İçeriğe atla

Bering Buzulu

Koordinatlar: 60°18′8″K 143°25′12″B / 60.30222°K 143.42000°B / 60.30222; -143.42000
Bering Buzulu
Bering Buzulu'nun terminus noktası
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri
SıradağChugach Mountains
Koordinatlar60°18′8″K 143°25′12″B / 60.30222°K 143.42000°B / 60.30222; -143.42000

Bering Buzulu, Amerika Birleşik Devletleri'nin Alaska eyaletindeki bir buzuldur. Şu anda, Wrangell-St. Elias Milli Parkı'nın güneyindeki Vitus Gölü'nde, Alasaka Körfezi'nden 10 kilometre uzaklıkta sonlanmaktadır. Buzulu besleyen karın toplandığı Bagley Buzbölgesi'yle beraber düşünüldüğünde Bering, Kuzey Amerika'nın en büyük buzuludur. Son yüzyılda yükselen sıcaklıklar ve değişen yağış rejimi buzulu birkaç yüz metre inceltmiştir. 1900 yılından beri buzulun son noktası 12 kilometre geri çekilmiştir. Alaska sahillerindeki pek çok buzul da Bering Buzulu'yla beraber geri çekilmektedir.

Çekilen buzulun ilginç bir yan etkisi vardır. Bölgede depremler artmıştır. Bering Buzulu'nu oluşturan Wrangell ve St. Elias dağ sıraları, Pasifik ve Kuzey Amerika tektonik plakalarının üst üste gelmesiyle şekillenmişlerdir. Buzuldaki büyük miktardaki buzun ağırlığı Dünya'nın kabuğu'nu bastırmakta, iki tektonik plaka arasındaki sınırı sabitleştirmekteydi. Buz miktarı azaldıkça bu sabitleştirme etkisi de kaybolmakta, fay hatlarının daha rahat hareket etmesine ve daha fazla deprem olmasına sebep olmaktadır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kızılderilileri</span>

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Bering Boğazı</span> Rusya ile ABD arasında bulunan boğaz

Bering Boğazı, Asya'nın en doğu noktası ile Amerika'nın en batı noktası arasında bir boğazdır. Günümüzde Rusya ile ABD (Alaska) arasında coğrafi bir sınır konumunda olması ile birlikte Amerika ve Asya kıtalarının birbirine en yakın olduğu yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mendenhall Buzulu</span>

Mendenhall Buzulu, Alaska'nın başkenti Juneau şehir merkezine 21 km mesafedeki bir buzul. 4.000 kilometrekarelik Juneau Buzulunun kollarından biridir. Buz mavisi rengi ile devasa dağlar ile çevrilidir. 67 m yüksekliği, 2,4 km genişliği ile muazzam bir kütlesi olsa da Juneau Buzulu ile mukayese edilince bu kütle küçük gözükür.

<span class="mw-page-title-main">Buzul</span> büyük kar ve buz kütlesi

Buzul, dağ zirvelerinde yaz kış erimeyen ve yer çekiminin etkisiyle yer değiştiren büyük kar ve buz kütlesidir. Eğimli arazilerde yıllar boyunca biriken kar kütlesinin önce buzkar, sonra da buza dönüşmesiyle oluşur. Buzullar okyanuslardan sonra dünya üzerindeki ikinci büyük su deposu ve en büyük tatlı su deposudur, tatlı suyun % 98,5'ini oluştururlar. Hemen hemen her kıtada buzullara rastlanır. Dünya'nın belirli bölgeleri, bütün yıl erimeyen ve "buzul" adını alan buzlarla kaplıdır. Bunlar kutup bölgeleriyle yüksek dağların tepeleridir. Buzul oluşabilecek bölgenin deniz yüzeyinden yüksekliği, enlemin artmasıyla azalır. Ekvator yakınlarında 0° enlem çevresinde buzullara rastlamak için Runewenzorilerin 4.400 m yüksekliğine çıkmak gerekirken, Alplerde (45°) 2500 m'ye, Norveç'te (60°) 1500 m'ye çıkmak yeterlidir. Kutupta buzullara deniz yüzeyinde rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Malaspina Buzulu</span> Alaskanın Pasifik sahillerinde yer alan bir buzul

Malaspina Buzulu, Alaska'nın Pasifik sahillerinde yer alan bir buzul. Yeryüzünün en büyük kıyı buzullarından biridir. İsmini italyan denizcisi Alessandro Malaspina'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz seviyesi</span> Terim

Deniz seviyesi, atmosfer ile deniz yüzeyinin birleştiği yükseklik. Deniz seviyesi, Dünya'nın bir veya daha fazla su kütlesinin ortalama yüzey seviyesidir. Yeryüzündeki tüm yüksekliklerin ve denizaltındaki tüm derinliklerin tanımlanmasında kullanılan referans seviyedir. Deniz seviyeleri birçok faktörden etkilenebilir ve jeolojik zamanlar içerisinde büyük farklılıklar gösterdiği bilinmektedir. Dünya üzerindeki herhangi bir bölgenin deniz seviyesi; gel-git, atmosfer basıncı ve rüzgâr gibi nedenlerle kısa süreli değişiklikler gösterir. Kısa vadedeki değişimler ise Dünya'nın iklim değişikliklerine bağlıdır. Örneğin; 20. yüzyılda mevcut deniz seviyesindeki yükselmenin küresel ısınmadan kaynaklandığı varsayılmaktadır. Deniz seviyesinin ölçülmesi; devam eden iklim değişikliğine ilişkin ön görüler sunabilir. Bu değişimler nedeniyle deniz seviyesini, deniz yüzeyinin uzun vadedeki tüm hareketlerinin ortalaması alınarak hesaplanmış olan ortalama deniz seviyesi şeklinde tanımlamak daha doğru olur. Ortalama deniz seviyesi, uluslararası şekilde MSL kısaltması ile gösterilir. Türkçe yayınlarda zaman zaman ODS kısaltması kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bering Denizi</span> deniz

Bering veya İmarpik Denizi, Kuzey Büyük Okyanus'undan, Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları'nın ayırdığı büyük su kütlesi. İki milyon km² yüzölçümüne sahiptir. Doğusunda ve kuzeydoğusunda Alaska, batısında Sibirya ve Kamçatka Yarımadası, güneyinde Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları ile çevrilidir. Kuzeyindeki Bering Boğazı vasıtasıyla, Arktik Okyanusu'ndaki Çukçi Denizi'nden ayrılır. İsmini, kâşifi Danimarkalı seyrüseferci Vitus Bering'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Buzul çağı</span> yeryüzü ve atmosfer sıcaklığının uzun süren bir dönem boyunca azalarak kıtasal, kutup ve alp buzullarının genişlemesi ve varlığını sürdürmesi

Buzul çağı ya da buz çağı, Dünyanın ve atmosferinin sıcaklığının uzun süren dönem boyunca azalarak kıtasal, kutup ve alp buzullarının genişlemesi ve varlığını sürdürmesidir. Dünyanın iklimi, gezegende buzulların olmadığı sera dönemleri ile buzul çağları arasında gidip gelir. Dünya halen Kuvaterner buzullaşması içindedir. Buzul çağındaki soğuk iklimin bireysel darbeleri buzul dönemi ve buzul çağındaki aralıklı sıcak dönemlere ise buzullararası denir.

<span class="mw-page-title-main">Sera etkisi</span> üreteç devrede kullanılan pil piller ve güç kaynakları gibi güç kaynakları

Sera etkisi, bir gezegenin atmosferinden gelen radyasyonun, gezegenin yüzeyini normalden daha yüksek bir sıcaklığa ulaştırarak ısıtması sürecine denir.

Paleocoğrafya, geçmiş çağların coğrafyasını araştıran bilim dalı.

<span class="mw-page-title-main">Glacier Bay Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi</span>

Glacier Bay Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi Amerika Birleşik Devletleri Alaska eyaletinin "tava sapı" şeklindeki güneyinde Juneau şehrinin batı yakınlarında bulunan, 13.287 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî parktır.

<span class="mw-page-title-main">Wrangell–St. Elias Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi</span>

Wrangell–St. Elias Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi Amerika Birleşik Devletleri Alaska eyaletinde Anchorage şehrinin batı yakınlarında bulunan, 33.682,5 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Ulusal park ve koruma bölgesi birlikte 53.320.757 km² alanla, federal büro-daire olan Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen en geniş arazili kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Saint Elias Dağı</span>

Saint Elias Dağı ABD ve Kanada'da bulunan ve bu ülkelerin en büyük ikinci dağıdır. Alaska ve Yukon sınırları içinde yer alır. Dağ Kanada'nın en büyük dağı olan Logan Dağı'na 40 km mesafededir. Kanada tarafı Kluane Ulusal Parkı'nda, Amerika Birleşik Devletleri tarafı Wrangell–St. Elias Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nabesna Buzulu</span> Amerikada buzul

Nabesna Buzulu, ABD'nin Alaska Eyaleti'nde yer alan bir buzuldur. Wrangell Dağları'daki karyağışından beslenir, 85 kilometrelik uzunluğuyla Kuzey Amerika'daki ve dünya'daki en uzun buzul vadisidir.

<span class="mw-page-title-main">Glasiyoizostazi</span>

Glasiyoizostazi ya da Buzul İzostatik Ayarı, 100.000 yıllık dönemselliğe sahip buzul çevrimleri boyunca kıtasal buzulların, buz kütlelerinin ve okyanusların arasındaki hemen hemen periyodik olan kütle dağılımlarından ötürü yerkabuğunun tekrar ayarlanması anlamına gelmektedir. Bu tanım, aynı zamanda, Dünya'nın mantosunun binlerce yıl ölçeğindeki viskoelastik davranışını çalışmak için tanımlanan buzul sonrası esneme ile eş anlamlı kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazan arazi şekli</span>

Kazan, ana buzul kütlesinden koparak ölü buzul haline gelen buz kütlelerinin zamanla sedimanla kapanması ve daha sonra da eriyerek çapı kilometreleri, derinlikleri de onlarca metreyi bulan çöküntü alanlarının su ile dolması sonucunda kazan adı verilen göller oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kluane / Wrangell–St. Elias / Glacier Bay / Tatshenshini-Alsek</span>

Kluane / Wrangell–St. Elias / Glacier Bay / Tatshenshini-Alsek, ABD ve Kanada'da, Yukon, Alaska ve Britanya Kolumbiyası sınırında yer alan bir uluslararası park sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Pleistosen</span> halk dilinde Buz Devri olarak adlandırılan, yaklaşık 2.580.000 ila 11.700 yıl önce süren jeolojik dönem

Pleistosen ya da Pleyistosen, genellikle halk dilinde Buz Devri olarak adlandırılan, yaklaşık 2.580.000 ila 11.700 yıl öncesini kapsayan jeolojik çağdır. Dünyanın en son tekrarlanan buzullaşma dönemidir. Pleistosen'in sonu, son buzul döneminin sonuna ve arkeolojide kullanılan Paleolitik çağın sonuna karşılık gelir. Pleistosen, Kuvaterner Döneminin ilk dönemi veya Senozoik Çağın altıncı dönemidir. ICS zaman ölçeğinde, Pleistosen üç aşamaya ayrılır. Bunlar;

Laurentide Buz Tabakası, Kuaterner buzul çağları sırasında 2.588 ± 0.005 milyon yıl öncesinden günümüze birçok kez Kanada'nın çoğu ve Kuzey Amerika Birleşik Devletleri'nin büyük bir kısmı da dahil olmak üzere milyonlarca kilometre kareyi kaplayan devasa bir buz tabakasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand von Wrangel</span> Baltık Alman kâşifi

Baron Ferdinand Friedrich Georg Ludwig von Wrangel, bir Baltık Alman kâşifi, Rus İmparatorluk Donanması'nda denizci, Saint Petersburg Bilimler Akademisi'nin Onurlu Üyesi ve Rus Coğrafya Derneği'nin kurucusudur. Günümüz Alaska'sındaki Rus yerleşimlerinin valisi olarak bilinir.