İçeriğe atla

Beta Scorpii

Koordinat:Sky map 16sa 05d 26,2s; -19º 48' 10″
Beta Scorpii
Akrep takımyıldızı'nın sınırlarını ve yıldızların konumlarını gösteren diyagram
β Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızAkrep
Galaktik enlem (b)+23,6016[1]°
Galaktik boylam (l)353,1949[1]°
Sağ açıklık (α)16sa 05d 26,2s[1]
Dik açıklık (δ)-19° 48′ 10″[1]
Görünür büyüklük (V)Bileşik: 2,50[1]
AB: 2,62[2]
C: 4,89[3]
Görünür büyüklük (B)Bileşik: 2,43[1]
AB: 2,55[2]
C: 4,87[3]
Görünür büyüklük (J)AB: 2,41[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
AB: B0.5V[2]
U−B renk ölçeğiAB: -0,87[4]
C: -0,70[5]
B−V renk ölçeğiAB: -0,07[4]
C: -0,02[5]
R−I renk ölçeğiAB: -0,09[4]
Tayfsal sınıf
C: B2V[3]
Astrometri
Dikey hız ()-1,00 ± 2,00[6] km/s
Özdevinim (μ)RA: -5,20 ± 0,92[6] mys/y
Dec.: -24,04 ± 0,64[6] mys/y
Iraklık açısı (π)8,07 ± 0,78[6] mys
Uzaklık399[6] Iy
Mutlak büyüklük (V)AB: -2,88[7]
C: -0,48[8]
Özellikler
Kütle (m)AB: 10[9] M
Yarıçap (r)AB: 6,5 ± 0,4
C: 5,5 R
Aydınlatma gücüAB: 1808,71[7]
C: 167,96[8] L
SıcaklıkAB: 27.000[9]
C: 22.000[9] K
Dönüş hızı ()AB: 100[10]
C: 65[10] km/s
Katalog belirtmeleri
Acrab • Elacrab • Graffias • Grassias • Bet Sco • ADS 9913
AB: β1 Sco • 8 Scorpii A • BD–19 4307 • HD 144217 • HIP 78820 • HR 5984 • SAO 159682
C: β2 Sco • 8 Scorpii C • BD–19 4308 • HD 144218 • HIP 78821 • HR 5985

Beta Scorpii (β Sco, β Scorpii), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 399 ışık yılı uzaklıkta bulunan çoklu yıldız sistemidir. Geleneksel adı olan Acrab, Akrab veya Elacrab, (Arapçaالعقرب) el-'Akrebden gelmektedir. Xi Scorpii ile birlikte Graffias olarak da adlandırılmıştır.

Gözlem bilgisi

Beta Scorpii, Akrep takımyıldızının kuzey-batısında yer alır. Delta Scorpii ve Pi Scorpii ile birlikte Akrep'in ön bölümünü oluşturan üç parlak yıldızın en kuzeyde olanıdır. Küçük bir teleskopla yapılan bir gözlemde iki bileşen, arasında 13,5 yay-saniyelik bir açısal ayrılma ile ikili yıldız olarak görünür. Daha güçlü bir teleskopla diğerlerinden çok daha az parlak olan üçüncü bileşen gözlemlenebilir. Akdeniz havzasında gözlem için en iyi zaman, Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.

Sistem

Beta Scorpii sistemi yörüngelerinin hiyerarşisi.[11]

Beta Scorpii, altı bileşenden oluşan çok karmaşık bir çoklu yıldız sistemidir. Birincil bileşen β Scorpii A, yakınındaki ikincil bileşen β Scorpii B ve daha uzakta olan üçüncü bileşen β Scorpii C olarak adlandırılır. İkili yıldız olan β1 ve β2, sistem bileşenleri yörünge hiyerarşisinin üst dallarını oluşturur. β1 Scorpii, ikilinin en parlak olanıdır ve 3,9 yay-saniyelik açısal ayrılma ile β Sco A ve β Sco B adlarında iki alt bileşenden oluşur. Bu alt bileşenlerin yörünge süreleri 610 yıldır. β Sco A, 1,42 mili yay-saniye ile ayrılan ve 6,82 günlük bir yörünge süresi olan, β Sco Aa ve β Sco Ab adlarında iki bileşene sahip bir spektroskopik ikilidir.[11]

İkinci görsel bileşen β2 Scorpii, 0,1328 yay-saniyelik bir açısal ayrılma ile β Sco C ve β Sco E adlarında iki alt bileşenden oluşur. Bu alt bileşenlerin yörünge süreleri ise 39 yıldır. β Sco E 10,7 günlük bir yörünge süresi olan, β Sco Ea ve β Sco Eb adlarında iki bileşene sahip bir spektroskopik ikilidir. Eski sistem modellemelerinin bir sonucu olarak D bileşeni yoktur.[11]

Sistemin iki en büyük üyesi B-tipi mavi-beyaz ana kol yıldızlarıdır. C bileşeni B2V olarak sınıflandırılır.[11] Her iki sıcak yıldız, Güneş'ten 10 kat daha fazla güneş kütlesine sahiptir ve yaşam döngüleri de oldukça kısa olacaktır. Her ikisinin de evrimlerinin Tip II süpernova patlamasıyla son bulacağı düşünülmektedir.

Beta Scorpii sistemi, Akrep-Erboğa Birliği'nin Üst Akrep altgrubu'nun kinematik bir üyesidir. Bu grup, 470 ışık yılı uzaklıktadır ve 11 milyon yıl yaş ortalamasına sahip binlerce genç yıldızdan oluşur.[12]

Etimoloji

Graffias adının etimolojik kökeni tam belli değildir. Ancak kelimenin, anlamı "yengeç" olan (Grekçe: γραψαίος) Grapsaios ile bağlantılı olduğu öne sürülmüştür.[13] Geleneksel adı olan Acrab, (Arapçaالعقرب) el-'Akrebden türetilmiştir.

Çincede 房宿四 (Odanın Dördüncü yıldızı) olarak belirtilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "ADS 9913 ABC -- Double or multiple star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  2. ^ a b c d "HR 5984 -- Star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  3. ^ a b c "HR 5985 -- Double or multiple star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  4. ^ a b c "VizieR HR 5984 - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  5. ^ a b "VizieR HR 5985 - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  6. ^ a b c d e "Ashland Astronomy Studio - Graffias (HIP 78820)". 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  7. ^ a b "HIP 78820 - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. 
  8. ^ a b "HIP 78821 - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. 
  9. ^ a b c Kaler, James B. "GRAFFIAS (Beta Scorpii)". University of Illinois. 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010. 
  10. ^ a b Abt, Helmut A.; Levato, Hugo; Grosso, Monica (Temmuz 2002), "Rotational Velocities of B Stars", The Astrophysical Journal, 573 (1), ss. 359-365, Bibcode:2002ApJ...573..359A, doi:10.1086/340590 
  11. ^ a b c d Mason, Brian D.; Hartkopf, William I.; Tokovinin, Andrei (Eylül 2010), "Binary Star Orbits. IV. Orbits of 18 Southern Interferometric Pairs", The Astronomical Journal, 140 (3), ss. 735-743, Bibcode:2010AJ....140..735M, doi:10.1088/0004-6256/140/3/735 
  12. ^ Mark J. Pecaut, Eric E. Mamajek, & Eric J. Bubar (Şubat 2012). "A Revised Age for Upper Scorpius and the Star Formation History among the F-type Members of the Scorpius-Centaurus OB Association". Astrophysical Journal. 746 (2). s. 154. arXiv:1112.1695 $2. Bibcode:2012ApJ...746..154P. doi:10.1088/0004-637X/746/2/154. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  13. ^ Allen, Richard Hinckley (1963). Dover Publications (Ed.). Star names: their lore and meaning. Mineola (N.Y:). s. 367. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Scorpius (takımyıldız)</span>

Scorpius ya da Akrep takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Zodyak kuşağında yer alır ve batısında Terazi, doğusunda Yay takımyıldızları yer alır. Güney gökkürede, Samanyolu merkezine yakın, geniş bir takımyıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Lambda Scorpii</span>

Lambda Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 570 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Takımyıldızının ikinci en parlak yıldızı olan λ Sco, gece gökyüzünün de en parlak yıldızları arasındadır. Geleneksel adı olan Shaula, Arapça الشولاء El-şevle "yükseltilmiş [kuyruk]" anlamına gelmektedir. Çincede ise 尾宿八 "kuyruğun sekizinci yıldızı" olarak bilinir.

25 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 690 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir parlak dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Chi Scorpii</span>

Chi Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 377 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır.

16 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 252 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Psi Scorpii</span>

Psi Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 94 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir altdev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Q Scorpii</span>

Q Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 164 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır. Özellikleri diğer K-tipi devler; Pollux, θ Centauri ve φ2 Orionis ile benzerdir. Görece olarak demir zenginliği Güneş'in yarısı kadardır. Q Scorpii'nin ikili yıldız olduğu düşünülmesine rağmen olası arkadaşı hakkında hiçbir şey bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">N Scorpii</span> Yıldız

N Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 554 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">H Scorpii</span>

H Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 342 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi sarı-turuncu bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">G Scorpii</span>

G Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 126 ışık yılı uzaklıkta bulunan üçlü yıldız sisteminin birincil bileşeni olan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır. Yıldızın açısal çapı 3.94 ± 0.21 mili yay-saniye olarak ölçülmüştür. Küresel yıldız kümesi NGC 6441'in sadece 8,5 yay-dakika doğusunda yer alır. Eskiden "Gama Telescopii" ve antik Çin'de de "Fuyue"(傅說)adıyla bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Kappa Scorpii</span>

Kappa Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 483 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Geleneksel ismi Sümerce bir kelime olan Girtab, "akrep" için kullanılmış ve Babil yıldız kataloglarında da yer almıştır. Aslında Girtab adı; Lambda Scorpii, Upsilon Scorpii ve Iota Scorpii yıldızlarından oluşan bir yıldız deseni için de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">HD 146624</span>

HD 146624, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 135 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">13 Scorpii</span>

13 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 478 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">12 Scorpii</span> Yıldız Sistemi

12 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 301 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Birincil bileşen B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızı, ikincil bileşen ise birincil bileşenden 3,9 yay-saniye ile ayrılan F-tipi sarı-beyaz bir anakol yıldızıdır.

Omega<sup>1</sup> Scorpii

Omega1 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 470 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızıdır. Gökyüzünde görsel olarak 0,24° ile ayrıldığı Omega2 Scorpii ile aynı harfi (ω) paylaşır. Çift yıldız gibi görünmesine rağmen aralarında kütleçekimsel bir bağlantı yoktur ve ω1 Scorpii, ω2 Scorpii'den çok daha uzakta yer alır. Geleneksel ismi olan Arapça: جبهة العقرب, "akrep'in alnı" anlamına gelmektedir.

Omega<sup>2</sup> Scorpii

Omega2 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 290 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi sarı bir dev yıldızdır. Gökyüzünde görsel olarak 0,24° ile ayrıldığı Omega1 Scorpii ile aynı harfi (ω) paylaşır. Çift yıldız gibi görünmesine rağmen aralarında kütleçekimsel bir bağlantı yoktur ve ω1 Scorpii, ω2 Scorpii'den çok daha uzakta yer alır. Parlak görsel arkadaşıyla birlikte geleneksel ismi olan Arapça: جبهة العقرب, "akrep'in alnı" anlamına gelmektedir.

Zeta<sup>2</sup> Scorpii

Zeta2 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 132 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Sigma Scorpii</span>

Sigma Scorpii, Akrep takımyıldızında onu gölgede bırakan kırmızı üstdev Antares'in yakınında bulunan çoklu yıldız sisemidir. Bu sistem, +2,88'lik birleşik görünür kadire sahiptir ve bu da onu takımyıldızın en parlak üyelerinden biri yapar. Hipparcos görevi sırasında yapılan ıraklık açısı ölçümlerine göre Sigma Scorpii'nin uzaklığı yaklaşık olarak 696 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Delta Scorpii</span>

Delta Scorpii, Akrep takımyıldızında yer alan ikili yıldızdır. Birincil yıldıza Dschubba adı verilmiştir. Dschubba, Akrep takımyıldızının en parlak yıldızı olan Antares'in çaprazında bulunan üç yıldızdan ortada olanıdır. Çıplak gözle görülebilen yıldız, Akrep'in en parlak 4. yıldızıdır. Güneşten 490 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pi Scorpii</span>

Pi Scorpii veya π Scorpii, güney takımyıldızı Akrep'te bulunan bir üçlü yıldız sistemidir. Birleşik görünür büyüklüğü 2,9 kadir olduğundan çıplak gözle kolayca görülebilir. Paralaks ölçümleri, Güneş'ten yaklaşık 590 ışık yılı uzaklıkta olduğunu göstermektedir.