İçeriğe atla

Beothuklar

Newfoundland, Beothuklar'ın yaşamış olduğu ada

Beothuklar, Newfoundland adasında yaşamış bir Kızılderili kabilesiydi.[1]

MS 1500'lü yıllarda Beothuk kültürü oluştu. Beothuklar, MS 1 civarında Labrador'dan günümüzün Newfoundland adasına ilk göç eden halkların torunlarıydı. Beothukların ataları, her biri yaklaşık 500 yıl süren daha erken üç kültürel evreye sahipti.[2]

Tanım

Beothuklar, Newfoundland adasında, özellikle Notre Dame Körfezi ve Bonavista Körfezi bölgelerinde yaşadılar. Sayıları, Avrupalıların kayıtlarına göre değişmektedir. Beothuk araştırmacısı Ingeborg Marshall, Beothuk tarihinin ve kültürünün geçerli bir anlayışının, tarihsel kayıtların nasıl ve kim tarafından oluşturulduğundan doğrudan etkilendiğini ve Avrupa hesaplarının etnosentrik doğasının doğal olarak güvenilmez olduğuna işaret ettiğini savundu.[3] 19. ve 20. yüzyılın başlarındaki bilginler, 15. yüzyılda Avrupa teması sırasında yaklaşık 2.000 kişi olduğunu tahmin ediyorlardı. 500 ila 700'den fazla insan olmadığına dair iyi kanıtlar var.[4] Sayıları 30 ila 55 kişi arasında olan, bağımsız, kendi kendine yeten ve geniş aile gruplarında yaşıyorlardı.[5]

Diğer birçok avcı-toplayıcı gibi, onların da grup liderleri olduğu, ancak muhtemelen daha resmi "şefleri" olmadığı görülüyor. Kış mevsimi için güçlendirilmiş, mamateeks olarak bilinen konik konutlarda yaşıyorlardı. Bunlar, direklerini bir daire şeklinde düzenleyerek, üstlerine bağlayarak ve huş ağacı kabuğu ile kaplayarak inşa edildi. Yerler uyumak için kullanılan oyuklarla kazılmıştır. Konutların ortasına bir şömine yapılırdı.

İlkbaharda, Beothuklar aşıboyasını sadece vücutlarını değil, aynı zamanda evlerini, kanolarını, silahlarını, ev aletlerini ve müzik aletlerini de boyamak için kullandı. Bu uygulama Avrupalıların onları "Kızıl Kızılderililer" olarak adlandırmasına neden oldu.[6] Aşıboyasının kullanımı büyük bir kültürel öneme sahipti. Dekorasyon, çok günlük bir bahar kutlaması sırasında yapıldı. Kabile kimliğini belirledi; örneğin, yeni doğan çocukları süslemek onları kabileye kabul etmenin bir yoluydu. Bir kişinin aşıboyası takmasını yasaklamak bir tür cezaydı.

Başlıca besin kaynakları, diğer hayvan ve bitki türlerinin hasat edilip yemeklerin içine konulmasıyla zenginleştirilmiş ren geyiği, somon balığı ve foktu. Sonbaharda, göçmen ren geyiklerini yay ve oklarla donanmış bekleyen avcılara doğru sürmek için kullanılan, bazen 30-40 mil (48-64 km) uzunluğunda olan geyik çitleri kurarlardı.[7]

Beothuklar'ın ağaç özsuyundan ve Pinguinus impennis yumurtalarının kurutulmuş sarısından bir puding yaptığı da bilinmektedir. Kış aylarında kullanmak üzere fazla yiyecekleri muhafaza ettiler, çeşitli kürklü hayvanları tuzağa düşürdüler ve sıcak tutan giysiler için derilerini işlediler. Kürk tarafı, bir kişinin vücudunda havayı hapsetmek için cildin yanına giyilirdi.

Beothuklar kanolarını ren geyiği veya fok derisinden yapardı ve kanonun pruvaları ladin kabuğu ile sertleştirilirdi. Kanolar kayaklara benziyordu ve on beş fit (4.57 m) uzunluğunda ve iki buçuk fit (0.76 m) genişliğinde ve çocukları, köpekleri ve malları taşımak için yeterli alana sahip oldukları söyleniyordu.[8]

Beothuklar, cesetleri ayrıntılı gömerdi. Cesetleri huş ağacı kabuğuna sardıktan sonra ölüleri ıssız yerlere gömdüler. Bir formda, sığ bir mezar bir kaya yığını ile kaplanmıştır. Diğer zamanlarda, cesedi bir iskelenin üzerine ya da dizleri katlanmış olarak bir mezar kutusuna yerleştirdiler. Hayatta kalanlar, ölülere eşlik etmek için mezar yerlerine heykelcikler, kolyeler ve aletler gibi önemli eşyaları yerleştirdiler.[7]

Avrupalıların Newfoundland'ı keşfi

Beothuklar'ın yaşamış olduğu yer

MS 1000 yıllarında, İskandinav kaşifleri, daha sonraki Beothuklar'ın ataları veya Newfoundland ve Labrador'un Dorset sakinleri olabilecek kuzey Newfoundland'da yerli insanlarla karşılaştı. İskandinavlar onları skræling olarak adlandırırdı.[9] 1497'de İtalyan kaşif John Cabot'un gelişiyle başlayarak, VII. Henry'nin himayesi altında yelken açan Avrupalı kaşiflerin ve yerleşimcilerin Beothuklarla daha fazla teması oldu.

Diğer bazı yerli grupların aksine, Beothuklar Avrupalılarla temastan kaçınmaya çalıştı. Avrupalıların yerleşimleri büyüdükçe iç bölgelere taşındılar. Beothuklar, eski kamplarını yalnızca metal nesneleri almak için ziyaret etti. Ayrıca sezon sonunda Avrupa'ya götürmeden önce avlarını kurutup iyileştiren Avrupalı balıkçıların bıraktığı her türlü alet, barınak ve inşaat malzemelerini de topladılar. Avrupalılar ve Beothuklar arasındaki temas, John Guy'ın Beothuklar'ı 1612'deki ziyareti gibi birkaç istisna dışında, genellikle bir taraf için olumsuzdu. Yerleşimciler ve Beothuklar, somonlar, foklar ve kuşlar gibi doğal kaynaklar için rekabet etti. İçeride, kürk avcıları tuzaklar kurdu, ren geyiği avlarını bozdu ve Beothukların dükkanlarını, kamplarını ve malzemelerini yağmaladı. Beothuklar, metalleri yeniden kullanmak için Avrupalı yerleşimcilerin evlerinden ve barınaklarından metal tuzaklar çalar ve bazen onları pusuya düşürürlerdi.[10] Bu karşılaşmalar düşmanlığa ve karşılıklı şiddete yol açtı. Üstün silah teknolojisiyle, yerleşimciler genellikle avcılık ve savaşta üstünlüğe sahipti. (Diğer yerli halklardan farklı olarak, Beothuklar'ın ateşli silahları benimsemeye hiç ilgisi olmadığı ortaya çıktı.)[11]

Açlığın nedenleri

Beothuklar, geleneksel yerleşim yerlerinden iç bölgelere taşınarak Newfoundland'daki Avrupalılardan kaçındı. İlk olarak, Newfoundland'ın farklı kıyı bölgelerine, Avrupalıların balık kamplarının olmadığı yerlere göç ettiler, ancak aşırıya kaçtılar. Daha sonra iç Newfoundland'a göç ettiler.[12] Beothukların ana besin kaynakları ren geyikleri, balıklar ve foklardı ve göçleri onları bunlardan ikisinden mahrum etti. Bu, Newfoundland'daki ren geyiği popülasyonunda bir azalmaya yol açan aşırı ren geyiği avına yol açtı. Beothuklar, geleneksel topraklarından ve yaşam tarzlarından, onları destekleyemeyen ekosistemlere göç etti, bu da yetersiz beslenmeye ve sonunda açlığa neden oldu.[13]

Kaynakça

  1. ^ Campbell, Lyle (1997). American Indian Languages: The Historical Linguistics of Native America. Oxford University Press. ss. 155, 290. ISBN 0-19-509427-1. 
  2. ^ Marshall, 1996, p. 7–10.
  3. ^ Marshall, 1996, p. 7.
  4. ^ "Distribution and Size of the Beothuk Population, Leadership, and Communal Activities - A History and Ethnography of the Beothuk". 22 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  5. ^ Marshall, 1996, p. 12.
  6. ^ Gandhi, Lakshmi (2013), "National Public Radio", NPR, 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Ekim 2022 
  7. ^ a b Anonymous (James McGregor) (1836). "Shaa-naan-dithit, or The Last of The Boëothics". Fraser's Magazine for Town and Country. XIII (LXXV): 316-323. 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.  (Reprint, Toronto: Canadiana House, 1969)
  8. ^ John Hewson (2007). "Santu's Song". Memorial University. 22 (1). 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  9. ^ Fagan, Brian M. (2005). Ancient North America: the archaeology of a continent. Londra: Thames & Hudson. ISBN 0-500-28532-2. 
  10. ^ Upton LFS (1991). "The Extermination of the Beothucks of Newfoundland". Miller J (Ed.). Sweet promises: a reader on Indian-white relations in Canada. Toronto: University of Toronto Press. ss. 68-89. ISBN 0-8020-6818-9. 
  11. ^ Marshall, 1996, p. 33.
  12. ^ {Margaret Conrad, History of the Canadian Peoples fifth edition pp 256–257}
  13. ^ "Disappearance of the Beothuk". Heritage Newfoundland and Labrador. 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Manitoba</span>

Manitoba, Kanada'nın Batı Kanada bölgesindeki bir eyâletidir. Manitoba'da İngilizce daha yoğun olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Süper avcı</span> bir besin zincirinin tepesinde yaşayan ve kendine ait bir yırtıcı hayvanı olmayan yırtıcı hayvan

Süper avcılar, normal şartlar altında doğada yetişkin haldeyken başka türler tarafından avlanmayan ve av türlerini kontrol altında tutan avcı canlılardır. Ayrıca süper yırtıcı, alfa yırtıcı, doruk yırtıcı, doruk avcı veya büyük avcı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ren geyiği</span>

Ren geyiği, geyikgiller (Cervidae) familyasından arktik ve subarktik bölgelerinde yaşayan bir geyik türüdür.

Avustralya yerlileri ya da Avustralya Aborjinleri, Avustralya kıtası yerlilerine verilen ad. Aborjinler, Avustralya'ya Güneydoğu Asya'dan gelmişlerdir. Bir göçebe hayatı sınırları boyunca hareket halinde yaşamışlardır. Avlanırken mızrak ve bumerang, balık avında ise kanolar kullanmışlar, meyve ve sebze toplamışlardır. Yazılı bir dilleri olmamasına rağmen şarkılar yoluyla ağızdan ağza birçok bilgi aktarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İnyupikler</span> Alaskanın kuzey ve kuzeybatısında yaşayan, İnuit kolundan olan bir Eskimo halkı

İnyupikler, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kuzey ve kuzeybatısında yaşayan İnuit kolundan bir Eskimo halkıdır. Alaska'daki tek İnuit halkı olduğu için Alaska İnuitleri adı da verilmektedir. Kendilerini iñuk («insan») kelimesi ile -piaq («gerçek») ekinden türettikleri Iñupiaq adıyla ifade ederler. Dillerini ise Iñupiatun olarak adlandırırlar. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska yerlileri içinde 25.000 nüfuslu Yupiklerden sonra 15.700 kişilik nüfuslarıyla ikinci en büyük halktır ve ancak 2.144 kadarı dilini konuşabilmektedir. İngilizce bilmeyen Alaska yerlileri içinde 1993 yılında ilk sırayı %42'lik oranla Yupikler, ikinci sırayı da %20'lik oranla İnyupikler çeker. Şamanist inançlı avcı ve toplayıcıdırlar. Kültürel açıdan deniz sahiline yakın yaşayıp balina, fok, mors gibi deniz memelilerini avlayan Taġiuġmiut ile denizden uzak içbölgede rengeyiği avlayan Nunamiut olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Bazen, iki ayrı dil ve halk olarak ele alındığı da olur ve Seward Yarımadasındakiler Qawiaraq adıyla, North Slope ile Northwest Arctic ilçelerindekiler ise Inupiaq adı altında toplanır. İnyupiklerin Kanada'da yaşayan ırkdaşları (Uummarmiut) siyasi ve idari kaygılarla Batı Kanada İnuitleri ile birlikte Inuvialuit adı altında toplanırlar. Eskimolar içinde en uzun boylular Kuzey Alaska'daki İnyupiklerdir ve Kanada İnuitlerinden 10 cm daha uzundurlar. Kobuk İnyupikleri doğu komşuları ve ticari ortakları olan Atabasklardan Koyukon Kızılderilileriyle sınır bölgelerinde evlilik de yapmışlardır. Beyaz Avrupalıların kültürleriyle en geç tanışan Eskimolar 1890 yılından sonra Hristiyanlıkla tanışan Kuzey Alaska İnyupikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Yupikler</span>

Yupikler ya da Alaska Yupikleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin batı ve güneybatısında yaşayan Yupik kolundan bir Eskimo halkıdır. Kendilerini yuk («insan») kelimesi ile -pik/-piaq («gerçek») ekinden türettikleri Yupʼik/Yupʼiaq adıyla ifade ederler. Dillerini ise Yugtun olarak adlandırırlar. Hem Yupik halkları hem de Alaska yerlileri içinde en büyük nüfusa sahip olanlardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 25.000 kişilik Yupik nüfustan 10.400 kadarı anadillerini konuşabiliyor. İngilizce bilmeyen Alaska yerlileri içinde 1993 yılında ilk sırayı % 42 lik oranla Yupikler, ikinci sırayı da % 20 lik oranla İnyupikler çeker. Şamanist inançlı avcı ve toplayıcıdırlar. Alaska'nın çetin ikliminde yenebilir her türlü şeyin yenildiği, yenemeyenlerin de kullanılabilirliğine bağlı olarak değerlendirildiği bir yaşam tarzı oluşturmuşlardır. Avların modern dünyada önemsenmeyecek kısımlarından ilginç eşya ve aksesuarlar yapmaları da asgari malzemenin azami olarak değerlendirilmesi olarak görülür. Fokların karınzarının pencere camı olarak kullanılması ya da kuş ve balık derisinden parka ya da ayakkabı yapmak Yupiklerin iklim ve coğrafya zoruyla oluşmuş geleneklerindendir. Dünya maske sanatında Yupik maskeleri benzersizdir. Y önsesini koruyan ana grup Yupik adını alırkan, bu sesi ç önsesine dönüştüren lehçeleri konuşanlar Çupik olarak adlandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Yupikleri</span> Eskimo halkı

Sibirya Yupikleri ya da Yuitler, Rusya'ya bağlı Çukçi Yarımadası ile ABD'deki Alaska eyaletine bağlı St. Lawrence Adası'nda yaşayan Yupik kolundan bir Eskimo halkı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 1.400 kişilik nüfustan 1.000 kadarı, Rusya'daki 900 kişilik nüfustan ise ancak 300 tanesi anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Nunivak Çupikleri</span>

Nunivak Çupikleri, Amerika Birleşik Devletlerinde, Alaska eyaletinin batısında Bering denizinde bulunan Nunivak Adasında (Nuniwar) yaşayan Yupik kolundan bir Eskimo halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Naukan Yupikleri</span>

Naukan Yupikleri, Rusya'ya bağlı Çukotka Özerk Okrugunda Naukan ile Dejnyov adlı iki köyde yaşayan ve soyu tükenmek üzere olan Yupik kolundan bir Eskimo halkıdır.

Eskimo mutfağı, Eskimoların yeme ve içme şekilleri. Halklara bağlı olarak farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitleri</span>

Batı Kanada İnuitleri, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları'nda ve birazı da Yukon'da yaşayan İnuitlerin bir kolu.

Okyanusya'daki Yahudilerin tarihi, ilk kaşifler, fok ve balina avcılarıyla başlamaktadır. Yahudiler ve diğer yerleşimciler Okyanusya'ya 18. yüzyıldan başlayarak gelmişlerdir. Avustralya, Yeni Zelanda ve Okyanusya'nın diğer adalarına yerleşmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Alaska yerli sanatı</span>

Alaska yerli sanatı, Amerika Birleşik Devletlerinin Alaska eyaletinde beş ana kültür grubuna ayrılan ve Amerika yerlilerinden ayrı değerlendirilen avcı ve toplayıcı Alaska yerlilerinin sanatıdır. Türkiye'nin iki katı büyüklüğündeki Alaska'nın dünyanın geri kalanından uzak olması bu sanatların yeterince tanınmamasının ana sebebidir. Günümüzde Alaska Native Arts Foundation adlı kâr amacı gütmeyen kurum tarafından tanıtım ve dağıtımı yapılan bu sanatın ürünleri zengin ve çeşitlidir. Bu sanatta Kızılderili halklarından Tlingitler ve Haydalar totem direği gibi tahta oymacılık ürünleriyle tanınırken, Atabask dillerini konuşan Kızılderililer boncuk işi ve sepet yapımıyla, Eskimo halklarından İnyupikler fildişi oymacılığıyla, Yupikler ise daha çok maskelerle öne çıkarlar. Alaska yerli sanatı örnekleri dünyanın değişik müzelerinde sergilenmektedir ve Alaska'daki örnekleri Alaska Yerli Dil Merkezinde de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alaska Atabaskları</span>

Alaska Atabaskları ya da Alaska Deneleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin daha çok içbölgesinde Alaska Interior adı verilen İç Alaska'da birazı da güneyde Pasifik kıyılarında yaşayan ve Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Kuzey Atabasklarından, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Alaska yerlilerinin beş ana kültür grubundan birini oluştururlar. Dil temelinde 11 ayrı halk olarak, Ahtnalar, Denağinalar, Guçinler, Hanlar, Değinaklar, Holikaçuklar, Koyukonlar, Yukarı Kuskokvimler, Aşağı Tananalar, Tanakroslar ve Yukarı Tananalar biçiminde sınıflandırılır. Toplam nüfusları yaklaşık 6.400 kişidir ve ancak çok ufak bir kısmı anadillerini konuşabilmektedir. En çok nüfusa sahip olanlar Koyukonlar ile Guçinlerdir. Siyasi, idari ve kültürel açıdan ABD'deki diğer Atabasklardan ayrılırlar. Kanada'daki aynı alt grupta yer alan Kanada Atabasklarına dilce ve kültürce daha yakındırlar ve Guçinler ile Hanların büyük bir kısmı ile Yukarı Tananaların ufacık bir kısmı Kanada'nın Alaska'ya yakın yörelerinde de yaşarlar. Kuzey, batı ve güneyden Eskimo halklarına, doğudan ise ırkdaşı olan Kanada Atabasklarıyla komşudurlar. Eskimolara komşu olanlar Eskimo kültüründen kısmen etkilenmişlerdir. Rus Alaskası döneminde Ruslarla karşılaşan Alaska Atabaskları içinde en çok Ruslaşanlar Pasifik kıyısındaki Denağinalardır. Ekonomik rahatlamaya 1971 yılında kabul edilen Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) ile kavuşmuşlar ve aynı dönemde dil ve kültürlerini serbest kullanma ve eyaletçe korunma haklarını da elde etmişlerdir. Günümüzde Ahtna ve Denağina haricindeki Alaska Atabasklarının siyasi, ekonomik, yasal ve sosyal savunucusu 1962 yılından beri Tanana Chiefs Conference adlı kâr amacı gütmeyen kabile birliğidir. ABD'deki bütün Amerika yerlileri gibi Alaska Atabasklarının da eğitim, sağlık ve idaresinden ABD İçişleri Bakanlığı bünyesinde Amerika Birleşik Devletleri'nin yönetimine ait Bureau of Indian Affairs dairesi sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Guçinler</span>

Guçinler ya da Kuçinler, Kuzey Kutup Dairesinde kabaca 65° ve 69° Kuzey enlemde, 130° ve 150° Batı boylamında, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kuzeydoğusunda İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon Nehri civarında ve Kanada'nın Yukon ile Kuzeybatı Toprakları bölgelerinde yaşayan, rengeyiği avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist, şimdi ise Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska Guçinleri ya da Batı Guçinleri ile Kanada Guçinleri ya da Doğu Guçinleri olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Alaska'da nüfusça Koyukonlardan sonra en büyük ikinci Atabask halkıdır. En yakın akrabaları dilce birlikte grup oluşturan Alaska ve Kanada Hanlarıdır. 2010 yılındaki nüfusları 9.000 kişidir ve anadillerini akıcı biçimde konuşabilenlerin sayısı UNESCO'ya göre 400 kişidir. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 1.000 kişilik nüfustan 150 kadarı, Kanada'daki 1.900 kişilik nüfustan ise 400 tanesi anadillerini konuşabiliyor. Huş kabuğundan kano ve kar ayakkabısı yapımıyla, iki yönlü kızaklarıyla, oklu kirpinin dikenleriyle yapılan kirpi işi ile karmaşık ve süslü boncuk işi (naagąįį) bezemeleriyle tanınırlar. Günümüzde avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür.

<span class="mw-page-title-main">Koyukonlar</span> Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin ortasında İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinin Yukon ile Koyukuk nehirleri civarında taygada yaşıyor

Koyukonlar ya da Koyukon Atabaskları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin ortasında İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinin Yukon ile Koyukuk nehirleri civarında taygada yaşayan, sığın avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olsa da animist inanç ve gelenkleri güçlü Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska'daki en büyük Atabask halkı olup, Yukarı, Merkezî ve Aşağı Koyukonlar olmak üzere üç ana lehçe grubuna ayrılırlar. En yakın akrabaları dilce birlikte üstgrup oluşturan Holikaçukça ile Değinakça konuşan Atabasklardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 2.300 kişilik etnik (Denaakkʼe) nüfustan 150 kadarı anadillerini (Denaakkenaageʼ) konuşabiliyor. Alaska'daki diğer Atabaskların aksine Eskimo komşuları olan Yupik ve İnyupiklerin kültüründen oldukça etkilenmişlerdir. Koyukonlarla Avrupalıların ilk karşılaşması Rus İmparatorluğuna bağlı Rus Alaskası döneminde 1838 yılında Yukon Nehri yolundan Nulato'ya gelen Ruslarla olmuştur. Geçmişte Rus-Amerikan Kumpanyası ile Hudson's Bay Company şirketlerindeki Avrupalı kürk tüccarlarıyla yoğun olarak ticaret yaparken, günümüzde daha çok avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür.

<span class="mw-page-title-main">Av ilâhları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Av ilâhları, hayvan avcılığı ve avcılık sırasında kullanılan alet ve becerilerle ilgili mitolojilerde görülen tanrı ve tanrıça figürleridir. Av ilâhları çok tanrılı dinlerdeki ortak figürlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Evenkiler</span> Eski tunguz halkı

Evenkiler, Kuzey Asya'da bir Tunguz halkıdır. Rusya'da Evenkiler, 38.396 (2010) nüfusu ile Sibirya yerli halklarından biri olarak kabul edilmekte; Çin'de Evenkiler, 30.875 (2010) nüfusu ile Çin tarafından resmi olarak tanınan 56 etnik gruptan birini oluşturmaktadır. Moğolistan'da ise Moğol dilinde Khamnigan adı verilen 537 (2015) Evenki vardır.

<span class="mw-page-title-main">Gravettiyen</span>

Gravettiyen, günümüzden yaklaşık 33.000 yıl önce,Orinyasiyen'in yerini alan, Avrupa Üst Paleolitik döneminde yer alan bir arkeolojik endüstriydi. Arkeolojik olarak, çoğu araştırmacının birleşik olduğunu düşündüğü son Avrupa kültürüdür ve bazı unsurları y. 17.000 BP ortadan kaybolsa da çoğunlukla günümüzden y. 22.000 yıl önce, Son Buzul Maksimum'una yakın bir tarihte ortadan kalkmıştır. İspanya ve Fransa'da, onu Solutreyen izledi ve İtalya, Balkanlar, Ukrayna ve Rusya'da Epigravetyen olarak gelişti veya devam etti.

João Fernandes Lavrador (1453–1501), 15. yüzyılın sonlarından Portekizli bir kaşifti. Doğu Kanada'daki Avrupalı yerleşimciler tarafından adının verildiği büyük Labrador yarımadası da dahil olmak üzere, Kuzey Amerika'nın kuzeydoğu kıyılarının ilk modern kaşiflerinden biriydi. Popüler köpek ırkı Labrador retriever, adını yarımadanın adından almıştır ve dolayısıyla aslında onun adını da taşımaktadır. Avcılık için çalışan bir cins olarak geliştirildi.