İçeriğe atla

Beritan Aşireti

Kontrol Edilmiş

Beritan Aşireti (Beritanlı Aşireti ya da Berti Aşireti, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusunda, Suriye'nin kuzeyinde, Irak'ın kuzeybatısında yaşayan kısmen konar-göçer bir aşirettir. “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri' nde (Diyarbakır, Elazığ, Şanlıurfa, Bingöl, Mardin, Muş, Erzurum ve Erzincan illeri) uzunyıllar göçebe olarak yaşamıştır. 1980 yılından itibaren[1] Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde uygulanan yayla ve mera yasaklarının göçer yaşam alanlarını kısmen yok etmesi ve göçer toplulukların mevsimsel yerleşim alanlarının yasaklı bölgelere dönüşmesi sonucunda yerleşik hayata geçilmeye başlanmıştır.[2] Bu amaçla 1980'de Tarımsal Kalkınma Kooperatifi kurulmuştur.[3][4] Aşiretin sorunları 2008 ve 2013 yılında meclis araştırma önergelerine konu olmuştur.[5][6]

Dönemin Aşiret Reisi Yazıcı[7] yayla yasağının sonuçları hakkında şu bilgileri veriyor: "Yayla yasağından önce aşiretin sürülerinde 650 bin küçükbaş hayvan vardı. Yayla yasağından sonra, ahırlarda beslenen hayvanların çoğu, hastalıklar yüzünden çoğu telef olmuştur. Buna yem fiyatlarının yüksek olması da eklenince, aşiretin elinde bugün 20 bin civarında hayvan kalmıştır. Beritanlıların çoğu hayvancılığı bırakmak zorunda kalmıştır. Çatışmalar öncesi elinde 1000 küçükbaş hayvanı bulunan bir ailenin elinde şu an 50-60 civarında hayvan kalmıştır. Geçimini hayvancılıkla sağlayan ve bin yıllık koçer geleneğine sahip Beritan aşireti neredeyse bitme noktasına geldi."[8]

Kökeni

Aşiretin kökeninin Arap Ömer bin Abdulaziz olduğuna inanılır. Mele Ömer Abbasiler döneminde vezirlik yapmıştır, Bermekî soylarının ailesine ve Seyyid dayandığı iddia edilmektedir.[9] Aşiretin hangi şehir çıkışlı olduğu bilinmemekle birlikte İran ya da Bağdat kökenli oldukları düşünülmektedir.[10]

Aşiretin Türkiye'de; Diyarbakır'da (Bismil, Ergani), Elazığ'da (Palu, Karakoçan, Kovancılar), Bingöl'de (Genç, Karlıova), Bitlis'te (Tatvan), Erzurum'da (Hınıs), Mardin'de (Derik), Iğdır (Merkez, Tuzluca), Şanlıurfa'da (Siverek, Viranşehir), Siirt'te (Eruh, Merkez), Ağrı'da (Diyadin), Konya'da (Cihanbeyli, Kulu), Ankara'da (Haymana, Şereflikoçhisar, Polatlı), Irak'ta ise Halep, Musul, Süleymaniye ve Kerkük'te akrabaları vardır.[11]

Nüfus

Aşiretin nüfusu hakkında çeşitli görüşler vardır. Aşiret kendi arasında farklı bölüklere ve ailelere bölünmüştür. Diyarbakır, Erzurum, Elazığ ve çevresinde;

Kılıç, Sarıdağ, Akgül, Dağdelen, Demirtağ, Ormangören, Demirkapu, Demirkapı, Palaoğlu, Karademir, Karataş, Özgen, Ayaz, Karagöz, Uçucu, Öğmen, Yıldız, Adıgüzel, Gümüş, Gürbüz, Zeytun, Karabulut, Yıldırım, Yazıcı, Gezici, Yeşiltarla, Bingöl, Yündük, Alagöz, Ercan gibi soyadları kullanmaktadır.[12]

Sorgucular, Kayseri'de de Tekinler etkilidir.[13]

Hakkında

Aşiret, çeşitli akademik çalışmalara konu olmuştur:

Kaynakça

  1. ^ "TÜRKİYE SOSYOLOJİSİNDE AŞİRET ÇALIŞMALARI" (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. []
  2. ^ "KOÇERLER GÖÇERLER: Lâmekân ve Bir Yaşam Şekline Karşı Zamanın Dayanılmaz Arsızlığı". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. 
  3. ^ Aşiret demokrasisi bir yıl sürdü
  4. ^ Beritanlılar yerleşemedi[]
  5. ^ "DTP, Beritan Aşiretinin sorunlarını Meclise taşıdı". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. 
  6. ^ "Meclis Araştırma önergesi" (PDF). 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. 
  7. ^ Aksoy, Elif (18 Temmuz 2016). "Beritan Aşireti Halı ve Kilimleri". Sanat ve Tasarım Dergisi. 0 (17): 27. doi:10.18603/std.68585. ISSN 2149-6595. 
  8. ^ "Hayvancılık Bitti, Kaçakçılık Başladı". 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2016. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2016. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2016. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tunceli (il)</span> Türkiyenin Doğu Anadolu Bölgesinde bir il

Tunceli, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde yer alan bir il.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin doğusundaki coğrafi bölgesi

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir. Ülkenin, nüfus yoğunluğu ve nüfusu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüzölçümünün büyük olması başlıca etkilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Zazalar</span> Türkiyenin doğu ve güneydoğusunda yaşayan bir etnik grup

Zazalar, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı bir dil olan Zazaca konuşup Türkiye'nin çoğunlukla Doğu Anadolu Bölgesi'nde; Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan ve Tunceli, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ise; Diyarbakır, Adıyaman, Şanlıurfa illerinin belirli bölgelerinde yaşayan İranî bir halktır. Yaklaşık 2-3 milyon nüfusa sahip olan Zazalar; Türkler, Kürtler ve Araplardan sonra sayısal olarak Türkiye'deki dördüncü en büyük etnik grubu oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bingöl</span> Bingöl ilinin merkezi olan şehir

Bingöl, Bingöl ilinin merkezi olan şehirdir. Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde doğusunda Solhan, güneyinde Genç, kuzeyinde Adaklı kuzeydoğusunda Karlıova, kuzeybatısında Kiğı ilçeleri, batısında ise Elazığ ili ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sıkıyönetim</span> askerî yönetim tarafından hukukun askıya alınması

Sıkıyönetim veya askerî adalet; askerî otoritenin, genellikle resmî bildirgesi altında, adli yönetimi kontrol altına almasıyla işleme geçen kural sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kurmançça</span> genellikle Doğu Anadolu, Kuzey Irak ve İranda konuşulan dil

Kurmançça veya Kuzey Kürtçesi, İran dillerinin Kürt dilleri alt kolunda yer alan bir dildir. Kürtler tarafından en fazla konuşulan dildir.

<span class="mw-page-title-main">Göçebelik</span> bir topluluğun, bir toplumsal kümenin yaşamlarını ve soylarını sürdürebilmek için belirsiz süreli aralıklarla yer değiştirme geleneği ya da alışkanlığı

Göçebelik, bir topluluğun, bir toplumsal kümenin yaşamlarını ve soylarını sürdürebilmek için belirsiz süreli aralıklarla yer değiştirme geleneği ya da alışkanlığı. Konar göçer yaşam biçimi süren oba, boy, aşiret gibi genellikle kan bağına dayalı olarak oluşmuş toplumsal grupların bu yaşayışı göçebelik olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yukarıdanişment, Savaştepe</span>

Yukarıdanişment, Balıkesir ilinin Savaştepe ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Büyükfındık, İvrindi</span>

Büyükfındık, Balıkesir ilinin İvrindi ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Erdel, İvrindi</span>

Erdel, Balıkesir ilinin İvrindi ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Ferhat Göçer</span> Türk şarkıcı ve doktor

Ferhat Göçer, Kürt kökenli Türk şarkıcı ve doktordur.

Şadıllı Aşireti Türkiye'nin Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Akdeniz bölgelerinde, İran ve Azerbaycan'da mensupları bulunan, Kürt asıllı bir aşirettir. Bazı araştırmacılar ise Türk kökenli olduğu iddiasında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dersim aşiretleri</span> Yerel insan grupları

Dersim aşiretleri, Doğu ve İç Anadolu Bölgesi'nde Tunceli, Sivas, Tokat, Erzincan, Bingöl, Muş, Kahramanmaraş, Kayseri, Amasya, Gümüşhane, Elazığ, Adana, Adıyaman, Malatya, Ardahan, Erzurum çevresine yayılmışlardır. Aşiretlerin çıkış noktası "İç Dersim" olup aşiretlerin Dersim ile birlikte en yoğun olduğu diğer yöre, zamanla çeşitli nedenlerle verdiği göçlerle, Dersimlilerin yoğun ve hakim olduğu iki bölgeden biri haline gelen Koçgiri yöresidir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Anadolu Kürtleri</span>

Orta Anadolu Kürtleri Anadolunun iç kesimlerine yerleşmiş ve orayı yurt edinmiş olan Kürtlerdir. İç Anadolu Kürtleri olarak da bilinmektedir. Ancak İç Anadolu Bölgesinin dışında kalan komşu bölgelerde yaşayanların ayrı tutulmaması gerektiğini ve o yüzden İç Anadolu Kürtleri teriminin uygunsuz olduğunu savunanlar da vardır. Ayrıca Tuz Gölü Kürtleri adı ile de anılmaktadır. Mustafa Kemal (Atatürk) ise 16/17 Ocak 1923 tarihlerinde Ahmet Emin (Yalman) ile yapılan söyleşisinde "Konya çöllerindeki Kürtler" olarak ifade etti.

<span class="mw-page-title-main">Arıcak</span> Elazığ ilçesi

Arıcak ilçesi, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Elazığ iline bağlı bir ilçedir. Toplamda 16 köy, 3 tane beldesi mevcuttur. Kuzeyinde Toroslar silsilesine bağlı Akdağlar uzanır. Güneyden Diyarbakır, doğuda ise Bingöl ile komşu olan ilçede karasal iklim hakimdir. Bitki örtüsü meşedir.

Motikan Kürt coğrafyasında sıkça geçen bir aşiret adıdır.

Ertoşi ya da Ertoşî, Kürt aşiretler birliği. Mendikan ve Hacîmendan adında iki kola ayrılmış olan 12 aşiretten müteşekkildir.

<span class="mw-page-title-main">Avcı-toplayıcı</span> Yiyeceklerinin tamamını veya çoğunu toplayan ya da avlayan insanlar

Avcı ve toplayıcı, kültüre alınmış bitkilerin tarımını yapan ya da evcilleştirilmiş hayvanları yetiştiren toplumların aksine, tarım ve hayvancılıkla uğraşmayan, yabani bitkileri toplayıp yabani hayvanları avlayan toplumlardır. Tarımın ve hayvancılığın gelişiminden önce bütün toplumların yaşam tarzı olan avcı ve toplayıcılık, bugün bu uğraşlarla geçimini sağlamayan toplumlarda görülür. Avcılık daha çok erkeklerce yapılırken, yabani bitki ve meyve toplayıcılık da büyük ölçüde kadın ve çocuklarca yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2020 Karlıova depremi</span> 2020 yılında Karlıovada meydana gelen doğal afet

2020 Bingöl depremi, 14 Haziran 2020 tarihinde yerel saatle 17.24'te Türkiye'nin Bingöl ilinin Karlıova ilçesinde meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki deprem. Söz konusu depremin ardından büyüklükleri 5.6 ile 1.0 arasında olan 392 adet artçı deprem meydana geldi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.