İçeriğe atla

Betty Friedan

Betty Friedan
Betty Friedan, 1960
DoğumBetty Naomi Goldstein
04 Şubat 1921(1921-02-04)
Peoria, Illinois, ABD
Ölüm04 Şubat 2006 (85 yaşında)
Washington, DC, ABD

Betty Friedan ([ˈfɹiːdən]; d. Betty Naomi Goldstein, 4 Şubat 1921; Peoria, Illinois - 4 Şubat 2006; Washington, DC), Amerikalı feminist ve yazar idi.

Hayatı

1938 yılında Friedan sınıfındaki en iyi öğrencisi olarak liseden mezun oldu.[1] Sonradan Smith Koleji'nde psikoloji ile sosyoloji okudu ve summa cum laude (en yüksek şeref derecesi) ile mezun oldu. 1942'de Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de psikoloji okumak için bir araştırma bursu kazandı. Burada iken ruhçözümcü Erik Erikson ile beraber çalıştı.[2][3]

Betty Friedan 85. doğum gününde Washington, D.C.'deki evinde kalp yetmezliğinden öldü. Oğlu Daniel Friedan teoretik fizisyendir.

Çalışmaları

Friedan, kadınların anne ve ev hanımı rolüne alçaltılmalarını eleştirdi. Birçok dile çevrilmiş ve Friedan'ın ölümüne kadar dünya çapında üç milyon kopya satan Kadınlığın gizemi ("The Feminine Mystique", 1963) isimli kitabında bir eşin ve bir annenin sorumluluklarına ilişkin derin köklü fikirlerin reklamcılık gibi tüketim endüstrisinin bir parçası olan araçlar vasıtası ile desteklenmelerini eleştirdi.

1966'da cinsiyet ayrımcılığına meydan okur ve National Organization for Women (NOW)'i kurar ve 1970'e kadar ilk başkanı idi. Friedan, kadınların kurtuluş çabalarında erkeklerin etkin olmaları gerektiğini inandı.

Eserleri

  • Kadınlığın Gizemi ("The Feminine Mystique") (1963)
  • It Changed My Life (1976)
  • The Second Stage (1981)
  • The Fountain of Age (1993)
  • Beyond Gender (1997)
  • Life So Far (2000)

Kaynakça

  1. ^ Sherman, Janann (2002). Interviews with Betty Friedan. University Press of Mississippi. ss. s. 14. ISBN 1578064791. 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2011. 
  2. ^ Ford, Lynn E. (2008). Encyclopedia of women and American politics. New York: Infobase Publishing. ss. s. 199. ISBN 9780816054916. 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2011. 
  3. ^ Rappaport, Helen (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara: ABC-CLIO. ss. s. 234. ISBN 1576071014. 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alfred Adler</span> psikiyatrist

Alfred Adler, bireysel psikoloji ekolünün kurucusu, Yahudi Avusturyalı psikiyatrist. Derinlik psikolojisinin üç büyük kurucusundan biridir. Adler, bireyin yeniden uyum sürecinde sosyal unsurun önemini vurgulayan ve psikiyatriyi topluma taşıyan ilk kişi olmuştur. 2002'de yayınlanan A Review of General Psychology araştırması, Adler'i 20. yüzyılın en seçkin 67. psikoloğu olarak sıraladı.

Heteroseksizm veya heteroseksüel cinsiyetçilik, heteroseksüellik ve ilişkileri lehine tutum, önyargı ve ayrımcılık düzenidir. Herkesin heteroseksüel olduğu ve karşı cinse çekim hissettiğini ve karşı cinsle ilişkilerin tek norm olduğu, bu yüzden de heteroseksüelliğin daha üstün olduğu varsayımını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Malcolm X</span> Afroamerikalı insan hakları aktivisti

Malcolm X (İngilizce telaffuz: [ˈmælkəm_ˈɛks], gerçek ismi Malcolm Little olan, hacca gittikten sonra Arapça El-Hacc Mâlik eş-Şabâz adını alan Amerikalı siyasetçi ve insan hakları savunucusuydu. Suikast sonucu öldürülmüştür. Gelmiş geçmiş en etkili Siyahi Amerikalılardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Washington, DC</span> Amerika Birleşik Devletlerinin başkenti

Washington, D.C. veya Türkçeleştirilmiş ismi ile Vaşington D.C., kısaca D.C. veya resmî ismiyle Kolumbiya Bölgesi, Amerika Birleşik Devletleri'nin başkenti. Türkçe telaffuzu sebebiyle Vaşington olarak da bilinen şehir ismini, Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanı ve Kurucu Baba olan George Washington'dan almıştır. Washington, Amerikan Devrimi'nden sonra bağımsızlığını yeni kazanan Amerikalıların hükûmet merkezi olarak kuruldu. Beyaz Saray, ABD Kongresi, ABD Yüksek Mahkemesi, Dünya ülkelerinin büyükelçilikleri, kabine sekreterlikleri (bakanlıklar) gibi bütün federal kurumlar bu kentte yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Anne Frank</span> Hollandalı günlük yazarı ve Holokost kurbanı (1929-1945)

Annelies Marie "Anne" Frank, Yahudi kökenli Alman-Hollandalı günlük yazarıdır. II. Dünya Savaşı sebebiyle 1942'den 1944'e kadar işgal altındaki Hollanda'daki yaşamını yazdığı günlüğü daha sonra Anne Frank'in Hatıra Defteri adıyla basılmıştır. Frank bu sebeple Holokost'un en bilinen mağdurlarından biridir. Kendisi konu alan birçok kitap, tiyatro oyunu ve film bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gloria Steinem</span>

Gloria Marie Steinem, Amerikalı feminist, gazeteci ve kadın hakları savunucusu. ABD'de yayınlanan feminist dergi Ms.in kurucusu ve yayıncısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kathleen Hanna</span> Amerikalı müzisyen

Kathleen Hanna, Amerikalı bir müzisyen, feminist bir eylemci ve yazar. Punk Grubu “Bikini Kill”in solistliğini yapmıştır ve Elektro-punk grubu “Le Tigre”yi kurmuştur. Ayrıca 1998 yılında Julie Ruin ismiyle, grupla aynı adı taşıyan solo bir albüm çıkarmıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nde feminizm akımının yenilenmesine büyük katkısı bulunan Kathleen Hanna, aynı zamanda “Riot Grrrl Hareketi” için de sembol figür olarak görülmüştür.

Lavender Menace, bir takım lezbiyen radikal feministten oluşan, New York şehrindeki 1 Mayıs 1970 tarihinde düzenlenen Second Congress to Unite Women ile feminist hareketin daha geniş platformundan lezbiyenler ile lezbiyen konularının hariç tutulmalarını protesto etmek amacı ile kurulan enformel bir grup idi. Üyelerinin arasında Karla Jay, Martha Shelley, Rita Mae Brown, Lois Hart, Barbara Love, Ellen Shumsky ile Michela Griffo var idi; üyelerin çoğu Gay Liberation Front (GLF) veya National Organization for Women (NOW) üyeleri idi.

Rita Mae Brown, Amerikalı yazardır. İlk yazdığı romanı Yakut Orman ile tanınır. 1973'te yayımlanan bu roman, yayımladığı döneme göre olağandışı olarak açık bir şekilde lezbiyen temalara değindi. Brown ayrıca bir gizemli roman yazarı ve senaristtir.

<span class="mw-page-title-main">Betty White</span> Amerikalı komedyen ve sinema oyuncusu (1922 – 2021)

Betty White, Betty Marion White Ludden olarak tanınan Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">İmha kampı</span>

İmha kampları, II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir. Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.

<span class="mw-page-title-main">Michael Sorkin</span>

Michael D. Sorkin, Amerikalı mimar, yazar ve eğitimci.

Ahlâki psikoloji ya da ahlâk psikolojisi hem felsefe hem de psikoloji alanlarını ortak bir zeminde inceleyen çalışma alanıdır. Tarihsel olarak, ahlaki psikoloji terimi, ahlaki gelişim çalışmasını ifade etmek için nispeten daha dar bir şekilde kullanılmıştır. Ahlaki psikoloji sonuç olarak etik, psikoloji ve zihin felsefesinin kesişimindeki çeşitli konulara daha geniş olarak değinmeye başlamıştır. Alanın bazı ana konuları ahlaki yargı, ahlaki akıl yürütme, ahlaki duyarlılık, ahlaki sorumluluk, ahlaki motivasyon, ahlaki kimlik, ahlaki eylem, ahlaki gelişim, ahlaki çeşitlilik, ahlaki temeller, ahlaki karakter, fedakarlık, psikolojik egoizm, ahlaki şans, ahlaki tahmin, ahlaki duygu, duygusal tahmin ve ahlaki anlaşmazlık olarak verilebilir.

Esin Atıl, Türk-Amerikan İslam sanatı tarihçisi ve Freer Gallery of Art'ın İslam sanatı küratörüydü.

Crotoneli Theano belki de iki farklı Pisagorcu filozofa verilen addır. Diğerleri onun Brontinus'un karısı olduğunu söylemelerine rağmen, Pisagor'un öğrencisi, kızı veya karısı olarak adlandırıldı. Doğum yeri ve babasının kimliği de bir o kadar belirsizdir, bu da bazı yazarların ayrıntıları birleştirilen birden fazla kişinin olduğunu öne sürmelerine neden olur. Kendisine atfedilen ve yazarlığı belirsiz olan birkaç bölüm ve mektup günümüze ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tabun ekmeği</span> Ekmek çeşidi

Tabun ekmeği, Levant bölgesinde yaygın olan bir yassı ekmektir. Geleneksel olarak tabun fırını adı verilen fırında veya tandırda pişirilir. Bu özelliğiyle tandır ekmeğiyle benzeşmektedir. Genellikle çeşitli yemeklere katık edilerek tüketilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Darlene Hard</span> Amerikalı tenisçi (1936 – 2021)

Darlene Ruth Hard, Amerikalı profesyonel kadın tenisçi.

Daniel Harry Friedan Amerikalı teorik fizikçi ve feminist yazar ve aktivist Betty Friedan'ın üç çocuğundan biridir. Rutgers Üniversitesi'nde profesördür.

Kadın psikolojisi , kadınların yaşamları boyunca karşılaştıkları sosyal, ekonomik ve politik konulara odaklanan bir yaklaşımdır. Sigmund Freud'un kadın cinselliği görüşü gibi erkek egemen gelişim teorilerine bir tepki olarak ortaya çıktı. Karen Horney'ın orijinal çalışması, erkek gerçekliklerinin kadın psikolojisini tanımlayamayacağını çünkü kız çocukların veya kadınların deneyimlerinden haberdar olmadıklarını savundu. Teorisyenler[kim?] bu yeni feminist yaklaşımın gerekli olduğunu ve kadınların sosyal varlığının psikolojilerini anlamada çok önemli olduğunu iddia etti. Dr. Carol Gilligan'ın araştırmasında, kadın psikolojisinin bazı özelliklerinin erkekler tarafından tanımlanan verili toplumsal düzene uymak için ortaya çıktığı ve bunun mutlaka cinsiyetlerinin veya psikolojilerinin doğası gereği olmadığı ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kadın kurtuluş hareketi</span> Radikal feminist düşüncenin kolu

Kadın kurtuluş hareketi (WLM), 1960'ların sonlarında ortaya çıkan ve 1980'lere kadar özellikle Batı dünyasının sanayileşmiş ülkelerinde devam eden, dünya çapında büyük bir değişim yaratan, kadınların ve feminist entelektüalizmin siyasi bir hizalanmasıydı.