İçeriğe atla

Bergama Ulu Camii

Koordinatlar: 39°07′30″K 27°10′46″D / 39.12500°K 27.17944°D / 39.12500; 27.17944
Bergama Ulu Cami
Harita
Temel bilgiler
KonumBergama, İzmir, Türkiye
Koordinatlar39°07′30″K 27°10′46″D / 39.12500°K 27.17944°D / 39.12500; 27.17944
İnançİslam
DurumEtkin
Mimari
Mimari biçimOsmanlı mimarisi
Tamamlanma801 (Hicri) / 1399 (Miladi)
Özellikler
Kubbe sayısı3
Kubbe yüksekliği (iç)17 metre ve 15,5 metre
Minare sayısı1
Minare yüksekliği38 metre

Bergama Ulu Cami veya Yıldırım Camii, Sultan Yıldırım Bayezid tarafından 1399 tarihinde yaptırılmış, İzmir'in Bergama ilçesinde bulunan tarihî cami.

Yapımı

Sultan I. Bayezid tarafından 1399 tarihinde yaptırıldığı kitabesinden anlaşılan cami, 801 (Hicri) / 1398-1399 (Miladi) senesinde tamamlanmıştır. Üç satırlık kitabesinde: "Bu şerefli mescidi yüce sultanlar sultanı, Acem ve Arap ümerası (hükümdarlarının) emiri, mücahitler ve gaziler yardımcısı, Murad Han oğlu Bayezid Han — Allah mülkünü daim kılsın — 801 senesinde yaptırmıştır.'" yazmaktadır. İzmir'de ayakta kalan tek selatin camisi yani sultanların banisi olarak yaptırdıkları cami olma özelliği taşır.

Konum olarak Pergamon'un bulunduğu tepenin güney yamacında Selinos Çayı'nın kıyısında ve Tekke boğazına giden yolun başlangıcındadır. Yapımı sırasında, Roma dönemindeki yapı kalıntılarından getirilmiş antik taşlar kullanıldığı, kuzeydoğu köşesine konmuş dört metre uzunluğundaki büyük taş üstünde bulunan bir yılanın vazoya uzanmış Kantharos kabartmasından anlaşılmaktadır.[1]

Mimari özellikleri

Osmanlı mimarisindeki çok birimli bazilika yapı tipin son örneklerinden birisidir. Tek minareli olan bu selatin cami, haç kesitli bağımsız dört fil ayak ile eşit büyüklükteki dokuz birime ayrılmıştır. Harim mihrap duvarına dik uzanan üç sahından oluşmaktadır. Mihrap Selçuklu döneminden yoğun izler taşıyan mermer bezemeye sahiptir; plan bakımından Selçuklu dönemi eserlerinden olan Amasya'daki Burmalı Minare Camii ile benzerlikler taşır.[2] Orta sahın üç kubbe, yan sahınlar beşik tonoz ile örtülmüştür.[3] Ortadakinin 17 metre, diğer ikisinin 15,5 metre yüksekliği vardır. Caminin minaresi ise batı cephesinde yer alır.

Sonraki yıllarda harap halde bulunan bu ibadethanenin halini Fransız gezgin Charles Texier 1832'de aktarmıştır. 1905 yılında, Bergama kaymakamı Kemal Bey'in çabalarıyla onarılmıştır ve kitabesi ile mihrabı temizlenmiştir ancak tekrar inşa edilen minaresi Kasım 1949'daki bir fırtınada saçak hizasından devrilmiştir.[1][4] Bu yıkımın üzerinde yapılan 1949/1950 tamiratında medrese odaları, müderris ve müftü dairesi inşa edilmiştir; avluya da bir taş şadırvan yaptırılmıştır ve bunun üzerindeki hat yazısı Bergamalı Şair Aşki Efendi'ye aittir.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b "Bergama Kültür ve Sanat Vakfı - Bergama Ulu Cami". 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  2. ^ "Bozkurt Ersoy, "Bergama Ulu Cami", Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, C.4, s.65" (PDF). 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 
  3. ^ a b "İzmir Kent Portalı - Bergama Ulu Cami". 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 
  4. ^ "Bozkurt Ersoy, "Bergama Ulu Cami", Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, C.4, s.60" (PDF). 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aksaray Ulu Camii</span>

Aksaray Ulu Cami, Karamanoğlu Camii adıyla da bilinen Aksaray merkezinde yer alan cami.

<span class="mw-page-title-main">Hunad Hatun Külliyesi</span>

Hunat Hatun Külliyesi, I. Alaeddin Keykubad'ın eşi, II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in annesi Mahperi Hunad Hatun tarafından 1238'de Kayseri şehir merkezinde yaptırılmış olan külliye.

<span class="mw-page-title-main">Bayezid Camii</span>

Bayezid Camii İstanbul'un Beyazıt semtinde Sultan II. Bayezid tarafından yaptırılmış bir cami.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Ulu Camii</span> Bursada bir cami

Bursa Ulu Cami, Bursa'da I. Bayezid tarafından 1396-1400 yılları arasında yaptırılmış ulu camidir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Alaeddin Camii</span>

Sultan Alâeddin Camii, 12. yüzyılda Ankara'da İç Kale’nin girişinde, Selçuklu meliki Muhyiddin Mesud tarafından yaptırılmış camidir.

<span class="mw-page-title-main">Burmalı Minare Camii</span>

Burmalı Minare Camii ya da diğer adlarıyla Ulu Camii ve Mahkeme Camii, Amasya ilinde yer alan tarihî mahiyette dinî yapı. Adını burmalı minaresinden alan cami bitişiğindeki Selçuklu kümbeti ve Osmanlı dönemi minaresi ile dikkat çekmektedir. 1237 yılında Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı II. Gıyâseddin Keyhüsrev zamanında Ferruh b. Selçuk tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Camii (Sinop)</span>

Sinop Alaeddin Camii, Sinop ilinde, şehir merkezinde yer alan Selçuklu devri yapısı.

Muğla Ulu Cami, Muğla'da 14. yüzyıl Anadolu Selçuklu dönemine ait tarihi yapı. Muğla şehrindeki en eski camidir. Ayrıca Türkiye'deki önemli Selçuklu eserlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arslanhane Camii</span> Ankaranın Altındağ ilçesinde bulunan bir cami

Ahî Şerafeddin Camii veya halk arasında bilinen adıyla Arslanhane Camii; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin güney ucunda bulunan 13. yüzyıla tarihlenen bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Selatin camileri</span>

Selatin camileri, Osmanlı İmparatorluğu döneminde sultanların yaptırdıkları camilere verilen addır. Osmanlı dönemindeki ilk selatin camileri Bursa'daki Ulu Camii ve Yeşil Camii'dir. İstanbul'daki ilk selatin camisinin, İstanbul'un ele geçirilmesi sonrası camiye çevrilen Ayasofya olduğu öne sürülse de II. Mehmed tarafından yaptırılmış Fatih Camii ilk selatin camii olarak kabul edilmektedir. İstanbul’da özgün halini koruyan en eski selatin camii ise II. Bayezid'in yaptırdığı Bayezid Camii olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Emevî Camii</span> Şamda bir cami, İslamda en kutsal dördüncü yer

Emevi Camii, Şam Ulu Cami olarak da bilinen yapı, Şam'ın eski şehir kısmında yer alır ve dünyanın en büyük ve en eski camilerinden birdir.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Camii (Niğde)</span>

Alâeddin Camii 1223 yılında Niğde'de yaptırılmış Selçuklu yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bergama Kurşunlu Cami</span>

Bergama Kurşunlu Cami, 1439 tarihinde yapımı tamamlanmış, İzmir'in Bergama ilçesinde bulunan tarihi cami.

Fatih Camii, adını bânîsi olan Fatih Sultan Mehmed'den alan, İzmir'in Foça ilçesinde bulunan camidir.

<span class="mw-page-title-main">Afyonkarahisar Ulu Camii</span>

Afyonkarahisar Ulu Camii, Türkiye'de Afyonkarahisar'ın merkezinde yer alan ahşap direkli anıtsal cami.

<span class="mw-page-title-main">Mardin Ulu Camii</span>

Mardin Ulu Camii, Artuklular devri mimari örneklerinden, Mardin merkezde bulunan tarihi cami. Yapıldığında iki minaresi olan yapı, kesme taştan yapılmıştır. Cami kubbesi dıştan yivleme tekniği ile oluşturulan dilimli yapıdadır. Bu yapı stili daha sonra Mardin mimarisinde gelenek haline gelmiştir. Enine gelişen yapı, mihrap önü kubbelidir. Dikdörtgen biçimli avlusu caminin kuzeyinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Akşehir Ulu Camii</span> Cami

Akşehir Ulu Cami Akşehir'de tarihi bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Ulu Camii</span> Tarihî cami

Kayseri Ulu Camii, Türkiye'nin Kayseri ilinde şehir merkezinde bulunan, 12. yüzyılın ortalarına doğru inşa edilmiş camidir.

Ereğli Ulu Camii, Türkiye'nin Konya ilinin Ereğli ilçesinde yer alan bir camidir. Karamanoğlu İbrahim Bey'in oğlu Mehmet Bey tarafından, 1426 yılında yaptırılmıştır. Türkiye'nin en eski minarelerinden olan minaresi gözetleme kulesi olarak, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Mesud döneminde, 1116 yılında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin İsa Bey Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Hüseyin İsa Bey Camii, Türkiye'de İzmir ili, Bornova ilçesi Ergene mahallesinde bulunan camidir. Hüseyin İsa Bey türbesi Hüseyin İsa Bey Camii'nin avlusunda, avlunun kuzeybatı köşesinde yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.