İçeriğe atla

Bernhard Riemann

Bernhard Riemann
DoğumGeorg Friedrich Bernhard Riemann
17 Eylül 1826(1826-09-17)
Breselenz, Jameln, Almanya
Ölüm20 Temmuz 1866 (39 yaşında)
Selasca, Verbania, İtalya
Ölüm sebebiVerem
Defin yeriCimitero di Biganzolo di Selasca[1]
45°56′35.16″K 8°3′26.8794″D / 45.9431000°K 8.057466500°D / 45.9431000; 8.057466500
MilliyetAlman
VatandaşlıkAlmanya
EğitimGöttingen Üniversitesi (1846-1851)
Berlin Humboldt Üniversitesi (1847-1849)
Johanneum Lüneburg (1842–)
Mezun olduğu okul(lar)Göttingen Üniversitesi
Tanınma nedeniRiemann hipotezi
Riemann integrali
Riemann geometrisi
Riemann manifoldları
Riemann yüzeyleri
Riemann–Roch teoremi
Riemann toplamı
EvlilikCharlotte Ebell, Elise Koch
Çocuk(lar)Ida Schilling
ÖdüllerForeign Member of the Royal Society
Kariyeri
DalıMatematik, Diferansiyel geometri
Çalıştığı kurumGöttingen Üniversitesi
TezGrundlagen für eine allgemeine Theorie der Funktionen einer veränderlichen complexen Größe (1851)
Doktora
danışmanı
Carl Friedrich Gauss
Doktora öğrencileriEduard Selling
Carl Anton Bjerknes
EtkilendikleriJohann Peter Gustav Lejeune Dirichlet
İmza

Georg Friedrich Bernhard Riemann (17 Eylül 1826 - 20 Temmuz 1866), analiz ve diferansiyel geometri dalında çok önemli katkıları olan Alman matematikçidir. Söz konusu katkılar daha sonra izafiyet teorisinin geliştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Bu matematikçinin ismi aynı zamanda zeta fonksiyonu, Riemann hipotezi, Riemann manifoldları ve Riemann yüzeyleri ile de bağlantılıdır.

Almanya'da Dannenberg yakınlarındaki Hanover Krallığının Breselenz kasabasında doğan matematikçinin babası Friedrich Bernhard Riemann idi. Bernhard Riemann altı çocuklu bir ailenin ikinci çocuğuydu.

Riemann, 1840 yılında büyükannesi ile yaşamak ve Lyceum'u ziyaret etmek için Hannover'e gitti. Büyükannesinin 1842 yılındaki vefatından sonra Lüneburg'daki Johanneum'a giden Riemann, 1846'da yani 19 yaşında Göttingen Üniversitesi'nde filoloji ve teoloji çalışmaya başladı. En küçük kareler yöntemini anlatan matematikçi Gauss'un derslerine katıldı. 1847 yılında Riemann'ın babası ona teolojiyi bırakıp matematik çalışması için izin verdi.

1847 yılında Berlin'e gitti. Burada Jacobi, Dirichlet veya Steiner ders veriyordu. Berlin'de iki yıl kalan matematikçi 1849 yılında Göttingen'e döndü.

Riemann ilk dersini 1854'te verdi ve bu dersle sadece Riemann geometrisinin temellerini kurmakla kalmadı aynı zamanda daha sonra Einstein'in izafiyet teorisinde kullanacağı yapıların da temellerini attı. 1857'de Götingen Üniversitesi'nde özel profesörlük kademesine terfi etti ve 1859'da profesör oldu.

1862 yılında Elise Koch ile evlendi.

Selasca, İtalya'ya doğru gerçekleştirdiği üçüncü seyahatte öldü.

Çocukluk ve Gençlik Yılları

Bernhard Riemann 17 Eylül 1826'da Hanover Krallığı'nda Dannerberg yakınlarındaki Breselenz köyünde doğdu. Napolyon Savaşları'nda savaşmış olan babası fakir bir lüterci papazdı. Annesi ise Charlotte Ebell idi. Riemann utangaç bir çocuktu ve toplum önünde konuşmaktan çekinirdi. Riemann okulda öğretmenlerini hayret içinde bırakıyordu. Öğretmenlerin bile yapamadığı karmaşık işlemleri yapabiliyordu.

Eğitimi

1840'da Riemann anneannesiyle yaşamak ve Lycreum'u ziyaret etmek için Hanover'a gitti. 1842'de anneannesinin ölümünden sonra Johanneum Lünerburg'daki liseye gitti. Lisede yoğun olarak İncil ile ilgili çalışmalar yaptı ancak matematik Riemann'ın aklını başından alıyordu. 1846'da 19 yaşında papaz olmak ve ailesine yardım etmek için filoloji ve ilahiyat okumaya başladı. 1846 ilkbaharında babası yeterince para topladıktan sonra Riemann'ın ilahiyat okuyacağı Göttingen Üniversitesi'ne gönderdi. Ancak orada Carl Friedrich Gauss'un gözetimi altında matematik okumaya başlayacaktı. Gauss Riemann'a ilahiyat okumayı bırakıp matematiğe geçmesini önerdi. Riemann babasının rızasını alır almaz 1847'de Berlin Üniversitesi'ne transfer edildi. Berlin'de Carl Gustav Jacob Jacobi, Peter Gustav, Lejeune Dirichlet, Jakob Steiner ve Gotthold Eisenstein gibi kişiler öğretim veriyordu. Riemann Berlin'de iki yıl kaldı ve 1849'da Göttingen'e geri döndü.

Akademi

Riemann, Riemann Geometrisini geliştirdiği 1846'da ilk dersini verdi. Göttingen Üniversitesi Riemann'ı özel profesörlüğe terfi etmek istedi ancak bu teşebbüsleri başarısız oldu. Profesörlük terfisi gerçekleşmemesine rağmen Riemann'a sonunda düzenli maaş verilmeye başlandı. 1859'da Dirichlet'in ölümü ile (Dirichlet eskiden Gauss'un durduğu matematik bölümünün başındaydı) Göttingen Üniversitesi Riemann'ı matematik bölümünün başına atadı. Riemann aynı zamanda fizikte üç ve dört boyuttan daha fazla boyut kullanmayı öneren ilk kişiydi. Riemann 1862'de Elise Koch ile evlendi. 22 Aralık 1862'de Ida Schilling isimli bir kız çocukları oldu.

Ölümü

Riemann, Hanover ve Prusya orduları savaşa girince İtalya'ya kaçtı. Tüberkuloz sebebiyle 20 Temmuz 1866'da öldü. Riemann koyu bir bir Hristiyandı. Riemann, hayatını Tanrıya hizmet eden bir matematikçinin hayatı olarak görüyordu. Riemann tamamlanmamış çalışmalarını yayınlamayı reddetti ve belki de o çalışmalardaki derin düşünceler sonsuza kadar kayboldu.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Bernhard Georg Friedrich Riemann". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leopold Kronecker</span> Sayılar teorisi ve cebir üzerine çalışan Alman matematikçi (1823-1891)

Leopold Kronecker sayı teorisi, cebir ve mantık üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi. Georg Cantor'un küme teorisi üzerine çalışmalarını eleştirdi ve Weber (1893) tarafından "Almanca: Die ganzen Zahlen hat der liebe Gott gemacht, alles andere ist Menschenwerk " söylemiyle alıntılandı. Kronecker, Ernst Kummer'in öğrencisi ve ömür boyu arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">David Hilbert</span>

David Hilbert, ünlü Alman matematikçi. Geometriyi bir dizi aksiyoma indirgeyen ve matematiğin biçimsel temellerinin oluşturulmasına önemli katkıda bulunan Alman matematikçi David Hilbert integralli denklemlere ilişkin çalışmalarıyla fonksiyonel analizin 20. yüzyıldaki gelişmesine öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Georg Cantor</span> Alman matematikçi, küme teorisinin mucidi (1845-1918)

Georg Ferdinand Ludwig Philipp Cantor, Alman matematikçi. Kümeler kuramının kurucusudur. Kümeler arasında birebir eşlemenin önemini ortaya koydu, "sonsuz küme" kavramına matematiksel bir tanım getirdi ve gerçel sayıların sonsuzluğunun doğal sayıların sonsuzluğundan "daha büyük" olduğunu ispatladı. Ayrıca kardinal sayı ve ordinal sayı kavramlarını ortaya atmış ve bu sayıların aritmetiğini tanımlamıştır. Cantor'un buluşlarının matematik ve felsefede önemli yeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Karl Weierstrass</span> Alman matematikçi (1815-1897)

Karl Theodor Wilhelm Weierstraß, Alman öğretmen ve matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Bolzano</span>

Bernhard Bolzano, İtalyan asıllı bir Çek filozof, matematikçi ve Katolik rahip.

<span class="mw-page-title-main">Richard Dedekind</span> Alman matematikçi (1831–1916)

Julius Wilhelm Richard Dedekind, sayılar teorisi, soyut cebir konularına önemli katkılarda bulunan bir Alman matematikçiydi. En iyi bilinen katkısı, Dedekind kesimi kavramı aracılığıyla reel sayıların tanımıdır. Ayrıca modern küme teorisi ve Mantıkçılık' olarak bilinen matematik felsefesi'nin gelişiminde öncü olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Henri Léon Lebesgue</span> Fransız matematikçi (1875 – 1941)

Henri Léon Lebesgue, 17. yüzyıl integral kavramının-bir eksen ile o eksen için tanımlanmış bir fonksiyonun eğrisi arasındaki alanı toplamak- bir genellemesi olan entegrasyon teorisi ile tanınan Fransız matematikçiydi. Teorisi ilk olarak 1902'de Nancy Üniversitesi'ndeki Intégrale, longueur, aire tezinde yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Peter Gustav Lejeune Dirichlet</span>

Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet, sayı teorisi ve Fourier serileri teorisi ile matematiksel analizdeki diğer konulara derin katkılarda bulunan Alman bir matematikçiydi. Bir fonksiyonun modern biçimsel tanımını veren ilk matematikçilerden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göttingen Üniversitesi</span>

Göttingen Üniversitesi, Almanya'nın Göttingen şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 2019 itibarıyla Göttingen Üniversitesi; 13 fakültesi, 32.000 öğrencisi ve 4.200'den fazla profesör ve akademisyeni ile eğitim vermeye devam etmektedir. Üniversite, Coimbra Grubu'na üyedir ve Göttingen'deki 4 Max Planck Enstitüsü ve 1 Leibniz Enstitüsü ile yakından iş birliği içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Lobaçevski</span> Rus matematikçi (1792 – 1856)

Nikolay İvanoviç Lobaçevski, , Rus matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Carl Friedrich Gauss</span> Alman matematikçi ve fizikçi (1777-1855)

Johann Carl Friedrich Gauss ya da Gauß, Alman matematikçi, astronom, istatistikçi, olağanüstü katkılardan dolayı "Matematikçilerin prensi" ve "antik çağlardan beri yaşamış en büyük matematikçi" olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Max Born</span> Alman-İngiliz fizikçi ve matematikçi (1882–1970)

Max Born kuantum mekaniğinin gelişmesinde etkili olan Alman matematikçi ve fizikçi. Kuantum fiziği dışında katı hâl fiziği ve optiğe katkıda bulunmuş ve 1920-30'larda önemli fizikçilerin çalışmalarının denetimini yapmıştır. Born, yaptığı "Kuantum Mekaniği'nin temelini araştırma, özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumlanması üzerine" adlı çalışması ile 1954 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Johann Friedrich Pfaff</span> Alman matematikçi (1765-1825)

Johann Friedrich Pfaff, kısmi diferansiyel denklem sistemleri üzerinde çalışan Alman matematikçiydi. 19. yüzyılda Almanya'nın en seçkin matematikçilerinden biri olarak tanımlandı. Carl Friedrich Gauss ve takipçilerinin yönetiminde, on dokuzuncu yüzyılda matematiğin geliştiği çizgileri büyük ölçüde belirleyen Alman matematiksel düşünme okulunun öncüsüydü.

<span class="mw-page-title-main">Disquisitiones Arithmeticae</span>

Disquisitiones Arithmeticae, Alman matematikçi Carl Friedrich Gauss tarafından Latince yazılmış, ana konusu sayılar kuramı olan bir matematik kitabıdır. İlk baskısı 1801 yılında, Gauss henüz 24 yaşındayken yapılmıştır. Gauss bu eserinde, Fermat, Euler, Lagrange ve Legendre gibi matematikçilerin bulduğu sonuçları derlemiş ve bunların üzerine kendi katkılarını eklemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Johann Franz Encke</span> Alman astronom

Johann Franz Encke kuyruklu yıldız araştırmalarıyla ünlü Alman astronom. Kuyruklu yıldız ve asteroid periyotları ve yörüngeleri hakkında çalıştı. Dünya-Güneş arası mesafeyi ölçtü, Satürn'ü gözlemledi.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Gotthelf Kästner</span> Alman matematikçi ve nükteci (1719-1800)

Abraham Gotthelf Kästner bir Alman matematikçi ve epigrammatist yani nükteci idi.

<span class="mw-page-title-main">Felix Klein</span> Alman matematikçi, Erlangen Programının yazarı (1849-1925)

Christian Felix Klein, grup teorisi, karmaşık analiz, Öklid dışı geometri ve geometri ile grup teorisi arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Alman matematikçi ve matematik eğitimcisi. Klein'ın geometrileri temel simetri gruplarına göre sınıflandıran 1872 Erlangen programı, döneminin matematiğinin büyük kısmının etkili bir senteziydi.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Bieberbach</span>

Ludwig Georg Elias Moses Bieberbach, Alman matematikçi ve Nazidir.

<span class="mw-page-title-main">August Ferdinand Möbius</span> Alman matematikçi ve astronom

August Ferdinand Möbius, bir Alman matematikçi ve teorik astronomdu.

<span class="mw-page-title-main">Jakob Steiner</span> İsviçreli matematikçi (1796-1863)

Jakob Steiner, özellikle geometri alanında çalışan İsviçreli bir matematikçiydi. Çalışma alanlarını Öklid geometrisi, Projektif geometri ve Sentetik geometri oluşturmaktadır.