İçeriğe atla

Bergamalı Biton

Pergamonlu Biton
DoğumΒίτων
MÖ. 2. yüzyıl
ÖlümMÖ. 3. yüzyıl
Tanınma nedeniὈπτικά
Κατασκευαὶ πολεμικω̑ν ὄργάνων καὶ καταπαλτικω̑ν

Pergamonlu Biton veya Bergamalı Biton (YunancaΒίτων), MÖ. ikinci veya üçüncü yüzyılda yaşamış bir antik Yunan yazarı ve mühendisiydi.[1] Sadece iki eseri bilinmektedir: Optik ("Optics") başlıklı optik üzerine kayıp bir kitap ve kuşatma makineleri üzerine Savaş Makineleri ve Mancınıkların Yapımı (GrekçeΚατασκευαὶ πολεμικω̑ν ὄργάνων καὶ καταπαλτικω̑ν, "Construction of War Machines and Catapults") adlı kısa bir inceleme.[2]

Askeri incelemesi, Attalos (GrekçeἌτταλος) adında bir krala adanmıştır, bu kralın Pergamon kralı olduğu açıktır, ya I. Attalos (241-197) ya da II. Attalos (159-38). Bazı araştırmacılar iç kanıtlara dayanarak metnin 156-55 yılları arasına tarihlenmesini önermişlerdir.[3]

Biton, burulmayan dört mancınık yapımını anlatır. Magnesialı Charon ve Abydoslu Isidoros tarafından inşa edilen ikisini “taş atıcılar” (lithoboloi) olarak adlandırırken, Tarentumlu Zopyrus'a atfedilen ikisini gastraphetes olarak adlandırır. Ayrıca Makedonyalı Poseidonios tarafından inşa edilen helepolis (kuşatma kulesi) ve Kolophonlu Damis tarafından inşa edilen bir tür tekerlekli tırmanma merdiveni olan sambuca'yı da anlatır. Anlaşılması daha zor pasajlardan biri, "kochlias” adı verilen “sambuca", yatay veya belki de dikey olarak monte edilmiş bir makara veya vida olan bir parçasını içerir. Tarihçiler için Biton, İskenderiyeli Heron dışında burulmayan mancınıklardan bahseden tek antik tanık olarak değerlidir.[3]

Optik üzerine kayıp çalışması, sadece Biton'un askeri incelemesinde ona yaptığı atıflardan bilinmektedir. Optik çalışmasında, duvarların yüksekliğini hesaplamak için bir yöntem tarif ettiğini, bunun da bu duvarlara saldıran kuşatma araçlarının uygun boyutlarını hesaplamak için gerekli olduğunu söyler.[3]

Kaynakça

  1. ^ Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Wörterbuch etc.) neograece. Andreola. 1834. s. 78. 
  2. ^ Simon Hornblower, "Biton", in Simon Hornblower and Antony Spawforth (eds.), The Oxford Classical Dictionary, 3rd rev. ed. (Oxford University Press, 2005). The Greek may be transliterated Kataskeuai polemikon organon kai katapaltikon.
  3. ^ a b c Francesco Fiorucci, "Biton of Pergamon", in Roger S. Bagnall, Kai Brodersen, Craige B. Champion and Andrew Erskine (eds.), The Encyclopedia of Ancient History (Wiley, 2013), pp. 1140–41. His translation of Biton's title is Construction of War Engines and Artillery.

Konuyla ilgili okumalar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atina</span> Yunanistanın başkenti

Atina, Yunanistan'ın başkenti ve yaklaşık 4 milyon kişilik nüfusuyla en büyük, Avrupa Birliği'nin yedinci büyük şehri. Attika'ya hakim bir konumda olan Atina, aynı zamanda bu idari birimin yönetim merkezidir. 3.400 yıllık yazılı tarihi ve MÖ 7. ile 11. arasındaki binyıllara uzanan insan varlığıyla dünyanın en eski şehirlerinden biridir. Şehir adını Antik Yunan bilgelik tanrıçasından almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pergamon</span> Günümüzdeki İzmir, Bergama ilçe merkezinin yerinde kurulmuş, UNESCO dünya mirası listesinde yer alan antik kent. (Pergamon)

Pergamon, günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinin merkezinin yerinde kurulu antik kentin adıdır. Pergamon, eski çağlarda Misya bölgesinin önemli merkezlerinden biriydi. MÖ 282-133 arasında da Pergamon Krallığı'nın başkentiydi. Pergamon adı, bir söylence kahramanı olan Pergamos'tan gelir. Pergamos'un, Teuthrania kralını öldürdükten sonra kenti ele geçirdiği ve kendi adını verdiği sanılır. Başka bir söylenceye göre de Teuthrania Kralı Grynos savaşta Pergamos'tan yardım istemiş, zaferden sonra iki kent kurdurarak birine onun onuruna Pergamon, ötekine de Gryneion adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstefe</span> Yunanistanın Orta bölgesi, Böotya ilçesi, İstefe belediyesine bağlı kent

İstefe veya İstefa, Antik Yunanistan'da kurulan bir şehir devletidir. Atina'nın kuzeybatısındaki Böotya bölgesinde bulunmaktaydı. Tebai, Doğu Yunanistanda, Böotia'nın ortasında verimli bir yerde kurulmuştur. Tebai'nin ilk zamanlarına ait bilgiler efsanelere dayanır. Şehrin kuvvetli surlarla çevrili oluşu, buranın Böotia'nın merkezi olmasını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Themistokles</span>

Temistoklis ya da Themistocles Pers Savaşları boyunca Atina meclisinde görev almış olan Atinalı politikacı ve general. Atinalıları Perslerin saldırılarına karşı donanmayı geliştirmeleri için ikna etmesi ve Salamis Deniz Muharebesi ile tanınır. Onun döneminde Atina'nın donanmasındaki gemilerin sayısı 70'ten 200'e çıkmıştır. Ayrıca Maraton Muharebesi gibi savaşlarda komutanlık ederek Pers-Yunan savaşlarının kaderini değiştirmiştir. Atina demokrasisinin ilk yıllarında öne çıkan, aristokrat olmayan politikacı tipi olarak ilklerden birisiydi. Alt sınıfa mensup Atinalıların desteğini almakta olan bir popülistti ve bu durum Atina soyluları ile ters düşüyordu. MÖ 493'te arkhon (yönetici) olarak seçilmesinin ardından, Atina'nın deniz gücünü artırması için polis'i ikna etti. MÖ 490'da Yunanistan'a birinci Pers saldırısı sırasında, Maraton Muharebesi'nde savaştı ve bu savaş sırasında, muhtemelen on Atinalı strategoi'den (general) birisi olarak görev yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">İskenderiyeli Heron</span> MS 1. yüzyıl Greko-Mısırlı matematikçi ve mühendis

İskenderiyeli Hero, memleketi İskenderiye, Roma dönemi antik Mısır'da faal olan bir Greko-Mısır matematikçi ve mühendisti. Genellikle antik çağın en büyük deneycisi olarak kabul edilir ve çalışmaları Helenistik bilimsel geleneğin temsilcisidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Attalos</span>

I. Attalos Soter ) ("Soter"=Kurtarıcı) (d. M.Ö. 269 Pergamon (günümüzde Bergama - ö. M.Ö. 197, Pergamon Pergamon Krallarından Attalos Hanedanı'nin üçüncü üyesi olarak M.Ö. 241– MO 197 yılları arasında hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">II. Attalos</span> Pergamon kralı

II. Attalos (d. MÖ 220 Pergamon - ö. MÖ 138 Pergamon, Pergamon Krallığı kralı olarak MÖ 160–MÖ 138 yılları arasında hüküm sürdü. Pergamon Krallarından olan, Attalos Hanedanının beşinci üyesi Κral I. Attalos ile Kraliçe Apollonis'in oğlu, II. Eumenes'in kardeşidir. Ağabeyi II. Eumenes'e olan bağlılığından ve sevgisinden dolayı "Kardeşini seven", olarak anılır. Kardeşi II. Eumenes ölünce vasisi III. Attalos küçük olduğundan, ağabeyinin karısı kraliçe Stratonike ile evlenerek kral oldu.

MÖ 2. yüzyılda yaşayan Stratonike, Kapadokya kralı IV. Ariarathes'in kızı olarak doğdu. Adı "ordunun zaferi" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Zeuksis</span>

Zeuxis, MÖ 5. yüzyıl'da çalışmalar yapmış Heraclalı ressam.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">I. Demetrios Poliorketes</span> Makedonya Kralı (M.Ö. 294–288)

Demetrios Poliorketes, Büyük İskender'in ölümünün ardından girilen taht mücadelelerinde yer almış, Makedon Yunan bir soylu ve askeri komutandı. MÖ 306 – 301 yılları arasında Asya'nın, MÖ 294 – 288 yılları arasında ise Makedonya'nın kralı oldu. Antigonid hanedanının bir üyesi olan Demetrius, bu hanedanın kurucusu I. Antigonos Monophtalmos ve eşi Stratonice'nin oğluydu. Ayrıca, Hellenistik Yunanistan'da Makedonya'yı yöneten aileden ilk kişi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tralleis</span>

Tralleis antik kenti Aydın ilinin kuzeyinde, Kestane Dağı'nın (Mesogis) güney yamacındaki geniş ve yüksek plato üzerinde konumlanır. Antik metinlerde Menderes Nehri veya Mesogis Dağı'nın sınır kabul edilmesi kentin bazen Karia, bazen de Lidya Bölgesi içinde gösterilmesine neden olmuştur. Strabon, Magnesia'dan gelerek Tralleis'e ulaşan antik yolun solunda Mesogis Dağı'nın, sağında ise Maiandros Irmağı Ovası'nın bulunduğunu ve kentin etrafı korunmuş yaşayan halkın Anadolu'daki diğer kentler kadar zengin bir halk tarafından iskan edildiğini ve kentte yaşayan bazı kişilerin başka eyaletlerde önemli mevkilere geldiğini söyler.

Mithridatis Pontus Kralı VI. Mithridatis ile onun hem kız kardeşi hem de eşi olan Laodice'in oğluydu. Babası tarafından Karadeniz'deki Kolhis'in kralı olarak atanmıştır. Ancak sonrasında ihanet ettiği şüphesiyle görevinden alınmış ve öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sur Kuşatması</span>

Sur Kuşatması, MÖ 332 yılında İskender komutasında 7 ay sürdürülen ve günümüzde Lübnan sınırları içerisinde kalan Sur şehrinin fethedilmesi ile sonuçlanan askeri operasyondur. Kuşatmaya dair bilgiler antik yazarlar Flavius Arrianus, Quintus Curtius, Diodoros ve Plutarhos tarafından kaleme alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuşatma makinesi</span> kuşatma savaşında şehir surlarını ve diğer surları yıkmak veya atlatmak için tasarlanmış makina

Kuşatma makinesi kuşatmalarda ağır kale kapılarını, kalın şehir surlarını ve diğer tahkimatları yıkmak veya üzerinden atlamak için tasarlanmış bir cihazdır. Bazıları sabittir, uzaktan düşman tahkimatlarına saldırmak için inşa edilirken diğerleri düşman tahkimatına ilerlemek için tekerleklere sahiptir.

Rodoslu Eudemus, MÖ. 350, Rodos - 290 yılları arasında yaşamış, ilk bilim tarihçisi olduğu iddia edilen Yunan filozofudur. Aristoteles'in en önemli öğrencilerinden biriydi, öğretmeninin çalışmalarını düzenledi ve daha kolay erişilebilir hale getirdi. Eudemus'un yeğeni Pasicles de Aristoteles'in eserlerini düzenlemekten sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Arsuf Kuşatması</span>

Arsuf Kuşatması, 1099'da Birinci Haçlı Seferi'nden hemen sonra gerçekleşmiştir. Şehir önceden kararlaştırılan haracı ödemeyince Godefroy de Bouillon tarafından kuşatılmıştır. Şehri ele geçirme girişimi, gemi yokluğu yüzünden başarısız olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Atinalı Apollodoros</span>

Atinalı Apollodoros (Apollodorus) MÖ 180 - MÖ 120 arasında yaşamış bir Yunan bilgini, tarihçisi ve dil bilgisi uzmanı idi. Babası Asklepiades'tir. Çağdaşı Dionysius Thrax ile birlikte, Babilli Diogenes, Stoacı Panaetius ve Semadirekli dil bilimci Aristarkus'un öğrencisiydi. Büyük olasılıkla MÖ 146 civarında Bergama'ya gitmek için İskenderiye'den ayrıldı ve sonunda Atina'ya yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">Aornos</span>

Aornos, Büyük İskender'in MÖ 326 Nisan'ında modern Pakistan'da bulunan bir dağlık alanda gerçekleşen son kuşatmasının yeriydi. Aornos, İskender'in Hindukuş üzerinden Belh'e kadar uzanan ve tehlikeli bir şekilde savunmasız olan ikmal hattına yönelik son tehdidi oluşturuyordu, ancak Arrian İskender'in akrabası Herakles'i geçme arzusuna itibar etmektedir, iddiaya göre Makedonyalılar'ın Ἄορνος Aornos : Yunancada "kuşsuz" anlamına gelir. Bir teoriye göre bu isim, *awarana "müstahkem yer" gibi bir Hint-İran kelimesinin bozulmuş halidir. Arrian'a göre, kayanın doğal kaynaklarla iyi beslenen düz bir zirvesi ve ekin yetiştirmek için yeterince geniş bir alanı vardı: aç bırakılarak teslim alınamazdı. İskender'e teslim olan komşu kabileler onu en iyi erişim noktasına götürmeyi teklif ettiler.

Onasander veya Onosander bir Yunan filozofuydu. Platon'un Devlet'i üzerine kayıp bir yorumun yazarıdır, ancak bir generalin görevleri üzerine kısa ama kapsamlı bir çalışma olan Strategikon kitabına (Στρατηγικός) hâlâ sahibiz. MS 49'da Brianya konsülü ve elçisi olan Quintus Veranius'a ithaf edilmiştir. İmparatorlar Maurice ve VI. Leon ile Saksonyalı Maurice'in askeri yazı ve askeri yayınlarının baş otoritesiydi ve Maurice' Fransızca çeviride danıştı ve onun düşüncelerine yüksek önem verdi