İçeriğe atla

Bernát Munkácsi

Bernát Munkácsi
Doğum12 Mart 1860(1860-03-12)
Oradea, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm21 Eylül 1937 (77 yaşında)
Budapeşte, Macaristan
MilliyetMacar
MeslekDilbilimci, Türkolog

Bernát Munkácsi, (12 Mart 1860, Oradea, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu - 21 Eylül 1937, Budapeşte, Macaristan) Fin-Ogur ve Ural-Altay dil aileleri üzerine çeşitli araştırmalar yapmış hungarolog, türkolog, oryantalist.

Hayatı

Budapeşte Üniversitesi'nde J. Budenz, Zsigmond Simonyi ve Arminius Vambery gibi tanınmış dilbilimcilerden ders aldı. 1885 yılında Votyaklar, 1888 senesinde ise Vogullar üzerine geziler düzenledi. Bu gezilerin sonunda Votyak ve Vogul sözlükleri meydana getirmiştir. Munkácsi, Tatarca ve Çuvaşça sahalarında da bazı çalışmalar yapmıştır. Macarcada kullanılan Türkçe alıntılar üzerinde çalıştı. Türkçede kullanılan yabancı kökenli kelimeler üzerine çeşitli çalışmalar yaptı.

Bernát Munkácsi, Keleti Szemle dergisinin redaktörlüğünü de üstlendi.[1]

Kaynakça

  1. ^ Gümüşkılıç, Mehmet (2012). "Macaristan Türkolojisi Üzerine Bir Biyo-Biyografi Denemesi". Turkish Studies - International Periodical For The Languages. Fall 2012. Cilt 7/4. s. 385. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan</span> Orta Avrupada bir ülke

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte</span> Macaristanın başkenti

Budapeşte, Macaristan'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir sınırları içindeki nüfusa göre Avrupa Birliği'nin dokuzuncu en büyük şehri ve Tuna nehri üzerindeki ikinci en büyük şehirdir; şehrin yaklaşık 525 kilometrekarelik bir alanda tahmini nüfusu 1.752.286'dır. Hem şehir hem de ilçe olan Budapeşte, 7.626 kilometrekarelik bir alana ve 3.303.786 nüfusa sahip Budapeşte metropolitan alanının merkezini oluşturur. Şehrin nüfusu, toplam Macaristan nüfusunun %33'ünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macarca</span> Macaristanın resmi dili

Macarca (kendi dilinde

<span class="mw-page-title-main">Budin</span> Budapeştenin Tuna Nehrinin batısında kalan kısmı

Budin, bugünkü Budapeşte'nin Tuna Nehri'nin batısında kalan kısmı. Bir dönem, Macaristan Krallığı'na başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georg Lukács</span> Macar siyasetçi, filozof ve edebiyat eleştirmeni (1885-1971)

Georg Lukács, Batı Marksizminin ünlü isimlerinden Macar Marksist filozof ve edebiyat bilimcisidir. Marksizmi Hegelci anlamda yeniden değerlendirmiş ve geliştirmiştir. Ernst Bloch, Antonio Gramsci, Karl Korsch ile birlikte Lukacs, 20. yüzyılın ilk yarısında, Marksist felsefe ve Marksist teorinin yeniden oluşturulmasında en önemli isimlerden biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Győr</span>

Győr, Macaristan' ın kuzeybatısında, Győr-Moson-Sopron İdarî Bölgesinin baş şehri olan bir kenttir. Tuna Nehri kollarından Mosoni Duna, Rába ve Rábca nehirlerinin buluştuğu yerde bulunan şehir, Budapeşte ve Viyana şehirlerinin ortasında önemli bir ulaşım noktasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gyula Németh</span>

Gyula Németh Macar türkolog. Macaristan'ın Szolnok iline bağlı Karcag'da doğdu. Türkçeye olan merakı Karcag'da başladı. Budapeşte Üniversitesi'nde okudu, yine burada Doğu Dilleri Kürsüsü'nde profesör oldu. 1907'de İstanbul'a geldi, 1908'de Aydın ve İzmir'de bulundu. 1909'de Eötvös Kollégium üyesi olarak Budapeşte Üniversitesi'nde Gombocz Zoltán, Munkácsi Bernát, Goldziher Ignác, Vámbéry Ármin gibi önemli bilim adamlarıyla birlikte çalıştı.
1911 ve 1914 yılları arasında eğitim için Leipzig, Kiel ve Berlin'de bulundu. 1915'te Budapeşte Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. 1916'da Türkoloji kürsüsü öğretim görevlisi oldu. 1916-1917 yıllarında Türk Dili kitabı yayınlandı. 1921'de Macarcaya Türkçeden geçen kelimelerle ilgili ilk kitabını yayınladı. Türk Filoloji Enstitüsü'nü kurdu (1930). TDK şeref üyesidir. Türk kavimleri, Türk dili, Türklerin anayurdu, Balkanlar üzerine araştırmaları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kossuth Evi Müzesi</span> Kütahyada müze

Kossuth Evi Müzesi, Kütahya'da 1982'den beri ziyarete açık olan bir 18. yy Türk evidir. Evin sahibi Şeyh Bedreddin Efendi'dir. Bu evde 1850-1851 yıllarında yaşamış olan Macar Devrimi önderlerinden avukat Lajos Kossuth'a ait özel eşyalar ve Macar kültürü ile ilgili objeler sergilenir. Kossuth, Macaristan için hazırladığı anayasa taslağı metnini bu evde kaleme almıştır.

László Rásonyi, Eski Türk kavimlerinin tarihi ve Türk-Macar ilişkileri konusundaki çalışmalarıyla tanınan ve Türkiye'deki Hungaroloji Ana Bilim Dalı'nın kurucusu Macar Türkolog.

<span class="mw-page-title-main">Philipp Lenard</span> Alman fizikçi (1862 – 1947)

Philipp Eduard Anton von Lenard, 1905'te katot ışınları ve özellikleri araştırmasıyla Nobel Fizik Ödülü almış Alman fizikçidir. Kendisi milliyetçi ve Yahudi aleyhtarı; aktif bir Nazi ideoloji savunucusudur. 1920'lerde Adolf Hitler'i desteklemiş ve Nazi döneminde “Deutsche Physik” hareketinde önemli bir rol-model olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte Muharebesi</span> Kuşatma

Budapeşte Muharebesi, Sovyet kuvvetlerinin II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru sınırı geçerek Macaristan'ın başkenti Budapeşte'ye yönelen genel taarruzlarının devamında kentin kuşatılması ve alınması sırasında yaşanan çatışmalardır. Macar ve Alman birliklerince savunulan kent, 29 Kasım 1944 tarihinde Kızıl Ordu'ya bağlı birlikler ve artık Sovyetler Birliği'nin müttefiki olan ve Almanya'ya savaş ilan etmiş bulunan Rumen ordusu tarafından kuşatıldı. Kuşatma, kenti savunan kuvvetlerin 13 Şubat 1945 tarihinde kayıtsız şartsız teslim olmasıyla sona erdi. Kenti kuşatan Sovyet güçleri, Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi'ne bağlı birliklerdir. Savunmadaki kuvvetler, Alman Waffen-SS birlikleri ile Macar Ordusu'dur. Budapeşte kuşatması II. Dünya Savaşı boyunca yaşanan en kanlı kuşatmalardan biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Károly Alexy</span>

Károly Alexy Macar heykeltıraş. Heykeldeki tarzı klasisizm ve romantizmden bütünleşmiş öğeler içerir.

<span class="mw-page-title-main">Pál Schmitt</span> Macaristan cumhurbaşkanı

Pál Schmitt, Macar sporcu ve siyasetçi. 2010'dan 2012 yılına kadar Macaristan cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Macaristan Parlamentosunda 59'a karşı 263 oy ile cumhurbaşkanı seçilmişti. 6 Ağustos 2010 tarihinde yemin etti. Yaz Olimpiyatları'nda gençliğinde başarılı bir eskrimci olarak iki altın madalya kazandı. Bu görevinden önce Avrupa Parlamentosu başkan yardımcılığı ve Macaristan Ulusal Meclis Başkanlığı yapmıştır. Ayrıca Macarcanın yanı sıra Almanca, Fransızca ve İngilizce bilmektedir.

Peter Sugar, Amerikan tarihçi, Almanca konuşan ülkeler ve Rusya arasında kalan bölgeyi tanımlamakta olan Doğu Avrupa coğrafyası tarihi ve 1990'lardaki Yugoslav Savaşları esnasında sıklıkla düzenlenen uluslararası konferanslarda konuşmacı olması ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Futbol Federasyonu</span>

Macaristan Futbol Federasyonu (MLSZ), Macaristan futbolunun yönetim organı. Görevleri, Macaristan'daki futbol liglerini ve Macaristan millî futbol takımını organize etmektir. Merkezi Budapeşte'dedir.

Miklós Rózsa Macar besteci ve müzisyen.

<span class="mw-page-title-main">Péter Medgyessy</span> Macar siyasetçi

Péter Medgyessy Macar siyasetçi. Macaristan eski başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">László Bárdossy</span> Macaristan başbakanı (1890-1946; hd. 1941-1942)

László Bárdossy, Macar diplomat ve siyasetçidir. Şubat 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı dışişleri bakanı, Nisan 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dezső Bánffy</span> Macar siyasetçi

Baron Dezső Bánffy de Losonc, Macar siyasetçi. Bánffy, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1895 ile 1899 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mór Than</span>

Mór Than Macar bir ressamdı. Realist ekolde resim yapmış ve zamanının birçok yüksek profilli Macar ve Avusturyalı ressamıyla çalışmıştır. İtalya'da, Fransa'da ve memleketi Macaristan'da bulunmuştur. Hayatının ilerleyen dönemlerinde Macaristan'daki çeşitli müze ve galerilerde çalışmıştır.