İçeriğe atla

Bernarda Alba'nın Evi

Bernarda Alba'nın Evi
La casa de Bernarda Alba
La casa de Bernarda Alba
"Bernarda_Alba'nın_Evi" afişi
"Bernarda_Alba'nın_Evi" afişi
YazarFederico Garcia Lorca
İlk gösterim1945
Ülkeİspanya
Orijinal dilİspanyolca
Oyun serisi"Köy Trajedilerı Üçlemesi" içinde üçüncü oyun
KonuGeleneklere bağlılığı ve dışarıya karşı verdiği görüntüyü her şeyden önemli gören Bernarda'nın ailesine uyguladığı baskının istediğinin tam tersi sonuçlar yaratmasını anlatan bir toplumsal eleştiri.
TürTrajik komedya
Zaman ve mekân1930'lu yıllar, Endülüs, İspanya

Bernarda Alba'nın Evi, (İspanyolca:La casa de Bernarda Alba)   Federico Garcia Lorca'nın yazdığı tek perdelik seyirlik bir oyundur. Lorca oyunu 1936'da ölümünden 2 ay önce tamamlamış olmasına karşın ilk olarak 1945'te sahnelendi. Lorca'nın "Köy Trajedileri Üçlemesi" adlı üçlemesinin son oyunudur (Diğer iki oyun Kanlı Düğün ve Yerma'dır.) Oyununu trajik komedya olarak niteleyen Lorca, oyuna İspanya köylerinde kadınlara ilişkin bir oyun biçiminde bir alt başlık koymuştur.

Lorca'nın yazdığı son oyun olan eser; 1936 İspanya iç savaşı dönemi öncesinde, toplumda yaşanan kaosun bir ev içine yansımasının bir İspanyol köyünde töre öyküsü şeklinde anlatımıdır.

Karakterler

  • Bernarda Alba, 60 yaşında.
  • María Josefa, Bernarda'nın annesi, 80 yaşında.
  • Angustias, Bernarda'nın kızı, 39 yaşında.
  • Magdalena, Bernarda'nın kızı, 30 yaşında.
  • Amelia, Bernarda'nın kızı, 27 yaşında.
  • Martiria, Bernarda'nın kızı, 24 yaşında.
  • Adela, Bernarda'nın kızı, 24 yaşında.
  • La Poncia, 60 yaşında.
  • Criada, 50 yaşında.
  • Prudencia, 50 yaşında.
  • Dilenci kadın.
  • Küçük kız
  • Yaslı kadınlar
  • Birinci kadın
  • İkinci kadın
  • Üçüncü kadın
  • Dördüncü kadın
  • Kız

Konusu

Oyun, 1930'ların Endülüsünü anlatır. Bernarda, ikinci kocasını gömmüş, başsağlığına gelenleri evden çabucak savmıştır. Yaşları 20-38 arasındaki beş kızı, hizmetçileri ve anasıyla eve kapanır; amacı ailesinden gördüğü gibi sekiz yıl aralıksız yas tutmaktır. Bernarda, evi despotça yönetmekte, bir manastırı andıran evini ve kızlarını dış dünyadan tümüyle uzak tutmaktadır. Ölen kocasının oynaşı olan Poncia'ya olan öfkesini ise yoksullara düşmanlık duyarak bastırmaya çalışmaktadır. Bernarda, evinin temiz adına leke düşürmemek için her tür baskıyı uygulamaya kararlıdır. Genç kızlar ise bu baskıdan dolayı cinsel bastırılmışlık ve doyumsuzluk bunalımları yaşamaktadır. Bu duruma ilk olarak kızların en küçüğü Adela isyan eder, ardından da evin en yaşlısı, seksen yaşındaki annesi Maria Josefa (Nine) başkaldırır. İkisi de evlenmek istemektedir.

Bernarda, Pepe adında bir gençle kızların en büyüğü ve en çirkini olan Angustias ile nişanlar. Pepe, aslında Angustias ile parası için evlenmek istemektedir. Nişanlısı ile bile kafes arkasından görüşebilen Pepe, dış dünyadan yalıtılmış kızların hepsinin hayranlığını çeker. Kızların en güzeli ve en küçüğü olan Adela'dan hoşlanır. Adela'nın Pepe ile ahırda gizlice buluşmasını kambur kız kardeşleri Martirio fark eder ve Bernarda'ya söyler. Bernarda tüfeğini alıp Pepe'ye ateş eder, ama hafifçe sıyırır. Kıskanç Martirio, Adela'ya Pepe'nin vurulduğunu söyleyince kendini çaresiz hisseden Adela intihat eder. Bernarda, hala ailesinin namusu peşindedir ve Adela'nın genç kız olarak öldüğünün söylenmesini, Pepe ile ilişkisinin kimse tarafından bilinmemesini ister.[1]

Değerlendirmeler

Aziz Çalışlar'a göre Bernarda dıştan tertemiz, sanki hiçbir kusurları ve eksikleri yokmuş gibi görünen insanların nasıl derin uyumsuzluklar ve çelişkiler taşıdığını anlatan bir figürdür. Bernarda'nın insancıl düşünceye aykırı dünyası, doğru ve temiz bir yaşamı getirmek yerine, tam tersine, yalan ve lekeli bir yaşama yol açmakta ve insanı bunun kurbanı yapmaktadır. Lorca, bu yüzden oyununu trajik komedya olarak nitelemiş ve "bu oyunun sahneleri belgesel fotoğraflar olmalı" demiştir.[1]

Sahnelenme

1967'de koreograf Eleo Pomare tarafından Las Desenamoradas adıyla baleye uyarandı.[2]

2006'da Michael John LaChiusa tarafından müzikal olarak sahnelendi.[3] 2012'de Emily Mann tarafından 1930'ların Endülüs'ü yerine günümüz İran'ına uyarlandı.[4]

Oyun, Türkiye'de Devlet Tiyatrolarında Mahir Canova (1961),[5] Leyla Tecer (1980/81),[6] Ergin Orbey (1991/92),[7] Roberto Cuilli(1993/94),[8] Ayşe Emel Mesçi(2004/05)[9] tarafından ve İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Engin Alkan (2007)[10] tarafından sahneye konmuştur.

Film uyarlamaları

Oyunun en bilinen sinema uyarlaması, 1981 yılında İspanyol yönetmen Carlos Saura tarafından gerçekleştirilen sinema filmidir. 1938'de Arjantinli yönetmen Edmundo Guibourg, 1980'de Fransız yönetmen Souheil Ben-Barka, 1987'de İspanyol yönetmen Mario Camus[11] ve 1991'de Hint yönetmen Govind Nihalani tarafından[12] yapılan sinema filmi uyarlamaları da vardır.

1982'de Sovyet yönetmen Bidzina Chkheidze, 1986'da İspanyol Francisco Montolio, 1991'de İngiliz Stuart Burge ve Katalan Núria Espert tarafından TV filmi olarak uyarlamaları da bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Çalışlar, Aziz (1994). Tiyatro Oyunları Sözlüğü. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları. ss. 44-45. ISBN 975-7468-93-2. 
  2. ^ Kisselgoff, Anna (16 Şubat 1981). "Dance: Pomare's "Las Desenamoradas"". The New York Times. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2011. 
  3. ^ Brantley, Ben (7 Mart 2006). "Sex and a Monster Mother Seething in Sunny Spain". New York Times. 3 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
  4. ^ "The House of Bernarda Alba". Almeida Theatre. 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013. 
  5. ^ 1961 DT oyun broşürü[]
  6. ^ 1980/81 DT oyun broşürü[]
  7. ^ 1991/92 ST oyun afişi[]
  8. ^ 1993/94 DT oyun broşürü[]
  9. ^ 2004/05 DT oyun broşürü[]
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013. 
  11. ^ Smith, Paul Julian (1996). Vision Machines: Cinema, Literature, and Sexuality in Spain and Cuba, 1983–1993. Verso. ss. 20. ISBN 1-85984-079-5. 
  12. ^ Hood, John W. (2000). The Essential Mystery: The Major Filmmakers of Indian Art Cinema. Orient Longman. ss. 459. ISBN 81-250-1870-0. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ergin Orbey</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1936–2012)

Ergin Orbey, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusu, senarist.

<i>Cimri</i> (oyun)

Cimri, Fransız komedi yazarı Molière tarafından yazılmış 5 perdelik bir oyundur. İlk kez 1668 yılında Palais Royal'da oynamıştır. Eser, Plautus'un Altın Çömlek adlı komedyasına dayanır. Bozkurt Kuruç'a göre yazar, Ludovico Aristo'nun Isuppositi, Pierre de Larivey'in Les Esprits ve François de Boisropert'in La Belle Plaideuse adlı komedilerinden de yararlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Federico García Lorca</span>

Federico García Lorca İspanyol şair ve oyun yazarı, aynı zamanda ressam, piyanist ve bestecidir. 27 kuşağının sembol üyelerinden birisidir. İspanya İç Savaşı'nın başlangıcında 38 yaşında iken öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Şükriye Atav</span> Türk oyuncu

Şükriye Atav, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro Oyunbaz</span>

Tiyatro Oyunbaz, İstanbul'da yerleşik olan bir tiyatro topluluğudur.

Emel Göksu, Türk, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

Nurşen Girginkoç, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısıdır.

Cem Emüler, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusudur.

<i>Kanlı Düğün</i> (film, 1981)

Kanlı Düğün 1981 İspanya - Fransa ortak yapımı dramatik müzikal filmdir. Özgün adı Bodas de Sangre olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Blood Wedding adı ile gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adele</span> İngiliz şarkıcı

Adele Laurie Blue Adkins veya kısaca Adele, 16 Grammy Ödülü sahibi İngiliz şarkıcı-söz yazarı ve müzisyen. 2006'da bir arkadaşının Adele'e ait bir demoyu Myspace'e göndermesinden sonra XL Recordings, şarkıcıya bir kayıt sözleşmesi teklif etti. Bir sonraki yıl, BRIT Ödülleri'nde "Eleştirmenlerin Seçimi" ve BBC'nin "2008'in Sesi" ödülünü kazandı. İlk albümü 19 ile Adele hem ticari başarı hem de eleştirmenlerin takdirini kazandı. Albüm, Birleşik Krallık'ta (BK) bir numaradan giriş yaptı ve dört defa platin kazandı. ABD'deki kariyeri, izleyici rekoru kıran 2008'in sonlarındaki Saturday Night Live bölümü ile yükseldi. 2009 Grammy Ödülleri'nde En İyi Yeni Sanatçı ile En İyi Kadın Vokal Pop Performansı dallarında ödül kazandı.

Figen Yalçınkaya,, tiyatro oyuncusu, yönetmen, dansçı, eğitmen, oyun yazarı.

Üçleme, triloji veya üçlü yapıt; birbirinin devamı niteliğinde olan ya da birbiri ile karakterler veya konu açısından bağlantılı olan üç eser. Genellikle edebiyat, sinema, video oyunu ve tiyatro alanlarında kullanılır. Bu türdeki eserler bazen bir bütün, bazen de üç ayrı çalışma olarak kabul edilebilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Nazan Kesal</span> Türk tiyatrocu ve dizi oyuncusu, yönetmen

Nazan Kesal, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, tiyatro ve film yönetmeni.

Bu liste Aziz Çalışlar'ın 2 ciltlik Tiyatro Oyunları Sözlüğü'nün birinci cildinde yer alan oyunları kapsar. Yazar kitabında yer alan oyunları seçerken üç ölçütü gözettiğini belirtir. Bu ölçütler:

<i>Kanlı Düğün</i> (oyun)

Kanlı Düğün Federico Garcia Lorca'nın bir tragedya oyunu. Lorca'nın "Köy Trajedileri Üçlemesi" adlı üçlemesinin ilk oyunudur Lorca, oyunu 1932'de yazdı ve ilk olarak 1933'te Madrid'te, aynı yıl Buenos Aires'te sahnelendi.

<i>Yerma</i>

Yerma Federico Garcia Lorca'nın 1934'te yazdığı üç perdelik bir oyundur. Bernarda Alba'nın Evi ve Kanlı Düğün ile birlikte Lorca'nın kendi ifadesiyle İspanyol köylerindeki kadınlar üstüne bir üçleme oluşturur. Yerma'nın teması da diğer iki oyunla benzer şekilde törelerle insan doğasının çelişkili ilişkisidir.

Kız Kurusu Dona Rosita ya da Çiçeklerin Dili ya da Kız Kurusu Gül Hanım Federico Garcia Lorca'nın 1934'te yazdığı 3 perdelik oyun.

Ayşe Emel Mesçi, Türk tiyatro sanatçısıdır.

Hamit Akınlı tam adı ile Osman Abdülhak Hamit Akınlı, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Myriam Sienra</span> Aktris

Myriam Sienra, Paraguaylı aktris ve gazetecidir. Roma, İtalya'daki Silvio D'Amico Oyunculuk Sanatları Akademisi'nden mezun oldu. Kariyeri boyunca 65'ten fazla tiyatro oyunu ve çeşitli türde filmde rol aldı. Oyunculuk çalışmalarıyla; El Cabildo Kültür Merkezi tarafından "Tiyatro'ya Emek Verenler" kategorisinde "Sanat'ta Emek Ödülü" ve Ulusal Kültür Sekreterliği tarafından "Trinidad Oscar Ödülü" ile mükafatlandırıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.