İçeriğe atla

Beril

Beryl
Berilin 3 çeşidi (soldan sağa): morganit, akuamarin ve zümrüt
Genel
KategoriCyclosilicate
Formül
(tekrarlayan birim)
Be
3
Al
2
Si
6
O
18
IMA sembolüBrl[1]
Strunz sınıflandırması9.CJ.05
Kristal sistemiAltıgensel
Kristal sınıfıDihexagonal dipyramidal (6/mmm)
H-M symbol: (6/m 2/m 2/m)
Kristal ikizlenmeP6/mcc
Kristal yapıa = 9.21 Å, c = 9.19 Å; Z = 2
Kimyasal Özellikler
Molekül kütlesi537.50 g/mol
RenkYeşil, mavi, sarı, renksiz, pembe ve diğer
Kristal biçimiPrizmatikten tabular kristallere; radyal, sütunlu; granüler ila kompakt masif
TwinningNadir
DilinimImperfect on {0001}
KırıkConchoidal - düzensiz
TenacityKırılgan
Mohs sertlik ölçeği sertlik7.5–8.0
LusterCamsı ila reçineli
Çizgi rengiBeyaz
SaydamlıkŞeffafla yarı saydam arası
Özağırlık2.63–2.92
Optik özelliklerUniaxial (−)
Kırılma indisinω = 1.564–1.595
nε = 1.568–1.602
Çift kırılmaδ = 0.0040–0.0070
PleochroismAyırt edilecek kadar hassas
Ultraviyole FloresansYok.
Kaynakça[2][3][4][5](s112)
Kırmızı beril

Beril, yeşil renkli zümrütgillerden değerli bir taş. Berilyum alüminyum siklosilikat olan Beril'in kimyasal formülü Be3Al2(SiO3)6 şeklindedir. Heksagonal Beril kristalleri çok küçük kristallerden metrelerce büyük kristallere kadar değişik boyutlarda olabilir. Camsı parlaklıkta, sertliği 7.5-8, yoğunluğu 2.66-2.92'dir. Konkoidal veya düzensiz kırıklar gösterir.

Beril gösterdiği renklere göre çeşitli isimler alır. Deniz mavisi renginde olanına akuamarin. Pembe renkteki berile morganit, altın sarısı renginde olan berile heliodor denir. Renksiz olana goşenit, kırmızı renkli türüne biksbit denir. Zümrüt olarak bildiğimiz yeşil renkli beril, krom içeriğinden ileri gelir. Berilin kullanım alanı ise uçak sanayinde, beril tuzları floresan lambalarda X ışını tüplerinde ve süstaşı olarak kullanılır.

Türkiye'de İşercekaya Mevkii Söğütçük Köyü (Simav-Kütahya) ve Kozluca Köyü (Gördes-Manisa) yörelerinde pegmatitler içinde berile rastlanmıştır.

Beril saflığı ve güzelliği temsil eder.[] Ayrıca Yunanistan, ABD ve Türkiye gibi ülkelerde yaygın olarak kullanılan bir addır.

Resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Warr, L.N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3). ss. 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43. 
  2. ^ "Beryl". mindat.org. 26 October 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Beryl Mineral Data". webmineral.org. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Beryl" (PDF). Mineral Data Publishing. 2001. 28 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  5. ^ Schumann, Walter (2009). Gemstones of the World. Sterling Publishing Co. ISBN 978-1-402-76829-3. 20 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safir</span>

Safir (Gökyakut), demir, titanyum, kobalt, kurşun, krom, vanadyum, magnezyum, bor ve silisyum gibi eser miktarda element içeren alüminyum oksitten (α-Al2O3) oluşan, çeşitli mineral korindonlardan oluşan bir değerli taştır. Safir adı Latince sapphirus kelimesinden türetilmiştir ve kendisi de lapis lazuli'ye atıfta bulunan Yunanca sappheiros σάπφειρος kelimesinden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Mineral</span> inorganik kristalleşmiş katı madde

Mineral, doğal şekilde oluşan, homojen, belirli kimyasal bileşime sahip inorganik kristalleşmiş katı bir maddedir. Buna göre minerallerin özellikleri şöyledir; doğal olarak oluşur, herhangi bir parçası bütününün özelliklerini taşır, belirli bir kimyasal formülü vardır, katı hâlde olup nadiren sıvıdır ve inorganiktir.

<span class="mw-page-title-main">Kuvars</span> saf silisyum dioksit (SiO2) kristallerine verilen ad

Kuvars, oldukça saf silisyum dioksit (SiO2) kristallerine verilen addır. Silisyum ve oksijen atomlarından oluşan sert, kristalli bir mineraldir. Birçoğu yarı değerli taşlar olan birçok farklı kuvars çeşidi vardır. Antik çağlardan beri, kuvars çeşitleri, özellikle Avrasya'da mücevher ve sert taş oymalarının yapımında en çok kullanılan mineraller olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Malahit</span>

Malahit, (Malakit) bazik bakır karbonattan oluşan, parlak yeşil bir mineral. Çok bulunan bir bakır cevheridir. Daima bakır sülfürleriyle, özellikle kalkopiritle birlikte ve bunların yataklarının üst kısımlarında oksitlenme sonunda bulunur. Bu oksitlenme, özellikle kalsiyum karbonatın bulunduğu yerlerde su, hava ve karbondioksitin bakır sülfiti etkilemesiyle meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Zümrüt</span> cam parlaklığında, yeşil renkte, saydam bir süs taşı

Zümrüt (Be3Al2SiO6) beril mineralinin bir türü. Yeşil renkli, saydam değerli bir taş.Berilin Mohs skalasında sertliği yedi veya yedi buçuktur.

<span class="mw-page-title-main">Ametist</span> mor renkli bir kuvars türü

Ametist (Antik Yunanca: ἀμέθυστος / amethystos, = ἀ (a)(değil) + μεθὐω / methýô, (methus) « sarhoş etmek »), SiO2, mor renkli bir kuvars türü. Genellikle mücevher olarak kullanılır. Renksiz, şeffaf kayaç kristali, kuvarsın en saf halidir.

<span class="mw-page-title-main">Peridot</span>

Peridot (yılantaşı), olivin mineralinin bir çeşidi sarı yakut'tur. Zebercet olarak da anılır. Peridot ismini Yunanca peridona kelimesinden alır. Halk arasındaki diğer isimi "yılantaşı"dır. Bazen "beril" olarak isimledirilse de, [beril] Berilyum içeren farklı bir taş grubundandır.

<span class="mw-page-title-main">Mermer</span> heykel ve yapı malzemesi olarak yaygın olarak kullanılan katmansız metamorfik kaya

Mermer, metomorfizma olayı sonucunda kalker ve dolomitik kalkerlerin yeniden kristalleşmesiyle meydana gelmiş bileşimdir. Bileşimlerinin %90-98'i CaCO3'ten (Kalsiyum karbonat) oluşmaktadır. Düşük oranda MgCO3 (Magnezyum karbonat) içermektedir. CaCO3 kristallerinden oluşan mermerlerde esas mineral “Kalsit” tir. Aynı zamanda az miktarda silis, silika, feldspat, demiroksit, mika, fluorin ve organik maddeler bulunabilir. Renkleri genellikle beyaz ve grimsidir. Fakat yabancı maddeler nedeniyle sarı, pembe, kırmızı, mavimtırak, esmerimsi ve siyah gibi renklerde de olabilirler. Mikroskop altında incelendiğinde, birbirine iyice kenetlenmiş "Kalsit Kristalleri"nden oluştuğu görülür.

<span class="mw-page-title-main">Piroksen</span>

Piroksen, mantonun önemli bileşenlerinden biri olduğu sanılan, magmatik ve metamorfik taşlarda sıkça rastlanan karmaşık bir inosilikat mineral grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Biyotit</span>

Biyotit (K(Mg, Fe)3AlSi3O10(F, OH)2), mika ailesinin koyu renkli demirce zengin üyesidir. Diğer mikalar gibi levha yapısına sahiptir. Biyotit siyah parlak görünüşe sahiptir, bu onu diğer ferromagnezyen minerallerden ayırmaya yardım eder. Hornblend gibi biyotit de granit gibi kıtasal kayaçların bileşenidir.Biyotit 1998 yılına kadar mineral parçası olarak görülmüş fakat 1998 yılında Uluslararası Mineral Birliği tarafından mineral grubu olarak adlandırılmıştır. Biyotit terimi hala arazide bulunup analiz edilmemiş koyu renkli mika parçalarını tanımlamada kullanılmaktadır.Biyotit ismi 1847 yılında Fransız fizikçi Jean Baptiste Biot'un anısına ve yaptığı çalışmalara ithafen J.F.L Hausmann tarafından verilmiştir.Biyotit grubun üyeleri levha silikat minerallerdir. Demir,magnezyum,silikon,alüminyum,oksijen ve hidrojen elementleri bir araya gelerek potasyum iyon bağlarıyla birbirlerine zayıf bir şekilde bağlanırlar. "Demir Mika" terimi bazen demir yönünden zengin biyotitler için kullanılır bazı durumlarda dolgun mika yapılı hematitlerde de kullanılır. Biyotit bazı durumlarda "Siyah Mika" olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kuvarsit</span>

Kuvarsit, genel olarak kuvars kumu tanelerinin, silisten meydana gelmiş bir çimento ile birbirlerine çok sağlam şekilde bağlanmalarıyla oluşmuş direnci yüksek bir kayaç olup, sedimanter ve metamorfik olmak üzere 2 çeşidi mevcuttur. Kuvarsitin kimyasal bileşimi, kuvars, kumtaşı ve kuvars kumu gibi SiO2 olup, ancak kuvarsit içerisinde çeşitli miktarlarda feldspat, mika, kil, manyetit, hematit, granat, rutil, kireçtaşı vb. bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Florit</span>

Fluorit veya florit; CaF2 bileşiminde, saydam veya yarı saydam olan, sarı, yeşil, mavi, mor, kırmızı veya renksiz olabilen bir mineraldir. Doğada en fazla renk çeşitliliğine sahip minerallerden birisidir. Yoğunluğu 3,2 g/cm³, sertliği ise Mohs sertlik cetveline göre 4'tür. Kristal yapısı genelde kübik olmakla beraber oktahedral yapılara da rastlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Turkuaz (renk)</span>

Turkuaz veya türkuvaz, yeşile çalan açık mavi renktir. Aynı adı taşıyan mineralin rengidir. "Türk mavisi" de denir.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı</span> bir renk

Kırmızı, al veya kızıl, parlak gökkuşağının en dışındaki renk. Sarı ve mavi gibi ana renklerden biridir. Güneş içteki gökkuşağındaki kırmızı renk ve gözümüzün açısı 42 derecedir. Elektromanyetik tayfın görülebilen renklerinden biridir. Kırmızı ışığın dalga boyu 630-760 nanometre civarındadır. Kırmızı en düşük frekanslı renktir. Kırmızının altındaki frekanslara kızılötesi denir. Karşıt rengi mavidir. Kırmızının, tamamlayıcı rengi yeşildir.

<span class="mw-page-title-main">Değerli taş</span>

Değerli taş, kesildiğinde veya parlatıldığında mücevher veya diğer süs eşyaları yapmak için kullanılan mineral kristal parçasıdır.

Ortorombik kristal sistemi kristal kafes yapılarından biridir. Bu sistemde a, b ve c eksenleri farklı boylarda, bunlar arasındaki açılar da 90o'e eşittir a≠b≠c ve α=β=γ=90° olmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Turmalin</span>

Turmalin, granit oluşumlarında sık rastlanan bir mineraldir. Yarı değerli taş olarak takılarda kullanılır. Turmalin kristalleri siyah, kahverengi, kırmızı, pembe, mavi, yeşil veya sarı renkli olur. Aynı turmalin kristalinde çeşitli renkler görülebilir. Renkler kristalin çevresinde şeritler oluşturabilir ya da ayrı bölümlerinde iki değişik renk bulunabilir. Bazı Brezilya turmalinlerinin içi kırmızı, dışı yeşildir. Turmalin, en çok Brezilya'da, Madagaskar ve Elba adalarında, Myanmar'da, Sri Lanka'da, Ural Dağları'nda ve ABD'de ve Türkiye'de bulunur. Bu mineral sanayide ve basınç ölçme aygıtlarında da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Şelit</span>

Şelit kimyasal formülü CaWO4 olan kalsiyum tungstat mineralidir. Volfram metalinin en önemli cevheridir. Düzgün kristalli şelit koleksiyoncular tarafından aranan bir mineraldir ve sıklıkla kusursuz mineraller değerli taş olarak işlenir. Şelit Czochralski işlemi ile sentezlenir; elde edilen madde taklit elmas, sintilatör ya da katı hâl aktif lazer ortamı olarak kullanılır. Ayrıca çinko sülfit gibi radyum boyası olarak kullanılır. Thomas Edison, görüntüleri baryum platinosiyanidten altı kat daha parlak yapan kalsiyum tungstat kaplı bir floroskop icat etmiştir; baryum platinosiyanide Wilhelm Conrad Röntgen'in 1895 Kasım'ında X-ışınlarını keşfetmesine yarayan kimyasaldır.

<span class="mw-page-title-main">Paris yeşili</span>

Paris yeşili inorganik bir bileşiktir. Yeşil pigment olarak Schweinfurt yeşili, zümrüt yeşili veya Viyana yeşili olarak da bilinir. Toksisitesine rağmen, bir rodentisit ve böcek ilacı, ve ayrıca bir pigment olarak kullanılan, oldukça toksik bir zümrüt yeşili kristal tozdur. Havai fişeklerde mavi renklendirici olarak da kullanılır. Paris yeşili renginin, çok ince öğütüldüğünde soluk mavi bir yeşille, kaba öğütüldüğünde daha derin bir yeşile kadar değiştiği söylenir.