İçeriğe atla

Betlen Gabor

Betlen Gabor
Erdel Prensi
Hüküm süresi1613-1629
Taç giymesiEkim 1613
Önce gelenBatori Gabor
Sonra gelenKaterina
Doğum15 Kasım 1580
Ölüm15 Kasım 1629
Romanya

Betlen Gabor (15 Kasım 1580 – 15 Kasım 1629), Erdel Prensi (1613-1629). Osmanlı tarihinde Koca Betlen.

1605 yılında Betlen; Ştefan Boçkay ve onun halefi Batori Gabor'u desteklediyse de, sonrada Batori'yle arasının bozulmasının ardından Osmanlı İmparatorluğu'na sığındı.

İskender Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun 1613 yılındaki Erdel Seferi sonucunda tahta çıkarıldı.[1]

Betlen'in Prensliği 1615 yılında Tyrnau Antlaşması'yla Kutsal Roma İmparatoru Matthias tarafından da tanındı.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Osmanlı Devleti ve Eflak-Boğdan İlişkileri (1574-1634)", Yusuf Heper, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Ocak, 2020), s.250
  2. ^ Varkonyi A. Az Europai jelenlet alternativai, Bethlen Gabor fejedelemme valasztasanak evfordulojara." 6 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Magyar Tudomány October 2013. Accessed 15 October 2013. In Hungarian.

İlgili Araştırma Makaleleri

1580 (MDLXXX) cuma günü başlayan bir artık yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Vasvar Antlaşması</span>

Vasvar Antlaşması, 10 Ağustos 1664'te Osmanlı İmparatorluğu'yla Avusturya Arşidüklüğü arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nı sona erdirmiştir. Antlaşma Szentgotthárd ile Eisenburg arasındaki Çakani'de (Cskany) imzalanmasına rağmen, bu birimin bağlı olduğu Vasvar şehrinin adı tarihi kaynaklara geçmiştir. Osmanlıca ve Latince kaleme alınan antlaşmanın Latincesi Osmanlılarda, Osmanlıcası Avusturyalılarda kalmıştır. Antlaşma ile Osmanlılar aldıkları kaleleri ellerinde tuttukları gibi, Erdel üzerinde yeniden avantajlı konuma geçmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Zigetvar Kuşatması</span> 1566da Zigetvar Kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Erdel</span> Romanyanın batısında bir bölge

Erdel veya Transilvanya bugünkü Romanya'nın batı ve orta bölgelerine eskiden verilen isimdi. Asıl ismi Macarca Erdély, Rumence Ardeal, Sırp, Bulgar ve Yunan dillerinde ise Erdel olarak kullanılmış ancak diğer Avrupa ülkeleri aynı bölgeye genellikle Transilvanya ismini vermişlerdir. Erdel 1526 yılındaki Mohaç Muharebesi'nden sonra Osmanlılara bağımlı hale geldi ve 1683'e kadar Erdel Prensliği adıyla iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir özerk devlet olarak yaşadı. 1683 yılındaki II. Viyana Kuşatması'nın bozgunla sonuçlanmasından sonra bölge 1691'de Macaristan ile birlikte fiilen Avusturya Arşidüklüğü'nün eline geçti. Bölge 20. yüzyılın başlarında Macaristan ve Romanya arasında birkaç kere el değiştirdi. II. Dünya Savaşı sonrasında Romanya'nın elinde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Sibin</span> Romanyada belediye ve şehir

Sibiu veya Sibin, Romanya'nın Erdel bölgesinde yer alan bir şehirdir. Başkent Bükreş'in 215 km kuzeybatısında yer alıp, şehir Olt Nehri' nin en önemli yan kolu olan Cibin nehrinin iki yakasında yer almaktadır. Günümüzde Sibiu ili'nin başşehri olan şehir, 1692-1791 ve 1849-1865 yılları arasında Erdel Prensliği'ne başkentlik yapmıştır. Romanya'nın en önemli kültür merkezlerinden biri olan Sibiu, 2007 yılında Lüksemburg ile birlikte Avrupa Kültür Başkenti seçilmiştir. Eskiden Erdel Saksonlarının merkezi olan yerleşim, Forbes dergisi tarafından Avrupa'nın en huzurlu 8. şehri olarak belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Erdel Prensliği</span> 1000li yıllarda bugünkü Romanya ve Macaristan topraklarında kurulmuş tarihî bir ülke

Erdel Prensliği veya Transilvanya Prensliği, 1000'li yıllarda bugünkü Romanya ve Macaristan topraklarında kurulmuş tarihî ülke.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1613</span> galaksi

NGC 1613, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir galaksidir. Gökyüzünde Tay takımyıldızı yönünde bulunur. S0-a tipi bir merceksi galaksidir. Fransız astronom Edouard Stephan tarafından 1881 yılında 80,01 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Antlaşması (1547)</span>

İstanbul Antlaşması veya bazı kaynaklarda geçen kullanımıyla Edirne Antlaşması, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 19 Haziran 1547 tarihinde İstanbul'da imzalanan, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun da dahil edildiği antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">İskender Paşa (Özi beylerbeyi)</span> Osmanlı kumandanı

İskender Paşa Osmanlı Kumandanı ve Özi'nin beylerbeyidir. 1620 yılındaki Cecora Savaşı'nda İskender paşa Lehistan-Litvanya Birliği'ne karşı Osmanlı ordusu ile Eflak birliklerini (13,000-22,000) yöneterek galip geldi.

<span class="mw-page-title-main">Cenad</span> Romanyada komün (comună)

Cenad Romanya'nın batısında, Mureş ırmağının güneyinde, Timiş ili'nde bulunan bir ilçedir.

İstanbul Antlaşması, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 1 Haziran 1562 tarihinde İstanbul'da imzalanan antlaşma. Sekiz yıl geçerliliği olan antlaşmayla birlikte Avusturya Arşidüklüğü'nün Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık 30.000 altın vergi vermesi ve her iki tarafın da birbirine saldırılmaması kabul edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Báthory</span> Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü

Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi (1571-76) ve Polonya kralı (1575-86). Habsburgların Polonya tahtını ele geçirme girişimini engellemiş, Baltık Denizi'nin doğusundaki Polonya topraklarını Rus saldırılarına karşı korumuş, Polonya, Moskova Büyük Prensliği ve Erdel'i birleştirerek büyük bir devlet oluşturmayı amaçlamıştır. Polonya tarihinin en güçlü ve en hırslı hükümdarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı</span>

1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Erdel Krallığı arasındaki askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Kaloşvar Muharebesi</span>

Kaloşvar Muharebesi veya Kolojvar Muharebesi, 22 Mayıs 1660 tarihinde Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Erdel Seferi (1613)</span>

Erdel Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun kendine tâbi Erdel Prensliği üzerine 1613 yılında icra ettiği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Batori Gabor</span>

Batori Gabor, Erdel Prensi (1608-1613). Osmanlı tarihinde Deli Kıral.

<span class="mw-page-title-main">Johann Sigismund (Brandenburg elektörü)</span>

Johann Sigismund, Brandenburg elektörüydü. Brandenburg elektörü Joachim Friedrich ile Catherine'nin oğluydu. 1594 yılında Prusya dükü Albrecht Friedrich'in kızı Anna ile evlendi. 1618'de Albrecht'in ölümüyle Prusya dükü oldu. Bu birleşme Brandenburg-Prusya olarak anılır.