İçeriğe atla

Beta Cassiopeiae

Beta Cassiopeiae (β Cassiopeiae, kısaltılmış Beta Cas veya β Cas), resmi adı Caph /ˈkæf/, Cassiopeia takımyıldızı yönünde bulunan bir Delta Scuti değişken yıldızıdır. F2 spektral sınıfına ait dev bir yıldızdır. İkinci büyüklükteki beyaz yıldızın (+2,28 kadir, değişken) mutlak büyüklüğü +1,3 kadirdir.

Beta Cassiopeiae, yıldızın Bayer ismidir. Aynı zamanda geleneksel Caph (Arapça كف kaf, "palmiye" kelimesinden gelir - yani Ülker'den uzanan) Chaph ve Kaff'ın yanı sıra al-Sanam al-Nakah "Devenin Kamburu" adlarını da taşıyordu.

Beta Cassiopeiae, yüzey sıcaklığı yaklaşık 7.000 K olan F2 III sınıfı yıldız sınıfına ait sarı-beyaz renkli bir devdir. Güneş'in üç katından daha büyük ve Güneş'ten 28 kat daha parlak olan Caph'nin mutlak büyüklüğü +1,3'tür. Bir zamanlar Güneş'in kütlesinin yaklaşık iki katı olan A tipi bir yıldızdı. Şimdi soğuma ve genişleme sürecinde kırmızı bir dev haline geliyor. Çekirdeği muhtemelen hidrojenini tüketmiş; büzülüyor ve ısınıyor, dış hidrojen zarfı ise genişliyor ve soğuyor. Yıldızlar bu durumda çok fazla zaman harcamazlar ve nispeten nadirdirler. Caph'in koronası alışılmadık derecede zayıftır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cassiopeia (takımyıldız)</span>

Cassiopeia, modern 88 takımyıldızdan biridir. Ayrıca, Batlamyus'un listelediği 48 takımyıldızdan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Cygnus (takımyıldız)</span>

Kuğu Takımyıldızı, adı Eski Yunanca "kuğu" anlamına gelen Kyknos'dan (Κύκνος) Latinceleştirilen ve Samanyolu düzleminde bulunan kuzey yarımküre takımyıldızıdır. Kuğu, kuzey yaz ve sonbaharının en tanınabilir takımyıldızlarından biridir ve Güney haçı'na karşılık Kuzey haçı olarak bilinen belirgin bir asterizme sahiptir. 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldız arasında yer almaktaydı ve modern dönemde tanımlanan 88 takımyıldızdan biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Scutum (takımyıldız)</span>

Scutum ya da Kalkan takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. 17. yüzyılda oluşturulmuştur. Scutum adı Latince'de kalkan, koruyucu anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı dev</span> yıldız evriminin geç aşamalarında ve düşük ya da orta kütlede olan bir dev yıldız

Kırmızı dev, yıldız evriminin geç aşamalarında ve düşük ya da orta kütlede olan bir dev yıldız. 4.700 °C ya da daha düşük sıcaklıkta olabilir. Dış atmosferi şişkin ve seyrektir. Kırmızı devin dış görünümü sarı-turuncudan kırmızıya uzanabilmektedir ve K ve M tayfsal tipini içerir ayrıca S sınıfı yıldız ve karbon yıldızı.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı cüce</span>

Hertzsprung-Russell diyagramına göre kırmızı veya kızıl cüce, küçük ve nispeten soğuk, ya geç K ya da M spektral tipi bir yıldıza verilen isimdir. Yıldızların büyük çoğunluğunu oluşturan kırmızı cüceler yaklaşık olarak Güneş'in yarısından daha az kütleye sahiptirler ve yüzey sıcaklıkları 3.500 K'den düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı üstdev</span>

Kırmızı (al) üstdevler, tayf tipi K-M ve aydınlatma gücü sınıfı I olan üstdev yıldızlardır. Hacim olarak evrenin en büyük yıldızlarıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mutlak sıcaklık</span> mutlak sıcaklık ölçüsü

büyüklüğünün veya mutlak sıcaklık ya da termodinamik sıcaklık olarak tanımlanan büyüklüğünün iki önemli fiziksel sonucu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rigel (yıldız)</span> Yıldız

Rigel Orion burcundaki bir yıldız. Bu burcun en parlak yıldızıdır ve kuzey göğünde kışın Sirius yıldızından sonraki en parlak yıldızdır. Normal olarak Rigel'in olarak adlandırması gerekirdi. Bir görüşe gore ayni burçtaki değişken dev Betelgeuse 19. yüzyılda bugünkünden daha parlak olduğu için Rigel bu şekilde adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Değişen yıldız</span> Dünyadan görüldüğü gibi parlaklığı zaman içinde değişen yıldız

Değişen yıldız, parlaklıkları zaman içinde değişen yıldızlardır. Parlaklıkları genelde ya çok gençken ya da çok yaşlı iken değişir. Bunun nedeni, ya genişleme, daralma, püskürme gibi yıldızın iç dinamiğinden; ya da iki ya da daha fazla yıldızın birbirlerinin yörüngelerinde dönerken oluşturdukları tutulmalardan kaynaklanan dış dinamiklerden dolayı oluşur. 2000 yılına kadar 30,000'in üzerinde değişken yıldız bulunup kataloglanmıştır. Ayrıca 14,000 kadar başka yıldızda parlaklık değişiminden şüphelenilmektedir. Güneşimiz ve Kutup Yıldızı dahil olmak üzere birçok yıldızın, yeterli duyarlılıkta ölçüldüğünde, parlaklıkları değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mutlak parlaklık</span>

Mutlak parlaklık veya mutlak kadir, bir nesnenin olağan aydınlama gücü mesafesinde bulunduğunda sahip olduğu görünür parlaklıktır. Nesnelerin parlaklıklarını mesafeden bağımsız olarak değerlendirmeye olanak tanır. Bir nesnenin mutlak büyüklüğü, nesnenin yıldızlararası ortam emilimi ve kozmik toz nedeniyle ışığı sönmeden tam olarak 10 parsek mesafeden bakıldığında sahip olacağı görünür parlaklığa eşit olarak tanımlanır. Varsayımsal olarak tüm nesneleri gözlemciden standart bir referans mesafesine yerleştirerek, parlaklıkları bir büyüklük ölçeğinde birbirleri arasında doğrudan karşılaştırılabilir.

Beta Cephei değişenleri kısa dönemli ışık ve dikine hız değişimi gösteren, erken B türü dev ve altdevlerden oluşma bir gruptur. 2-7 saat arasında değerlere sahip dönemleri, dönme ve/veya çift sistem hareketleri ile açıklanamayacak derecede kısadır ve tek geçerli açıklama zonklama olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pegasus (takımyıldız)</span> kuzey göksel yarımküredeki takımyıldız

Kanatlı At ya da Pegasus, modern 88 takımyıldızdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Albireo</span>

Albireo, Kuğu takımyıldızı içinde yaklaşık olarak 433 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Birincil bileşen, tayf sınıfı K2II olan turuncu parlak devin görünen parlaklığı +3,18 kadirdir. İkincil bileşen, tayf sınıfı B8V olan mavi ana kol yıldızının görünen parlaklığı ise +5,82 kadirdir. Bayer belirtmesi beta olmasına rağmen, Gama Cygni, Delta Cygni ve Epsilon Cygni'den daha soluktur. Albireo, 3 kadir büyüklüğüyle çıplak gözle tek yıldız olarak gözlenebilir. Çift yıldız olarak gözlemlenebilmesi için basit bir dürbün yeterlidir. Parlak sarı rengi ve sönük mavi bileşeni ile çarpıcı bir kontrast oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Beta Reticuli</span>

Beta Reticuli, Ağcık takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 100 ışık yılı uzaklıkta bulunan spektroskopik ikili ve Beta Reticuli B ile birlikte üçlü yıldız sistemidir. Görünen büyüklüğü 3,85 olan sistemin birincil bileşeni tayf tipi K0IV olan turuncu bir devdir.

<span class="mw-page-title-main">Beta Canis Majoris</span>

Beta Canis Majoris, Büyük Köpek takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 492 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-tipi mavi-beyaz bir parlak devdir. Takımyıldızında köpeğin ön ayakları konumunda yer alır. Geleneksel isimleri olan Murzim, Al-Murzim veya Mirzam, Arapça Mirzem sözcüğünden (مرزم) gelmektedir ve "haberci" anlamındadır. Bu isim, Sirius'dan önce doğarak onun gelişini haber verdiği için verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi üstdev</span>

Mavi üstdev, bilimsel olarak OB üstdevleri olarak adlandırılan sıcak parlak yıldızlardır. Parlaklık sınıfı I ve spektral sınıf B9 veya daha öncekilere sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">11 Camelopardalis</span>

11 Camelopardalis, paralaks tarafından belirlenen Güneş'ten yaklaşık 710 ışık yılı uzaklıkta bulunan Camelopardalis'in kuzey çemberli takımyıldızında tek bir yıldızdır. Değişken yıldız ataması BV Camelopardalis; 11 Camelopardalis Flamsteed ismidir. Bu nesne çıplak gözle, +5.22 temel görünür görsel büyüklüğü olan soluk, mavi-beyaz renkli bir yıldız olarak görülebilir. Sadece 3 arcminutes uzaklıkta olan 12 Camelopardalis ile çift yıldız oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Cassiopeiae</span>

Alfa Cassiopeiae veya α Cassiopeiae, ayrıca Schedar olarak da adlandırılır, kuzey takımyıldızı Kraliçe'de ikinci kadirden bir yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">F-tipi ana kol yıldızı</span>

F-tipi ana kol yıldızı, tayf tipi F ve aydınlatma sınıfı V olan ana kol (hidrojen-yakan) yıldızıdır. Bu tip yıldızlar Güneş'in kütlesinin 1 ila 1,4 katı kütleye ve 6.000 ila 7.600 K arasında yüzey sıcaklığına sahiptir. Bu sıcaklık aralığı F tipi yıldızlara sarı-beyaz bir renk verir. Bir ana kol yıldızı, cüce yıldız olarak da belirtildiği için bu yıldız sınıfı aynı zamanda sarı-beyaz cüce olarak da adlandırılabilir. Kayda değer örnekler arasında; Procyon A, Gama Virginis A ve B ile KIC 8462852 sayılabilir.

Beta Aquarii, Kova takımyıldızında bulunan tekli bir sarı süperdev yıldızdır. Resmi adı Sadalsuud ve Bayer adı olan β Aquarii, kısaltılmış Beta Aqr veya β Aqr'dır. Hipparcos görevi sırasında elde edilen paralaks ölçümlerine göre bu bileşen Güneş'ten yaklaşık 540 ışıkyılı uzaklıkta yer almaktadır. 6,5 km/s'lik radyal hız ile Güneşten daha da uzaklaşmaktadır. Yıldız, IAU radyal hız standardı olarak kullanılmaktadır.