İçeriğe atla

Bey

Bey, Türkçede erkeklerin kullandığı sanlardan birisidir. Diğerleri ise efendi, ağa, efe, çelebi, ağabey, amca, dayıdır. Eski Türkçedeki biçimi beg idi.[1][2]

17. yüzyılda Ayıntab şehri mahkeme kayıtlarında sanlar[3][4]
unvanlar1656–16601689–1693Değişiklik
Seyyid342878157%
Molla38262463%
El-Hac2,4092,5094%
Bey57337734% –
Çelebi1,48599033% –
Efendi90960933% –

Tarihsel kullanımları

  1. Orta Asya Türk devletlerinin ve Orta Çağ sonlarındaki Anadolu Türkmen beyliklerinin yöneticilerine verilen san. İlk Osmanlı hükümdarları olan Osman Gazi ile Orhan Gazi birer bey idiler.
  2. Balkanlar'daki Osmanlı yayılmasının öncüsü konumundaki uçların yöneticileri bey sıfatını taşıyorlardı: Uç beyleri.
  3. Osmanlı idarî birimi olan sancakların yöneticileri bey sıfatını hâizdiler: Sancak beyleri.
  4. Tımar sistemindeki toprak sahiplerine verilen isim.
  5. Sancakların oluşturduğu beylerbeyliklerin yöneticisi olan kişinin sıfatı: Beylerbeyi.
  6. 1843 yılından Cumhuriyet'in kurulmasına kadar binbaşı ile miralay (albay) rütbesi arasındaki derecelere sahip subayların sıfatı.

Kaynakça

  1. ^ İlhan Ayverdi (Kasım 2011). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. Tek cilt (2 bas.). Kubbealtı Neşriyat. s. 140. ISBN 9756444762. 
  2. ^ "bey". Nişanyan Sözlük. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  3. ^ Hülya Canbakal, Brill Publishing, Society and Politics in an Ottoman Town, Ayntab in the 17th Century (2007)
  4. ^ Demetrius Cantemir, The History of the Growth and Decay of the Othman Empire, (London: J.J. and P. Knapton, 1734–35), I: 44; Ettore Rossi, “‘Çelebi’ Kelimesi Hakkında EbùÍ u'ùd"a Atfedilen Bir Fetva,” Türk Dili Ara{tırmaları Yıllı<ı Belleten, (1954): 12–13.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkçe</span> Türk halkının Oğuz Türkçesi dili

Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bilecik</span> Bilecik ilinin merkezi olan şehir

Bilecik, Bilecik ilinin merkezi olan şehir. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Bayezid</span> 4. Osmanlı padişahı (1389–1402)

I. Bayezid veya Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1402 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır. Babası Sultan I. Murad, annesi ise Gülçiçek Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">I. Mehmed</span> 5. Osmanlı padişahı (1413–1421)

I. Mehmed veya Mehmed Çelebi, beşinci Osmanlı padişahı. Tarihî kaynaklarda ismi, Mehmed isimli diğer padişahlarınki gibi, Muhammed şeklinde geçer. Babası I. Bayezid, annesi cariye olan Devlet Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">Karesi Beyliği</span> Türk beyliği

Karesi Beyliği, Karesioğulları Beyliği, Karasi Beyliği veya Karasioğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin gerilemesinden sonra Oğuz boyları tarafından Balıkesir-Çanakkale ve Bergama yöresinde kurulan Anadolu Türk beyliğidir. Eşrefoğulları'ndan sonra en kısa hüküm süren beyliktir. Bu yöredeki ilk Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan</span> İslam devletlerinde hükümdarlara verilen bir lakap

Sultan, tarihte pek çok farklı anlamda kullanılmış olan İslamî bir sıfattır. Sözcük olarak "güç", "otorite", "yönetici" anlamlarına gelir. Genelde bağımsızlığını ilan eden İslam hükümdarları tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Gazi</span> 2. Osmanlı padişahı (1324–1362)

Orhan Gazi veya Orhan Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nun ikinci padişahıdır. 1324 ile 1362 yılları arasında hüküm sürmüştür. Babası Osman Gazi'den 16.000 km² olarak aldığı beyliği, oğlu I. Murad'a 95.000 km² ila 100.000 km² arsa bıraktığı biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi</span> Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşundan İstanbulun Fethine kadar süren tarihî dönem (1299–1453)

Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi (1299-1453), Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan Kostantiniyye'nin fethine kadar devam ettiği kabul edilen dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Germiyanoğulları Beyliği</span> Batı Anadoluda eski bir Türk beyliği

Germiyanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti’nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde Batı Anadolu’da Kütahya merkezli olarak kurulmuş bir beyliktir. Germiyan adının anlamı Farsçada "sıcak" anlamına gelen germâ sözcüğünden, yine Farsçadaki çoğul üretme takısı -yân ile türetilmiştir. "Ilıcalar" anlamına gelir. Germiyan aşiretinin menşei hakkında çeşitli görüşler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Çelebi (emir)</span> 1402-1411 arası Edirne’de sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

Süleyman Çelebi ya da diğer adı ile Emîr Süleyman, Osmanlı şehzadesi. 1396-1402 yılları arasında Timur tarafından Sarıhan Valisi olarak atanmıştır. Fetret Devri'nde 1402-1411 yılları arasında Edirne'de Sultanlığını ilan edip padişahlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paşa</span> Osmanlı sivil ve askeri bürokrasisinde rütbe ve unvan

Paşa, Osmanlı Devleti zamanında yüksek sivil memurlara ve albaydan üstün rütbede bulunan askerlere verilen unvan. Bunun yanında Osmanlı himayesindeki Mısır baş yöneticilerine de paşa unvanı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Canik beylikleri</span> Türk beyliği

Canik beylikleri, bugünkü Orta Karadeniz ve Doğu Karadeniz'in bir kısmına 14. ve 15. yüzyıllarda hakim olan ikinci dönem Anadolu beyliklerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı bayrakları</span> Osmanlı İmparatorluğu tarafından kullanılan bayraklar

Osmanlı bayrağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığı süresince kullandığı çeşitli bayrakları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Sancak (idari birim)</span> osmanlı idari birim

Sancak, Osmanlı İmparatorluğu’nun idari yapılanmasına dair bir terim olan sancak, Osmanlı Devleti'nde bir bölge veya gelir getiren has anlamına gelir.

Fetret Devri, Bunalım Devri veya Fasıla-i Saltanat, Osmanlı hükümdarı Yıldırım Bayezid'in hayattaki beş oğlundan dördü arasındaki taht kavgaları nedeniyle 1402'den 1413'e kadar süren kargaşa dönemidir. Bu süreç Yıldırım Bayezid'in 1402'deki Ankara Savaşı'nda, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Timur'a yenilip esir düşmesi sonucu ortaya çıktı. Fetret Devri'nde birbirleriyle taht mücadelesine giren Yıldırım Bayezid'in oğulları Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmed'dir. Dağılan Osmanlı birliği, 1413 yılında, I. Mehmed tarafından yeniden sağlandı. Bu gelişmeye bağlı olarak Çelebi Mehmet için "devletin ikinci kurucusu" tabiri kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Musa Çelebi</span> 1411-1413 yılları arası Edirne’de sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

Musa Çelebi Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetimsel karmaşa içerisinde olduğu ve otorite sorunu yaşadığı Fetret Devri'nin son dönemleri olan 17 Şubat 1411 ile 5 Temmuz 1413 yılları arasında Edirne'de, Sultan ünüyle Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli toprakları üzerinde egemenlik sürdüren ve Osmanlı İmparatorluğu’nun da bütünü üzerinde saltanat mücadelesi sürdürmüş bir Osmanlı şehzadesidir.

<span class="mw-page-title-main">Evrenos Bey</span> Kuman-Kıpçak kökenli bir Türk akıncı beyidir

Hacı Evrenos Bey veya Gazi Evrenos Bey, Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminden bir akıncı kumandanı ve aile önderidir. Evrenuz Bey olarak da anılır. İsmini Bizans tarihçileri Avrenezis veya Verenezis, Batılı tarihçiler de Vrenez şeklinde yazarlar.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu</span> Güneydoğu Avrupa, Güneybatı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1299–1922)

Osmanlı İmparatorluğu ya da Osmanlı Devleti, resmî olarak Devlet-i Aliyye ve yine resmî olarak antlaşmalarda ve uluslararası kullanımlarda Türkiye, Batı kroniklerindeki kullanımlarda ise Türk İmparatorluğu, 1299 yılında Oğuz Türklerinden Osman Gazi'nin kurduğu Osmanoğlu Hanedanı'nın hükümdarlığında Orta Çağ'dan Yakın Çağ'a kadar varlığını sürdürmüş bir imparatorluktur.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon (eyalet)</span>

Trabzon Eyaleti ya da Trabzon Beylerbeyliği 1598 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. 1461'de Rum Eyaleti'ne bağlı Trabzon sancağı olarak kuruldu. 1520'de Erzurum Eyaleti'ne bağlanan sancak 1598'de ayrı bir eyalet oldu. Sınırları bir ara Anapa'ya kadar uzanan eyaletin 19. yüzyılda sınırları yaklaşık 27.210 km2 idi. 1864 yılında yeni vilayet sistemine geçilmesiyle Trabzon Vilayeti adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teke Sancağı</span>

Teke Sancağı ya da Teke İli, günümüzde Türkiye'nin Antalya şehrinin merkeziyle birlikte; Finike, Kaş, Kalkan, Gömbe, Elmalı, Kızılkaya, Kocaaliler ve Afyonkarahisar'ın bir kısmını içine alan bir Osmanlı sancağıydı. II. Murad zamanında Osmanlıların kontrolüne giren sancağın kuzeyinde Hamîd Sancağı, kuzey doğusunda Karaman, doğusunda Alanya ve batısında Menteşe Sancağı bulunuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.