 5 ila 14 gün arasında ve potansiyel olarak ikincil fermantasyon için 5 ila 10 gün daha sürebilir. Fermantasyon, Riesling gibi birçok beyaz şarapta yaygın olan paslanmaz çelik tanklarda, açık ahşap fıçıda, şarap fıçısında ve birçok köpüklü şarap'ın üretiminde olduğu gibi şarap şişesinin içinde de yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Şaraptaki şekerler</span>

Şaraptaki şekerler şarap yapımını mümkün kılan doğa olayının merkezindedir. Fermantasyon işleminde, şarap üzümlerinden gelen şekerler parçalanır ve maya tarafından alkole (etanol) ve karbon dioksite dönüştürülür. Üzümler, yapraklardan fotosentez ile üretilen sakaroz moleküllerinin yer değiştirmesi yoluyla asmada büyürken şeker biriktirir. Olgunlaşmada sakaroz molekülleri invertaz enzimi tarafından hidrolize (ayrılır) edilip glukoz ve fruktoz'a dönüşür. Hasat zamanına kadar, üzümün %15 ila %25'i basit şekerlerden oluşur. Hem glikoz hem de fruktoz, altı-karbonlu şekerdir ancak üzümde üç, dört, beş ve yedi karbonlu şekerler de bulunur. Beş karbonlu arabinoz, ramnoz ve ksiloz gibi şekerler fermantasyondan sonra hala şarapta mevcut olduğundan, tüm şekerler mayalanabilir değildir. Çok yüksek şeker içeriği, belirli bir (yüksek) alkol içeriğine ulaşıldığında mayayı öldürür. Bu nedenle hiçbir şarap tamamen "sek" tamamen mayalanmaz. Şarabın alkol içeriğini belirlemede şekerin rolü, şarap yapımında yalnızca alkol içeriğini artırmak için şaptalizasyon olarak bilinen süreçte bazen şarap üreticilerini şeker eklemeye teşvik eder.

<span class="mw-page-title-main">Şarap yapımında maya</span>

Şarap yapımında mayanın rolü, şarabı meyve suyundan ayıran en önemli unsurdur. Oksijenin yokluğunda maya, fermantasyon işlemi yoluyla meyvenin şekerlerini alkol ve karbondioksite dönüştürür. Üzümlerde ne kadar çok şeker varsa, maya kuruyana kadar fermantasyon yapmasına izin verilirse şarabın potansiyel alkol seviyesi o kadar yüksek olur. Bazen şarap üreticileri, bazı artık şekerler bırakmak için fermantasyonu erken durdururlar ve tatlı şaraplarda olduğu gibi şarapta tatlılık. Bu, fermantasyon sıcaklıklarını mayanın aktif olmadığı noktaya düşürerek, mayayı çıkarmak için şarabı steril filtreleyerek veya maya hücrelerini öldürmek için brendi veya nötr ispirtolarla takviye ederek elde edilebilir. Mayalar mevcut besin maddelerini tükettiğinde ve şarap henüz kuruluğa ulaşmadığında olduğu gibi, fermantasyon istenmeden durdurulursa, bu sıkışmış fermantasyon olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Amarone</span>

Amarone della Valpolicella, kısaca Amarone olarak bilinir, Corvina'nın, Rondinella'nın (%5–30) ve diğer onaylı kırmızı üzüm çeşitlerinin kısmen kurutulmuş üzümlerinden yapılan, genellikle zengin, sek kırmızı şarapların İtalyan DOCG adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Geç hasat şarabı</span>

Geç hasat şarabı, asma üzerinde normalden daha uzun süre bırakılan üzümlerden yapılan şaraptır. Geç hasat genellikle geç hasat Riesling gibi tatlı şarabın üretiminde kullanılır. Geç hasat üzümleri genellikle kuru üzümlere daha benzerdir, ancak asmada doğal olarak suyu çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Slovak şarabı</span>

Slovak şarabı, 6 şarap üretim alanına ayrılmış olan Slovakya'nın güney kesiminde üretilir. Tokaj hariç Slovak şarapları uluslararası alanda çok iyi bilinmese de, yurtiçinde ve komşu ülkelerde popülerdir. En iyi şaraplar, kendi bağları olan orta ölçekli şarap imalathaneleri tarafından üretilir ve beyaz şarap üretimi en baskın olanıdır; buna tarihi tatlı şarapların tüm yelpazesi dahildir - buzlu şarap, kuru üzüm şarabı ve botrytize şarap.

<span class="mw-page-title-main">Oechsle ölçeği</span>

Oechsle ölçeği, üzüm şırasının yoğunluğunu ölçen bir hidrometre ölçeğidir ve şarap yapımında kullanılan üzümün olgunluğunu ve şeker içeriğini gösterir. Adını Ferdinand Oechsle'den (1774–1852) alır ve Alman, İsviçre ve Lüksemburg şarap yapım endüstrilerinde yaygın olarak kullanılır. Oechsle ölçeğinde, bir derece Oechsle (°Oe), 20 °C'de bir litre şıranın kütlesi ile 1 kg arasındaki kütle farkına bir gram karşılık gelir. Örneğin, litre başına 1084 gram özgül kütleye sahip şıranın kütlesi 84 °Oe'dir.