İçeriğe atla

Berlin Ablukası

Berlinliler Tempelhof Havaalanı'na inen C-54'ü izlerken (1948)
1945 sonrasında işgal altındaki Almanya.

Berlin Ablukası, 1948'de başlayıp 1949'da biten, Sovyetlerin Berlin'i kontrol altına almak ve Batı ittifakına gözdağı vermek için şehrin her türlü kara yolu ve demir yolu bağlantısını kesmesi olayı.

Berlin, Almanya'nın doğusunda yer alır ve Sovyet işgaline uğramıştır, dolayısıyla Sovyet işgal bölgesi ile çevriliydi. Ancak sonradan Yalta Konferansı'nda Müttefikler Berlin'i dört bölgeye bölmüştü (Fransız, Britanyalı, Amerikalı ve Sovyet bölgeleri). Birleşik Krallık ve ABD, 1948'de hâkimiyet bölgelerini birleştirdi ve bölgede yeni bir para birimi ilan etti. Almanya'nın güçlendirilerek kendisine karşı kullanılacağını düşünen Stalin, Batı birliklerinin hepsini Batı Berlin'den çıkarmak için harekete geçti. Şehrin batı bölümüne tüm demir ve kara yolları kesilerek abluka uygulanmaya başlandı.

Sovyet işgal alanı içinde bir parça olarak kalan Batı Berlin'e abluka uygulanması şehrin kara ikmal yollarının tamamen kapanmasına neden olunca erzaksız kalan şehre 26 Haziran 1948 ile 30 Eylül 1949 arasında yiyecek yardımları Batılı ülkelerin uçaklarıyla hava köprüsü kurularak yapıldı.[1][2] Bu ikmal sırasında ABD'nin savaştan kalmış birçok ikmal ve bombardıman uçağı kullanıldı. Özellikle C-47 ve C-54 gibi sayısı çok olan uçaklar gün aşırı sortiler yaptı. SSCB, ABD'nin hava köprüsü karşısında etkisizleşen ablukayı 12 Mayıs 1949'da kaldırmak zorunda kaldı. Soğuk Savaş'ın gerginliği bu olayla daha da arttı.

Kaynakça

  • Beschloss, Michael R. (2003), The Conquerors: Roosevelt, Truman and the Destruction of Hitler's Germany, 1941–1945, Simon and Schuster, ISBN 0-7432-6085-6 
  • Canwell, Diane (2008), Berlin Airlift, the, Gretna: Pelican Publishing, ISBN 978-1-58980-550-7 
  • Cherny, Andrei (2008), The Candy Bombers: The Untold Story of the Berlin Airlift and America's Finest Hour, New York: G.P. Putnam's Sons, ISBN 978-0-399-15496-6 
  • Eglin, Roger; Ritchie, Berry (1980), Fly me, I'm Freddie, Londra: Weidenfeld and Nicolson, ISBN 0-297-77746-7 
  • Harrington, Daniel F. Berlin on the Brink: The Blockade, the Airlift, and the Early Cold War (2012), University of Kentucky Press, Lexington, KY, 978-08131-3613-4.
  • Larson, Deborah Welch. "The Origins of Commitment: Truman and West Berlin," Journal of Cold War Studies, 13#1 Winter 2011, pp. 180–212
  • Lewkowicz, N (2008), The German Question and the Origins of the Cold War, Milan: IPOC, ISBN 978-88-95145-27-3 
  • Miller, Roger Gene (1998), To Save a City: The Berlin Airlift, 1948–1949 (PDF), US Government printing office, 1998-433-155/92107, 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 25 Eylül 2019 
  • Miller, Roger Gene (2000), To Save a City: The Berlin Airlift, 1948–1949, Texas A&M University Press, ISBN 0-89096-967-1 
  • Schrader, Helena P. The Blockade Breakers: The Berlin Airlift (2011)
  • Stent, Angela (2000), Russia and Germany Reborn: Unification, the Soviet Collapse, and the New Europe, Princeton University Press, ISBN 978-0-691-05040-9 
  • Tunner, LTG (USAF) WIlliam H. (1998) [1964], Over the Hump, Duell, Sloan and Pearce (USAF History and Museums Program) 
  • Turner, Henry Ashby (1987), The Two Germanies Since 1945: East and West, Yale University Press, ISBN 0-300-03865-8 
  • Wettig, Gerhard (2008), Stalin and the Cold War in Europe, Rowman & Littlefield, ISBN 0-7425-5542-9 

Dipnotlar

  1. ^ Journey Across Berlin (1961). Universal Newsreel. 1957. Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. 
  2. ^ Air Force Story, The Cold War, 1948–1950 (1953). Universal Newsreel. 1953. Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Barbarossa Harekâtı</span> Nazi Almanyasının 1941de Sovyetler Birliğini işgal harekâtı

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Versay Barış Antlaşması</span> I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşması

Versay Barış Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşmasıdır. 18 Ocak 1919'da başlayan Paris Barış Konferansı'nda müzakere edilmiş, 7 Mayıs 1919'da son metin Almanlara deklare edilmiş, 23 Haziran'da Alman Parlamentosu'nca kabul edilmiş ve 28 Haziran'da Paris'in Versay banliyösünde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Bormann</span> NSDAPnin parti sözcüsü, Adolf Hitlerin özel sekreteri

Martin Bormann,, NSDAP'nin parti sözcüsü, aynı zamanda Adolf Hitler'in özel sekreteri. Adolf Hitler'in özel sekreteri olarak ülkedeki bilgi akışını ve Hitler'e erişimi kontrol etti. Bunun sonucunda muazzam bir güç elde etti. Diğer birçok NSDAP yetkilisi gibi II. Dünya Savaşı sırasında kendi otoritesini oluşturdu. Otoritesini ülke ve savaşla ilgili karar alma süreçlerine mümkün olduğunca dahil olmak için kullandı. Adolf Hitler'in sözlü emirlerini yazılı emirlere çeviren de çoğunlukla Bormann idi.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk Savaş</span> 1947–1991 yılları arasında Batı Bloku ve Doğu Bloku arasında geçen jeopolitik gerginlik süreci

Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri</span> Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerinin hava hizmeti şubesi

Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri, ABD askeri örgütlenmesinin başlıca kollarından biridir. Hava savaşları, hava savunması ve askeri uzay araştırmalarının geliştirilmesiyle görevlidir. Diğer askeri kollara hava desteği ve hizmeti de sağlar. 1941'de hava kuvvetleri olarak kara kuvvetleri içinde özerk bir komutanlık hâline getirilmiş, 1947 Ulusal Güvenlik Yasası ile bağımsız ABD Hava Kuvvetleri oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Abdünnâsır</span> 2. Mısır devlet başkanı

Cemal Abdünnâsır Hüseyin, 1954'ten 1970'teki ölümüne kadar Mısır'ın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan Mısırlı bir subay ve politikacıydı. Nâsır, 1952 Mısır Devrimi'ne öncülük etti ve ertesi yıl geniş kapsamlı toprak reformlarını başlattı. 1954'te bir Müslüman Kardeşler üyesinin suikast girişiminin ardından örgüte baskı uyguladı. Kendisine karşı yapılan bir suikast girişimine adı karışan Devlet Başkanı Muhammed Necib'i ev hapsine aldı ve idari görevi üstlendi. Haziran 1956'da resmen başkan seçildi.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı, Asya kıtasına yayılan Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan adasına yayılan Çin Cumhuriyeti arasındaki hükümranlık sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">İvan Bagramyan</span>

İvan Bagramyan, 2 Aralık 1897, Çaldaklı, Elizavetpol - 21 Eylül 1982, Moskova), Ermeni asıllı SSCB'li asker, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Müller</span> Nazi Almanyasında Gestapo yöneticisi ve Holokost idamları sorumlusu

Heinrich Müller, Nazi Almanyası'nda politik polis, Gestapo yöneticisi ve Holokost idamlarının sorumlusu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Berlin</span>

Batı Berlin, siyasi unsurlar yüzünden oluşmuş ve 1949'dan 1990'a kadar var olmuş bir eksklavdı. Batı Berlin sadece bugünkü Berlin'in batısındaki bölgeyi kapsıyordu ve Doğu Berlin ve Alman Demokratik Cumhuriyeti ile sınırlarını paylaşıyordu. Şehrin batısı 1945'te oluşan Amerikan, İngiliz ve Fransız sektöründen oluşuyordu. Siyasal olarak bu sektörler Batı Almanya'ya bağlıydı ama yine de bu bölgeler özel statülere sahipti, çünkü bu bölgelerin yönetimi Müttefik Devletler tarafından yapılıyordu. Doğu-Berlin'de Sovyetler tarafından işgal edilmişti ve böylece Sovyet sektörü olmuştu, Doğu Berlin böylece Sovyetler yönetimi altına girdi ve bütün Berlin'in Doğu Almanya'nın başkenti olması talep edildi. Bu talep Batılı Müttefikler tarafından reddedildi ve Berlin'in yönetiminin dört işgalci güçleri tarafından gerçekleştirilmesi istendi. Sovyetler'in ve Batılı Müttefikler'in siyasal nedenler yüzünden anlaşamaması nedeniyle kent bölündü ve Berlin Duvarı'nın 1961'de yapılmasıyla şehir resmen duvarlar tarafından bölünmüş oldu. Berlin duvarı'nın 1989'da yıkılmasıyla şehir yeniden birleşti.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerden arındırma</span> nazilerden arınma hareketi

Nazilerden arındırma veya denazifikasyon, II. Dünya Savaşı'nın ardından Müttefik Devletler tarafından Alman ve Avusturya toplumlarında uygulanan ve nasyonal sosyalizmin etkisini kültür, toplum, ekonomi, basın, hukuk ve siyaset alanlarından silmek için uygulanan politikaları anlatır. Politika kapsamında sorumlu örgüt liderleri görevden alınmış, ilgili kurumlar kapatılmıştır. Politika, savaşın hemen ardından toplanan Potsdam Konferansı'nda kararlaştırılmıştır. Politika kapsamındaki uygulamalar Soğuk Savaş'ın başlamasıyla beraber fiilen sona erdirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Perde</span> Soğuk Savaş döneminde Avrupayı bölen düşünsel-politik çatışmayı ve fiziksel sınırı simgeleyen kavram

Demir Perde, II. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1945 yılından Soğuk Savaş'ın sonu olan 1991 yılına kadar Avrupa'yı iki ayrı bölüme bölen ideolojik çatışma alanlarını ve fiziksel sınırları tanımlar.

Sovyetler Birliği kurulduktan kısa bir süre sonra, Batı ülkelerine göçü ve kaçışı engellemek amacıyla kimi yasal düzenlemeler ve kısıtlamalar getirdi. Buna rağmen iltica ve kaçış eylemleri son bulmadı. II. Dünya Savaşı'nı takip eden dönemde, Doğu Bloku'nda bulunan diğer Komünist Avrupa ülkelerinde de benzer yasal düzenlemelere ve kısıtlamalara gidildi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Bloku'nda göç ve iltica</span>

Doğu Blok'undan göç ve iltica Soğuk Savaş döneminin en çok tartışma yaratan konularından birisiydi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Doğu Bloku'na bağlı ülkelerde göç ve göçmenlik konusunda kısıtlamalar getirildi. Bu kısıtlamalar Sovyetler Birliği ile onun Orta ve Doğu Avrupa'daki tüm uydu devletlerinde uygulamaya konuldu. Oysa yasal yollardan yapılmakta olan göçler ve yer değiştirmeler, savaş sebebiyle parçalanan aileleri birleştirmenin ya da terk etmek zorunda kaldıkları topraklarına dönme arzusunda olan etnik azınlıkların yegane umuduydu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet askerî işgalleri</span>

1939 yılında gizlice imzalanan Molotov–Ribbentrop Paktı uyarınca, Sovyetler Birliği II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası tarafından kendisine terk edilen kimi ülke ve bölgeleri ilhak ve işgal etti. İşgal edilen bölgeler arasında; Doğu Polonya, Letonya, Estonya, Litvanya, Doğu Finlandiya'nın bir parçası ve Doğu Romanya bulunmaktaydı. Bunların yanı sıra, Karpat Rutenyası Çekoslovakya'dan ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası haline getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-SSCB ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Mahallesi (Kudüs)</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Yahudi Mahallesi Kudüs'ün Eski Şehri'nin dört geleneksel mahallesinden biridir. 116.000 metrekarelik alan, surlarla çevrili şehrin güneydoğu kesiminde yer alır ve güneyde Zion Kapısı'ndan batıda Ermeni Mahallesi boyunca, kuzeyde Silsile Sokağı'na kadar uzanır ve Batı Duvarı ve doğuda Tapınak Dağı ile sınırlıdır. 20. yüzyılın başlarında, mahallenin Yahudi nüfusu 19.000'e ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Kuru Üzüm Bombacıları</span>

Kuru Üzüm Bombacıları, 1948/1949 yıllarında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Berlin Ablukası sırasında Batı Berlin'e hava ikmali yoluyla malzeme getiren Batı Müttefikleri nakliye uçaklarına Berlinliler tarafından verilen isimdi. ABD İngilizcesinde bunlara Şeker Bombardıman Uçakları denirdi.

<span class="mw-page-title-main">Informbiro dönemi</span>

Informbiro dönemi, Yugoslavya tarihinde, 1948'in ortalarında Tito-Stalin ayrılığının ardından, ülkenin 1955'te Belgrad deklarasyonunun imzalanmasıyla Sovyetler Birliği ile kısmi yakınlaşmasına kadar süren bir dönemdi. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Josip Broz Tito liderliğindeki Yugoslavya, Doğu Bloku'nun çıkarlarıyla bağdaşmayan bir dış politika izledi. Sonunda bu, kamuoyunda çatışmaya yol açtı, ancak Yugoslav liderliği, önemli dış ve iç baskılara rağmen Sovyet taleplerine boyun eğmemeye karar verdi. Dönem, Yugoslavya'daki siyasi muhalefetin zulmüne tanık oldu ve binlerce kişinin hapsedilmesine, sürgüne gönderilmesine veya zorunlu çalışmaya gönderilmesine neden oldu. 1948 ile 1953 yılları arasında 100 Yugoslav vatandaşı ciddi şekilde yaralandı veya öldürüldü, bazı kaynaklar Goli otok esir kampında 400 kişinin hayatını kaybettiğini iddia ediyor. Tasfiyeler, Yugoslavya'nın güvenlik aygıtının ve ordusunun önemli sayıda üyesini içeriyordu.