İçeriğe atla

Bermekîler

Al-Fazl'ı Yahya Barmaki'ye abdest alması için su dökerken tasvir eden 1595 tarihli minyatür

Bermekîler (Sanskrit: प्रमुख, Arapça: البرامكة, Farsça: برمکیان), Abbasi Devleti'nde vezirlik gibi çeşitli makamlarda bulunmuş bir aile. Halid bin Bermek Halife Seffah ile yakın ilişkiler içerisinde bulunmuş, sonraki halifeler devrinde çeşitli vilayetlerde valilik görevlerinde bulunmuştur. Oğlu Yahya bin Halid ise Abbasi Devleti'nde uzun süre vezirlik yaparak Bermekî ailesinin en meşhuru haline gelmiştir.

Köken

Bermekî ailesinin kökeni hakkında çeşitli rivayetler vardır. Arap tarihçilerinin çoğunluğu Bermekî ailesinin atası olan Bermek'in Belh'teki Nevbahar Budist Tapınağı'nda görevli bir rahip olduğunu İranlı tarihçiler ise Zerdüşt olduklarını ve Sasani Devleti'nden itibaren vezirlik görevini devam ettirdiklerini söylerler. Genel kabule göre Bermek budisttir.[1]

Tarihçe

Bazı rivayetlerde bu aileden ilk müslüman olanın Bermek olduğu belirtilirse de Halid bin Bermek'in ilk müslüman olduğu kesindir. Bermek Emevilerle iyi geçinmiş Belh'teki Nevbahar Tapınağı'nın tamiri kendisine verilmiştir. Halid bin Bermek, Seffah devrinde Abbasiler ile ilişkilerini geliştirmiş, zamanla Fars, Taberistan ve Musul valilikleri görevlerinde bulunmuştur. Oğlu Yahya bin Halid Azerbaycan valiliği yapmış ardından uzun süre Abbasi Devleti'nde vezirlik yapmıştır.

Soy ağacı

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bermek
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Halid
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yahya
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Cafer
 
 
Fazl
 
 
Musa
 
 

Kaynakça

  1. ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 5, sayfa: 517

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abbâsîler</span> 750–1258 yılları arasında hüküm süren Müslüman Arap hanedanlığı ve üçüncü İslam hâlifeliği

Abbâsîler, Emevî Hanedanı'ndan sonra başa gelerek İslam Devleti'nin yönetimini ve halifeliği beş yüzyıldan daha uzun bir süre elinde tutan Müslüman Arap hanedanı.

Çandarlı İbrahim Paşa veya Çandarlı İbrahim Çelebi, II. Bayezid saltanatında 1498-1499 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Çandarlılar ailesine mensup olup bu ailenin çıkardığı ön planda yer almış son ferttir.
II. Murad'a veziriâzamlık yapmış dedesi Çandarlı İbrahim Paşa'dan ayırmak için Çandarlı İkinci İbrahim Paşa şeklinde anılır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Aksa</span> Kudüsteki Tapınak Dağının tepesindeki İslami dini kompleks

Mescid-i Aksa, Müslümanlarca kutsal kabul edilen ve Müslümanların ilk kıblesi olduğuna inanılan 144 dönümlük alan.

<span class="mw-page-title-main">I. Muâviye</span> İslam Devletinin Aliden sonraki halifesi ve Emevi Hanedanının kurucusu

Muaviye bin Ebu Süfyan, İslam Devleti'nin Hasan'dan sonraki halifesi ve Emevi Hanedanı'nın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Harun Reşid</span> 5. ve en tanınmış Abbâsî hâlifesi (s. 786–809)

Harun Reşid, beşinci ve en tanınmış Abbasi halifesi. 763'te babası Mehdi'nin o zaman bulunduğu İran'da bulunan Rey şehrinde doğdu. 786'da halife olan kardeşi Hâdî'nin ölmesi üzerine halifeliğe geçti. Hayatının çoğunu Bağdat'ta ve hilafetinin sonlarında yerleştiği Rakka şehrinde geçirdi. 24 Mart 809'da Horasan'ın Tus şehrinde öldü ve orada toprağa verildi. Harun Reşid'in halifelik döneminde Abbasiler çok büyük askerî, siyasal, kültürel ve bilimsel gelişmeler kaydettiler.

Yahya bin Halid, tam adı Ebu Ali Yahya bin Halid el-Bermeki, Abbasi veziri. İlk Abbasi halifelerine ünlü vezirler ve kâtipler yetiştiren Budist kökenli Bermekîler ailesindendir.

<span class="mw-page-title-main">II. Velîd</span> 11. Emevi halifesi

II. Velid veya Velid bin Yezid, on birinci Emeviler halifesidir. Amcası olan halife Hişam bin Abdülmelik'in 743de ölmesi üzerine halife olmuştur. 743 ile 744 yıllarında iki ay yirmi gün süren çok kısa bir dönem halifelik yaptıktan sonra şimdi Ürdün'de bulunan bir kale etrafında yapılan bir savaşta ölmüştür. Yerine halife olarak kuzeni III. Yezid geçmiştir ve o da çok kısa bir dönem halifelik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehdî (Abbâsî halifesi)</span> Üçüncü Abbasi halifesi

Mehdi veya Muhammed el-Mehdî bin Abdullâh Mansûr üçüncü Abbasiler halifesidir. Babası Mansur öldüğünde, 775'te, Abbasi Halifesi olmuş ve 775-785 döneminde on yıl halifelik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tiryaki Hasan Paşa</span> Kanije Savunmasını yaparak ün alan Osmanlı paşası (1521 - 1611)

Tiryaki Hasan Paşa, Kanije Savunması'nı yaparak ün alan Osmanlı paşası.

<span class="mw-page-title-main">Seffâh</span> İlk Abbasi halifesi

Seffah veya Ebü'l-Abbas Seffah, Emevî hanedanının yıkılmasına neden olup Abbâsîler devletinin kurulmasıyla 750-754 döneminde ilk Abbâsî hâlifesi olarak hüküm sürmüştür. "Seffah" kendine verilen bir lakap olup Arapçada "kan dökücü" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mansûr</span> 2. Abbâsî hâlifesi (s. 754–775)

Mansûr ikinci Abbasi halifesidir. 754 ile 775 yılları arasında halifelik yaptı.

Muntasır veya Muhammed el-Muntasır Billâh, tam adıyla Ebû Câʿfer "el-Muntasır bi’l-Lâh" Muhammed bin Câʿfer el-Mûtevekkil 861-862 yıllarında beş ay kadar hüküm süren süren onbirinci Abbasi halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Müstansır (Abbâsî halifesi)</span>

Mustansır veya El-Mansûr el-Mûstensir Billâh ;, 1226-1242 döneminde Bağdat'ta hükümdarlık yapan Abbasi halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Memûn</span> 7. Abbâsî hâlifesi (s. 813–833)

Memun veya Abdullâh Memûn, Tam Adı: Ebû 'Abbâs el-Memûn Abdullâh bin Hârûn Reşîd, 813-833 arasında 7. Abbasi halifesi.

İbn Hurdâzbih ya da tam adıyla Ebü’l-Kāsım Ubeydullāh bin Abdillâh bin Hurdâzbih, günümüze kadar ulaşan Kitâbü'l-mesâlik ve'l-memâlik'in yazarı, bir Fars coğrafyacı ve 9. yüzyılın devlet kurumlarında çalışan üst düzey yöneticidir. Büyükbabası Hurdabe, bir Zerdüşt idi ki Belh'li Bermekîler ailesinin çağrısı üzerine İslamı kabul etti. Babası Abdullah Abbasi Halifesi al-Maʾmun döneminde 816-17 yılları arasında Taberistan valisi idi.

Mutemid, tam ismiyle Ebu Abbas Mutemid billah Ahmed bin Cafer Mütevekkil, 870-892 döneminde hükümdarlık yapan 15. Abbasi halifesi. Halifelik mevkiinde 22 yıl kalmakla beraber bu dönemde gerçek iktidar gücü kendi elinde bulunmamıştır.

İbn-i Hallikân On üçüncü yüzyılda yaşamış olan tarihçi, fakih ve şair. İbn Hallikân soyunu, Abbâsî Devleti'nde çeşitli görevlerde bulunan Belhli olan Budist kökenli Bermekî ailesine dayandırır ancak bazı kaynaklar Arap veya Kürt olduğunu iddia eder.

Muhammed bin Abdullah el-Mehdî veya Muhammed en-Nefsüzzekiyye, Abbasiler'e karşı Medine'de başlatılan isyanın lideridir.

Diyaülmülk Ahmed bin Nizâmülmülk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu ve daha sonra Abbasiler'in İranlı veziri. Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri Nizâmülmülk'ün oğludur.

Hâlid bin Abdullah el-Kasrî, 8. yüzyılda Emevî Mekke ve 724'ten 738'e kadar Irak valisi olarak hizmet etmiş bir Araptır. Doğu Halifeliğinin tamamını kontrol etmeyi gerektirdiği için Irak valiliği, onu Halife Hişâm bin Abdülmelik'in kritik hükümdarlığı sırasında en önemli yetkililerden biri yaptı. Selefi ve halefi altında Irak ve Doğu yönetimine hakim olan Kays ile çatışmada Yaman aşiretlerine verdiği destekle en dikkate değerdir. Görevden alınmasının ardından iki kez hapse atıldı ve 734'te halefi Yûsuf bin Ömer es-Sekafî tarafından işkence edilerek öldürüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.