İçeriğe atla

Bereketzade Ali Efendi Camii

Koordinatlar: 41°01′30″K 28°58′27″D / 41.02500°K 28.97417°D / 41.02500; 28.97417
Bereketzade Ali Efendi Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumBeyoğlu, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°01′30″K 28°58′27″D / 41.02500°K 28.97417°D / 41.02500; 28.97417
İnançİslam
DurumFaal
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimOsmanlı
Tamamlanma15. yüzyıl
Özellikler
Minare sayısı1

Bereketzade Ali Efendi Camii, İstanbul'un Beyoğlu semtinde, Galata Kulesi'nin hemen altında 15. yüzyılda inşa edilmiş cami.

İstanbul'un fethinden sonra Galata da inşa edilen ilk cami olarak bilinir. İçinde bulunduğu Bereketzade Mahallesine adını verir. Günümüzde Beyoğlu Göz Hastanesi olan eski İngiliz Bahriye Hastanesi'nin yakınında bulunan ibadethane, ahşap çatılı klasik bir mahalle mescididir. Banisi, Galata Kulesi dizdarlarından Bereketzade Hacı Ali Bin Hasan'dır.

Kaynaklarda bir medrese ve çeşmesinden de bahsedilir. Medrese günümüze ulaşamadı; zaman içerisinde harap olan çeşmenin yerine ise 1732 tarihinde Defterdar Mehmed Efendi tarafından yeni bir çeşme yaptırıldı.

1920'li yıllarda ibadete kapatılan cami, 1939'da İstanbul Anıtlar ve Müzeler Müdürlüğü tarafından "korunması gereken yapı" statüsüne alındı. Koruma kararına rağmen 1948-1952 yıllarında belediye tarafından yıllarda tamamen yıkıldı; arsası otoparka çevrildi.[1] Bereketzade çeşmesi ise bulunduğu yerden kaldırılıp Galata Kulesi’nin Beyoğlu yönündeki duvar kalıntısının önüne nakledildi.

Cami, 1990’lı yıllarda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun onayı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından aslına uygun olarak yeniden inşa edildi.

Cami kitabesinde, Galata Kulesi’nden mescidin minaresine ve buradan da aşağıya Karaköy eski limana inen, ancak bir kişinin geçebileceği gizli bir geçidin olduğu yazılıdır.[2]

Hüseyin Ayvansarayî’nin "Hadikatül Cevami" adlı eserinde cami civarında üzerinde yazı olmayan ve Bereketzade Ali Efendi'ye ait olduğu belirtilen bir mezar taşından söz edilir.[3] Ancak günümüze böyle bir mezar kalıntısı ulaşmamıştır.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Fetih'ten sonra Beyoğlu'nda yapılan ilk cami". Dunyabizim.com, 11 Nisan 2014. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  2. ^ Galata Bereketzade Tünel Restorasyonu 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,isted.org.tr. Erişim Tarihi:19.10.2016
  3. ^ Berektzade Ali Efendi Cami 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., medeniyetimiz.com. Erişim Tarihi:19.10.2016

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beyoğlu veya eskiden Pera, İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan ilçelerinden biridir. Kuzeybatıda Şişli ve Kâğıthane, doğuda Beşiktaş ve İstanbul Boğazı, güneyde ve batıda ise Haliç ile sınırlı ilçenin yüzölçümü 8,76 km2'dir ve 45 mahalleden oluşmaktadır. İsmini Pera da denen, Tünel–Taksim arasında uzanan İstiklal Caddesi ve ona açılan sokakların belirlediği alanı kapsayan Beyoğlu semtinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii</span> İstanbul, Fatihte Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliye

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde II. Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye içinde 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır. 1999 Gölcük Depreminde zemininde kaymalar tespit edilen camide 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından zemin güçlendirme ve restorasyon çalışmalarına başlandı ve 2012 yılında tekrar ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rumeli Hisarı</span> İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında 15. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı kalesi

Rumeli Hisarı, İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Boğaziçi'nde bulunan ve bulunduğu semte adını veren hisar. Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden önce, Karadeniz'den gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir.

Yahya Efendi Tekkesi, İstanbul'da Yahya Efendi tarafından kurulmuş tekkedir. Beşiktaş'ta, Yıldız mahallesi, Yahya Efendi Çıkmazı'nda yer alır. Tekkenin çeşmesinin kitabesinden yola çıkarak kuruluş tarihinin 1538 olduğu tahmin edilir. Tekkelerin 1925 yılında kapatılmasından beri cami olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Minare</span>

Minare, İslam dininin ibadet yeri olan camilerde namaza çağrıyı bildirmek ve sala okumak için inşa edilmiş ana yapıdan yüksek tasarlanan yapılardır. Namaza çağrının o mahaldeki herkesin işitebileceği yüksek bir yerden okunması, ibadethanelerde minare inşasının esasını teşkil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Camii</span>

Arap Camii, Türkiye'nin İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesindeki Galata semtinde yer alan cami. Önceleri Aziz Paolo (San Paolo) veya Aziz Domeniko Kilisesi (San Domenico) olarak bilinen ibadethane, 1453 yılında şehrin Osmanlı egemenliğine girmesinin ardından camiye çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Nuruosmaniye Camii</span> İstanbulda Barok mimari tarzında yapılan ilk cami

Nuruosmaniye Camii, İstanbul'da inşa edilmiş ilk barok özellikli camidir. Çemberlitaş semtinde, Kapalıçarşı girişinde yer alır. 1748-1755 yıllarında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bereketzade Çeşmesi</span>

Bereketzade Çeşmesi, İstanbul'un Beyoğlu semtinde yer alan bir duvar çeşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sinanpaşa, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede mahalle

Sinanpaşa, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesindeki bir mahalle. Mahallenin bulunduğu bölge 17.yy'dan önce Beşiktaş semti olarak anılmaktayken; Beşiktaş semtinin Galata beldesine bağlanması ile birlikte günümüzdeki ismini almıştır. Cihannüma, Türkali, Vişnezade semtleri ve İstanbul Boğazı ile çevrilidir. Adını aldığı Sinan Paşa Camii, Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi ve meydanı ile İstanbul Deniz Müzesi semt sınırları içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Defterdar Camii</span> İstanbulda cami

Defterdar Camii ya da Defterdar Mahmut Efendi Camii, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde bulunan, 1542 yılında Defterdar Nazlı Mahmut Efendi tarafından yaptırılmış olan bir Osmanlı camidir. Kasım 2023 itibarıyla ibadete kapalı olup restore edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bereketzade</span> Beyoğlu, İstanbul, Türkiyede mahalle

Bereketzade, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı bir mahalledir. İsmini Galata Kulesi yakınında Bereketzade Ali Efendi Camisi ve Bereketzade çeşmesi bulunan Galata Kulesi Dizdarlarından Bereketzade Hacı Ali Bin Hasan'dan almıştır. Galata Kulesi, Neve Şalom Sinagogu ve Tarihi Sarkuysan binası da mahallededir.

<span class="mw-page-title-main">Kuledibi</span>

Kuledibi, Galata Kulesi'nin bulunduğu yer ve yakın çevresi.

<span class="mw-page-title-main">Hoca Ahmed Fakih Camii</span>

Hoca Ahmed Fakih Camii, Konya'nın Meram ilçesinde 13. yüzyıl Selçuklu dönemi cami ve külliyesi.

<span class="mw-page-title-main">Laal Paşa Camii</span> Mut ilçesinde tarihi bir camii

Karamanoğlu İbrahim Bey'in emriyle Laal Paşa tarafından yaptırılmıştır. Laal Paşa, asıl adı Musa olan bir köledir. Ve Karamanoğlu Beyliği'nde şehzade eğitmenliği de yapmıştır. Laal Paşa, önceleri Karamanoğlu Alaeddin Bey'in kölesi olarak Beyliğe dahil olmuştur. Devlet işlerinde verilen görevleri başarıyla yaptıktan sonra Alaeddin Bey'in gözüne giren köle Musa; Alaeddin Bey'in emriyle iyi bir eğitim görüp, iyi bir tahsil yapmıştır. Sonraları Laal Ağa'da gördüğü kabiliyeti takdir eden Alaeddin Bey, onu azad edip hür bir adam olmasını sağlamıştır. Hususi ve resmî devlet işlerinde gösterdiği yüksek başarıdan dolayı kendisini Niğde Kalesi dizdarı yapmıştır. Mut'ta bulunduğu sırada kasabanın içine cami, medrese ve hamam yaptırmıştır. Bu yapıların ayakta kalması için vakıf gelirler koymuştur. Laal Paşa'nın her kölede olduğu gibi doğum tarihi ve Karamanoğulları'na nasıl intisap etmiş olduğu belli olmadığı gibi mezarı ve ölüm tarihi de belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Veled-i Yaniç Camii</span> Erken dönem Osmanlı camisi

Veled-i Yaniç Camii ya da Yaniçoğlu Camii, Bursa'nın Osmangazi ilçesi, hisar semtinde bulunan erken dönem Osmanlı camisidir. Kapısı üzerindeki yazıtına göre 844 Hicri Safer ayında Yaniçoğlu Hacı Hayrûddin oğlu Mahmud Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Mimarı bilinmeyen caminin kitabe ve vakfiyesi mevcuttur. Plan şeması ve özellikle son cemaat yerinin kullanılışı nedeniyle özel bir düzenlemeye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Karabaş Mustafa Ağa Camii</span>

Karabaş Mustafa Ağa Camii Tophane, Beyoğlu semtinde bulunan bir Osmanlı camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Cami</span>

Kızıl Cami, Eyüpsultan, semtindedir. Kızıl Mescid ve Kiremitçi Süleyman Medcidi olarak da bilinir. Kiremitçi Süleyman Çelebi tarafından 1531 tarihinde yaptırılmıştır. Mabet, Zalpaşa Caddesi ile Kızıldeğirmeni Sokağı’nın birleştiği sokağın sağ köşesindedir. Caminin karşısında Sokullu Mehmed Paşa’nın yaptırdığı çeşme, çeşmenin yanında ise Afife Hatun Tekkesi bulunmaktadır. Batı cephesindeki ince kırmızı tuğladan inşa edilen minaresinden dolayı Kızıl Mescit adını almıştır. Ahşap minberini Feyzullah Nafiz Efendi'nin eşi Hace Fâtıma Hanım yaptırmıştır. Avlusundaki taş tekneyi de 1865 de Yusuf Daniş Bey yaptırmıştır. 2015 yılında restorasyonu yapılmıştır. Günümüzde faaldir. Kiremitçi Süleyman Çelebi'nin türbesi caminin mihrap yönündedir. 1586 tarihinde türbenin üzerine Ramazan Ağa tarafından bir sıbyan mektebi yaptırılmıştır. Cami çevresinde tarihi mezarlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Laleli Camii (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşa, Kuzey Kıbrısta bulunan cami

Laleli Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde, Abdi Çavuş mahallesinde yer alan bir camidir. Ali Ruhi Sokak'ta yer alır. "Laleli Camii" adının, orijinal minaresini süsleyen lale motiflerinden türemiş olduğu düşünülmektedir. Aslen küçük bir Orta Çağ kilisesi olan yapı 19. yüzyılda büyütülmüş ve camiye çevrilmiştir.

Arakiyeci Mehmet Ağa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan bir camidir. Takyeci Mehmed Ağa Camii ve Yeni Çeşme Camii gibi isimlerle de anılır. Arakiyeci Mehmet Ağa tarafından 1520 tarihinde mescid olarak yaptırılmıştır. Ahşap olarak yapılan mescidin minberini, Sadrazam Maktül İbrahim Paşa'nın mühürdarı Reis Abdullah Efendi koydurarak camiye tebdil etmiştir. Uzun yıllar bakımsız kalan cami 1951-1958 yılları arasında betonarme olarak yenilenmiştir. Arakiyeci Mehmet Ağa'nın kendi de mihrabın önüne defnedilmiştir. Caminin içi 113 m², mezarlık ve bahçe ise 180 m²'dir. Camide 11 adet pencere vardır ve bunlar sahabe-i kiramın isimleri ile süslenmiştir. Minber ve kürsü ahşaptan, mihrabı ise alçıdandır. Kadınlar ve müezzin mahfili betonarmedir. 1958'de eklenen mozaikli minare, caminin sağında olup minarenin girişi içeridendir. Tek şerefeli olan minare ve külahı kurşun kaplamalıdır. Düz olan tavanı beyaz renktedir ve bütün duvarları pencerelerin üst kısmına kadar çini ile kaplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz Bahriye Hastanesi</span>

İngiliz Bahriye Hastanesi, Kırım Savaşı'nda ihtiyaç duyulması üzerine İstanbul'da ilk defa 1855 yılında inşa edilmiş deniz hastanesidir.