İçeriğe atla

Besarabya Bulgarları

Besarabya Bulgarları günümüz Moldova ve Ukrayna arasında bölünmüş tarihi coğrafik bölge olan besarabya bölgesinde yaşayan Bulgarlar'dır.

Coğrafi dağılım ve sayı

Resmi verilere göre, Moldova Cumhuriyeti ve Ukrayna Cumhuriyeti'ndeki Besarbya'daki Bulgarların toplam sayısı yaklaşık 230.000 kişidir.

Tarih

Bulgaristan'ın Besarabya'daki etnik varlığı Orta Çağ'ın başlarına dayanıyor. Bununla birlikte, bu bölgede önemli bir Bulgar varlığının başlangıcı 18. yüzyılın sonunda ve 19. yüzyılın başında belirlendi. Böylece, 1768 - 1774 Rus-Türk Savaşı sırasında, özellikle Rus birliklerinin geri çekilmesiyle, binlerce Bulgar Wallachia, Moldova ve Ukrayna'ya göç etti. [1]

Ukrayna'daki Bulgarlar

Ukraynadaki Bulgar nüfusu

1980'lerin sonunda SSCB'deki Bulgarlar arasında bir ulusal canlanma hareketi ortaya çıktı. Bulgar gazeteleri yayınlanır, kültür ve eğitim dernekleri kurulur, birçok okulda Bulgar dili öğretilir - başlangıçta isteğe bağlı olan Bulgarca dil bilgisi daha sonra müfredatın zorunlu bir parçası olarak. 1991'de Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra Besarabya Bulgarları kendi okullarını ve derneklerini kurmaya başladılar[1]

Moldova'daki Bulgarlar

2004 sonbaharında Trakliya kenti Moldova'daki Bulgarların merkezinde, resmi eğitim dillerinin Bulgarca ve Moldovca (Rumence) olduğu Taraclia Devlet Üniversitesi açıldı. Bu üniversite Bulgaristan devleti tarafından finanse edilmektedir.

Dil

Besarabya Bulgarları dili bazı Eski Bulgarca sözcükleri ve lehçesini korumuştur ve modern Bulgar dili ile farklılıklar barındırmaktadır.

Bulgaristan ve Besarabya Bulgarları

Bulgaristan devleti uzun zamandan beri bölgedeki Bulgar nüfusunun sorunlarıyla ilgilenmektedir.Eğitim alanında bölgeye öğretmenler gönderip okulları finanse etmektedir.Dünyadaki en hızlı nüfusu azalan ülkelerden biri olan Bulgaristan bölgedeki Bulgar nüfusunu ülkeye çekmek için birtakım girişimlerde bulunmuştur.Doğum belgesiyle başvuran Besarabya Bulgarları oturum alabilmekte ve kısa sürede vatandaş olabilmektedirler.Ayrıca üniversitelerde bölgeden gelecek öğrencilere ayrı kontenjanlar ayırmakta Eğitim Bakanlığında yapılan sınav sonuçlarına göre yabancı ülke vatandaşı olan Bulgar gençleri bu sınavın sonucuna göre üniversitelere burslu olarak yerleşmektedirler.Buna rağmen birçok bölge insanının Bulgaristan vatandaşı ile birlikte AB vatandaşı olup Bulgaristan üniversitelerinde burslu okuduktan sonra ülkeyi terk edip Batı Avrupa'ya yerleştikleri gözlenmektedir.Bu zaman zaman ülkedeki vatandaşların tepkisine neden olmaktadır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moldova</span> Doğu Avrupada bir ülke

Moldova veya resmî adıyla Moldova Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da yer alan Ukrayna ile Romanya arasında kalan bir ülkedir. Başkenti Kişinev'dir ve 1991 yılında SSCB'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanmıştır. İçinden Prut ve Dinyester nehirleri geçmektedir. Dinyester Nehri'nin doğu kıyısını bir şerit hâlinde kapsayan bölgede tek taraflı bağımsızlığını ilan eden de facto bir cumhuriyet olan Transdinyester bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Besarabya</span> Güneydoğu Avrupada tarihî bölge

Besarabya, Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında yer alan ve günümüzde Moldova'nın yer aldığı tarihî bölgedir. Terim aynı zamanda Ukrayna'nın Bucak bölgesini de kapsayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Aydos</span> Bulgaristanın Burgaz ili, Aytos ilçesine bağlı kent

Aydos, Bulgaristan'ın doğusunda, Burgaz ilinde bulunan bir ilçedir. Bulgaristan'ın Karadeniz Kıyısı'na 15 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Üniversite</span>

Üniversite, yükseköğretim kurumu ya da bilimtay en üst seviyede eğitim verilen, araştırma yapılan ve bilgi üretilen kurumlardır. Araştırma alanları çoğunlukla çeşitli disiplinlere ayrılan üniversiteler genellikle yüksek okul, lisans ve lisansüstü okullarından oluşurlar. Araştırma görevlileri ya da akademisyenler, yaptıkları özgün çalışmalar dolayısıyla doçent, profesör gibi çeşitli unvanlarla ödüllendirilirler. Çeşitli akademik disiplinlerde akademik dereceler verir. Üniversiteler genellikle farklı okullarda veya öğrenim fakültelerinde hem lisans eğitimi hem de lisansüstü eğitim sunar.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya</span> Moldovaya bağlı özerk Türk cumhuriyeti

Gagavuzya veya Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova'ya bağlı bir özerk devlet. Ülkeye ismini veren Gagavuzlar, Oğuz Türkü kökenlidir ve Gagavuz kelimesinin Gök-oğuzdan türediği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgarlar</span> Güney Slav etnik grubu

Bulgarlar, Bulgaristan nüfusunun çoğunluğunu oluşturan bir Güney Slav halkıdır. Etnik Bulgarlar, 6,5 milyonluk Bulgaristan nüfusunun %85'ini oluşturmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Transdinyester</span>

Transdinyester Moldova Cumhuriyeti, Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden De facto bir cumhuriyettir. Ülkenin ismi Rumencede “Dinyester Nehrinin Ötesi” anlamına gelir. Kendi siyasi yapısı, meclisi, ordusu, polisi ve posta sistemi olan bölge, Birleşmiş Milletler üyesi hiçbir devlet tarafından tanınmamaktadır. Avrupa'daki son sosyalist cumhuriyettir. Güney Osetya ve Abhazya tarafından tanınmaktadır.

Romanya tarihi bugünkü Romanya Devleti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Moldova tarihi bugünkü Moldova topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar. Günümüzde Moldova adıyla anılan topraklar Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Bu bölge 1812 yılına kadar Boğdan adıyla anılan devletin doğu kısmını oluşturuyordu. 1812 yılından sonra Rusya'nın eline geçti. Boğdan'ın geri kalan kısmı ise etnik bakımdan kardeş olan Eflak'la birleşerek günümüzdeki Romanya Devleti'ni oluşturdu. Moldova halkı Romanya halkıyla aynı dili konuşmaktadır, etnik bakımdan kardeş uluslardır. Dolayısıyla Moldova tarihi Romanya tarihi'yle iç içe geçmiş bir tarihtir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Slav Üniversitesi</span>

Bakü Slavyan Üniversitesi, Azerbaycan'ın Bakü şehrinde kurulmuş olan devlet üniversitesidir. Bakü Slavyan Üniversitesinde eğitim dili Rusça ve Azerbaycanca'dir. Üniversite'de eğitim ücreti 1000-2500 ABD dolarıdır ve bu ücret iki taksit halinde ödenir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Bulgaristan'daki Yahudilerin tarihi MÖ 2. yüzyıla kadar uzanır. Bu zamandan beri her zaman bir Yahudi nüfusu olan Bulgaristan'da Yahudilerin Bulgaristan tarihinde antik çağlardan Orta Çağa ve bugüne kadar önemli rolleri bulunur.

Moldova'daki Yahudilerin tarihi yüzyıllar öncesine dayanır. Besarabya Yahudileri bir süredir bölgede yaşamaktadır.

Bu maddede Besarabya'daki Yahudilerin tarihi ile ilgili bilgiler sunulmaktadır.

Günümüz Bulgaristan'ında etnik olarak Türkler, Bulgarlar, Pomaklar, Kırım Tatarları, Romanlar, Aşkenazlar, Makedonlar, Çerkesler, Ruslar, Ermeniler, Ulahlar, Yunanlar, Ukraynalılar, Rumenler ve Gagavuzlar yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da eğitim</span> Azerbaycanın eğitim sistemi

Azerbaycan'da eğitim, Azerbaycan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya tarihi</span>

Gagavuzya tarihi eskilere dayanmaktadır. 1906 yılında bir grup Gagavuz'un ayaklanması sonucu ortaya çıkan altı günlük de-facto bağımsız Komrat Cumhuriyeti dışında Gagavuzlar Rus İmparatorluğu (1812-1917), Romanya, Sovyetler Birliği ve Moldova tarafından yönetilmiştir.

Moldova-Rusya ilişkileri, Moldova Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasındaki ikili ilişkilerdir. Kendi kendine özerklik ilan eden Dinyester Moldova Cumhuriyeti'ne Rusya'nın desteği ve bölgede önemli miktarda Rus askeri varlığı, Moldova'nın Rusya ile ilişkilerini gerdi.

<span class="mw-page-title-main">Romanya ile Besarabya Birliği</span>

Romanya ile Besarabya Birliği, 9 Nisan 1918'de Moldova Demokratik Cumhuriyeti'nin yasama organı Sfatul Țării tarafından Besarabya'nın Romanya ile birleşmesi ilan edildi. Bu devlet, 1812 Bükreş Antlaşması'nın ardından Rus İmparatorluğu'nun ilhak ettiği ve önce Oblast sonra da Guberniya olarak teşkilatlanan Besarabya bölgesi ile aynı sınırlara sahipti. Rus yönetimi altında, yerli Tatarların çoğu Besarabya'nın bazı bölgelerinden sürüldü ve yerlerine Moldavyalılar, Eflaklılar, Bulgarlar, Ukraynalılar, Yunanlılar, Ruslar, Lipovalılar, Kazaklar, Gagauzlar ve diğer halklar getirildi, ancak kolonizasyon eski Tatarlarla sınırlı değildi. Rusya ayrıca yönetimi altındaki topraklarda Rus dilini dayatarak ve diğer dillerde eğitimi kısıtlayarak bölgeyi bütünleştirmeye çalıştı.