İçeriğe atla

Besin takviyesi

Besin takviyesi, vitaminler, mineraller, probiyotikler, enzimler, ekstratlar, doğal ürünler, organik gıdalar ve gıda takviyesi gibi ilaç olarak tanımlanmayan ürünlerdir. Diyet veya beslenme takviyeleri ismi de verilen gıda takviyelerinin ardında yatan fikir, yeterli miktarlarda tüketilmeyen besinlerin tedarik edilmesidir. Gıda takviyeleri, günlük hayat ve spor beslenmesi'nde kullanılan, hap, tablet, kapsül, sıvı, vb. formunda sağlanan vücut geliştirme takviyesi, enerji içeceği, protein tozu, enerji barı, protein bar, spor içeceği, yulaf bar, esansiyel yağ asidi, bitkisel takviyeler, mineraller, prebiyotik, kreatin, karbonhidrat, multivitaminler, amino asitler, yağ asidi ve diğer maddeler de olabilir. .[1]

Besin desteği (suplemantasyon), bireye yönelik bir uygulamadır. Besin destekleri, vitamin, mineral, posa, aminoasitler, fitokimyasallar, otlar (herbal) ve botanik ürünleri kapsar. Supleman olarak sunulan besin öğelerinin çoğu, günlük diyette doğal olarak bulunmaktadır.[2]

Besin takviyleri endüstrisi 2015 yılında yaklaşık 37 milyar dolar değerindedir[3] ve sadece ABD'de bugün piyasada 50,000'den fazla besin takviyesi ürünü mevcuttur.[4] Amerikan yetişkin topluluğun yaklaşık %50'sinin besin takviyesi tüketmektedir. Multivitaminler en fazla kullanılan ürün grubudur.[5]

Çeşitleri

Vitaminler

Mineraller

Protein ve Amino Asitler

Vücut Geliştirme Takviyeleri

Esas Yağ Asitleri

Doğal Ürünler

Probiyotikler

Yan etkileri ve zararları

Yapılan araştırmalar sonucunda besin takviyelerinin bilinçsiz tüketim sebebiyle ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı tespit edilmiştir. Besin takviyeleri mutlaka doktor denetimde kullanılmalıdır.[6]

Bazı Vitamin ve Minerallerin İlaçlarla Olan Etkileşimi[7]
Gıda Takviyesi İlaç Etkileşim
A Vitamini Absiksimab, asenokumarol, dermatan sülfat, dikumarol, heparin, varfarin vs. Kanamayı artırma riski
Asitresin, karob, etretinat vs. A vitamini toksisitesini artırma
Kolestipol A vitamini etkisini azaltma
Niasin Nikotin Kızarma ve baş dönmesi
B12 Vitamini Askorbik Asit Vücütta ve serumda siyanokobalaminin faydasını azaltma
Aminosalisilik asit, simetidin vs. Siyanokobalamin emilimini azaltma
K Vitamini Varfarin Antikoagülan etkinliğini azaltma
Kalsiyum Aspirin, bizmut sabsitrat, proksetil, doksisiklin, metasiklin, demir vs. İlaç etkinliğini azaltma
Magnezyum Kalsitriol, dokserkalsiferol Hipermagnezemi
Amikasin, dibekasin, streptomisin, tobramisin vs. Nöromusküler zayıflık
Dikumarol Kanamayı artırma riski
Felodipin, isradipin Tansiyon düşmesi
Demir Asetohidroksamik asit, sefdinir, sinoksasin, doksisiklin, ofloksin, minosiklin, tetrasiklin, penisilamin vs. İlaç etkinliğini azaltma
Asetohidroksamik asit, kalsiyum, alüminyum fosfat, kolestiramin, sodyum karbonat, doksisiklin, bikarbonat vs. Demir etkinliğini azaltma
Levotroksin Tiroit yetmezliği
Takviye Edici Gıdalarda Kullanılan Bazı Vitamin ve Minerallerin Günlük Maksimum Limitleri
Vitamin ve Mineraller 4-10 Yaş** 11 Yaş ve Üzeri
Vitamin A (RE) (μg) 500 1000
Beta-karoten (mg) 3.5 7
Vitamin D (μg) 12.5 25
Vitamin B1 (tiamin) (mg)* - -
Vitamin B2 (riboflavin) (mg)* - -
Vitamin B3 (niasin) (mg NE)*** 250 500
Vitamin B6 (piridoksin) (mg) 5 10
Vitamin C (mg) 500 1000
Folik asit (μg) 300 600
Biotin (μg)* - -
Selenyum (μg) 100 200
İyot (μg) 75 150
Çinko (mg) 7.5 15
Kalsiyum (mg) 750 1500
Demir (mg) 8.5 17
Fosfor (mg) 350 700
Potasyum (mg) 750 1500
Flor (mg) 1.75 3.5
Sodyum (mg)* - -
*Limit belirlenmemiştir
**11 yaş ve üzeri için verilen limitlerin %50'si kabul edilmiştir.
***Nikotinik asit içeren takviye edici gıdalar ayrıca değerlendirilir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 
  6. ^ http://jfhs.scientificwebjournals.com/tr/download/article-file/408491 22 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Interactions of some vitamins and minerals with drugs (Yetley, 2007)

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vitamin</span> canlıların az oranda gereksinim duyduğu besin

Vitamin, bir canlının metabolizmasının düzgün çalışması için küçük miktarlarda ihtiyaç duyduğu temel bir mikro besin olan organik bir moleküldür. Esansiyel besinler canlıda ya hiç sentezlenemez ya da yeterli miktarlarda sentezlenemez ve bu nedenle beslenme yoluyla alınması gerekir. C vitamini bazı türler tarafından sentezlenebilirken diğerleri tarafından sentezlenemez; ilk etapta bir vitamin değildir, ikinci sıradadır. Vitamin terimi diğer üç temel besin grubunu içermez: mineraller, esansiyel yağ asitleri ve esansiyel amino asitler. Çoğu vitamin tek bir molekül değil, vitaminler adı verilen ilgili molekül gruplarıdır. Örneğin, sekiz E vitamini vardır: dört tokoferol ve dört tokotrienol. Bazı kaynaklar kolin de dahil olmak üzere on dört vitamini listeler, ancak büyük sağlık kuruluşları on üç vitamini listeler: A vitamini, B1 vitamini (tiamin), B2 vitamini (riboflavin), B3 vitamini (niasin), B5 vitamini, B6 vitamini (piridoksin), B7 vitamini (biyotin), B9 vitamini, B12 vitamini (kobalaminler), C vitamini, D vitamini (kalsiferoller), E vitamini ve K vitamini.

<span class="mw-page-title-main">Polen</span>

Polen, bitkinin erkek gametini dişi gamete taşıyan bir yapıdır. Polen, bu taşınma sırasında erkek gametini çok iyi korumak zorundadır. Polenin dış duvarı eksin olarak adlandırılır. Bu tabaka çok nadir olarak bulunan ve çok dayanıklı olan sporopollenin denilen bir yapıdan oluşmaktadır. İç tabaka ise selülozdan yapılmış olup tipik bitki hücre duvarının yapısındadır. Polen tanelerinin boyu 15-100 µm arasındadır. Sıkıştırılmış polen tozu binlerce polen tanesi içermektedir.Taç yaprakların iç kısmında bir veya iki daire üzerine dizilidirlerdir

<span class="mw-page-title-main">Bulgur</span>

Bulgur, buğdaydan yapılan bir yiyecektir. Orta Doğu ve Akdeniz mutfaklarında tüketilen bulgur, tahıl grubundan sayılmakta ve besin piramidinin tabanında yer almaktadır.

Gıda ya da besin, yaşamı sürdürmek için gereksinim duyulan inorganik ve organik kimyasal maddeleri topluca belirten terim.

Zayıflama, hastalık, besin eksikliği veya rejimle şişmanlığın yavaş yavaş azalması.

GNC Holdings Inc., vitaminler, takviyeler, mineraller, otlar, spor beslenme, diyet ve enerji ürünleri dahil olmak üzere sağlık ve beslenmeyle ilgili ürünler satan Pittsburgh, Pensilvanya merkezli bir Amerikan şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda</span> vücut tarafından tüketilen, enerji sağlayan madde

Yiyecek, canlıların hayatlarını devam ettirebilmeleri için yemek suretiyle tüketmeleri gereken maddelerdir. Belirli bir öğünde tüketilen yiyeceklere yemek denir. Yiyecekler organik veya inorganik maddelerden üretilmiş olabilirler. Yiyeceklerde bulunan ve canlıların yaşamını devam ettirmesi, büyümesi için gerekli olan protein, vitamin, mineral gibi maddelere ise besin veya gıda denir. Ancak gıda sözcüğü "ilaçlar hariç, yaşamı devam ettirmek için tüketilen tüm yiyecek ve içecekler" anlamında da kullanılır. Ultra işlenmiş gıda, kolay yiyecek, organik gıda, abur cubur, fast food, çerez, genetiği değiştirilmiş gıdalar çok tüketilen türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda işleme</span>

Gıda işleme, tarımsal veya hayvani besin hammaddelerinin gıdaya ya da daha evvel tüketilebilir gıda haline getirilmiş maddelerin başka bir gıda maddesine dönüştürülmesidir. Gıda işleme; tahılın öğütülmesinden un yapımına, evde yemek pişirmekten hazır yemek yapmak için kullanılan karmaşık sanayi yöntemlerine kadar gıda işlemesinin pek çok şeklini kapsar. Gıda işlemesiyle hasat edilmiş ekinler ya da kesilmiş hayvansal ürünlerden pazarlanabilir ve görece uzun raf ömrüne sahip yiyecekler yapılır. Hayvan yemi üretiminde de benzer yöntemler uygulanır. Birincil gıda işleme çoğu gıdaları yenilebilir yapmak için gereklidir. İkincil işleme malzemeleri ekmek gibi bilinen gıdalara dönüştürür. Üçüncül gıda işleme, çok şeker ve tuz içerdiği, çok az lifli olduğu, beslenme ihtiyaçları açısından sağlıksız olduğu, beslenmeyi ve obeziteyi artırdığı için eleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Protein tozu</span>

Protein tozu, genellikle bir vücut geliştirme takviyesi olarak kullanılan konsantre edilmiş ve toz haline getirilmiş protein zengini supplement. Dünyada pek çok insan ve sporcu tarafından kullanılmaktadır. Genellikle kişilerin günlük protein ihtiyaçlarına erişmelerinde kolaylık sağlaması açısından kullanılan protein tozu ve benzer türevdeki protein takviyeleri, proteinlerin kas gelişimindeki etkisi yüzünden özellikle sporcular tarafından tercih edilmektedirler. Bunun yanı sıra ise, kanser hastaları, kas kaybına sebebiyet veren çeşitli hastalıklar vb. durumlarda da, hastaların beslenmelerine ek olarak destek vermesi açısından kullanılmaktadır.

Hayvanlarda ve insanlarda doğal gıdalara ek olarak kullanılan ve genellikle kullanıcının diyetinde hastalık, yetersiz beslenme gibi sebeplerle görülebilen eksikliklerin giderilmesinde rol oynayan maddelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Enerji içeceği</span>

Enerji içeceği, çoğunlukla içildiğinde yarattığı zihinsel ve fiziksel uyarıcı etkisi nedeniyle tüketilen yüksek kafeinli içecek türü. Enerji içecekleri gazlı veya gazsız olmalarının yanında içeriklerinde birçok bitki özü, amino asitler, şeker, taurin ve tatlandırıcılar bulunur. Sıklıkla spor içecekleri ile karıştırılan enerji içecekleri, hatalı olarak bu amaçla da kullanılır. 2017'de küresel enerji içeceği satışları yaklaşık 44 milyar euro idi. Enerji içecekleri 250 ml, 500 ml olan içecek kutusu, aynı zamanda şişe'de sunulur.

<span class="mw-page-title-main">Protein bar</span>

Protein bar, spor beslenmesi'nde kullanılan, karbonhidrat veya yağa kıyasla yüksek oranda protein içeren yiyecek.

<span class="mw-page-title-main">Gatorade</span>

Gatorade, spor içeceklerin imzasını taşıyan çizgi etrafında inşa edilmiş spor içeceği ve gıda ürünlerinin Amerikalı bir üreticisidir. Gatorade şu anda PepsiCo tarafından üretilmekte ve 80'den fazla ülkede dağıtılmaktadır. İçecek ilk olarak 1965 yılında Dr. Robert Cade veya John White tarafından yönetilen bir ekip tarafından geliştirildi. Başlangıçta, Florida Üniversitesi'ndeki Florida Gators takımı için yaratıldı. Okulun öğrenci sporcularının yaktığı karbonhidratları ve sıkı spor aktiviteleri sırasında ter içinde kaybettikleri su ve elektrolitleri bir araya getirmeleri gerekiyordu.

<span class="mw-page-title-main">EAS (marka)</span>

EAS, gıda takviyesi ve vücut geliştirme takviyeleri markasıdır. EAS, 1992'de Pacific Grove, Kaliforniya'da Anthony Almada adlı bir biyokimyacı ve Ed Byrd adlı bir iş insanı tarafından kuruldu. Kreatin monohidrat takviyesi sporcularının olası yararlarını keşfettikten sonra, Aralık 1992'de bir kilogram kreatin aldı ve denemelere başladı.

The Protein Works Cheshire, İngiltere'de bulunan bir İngiliz çevrimiçi alışveriş, gıda takviyesi ve vücut geliştirme takviyeleri markası üreticisidir. Protein İşleri şu anda Avrupa genelinde 30'dan fazla ülkeye dağıtım yapmaktadır.

Healthspan; İngiltere'nin en büyük posta, vitamin, mineral ve gıda takviyesi tedarikçisidir. 1996 yılında Derek Coates tarafından kurulan şirket, Guernsey Kanalı Adası'ndaki Healthspan Evi'nde bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Elysium Health</span>

Elysium Health, 2014 yılında biyolog Leonard Guarente, Dan Alminana ve Eric Marcotulli tarafından gıda takviyesi pazarlamak için kurulmuş bir şirkettir. Gelecek yıl, şirket, iki takviyeyi, mayada bulunan bir B vitamini olan nikotinamid ribozid (NR) ve yaban mersinde bulunan bir polifenol olan pterostilbeni bir kapsülün içine paketleyen Basis adında bir diyet takviyesi satmaya başladı. Şirket, bu iki bileşenin hücrelerin nikotinamid adenin dinükleotit (NAD) yapmasına ve sirtuinleri uyarmalarına yardımcı olduğunu söylüyor. Şirketin yaygın olarak hayatın uzatılması ve yaşlanma karşıtı alanda olduğu ve resveratrol geliştirmekte olan Sirtris Pharmaceuticals benzer olduğu açıklanmaktadır.

CocoaVia Mars şirketi'nin sahipi olduğu bir günlük kakao özü takviyesi için bir marka adıdır. 2003 yılında, CocoaVia markası ilk olarak Mars Chocolate tarafından piyasaya sürüldü. CocoaVia, Mars tarafından başlatılan ilk fonksiyonel gıdaydı. CocoaVia, kakao flavanolleri ve bitki sterolleri içeren bir dizi bitter çikolata bar ve çiğneme özelliğine sahipti. İlk lansmandan sonra, marka, sütlü çikolata, granola barlar, çikolata kaplı bademler ve içmeye hazır içecekler de dahil olmak üzere bir dizi ürün sunarak ürün hattını genişletti. 2009 yılında Mars Chocolate, orijinal CocoaVia ürün grubunu durdurdu. Ayrıca 2009 yılında, Mars Botanical, kakao özü bazlı bir diyet takviyesi olan CirkuHealth'i başlattı. Bu Mars, Incorporated tarafından başlatılan ilk ek oldu ve kakao flavanolleri teslim kakao özü özellikli idi.

<span class="mw-page-title-main">Gıda kimyası</span>

Gıda kimyası gıdada bulunan başlıca bileşenleri, gıdayı oluşturan renkleri, tatları ve meydana gelen reaksiyonlar gibi pek çok farklı konuları ele almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Spor beslenmesi</span>

Spor beslenmesi, spor zamanı birinin atletik performansını iyileştirmeye yönelik beslenme, diyet çalışması ve uygulamasıdır. Beslenme, kuvvet sporlarında ve bireysel ve takım sporlarında birçok spor antrenman rejiminin önemli bir parçasıdır. Spor beslenmeleri gıda takviyesi, spor içeceği, enerji barı, protein bar, vitaminler, mineraller, organik maddeler, karbonhidratlar, proteinler ve yağlardan oluşur.