İçeriğe atla

Bertha Lutz

Bertha Lutz
1925'te Bertha Lutz
DoğumBertha Maria Júlia Lutz
1894 Ağustos 2(2-08-1894)
São Paulo, São Paulo, Brezilya
Ölüm1976 Eylül 16 (14 yaşında)
Rio de Janeiro, Rio de Janeiro, Brezilya
MilliyetBrezilyalı
MeslekZoolog, politikacı ve diplomat
İmza

Bertha Maria Júlia Lutz (2 Ağustos 1894 - 16 Eylül 1976) Brezilyalı zoolog, politikacı ve diplomat. Lutz, hem Panamerikan feminist hareketinde hem de insan hakları hareketinde önde gelen bir figür haline geldi.[1] Brezilya'da kadınların oy hakkı kazanmasında etkili oldu ve ülkesini Birleşmiş Milletler San Francisco Konferansı'nda temsil ederek Birleşmiş Milletler Antlaşması'nı kendi adına imzaladı. Siyasi çalışmalarına ek olarak, Brezilya Ulusal Müzesi'nde zehirli ok kurbağaları konusunda uzmanlaşmış bir doğa bilimciydi. Onun anısına adlandırılmış,ç kurbağa türü ve iki kertenkele türü vardır.

Gençliği ve eğitimi

Bertha Lutz, São Paulo'da doğdu. Babası Adolfo Lutz (1855–1940), İsviçre kökenli öncü bir hekim ve epidemiyologdu ve annesi Amy Marie Gertrude Fowler, İngiliz bir hemşireydi. Bertha Lutz, Paris Üniversitesi'nde doğa bilimleri, biyoloji ve zooloji okudu ve 1918'de mezun oldu. Mezun olduktan kısa bir süre sonra Brezilya'ya döndü.[2][3]

Kariyeri

Kadınların seçme hakkı

Bertha Lutz, Rio de Janeiro Temsilciler Meclisi merdivenlerinde ailesi, feministler ve Brezilya Kadın Gelişim Federasyonu ile birlikte. (1936)

Brezilya'ya döndükten bir yıl sonra, 1919'da Lutz, Kadınların Entelektüel Kurtuluşu Birliği'ni kurdu ve Uluslararası Çalışma Örgütü Uluslararası Kadın Konseyi'nde Brezilya hükûmetini temsil etmek üzere atandı. Lutz daha sonra Brezilya Kadın Gelişim Federasyonu'nu (1922), Brezilya kadın haklarını, en önemlisi de dünyanın her yerinde oy kullanma haklarını savunan bir siyasi grubu kurdu. Lutz, aynı yıl Maryland, Baltimore'daki Panamerikan Kadın Konferansı'nda delege olarak görev yaptı ve sonraki yıllarda kadın hakları konferanslarına katılmaya devam etti.[4] 1925'te Amerika Kıtası Kadınlar Birliği'nin başkanı seçildi.[5] Lutz'un kadınların oy hakkı için mücadeleye dahil olması, onu Brezilyalı kadınların nihayet oy kullanma hakkını elde ettiği 1931'in sonuna kadar kadın haklarının önde gelen figürü yaptı.

Amerika kıtasında feminist kampanya

Lutz'un kadın haklarını savunması oy hakkı ile bitmedi ve feminist kampanyada önemli bir rol oynamaya devam etti. 1933'te Rio de Janeiro Federal Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden hukuk diplomasını aldıktan sonra Lutz Uruguay, Montevideo düzenlenen Inter-Amerikan Konferansı'na katıldı ve cinsiyet eşitliği için birkaç teklif sundu. Bu önerilerden en önemlisi, Amerika Kıtası Kadın Komisyonu'nun işyerinde cinsiyet eşitliği meselesine yeniden odaklanması çağrısıydı.[6]

1935'te Lutz, Brezilya Ulusal Kongresi'ne aday olmaya karar verdi ve seçimlerde Cándido Pessoa'nın ardından ikinci oldu. Pessoa bir yıl sonra öldüğünde onun yerini alan Lutz zamanın kongre üyesi birkaç kadınından biri yaptı. Lutz'un Kongre'de sunduğu ilk girişim, hiçbirinin kadın haklarını ihlal etmediğinden emin olmak için her Brezilya yasasını ve tüzüğünü analiz edecek bir komite olan “Kadın Statüsü”nün oluşturulmasıydı.[7]

Bununla birlikte, Getúlio Vargas 1937'de yeniden diktatör olarak görevlendirildiğinde, dolayısıyla parlamentonun ve Statü projesinin askıya alınması sonucunda Lutz hedeflerine ulaşamadı.[8] Yine de diplomatik kariyerine devam etti. 1945'te San Francisco'da düzenlenen Amerika Arası Kadın Konferansı'nda Birleşmiş Milletler Antlaşmas'nı imzalayan dört kadından biriydi ve 1953'ten 1959'a kadar Amerika Kıtası Kadın Komisyonu'nun başkan yardımcılığını yaptı.[9]

Bilimsel kariyeri

1918'de Brezilya'ya döndükten sonra Lutz kendini amfibiler, özellikle de Hylidae ailesinden zehirli ok kurbağaları ve kurbağaları üzerine çalışmaya adadı.[10] 1919'da Museu Nacional do Rio de Janeiro tarafından işe alındı. Daha sonra Botanik Bölümü'nde doğa bilimci oldu. Lutz, yaşamı boyunca çok sayıda bilimsel araştırma ve yayın çıkaracaktı. Bunlardan en önemlileri "Brezilya Kurbağasının Yaşam Tarihi Üzerine Gözlemler" (1943), "Brezilya'da önemli bir kurbağa korosu" (1946) ve "Itatiaia dağından yeni kurbağalar" (1952) makaleleridir.[11] 1958'de babasının onuruna Lutz'un hızlı kurbağası (Paratelmatobius lutzii, Lutz ve Carvalho, 1958) olarak bilinen kurbağıyı isimlendirdi.[12]

Lutz'un anısına iki Brezilya kertenkelesi türü olan Liolaemus lutzae ve Phyllopezus lutzae,[12] üç kurbağa türü, Dendropsophus berthalutzae, Megaelosia lutzae ve Scinax berthae adlandırılmıştır.[13]

Bertha Lutz'un Rio de Janeiro'daki Museu Nacional'de tutulan koleksiyonları, Eylül 2018'de müzenin koleksiyonlarının çoğunu harap eden yangında yok oldu.[14]

Siyasi konferanslar

BM konferansında Lutz (San Francisco, 1945)

1919 Uluslararası Çalışan Kadınlar Kongresi sırasında Lutz, cinsiyetler arası eşitliği ve adaletsizlik ve istismara karşı koruma maddelerinde kadınlardan özel olarak bahsedilmesini savundu.[15]

1922 Panamerikan Kadın Konferansı'nda Lutz, siyasete katılım üzerine özel bir odaklanma ile kadınların hak ve fırsat eşitliğini savundu.[9]

Lutz, Amerika'daki kadınların hukuki statüsünü inceleyen 1933 Amerikan Montevideo Konferansı'na katıldı ve evli kadınların uyruğunun kocalarının uyruğuna bağlı olmaması gerektiğini savundu. Ayrıca Eşit Haklar anlaşması önerdi ve Amerika Kıtası Kadın Komisyonu'nu Amerika'daki kadınların çalışma koşullarını yeniden incelemeye ve yeniden karar vermeye teşvik etti.[16]

Lutz, Doutor Honoris Causa derecesini alırken (Mills College, 1945)

San Francisco'daki 1945 Birleşmiş Milletler San Francisco Konferansı sırasında Lutz, Minerva Bernardino ile birlikte, Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın giriş kısmına “kadın” kelimesinin dahil edilmesi için mücadele etti. İlk taslakta "kadın" kelimesinden bahsetmiyordu ve ABD delegesi Virginia Gildersleeve ve İngiliz kadın danışmanlara karşı Lutz ve Latin Amerika'dan diğer kadınlar, son maddenin değiştirilmesinde ısrar ettiler: "... temel insan haklarına, insanlık onuruna, kadın ve erkek ile büyük ve küçük milletlerin eşit haklarına inanç".[17] Ayrıca, karşılaştıkları eşitsizlikleri daha iyi anlamak ve onlarla mücadeleye daha iyi hazırlanmak için dünyadaki "Kadınların yasal statüsünü" analiz etmeyi amaçlayan özel bir Kadın komisyonu kurulmasını önerdi. Kadın haklarının tüzüğe dahil edilmesinin en önde gelen ve inatçı savunucusu olarak tanınır ve çalışması olmasa büyük olasılıkla Birleşmiş Milletler kadın haklarını koruma yetkisine sahip olamazdı.[18]

İlerleyen yaşlarında Lutz.

1964'te Lutz, Montevideo'daki 14. Amerika Kıtası Komisyonu'nda Brezilya delegasyonuna başkanlık etti.[19] Buna ek olarak, 1970'te düzenlenen Inter-Amerikan Kadın Komisyonu'nun 15. yıllık toplantısında, yerli kadınların karşılaştığı belirli sorunları ele almaya adanmış bir seminer düzenlemeyi önerdi. Hayatının bu aşamasında yetmişin biraz üzerinde olmasına rağmen Lutz konferanslara katılmaya ve Meksiko'da düzenlenmiş 1975 Dünya Kadın Konferansı da dahil olmak üzere çeşitli mecralarda kadın haklarının genişletilmesi için mücadele etmeye devam etti.[20]

Seçme eserleri

  • "Brezilyalı Kurbağanın yaşam öyküsüne ilişkin gözlemler" (1943)
  • "Brezilya'da önemli bir kurbağa korosu" (1946)
  • "Itatiaia dağından yeni kurbağalar" (1952).

Ölümü

1976'da 82 yaşında öldü.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ June E. Hahner, "Bertha Maria Julia Lutz" in Encyclopedia of Latin American History and Culture, vol. 3, pp. 474–75. New York: Charles Scribner's Sons 1996.
  2. ^ "Vida Pessoal". Museo Virtual de Berta Lutz. 27 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  3. ^ Bertha Lutz. Recife, PE: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. s. 129. 
  4. ^ Bertha Lutz. Recife, PE: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. ss. 31-33. 
  5. ^ Pernet (2000). "Chilean Feminists, the international Women's Movement, and Suffrage, 915–1950". Pacific Historical Review. 69 (4): 663-688. doi:10.2307/3641229. 
  6. ^ Bertha Lutz. Recife, PE: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. s. 73. 
  7. ^ Bertha Lutz. Recife, PE: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. s. 75. 
  8. ^ a b Bertha Lutz. Recife, PE: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. s. 132. 
  9. ^ a b "Women, Culture, and Politics in Latin America". UC Press E-books Collection. University of California Press. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  10. ^ Lutz, Bertha (1973). Brazilian Species of "Hyla". Austin, Texas: University of Texas Press. 260 pp. 978-0292707047.
  11. ^ Bertha Lutz. Recife, Pernambuco, Brazil: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. s. 133. 
  12. ^ a b Beolens, Bo; Watkins, Michael; Grayson, Michael (2011). The Eponym Dictionary of Reptiles. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. xiii + 296 pp. 978-1-4214-0135-5. ("Lutz, A." and "Lutz, B. M. J.", p. 163).
  13. ^ The Eponym Dictionary of Amphibians. Exeter, England: Pelagic Publishing. 2013. ss. 22, 130. ISBN 978-1-907807-44-2. 
  14. ^ Roth (2020). "Feminism, Frogs and Fascism: The Transnational Activism of Brazil's Bertha Lutz". Gender & History (İngilizce). 32 (1): 208-226. doi:10.1111/1468-0424.12461. ISSN 1468-0424. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  15. ^ Bertha Lutz. Recife, PE: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. s. 32. 
  16. ^ Marques. "Between the Equalitarism and Women's Rights Reformation: Bertha Lutz at Montevideo Interamerican Conference, 1933". Revista Estudos Feministas. 21 (3). 
  17. ^ Skard (2008). "Getting Our History Right: How Were the Equal Rights of Women and Men Included in the Charter of the United Nations?". Forum for Development Studies. 35 (1): 37-60. doi:10.1080/08039410.2008.9666394. 
  18. ^ "Centre for International Studies and Diplomacy (CISD) at SOAS University of London". www.cisd.soas.ac.uk. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  19. ^ Bertha Lutz. Recife, PE: Fundação Joaquim Nabuco, Editora Massangana. 2010. s. 97. 
  20. ^ Hahner, "Lutz", p. 475.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Hahner, June E. Emancipating the Female Sex: The Struggle for Women's Rights in Brazil, 1850–1940. (1990)
  • Roth, Cassia, and Ellen Dubois. "Feminism, Frogs and Fascism: The Transnational Activism of Brazil's Bertha Lutz." Gender & History 32.1 (2020): 208-226 online2 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Milletler Cemiyeti</span> 1. Dünya Savaşından sonra barışı sağlamak için kurulan kurum

Milletler Cemiyeti, günümüzdeki Birleşmiş Milletler'in temeli sayılabilecek bir organizasyondu. I. Dünya Savaşı'nın ardından İsviçre'nin Cenevre kentinde, 10 Ocak 1920'de kuruldu. Amacı, ülkeler arasında yaşanabilecek sorunları barışçıl yollarla çözmekti. Bir süre çalıştı; fakat fazla bir varlık gösteremedi. II. Dünya Savaşı'nın ardından 1946 yılında dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Koç Özel Lisesi</span>

Koç Özel Lisesi, Tuzla'da bulunan, 1988 yılında Vehbi Koç Vakfı'na bağlı kurulan bir özel okuldur. 1998 yılında K-12 eğitimi verebilmek için ilköğretim okulu da açılmıştır. Avrupa Uluslararası Okullar Konseyi (ECIS) ile Amerika Ulusal Üniversite Danışmanlığı Komisyonu'nun (NACAC) üyesi olan okul, 1994'ten beri yurt dışında ve bazı Türk vakıf okullarında geçerli olan Uluslararası Bakalorya programını sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Latin Amerika Ülkeleri Ekonomik Komisyonu</span> Devletler arası kuruluş

The Economic Commission for Latin America - Latin Amerika Ülkeleri Ekonomik Komisyonu. Latin Amerika örgütlenmelerinden birinin kısa adı.

<span class="mw-page-title-main">Model Birleşmiş Milletler</span>

Model Birleşmiş Milletler, eğitim kurumlarının öğrenci delegeler çıkararak belli ülkeleri ve Birleşmiş Milletler kurumlarını temsil ettikleri eğitsel bir simulasyondur. MUN, eleştirel düşünme, takım çalışması ve liderlik yeteneklerine ek olarak katılımcıların araştırma, konuşma, tartışma ve yazma becerilerini kullanmalarını ister ve geliştirir. Programda, öğrencilerin ilgisini çekmek ve onların güncel dünya meseleleri hakkında daha derin bir anlayış geliştirmelerine izin vermek amaçlanmıştır. Genelde konferans, panel, çalıştay veya forum usulüyle yürütülen toplantıları içerir. Birleşmiş Milletler'in kendisi tarafından tanınan en büyük Model Birleşmiş Milletler organizasyonu Lahey Uluslararası Model Birleşmiş Milletler'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Kadınlar Günü</span> uluslararası kadınlar günü

Dünya Kadınlar Günü, Birleşmiş Milletler tarafından bu şekilde tanımlanmış olarak her yıl 8 Mart'ta kutlanan uluslararası bir gündür. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır. Dünya Kadınlar Günü, kadın hakları hareketinde bir odak noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi</span> Uluslararası bir antlaşma

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi ya da CEDAW, 1979'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen ve taraf devletlere kadınlara karşı ayrımcılığın tüm biçimlerini ortadan kaldırma yükümlülüğü getiren uluslararası bir sözleşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güney Amerika ülkeleri listesi, Güney Amerika'nın coğrafî kapsamına giren ülkeleri ve bu ülkelerin bayraklarını, başkentlerini, para birimlerini, resmî dillerini, yüzölçümlerini, nüfuslarını ve coğrafî konumlarını gösterir. Bu liste, "Birleşmiş Milletlere üye devletler" ve "başka ülkelere bağımlı topraklar" olmak üzere iki kısma ayrılmıştır.

Seks turizmi, para ya da yaşam tarzı desteği karşılığında cinsel aktivite ya da ilişkide bulunmak amacıyla, genellikle farklı bir kıtadaki yabancı ülkelere seyahat etme uygulamasını ifade eder. Birleşmiş Milletlerin kuruluşu, Dünya Turizm Organizasyonunun seks turizmi için belirttiği husus, turizm sektöründe organize olan veya sektörün dışından gelen fakat şebekeyi kullanan yapılaşmaların birinci amacı durakladığı yerlerde yaşayan insanlarla para karşılığı cinsel ilişkiye girmektir. Seks turizmi para karşılığı yapılan cinsel ilişki çeşitlerinin, çocuk seks turizmi ve kadın seks turizmi olacak şekilde farklı çeşitleri vardır. Seks turistlerinin çekiciliği gittikleri ülkelerde servis maliyetlerinin düşük olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Canudos Savaşı</span>

Canudos Savaşı (1896-1897) Brezilya Devleti ile Canudos sakinleri arasında gerçekleşti. Savaşın nedeni, merkezi otoritenin onayı dışında bölgeye yerleşen 30.000 yerleşimcinin burada merkezi otoriteye karşı isyan ederek bağımsızlıklarını ilân etmek istemeleriydi. Büyük bir Brezilya kuvveti köyü istila ederek neredeyse tüm halkı katletti. Bu savaş Brezilya'nın en kanlı iç isyanı olarak tarihe geçti.

<span class="mw-page-title-main">Kadına yönelik şiddet</span> kadınlara yönelen cinsiyet temelli şiddet eylemleri

Kadına yönelik şiddet, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren ya da verebilecek olan her türlü eylem, uygulama ya da bu tür eylemlerle tehdit edilme, zorlanma veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakılmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya mutfağı</span>

Brezilya mutfağı, Avrupa, Afrika ve Kızılderili mutfaklarının etkilerini taşır. Ülkenin yerli halkının çeşitliliği, göçmen nüfusu ve ayrıca büyük yüzölçümü nedeniyle bölgeden bölgeye ciddi farklılıklar gösterir. Bu, karakteristiğini bölgesel farklılıkların korunmasından alan bir ulusal mutfak kültürü yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Reformu</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) Reformu beş temel konuyu kapsamaktadır: üyelik kategorileri, beş daimi üyenin sahip olduğu veto sorunu, bölgesel temsil, genişletilmiş bir Konseyin büyüklüğü ve çalışma yöntemleri ve Güvenlik Konseyi-Genel Kurul ilişkisi. Üye Devletler, bölgesel gruplar ve diğer Üye Devlet çıkar grupları, bu tartışmalı konuda nasıl ilerleneceği konusunda farklı pozisyonlar ve öneriler geliştirmiştir.

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Bildirgesi ya da DEDAW Birleşmiş Milletler'in kadın haklarına bakışını ana hatları ile çizen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 7 Kasım 1967'de kabul edilmiştir.

Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi ya da DEVAW, kadınlara yönelik şiddeti ve şiddetin ortadan kaldırılması özel olarak ele alan 1993 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) kararıdır.

Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ya da VDPA, Avusturya'nın Viyana kentinde 25 Haziran 1993 tarihinde Dünya İnsan Hakları Konferansı'nda oybirliği ile kabul edilen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği pozisyonu bu beyanname ile tavsiye edilmiş ve ardından 48/121 sayılı Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararı ile oluşturulmuştur.

Devletlerin Hak ve Görevlerine ilişkin Montevideo Sözleşmesi, 26 Aralık 1933'te Yedinci Uluslararası Amerikan Devletleri Konferansı sırasında Montevideo, Uruguay'da imzalanan bir antlaşmadır. Sözleşme, uluslararası teamül hukukunun bir parçası olarak kabul edilen bildirici devletlik teorisini sistemleştirmektedir. Konferansta, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Franklin D. Roosevelt ve Dışişleri Bakanı Cordell Hull, İyi Komşuluk Politikası ilan ettiler. Bu politikanın amacı ABD'nin Kuzey ve Güney Amerika kıtasındaki ülkelerin içişlerine silahlı müdahalesine karşı çıkmaktadır. Montevideo sözleşmesi 19 devlet tarafından imzalandı. İmzalayan devletlerden üçünün kabulü küçük çekincelere tabi tutuldu. Bu devletler Brezilya, Peru ve Amerika Birleşik Devletleri'ydi.

<span class="mw-page-title-main">BM Kadın Birimi</span> BM kuruluşu

BM Kadın Birimi olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

Uluslararası insan hakları hukuku, insan haklarını sosyal, bölgesel ve yerel düzeylerde geliştirmek için tasarlanmış uluslararası hukuk bütünüdür. Bir uluslararası hukuk biçimi olarak, uluslararası insan hakları hukuku, öncelikle egemen devletler arasında, üzerinde anlaşmaya varan taraflar arasında bağlayıcı yasal etkiye sahip olmayı amaçlayan antlaşmalardan oluşur; ve geleneksel uluslararası hukuk kapsamındadır. Diğer uluslararası insan hakları belgeleri, yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası insan hakları hukukunun uygulanmasına, anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur ve bir siyasi yükümlülük kaynağı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo Lutz</span> Brezilyalı entomolog (1855-1940)

Adolfo Lutz, Brezilyalı doktor, Brezilya'da tropikal tıp ve tıbbi zoolojinin babası ve bulaşıcı hastalıklarda öncü bir epidemiyolog ve araştırmacıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.