İçeriğe atla

Besmele

Kontrol Edilmiş
Arapça Bismillahirrahmanirrahim ifadesi
Ağaç dalındaki meyveye benzetilerek yazılmış "Besmele". (Hattat Aziz Efendi)

Kur'an'da surelerin başında bulunan Besmele, aynı zamanda Neml suresinin 30. ayetinde de geçmektedir. Besmele Tevbe Suresi hariç bütün surelerin başlangıcında yer almaktadır. Genellikle Türkçe olarak "Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla" şeklinde tercüme edilir. Güncel hayatta sıklıkla bazen de Bismillah (Allah'ın adıyla) şeklinde kısaltma olarak kullanılır. İslami inanışta Rahmân ve Rahim Allah’ın Esma-ül hüsnadan sayılan iki adıdır. Birincisi gramer olarak sıfat-ı müşebbehe, ikincisi mübalağa ile ism-i faildir. Sıfat-ı müşebbehe özelliğin devam ve değişmezliğini, ism-i fail ise oluş ve yenilenmeyi ifade eder. Bu bakımdan "Şefkatle merhamet eden Allah'ın adıyla" şeklinde anlaşılır.

Genellikle Türkçe olarak "Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla" şeklinde tercüme edilir. Ancak bu kullanım yanlıştır. Bu cümlede zikredilmeyen fakat her besmele okuyanın başlayacağı işe göre niyetinde bulunan “... okuyorum, başlıyorum, yapıyorum, yiyorum” gibi bir eylem bulunur. “Allah’ın adıyla yemek, okumak” ifadesinden Türkçe’de “yenen ve okunanın Allah’ın adıyla birlikte yenildiği veya okunduğu” anlaşılır. Bu mâna kastedilmediğine göre maksadı doğru anlatabilmek için besmeleyi “Rahmân ve Rahîm olan Allah adına, ... adını anarak, ... Allah’tan yardım dileyerek ...” şekillerinde çevirmek de uygun olur.[1]

Besmelenin yorumları

Besmelenin her surenin bağımsız bir ayeti mi yoksa tüm surelerin başında okunan tek bir ayet mi olduğu tartışmalı bir meseledir. Tercih edilen görüşe göre besmele sadece Fatiha suresi ve dolayısıyla da Mushaf'ın ilk ayetidir. Çünkü bu sayede surenin ayet sayısı yediye tamamlanır ve Hicr suresi 87. ayetteki ifade tasdik edilir:

"Andolsun ki, biz sana tekrarlanan yedi ayeti ve yüce Kur'an'ı verdik" (Hicr, 87).

Fatiha besmele ile birlikte yedi ayettir, her namaz rekatında tekrarlanır ve ikişerli bir zincir oluşur. Bununla birlikte cemaat ile birlikte namaz kılınırken imam besmeleyi içinden okur, ancak Fatiha Suresi'nin diğer altı ayetini sesli okur.

Kültürel kullanım

Besmele, helâl bir işe başlarken, Allah'ın adını anmak ve bu adla işe başlayarak işin hayırlı ve bereketli olması için dua anlamına gelir.

Besmele çeken şöyle demiş olur: "Ya Rabb, şu an bir iş işleyeceğim. Senin ismini anıyor ve iznini istiyorum." O yüzden haramlara besmele çekilmez. Helal ve hayırlı işler Allah'ın adıyla ve O'nun emir ve müsaadeleri doğrultusunda yapılan işlerdir. Besmele, müslümanın elini attığı her işte, adımını attığı her yolda Allah ile beraber olduğunun, O'nun yardımıyla iş yaptığının şuurunda olmasını sağlar.

Besmelenin her işte sürekli tekrar edilmesi, Allah’ı zikir olduğu gibi, müslümanın Allah’la rahmet üzerine iş yapacağına, O’nun izin verdiği şekilde davranacağına dair sözleşme yenilemesidir.

İslam peygamberi Muhammed'in "Bismillahirrahmanirrahim'i özenerek güzel yazan kişiyi Allah affeder." hadisi üzerine İslam tarihi boyunca Hat sanatında da önemli bir yer almıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Kuran Yolu, Fatiha Suresi- Ayet 1. 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2022. 
  2. ^ YouTube'da videosu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Neml Suresi</span> Kuranın 27. suresi

Neml Suresi Kur'an'ın 27. suresidir. Sure 93 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Alak Suresi</span> İslam inancına göre Muhammede vahyedilen ilk sure

Alak Suresi, Kur'an'ın 96. suresi ve kronolojik olarak indiğine inanılan ilk suresidir. Sure, 19 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Fatiha Suresi</span> Kuranın ilk suresi

Fatiha Suresi, Kur'an'ın ilk suresidir. Sure, 7 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Nas Suresi</span> Kuranın 114. ve son suresi

Nas Suresi Kur'an'ın 114. ve son suresidir. Sure 6 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İhlas Suresi</span> Kuranın 112. suresi

İhlas Suresi, Kur'an'ın 112. suresidir. Sure, 4 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Duha Suresi</span> Kuranın 93. suresi

Duha Suresi, Kur'an'ın 93. suresidir. Sure, 11 ayetten oluşur.

Sure, Kur'an'da ayetlerden meydana gelen 114 bölümden her biri.

<span class="mw-page-title-main">Tevbe Suresi</span> Kuranın 9. suresi

Tevbe Suresi veya Berâe Suresi, Kur'an'ın dokuzuncu suresidir. Sure 129 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Nahl Suresi</span> Kuranın 16. suresi

Nahl Suresi, Kur'an'ın 16. suresidir. Sure, 128 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Beyyine Suresi</span> Kuranın 98. suresi

Beyyine Suresi (Arapça: سورة البينة, Sūrat'ul Beyyine), Kur'an'ın 98. suresidir. Sure 8 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Fetih Suresi</span> Kuranın 48. suresi

Fetih Suresi, Kur'an'ın 48. suresidir. Sure, 29 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Nisa Suresi</span> Kuranın 4. suresi

Nisâ Suresi, Kur'an'ın dördüncü suresidir. Sure 176 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Hicr Suresi</span> Kuranın 15. suresi

Hicr Suresi Kur'an'ın 15. suresidir. Sure 99 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Nur Suresi</span> Kuranın 24. suresi

Nur Suresi Kur'an'ın 24. suresidir. Sure 64 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Tin Suresi</span> Kuranın 95. suresi

Tin Suresi, Kur'an'ın 95. suresidir. Sure, 8 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Zariyat Suresi</span> Kuranın 51. suresi

Zariyat Suresi Kur'an'ın 51. suresidir. Sure 60 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Şûrâ Suresi</span> Kuranın 42. suresi

Şura Suresi Kur'an'ın 42. suresidir. Sure 53 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">A'lâ Suresi</span> Kuranın 87. suresi

A'lâ Suresi, Kur'an'ın 87. suresidir. Sure, 19 ayetten oluşur.

Üç İhlas bir Fatiha, İslam dininin kültürel bir kavramı olarak İhlas Suresi'nin üç defa ve Fatiha Suresi'nin bir defa okunması ile oluşturulan dörtlemedir. Halk arasında bu dörtleme adını İhlas Suresi'nin ilk sözcüğü Kulhü ve Fatiha Suresi'nin ilk sözcüğü Elham'dan alarak "Üç Kulhü Bir Elham" olarak ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Salavat</span> İslamî bir dua

Salavat, İslam peygamberi Muhammed’e ve onun soyundan gelenlere saygı bildirmek için Müslümanlar tarafından okunan dualara denir. En yaygın biçimleri Allahüme salli âla seyyidina Muhammedin ve âla ali seyyidina Muhammed ile Sallallâhu aleyhi ve sellem şeklindedir. Kur'an’da Ahzab Suresi’nin 56. ayetinde Allah ve meleklerin Muhammed’e salâvat okuduğu belirtilerek, inanan kişilerin de ona salat ve selâm okumaları istenir. Müslümanlarda namaz içinde tahiyyata oturunca, namazdan sonraki dualarda, çeşitli dualarda (Mevlid) ve Muhammed’in adını söyleyince ya da yazınca ona salavat okurlar.