İçeriğe atla

Benzidamin

Benzidamin
Farmakokinetik veri
Protein bağlanma<20%
Eliminasyon yarı ömrü13 Saat
BoşaltımRenal
Tanımlayıcılar
  • 3-(1-benzyl-1H-indazol-3-yloxy)-N,N-dimethylpropan-1-amine
CAS Numarası
PubChem CID
DrugBank
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.010.354 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC19H23N3O
Mol kütlesi309.413

Benzidamin, Tantum Verde markası adı altında bilinen, anestezik ve analjezik özelliklere sahip, lokal olarak etki gösteren, non-steroidal antiinflamatuar ilaç (NSAID) sınıfı bir ilaçtır. Ağız ve boğazdaki inflamasyon sebebi ile ortaya çıkan semptomların tedavisinde kullanılır.[1]

Alternatif olarak benzidamin, eğlence amaçlı güçlü bir psikoaktif halüsinojen olarak kullanılabilir. Yüksek dozlarda, güçlü bir merkezî sinir sistemi uyarıcısı olarak işlev görür. Çoğu halüsinojenden daha farklı ve özel bir deliriyuma sebep olur.[2]

Kullanım alanları

Medikal

Diş eti iltihabı, stomatit, glossit, aftöz ülserler (Aft), diş cerrahisi (anestezik olarak), glandüler ateş, farenjit, bademcik iltihabı ve radyasyon tedavisine bağlı oral ülserasyon gibi durumların tedavisinde kullanılır.[3]

Rekreasyonel

Benzidamin, doz aşımı durumunda güçlü bir psikoaktif halüsinojendir. Deliriyant ve merkezî sinir sistemi uyarıcısı olarak etki gösterir.[2] Özellikle gençler arasında bu tür bir kullanım Polonya,[2] Brezilya ve Romanya'da bildirilmiştir.[4][5] Benzidaminin, kannabinoidlere benzer bir etki mekanizmasına sahip olduğu düşünülmektedir.[6]

Yan etkileri

Benzidamin genellikle iyi tolere edilir ve yan etkilere nadiren sebep olur. Bazı insanlarda ağızda batma ve uyuşukluk gibi istenmeyen hafif yan etkilere sebep olabilir.[7]

Etki mekanizması

Prostaglandin sentetaz inhibitörü olan benzidamin, İltihaplı dokulara seçici olarak bağlanır ve olumsuz sistemik etkilere sebep olmaz. Diğer NSAID'lerden farklı olarak, siklooksijenaz (COX) veya lipooksijenazı inhibe etmez ve ülserojenik değildir.[8]

Halüsinojenik etkilerinin ardındaki farmakoloji açısından, benzidaminin bu yönü araştırılmamıştır ve birçok spekülasyona tabidir.

Yüksek bir bağımlılk yaratma potansiteline sahiptir, hayvanlarda heroin ve kokain gibi kötüye kullanılan ilaçlarla çapraz duyarlılığa sahiptir. Bir kannabinoid reseptör agonisti olarak etki gösterdiği tahmin edilmektedir.[6]

Kaynakça

  1. ^ Turnbull, R. S. (Şubat 1995). "Benzydamine Hydrochloride (Tantum) in the management of oral inflammatory conditions". Journal (Canadian Dental Association). 61 (2): 127-134. ISSN 0709-8936. PMID 7600413. 16 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  2. ^ a b c Sein Anand, Jacek; Lukasik – Glębocka, Magdalena; Paweł Korolkiewicz, Roman (1 Ocak 2007). "Letter to the Editor: "Recreational abuse with benzydamine hydrochloride (tantum rosa)"". Clinical Toxicology. 45 (2): 198-199. doi:10.1080/15563650600981210. ISSN 1556-3650. 
  3. ^ "Benzydamine". go.drugbank.com. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  4. ^ Opaleye, Emérita Sátiro; Noto, Ana Regina; Sanchez, Zila van der Meer; Moura, Yone Gonçalves de; Galduróz, José Carlos Fernandes; Carlini, Elisaldo Araújo (Eylül 2009). "Recreational use of benzydamine as a hallucinogen among street youth in Brazil". Brazilian Journal of Psychiatry (İngilizce). 31: 208-213. doi:10.1590/S1516-44462009000300005. ISSN 1516-4446. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  5. ^ Mota, Daniel Marques; Costa, Alessandra Alves da; Teixeira, Christiane dos Santos; Bastos, Augusto Amorim; Dias, Murilo Freitas (Mayıs 2010). "Uso abusivo de benzidamina no Brasil: uma abordagem em farmacovigilância". Ciência & Saúde Coletiva (Portekizce). 15: 717-724. doi:10.1590/S1413-81232010000300014. ISSN 1413-8123. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  6. ^ a b Avvisati, Riccardo; Meringolo, Maria; Stendardo, Emiliana; Malavasi, Elisa; Marinelli, Silvia; Badiani, Aldo (Mart 2018). "Intravenous self-administration of benzydamine, a non-steroidal anti-inflammatory drug with a central cannabinoidergic mechanism of action: Benzydamine self-administration". Addiction Biology (İngilizce). 23 (2): 610-619. doi:10.1111/adb.12516. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  7. ^ "Benzydamine – a non-steroidal anti-inflammatory (NSAID) used for teething, sore throats and mouth ulcers". nhs.uk (İngilizce). 17 Haziran 2021. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  8. ^ Müller-Peddinghaus, R. (Mayıs 1987). "[New pharmacologic and biochemical findings on the mechanism of action of the non-steroidal antiphlogistic, benzydamine. A synopsis]". Arzneimittel-Forschung. 37 (5A): 635-645. ISSN 0004-4172. PMID 3304305. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ağrı kesici</span> insanın herhangi bir uzvunda ağrıya yol açan herhangi bir yere karşı oluşturulan yüksek baskı

Analjezik ya da ağrı kesici ağrıyı dindirmek ve analjeziye yol açmak için kullanılan her türlü ilaca verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Metamfetamin</span> uyarıcı ilaç

Metamfetamin, merkezî sinir sistemi (MSS) uyarıcısı olan sentetik bir maddedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve obezite gibi hastalıkların tedavisinde reçete edilir. Desoxyn ismiyle ilaç piyasasında ABD'de bulunur. Bunun haricinde uyarıcı etkileri sebebiyle yasadışı olarak kullanımı mevcuttur. Kristal ve hap formunda olabilen çeşitleri dünyada birçok ülkede yasa dışı olarak satılmaktadır. Birçok uyarıcı gibi, 6-12 saat süren güçlü bir öfori, dolayısıyla güçlü bir psikolojik bağımlılık yapabilme etkisine sahiptir. Yapısal olarak amfetamine yakın psikoaktif bir maddedir.

Non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar ya da steroid dışı yangı önleyici ilaçlar, kısaca NSAİİ'ler, analjezik, antipiretik ve antiinflamatuar ilaçlardır. "Non-steroidal" terimi bu ilaçları benzer etkileri olan steroidlerden ayırmak için kullanılır. NSAİİ'ler narkotik değildirler. NSAİİ'ler bazen NSAİA olarak da adlandırılırlar. Bu grubun en çok bilinen üyeleri aspirin ve ibuprofendir. Parasetamol (asetaminofen) çok az anti-inflamatuar etki gösterdiği için NSAİİ'ler içerisinde kabul edilmezler.

<span class="mw-page-title-main">İbuprofen</span> Kimyasal bileşik

İbuprofen, bir non steroidal antienflamatuvar ilaç etken maddesidir. Artrit, primer dismenore, grip semptomlarını azaltmak için ve ağrı kesici olarak kullanılır. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır. Bir prematüre bebekte patent duktus arteriyozus kapatmak için de kullanılabilir. Ağızdan veya intravenöz şeklinde kullanılabilir. Genellikle bir saat içinde etki göstermeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Anksiyolitik</span> anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar

Anksiyolitik anksiyeteyi azaltan ilaçlara verilen isimdir. Anksiyolitik ilaçlar, anksiyete bozukluklarına bağlı psikolojik ve fiziksel semptomların tedavisinde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antidepresan</span> Majör depresif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan psikiyatrik ilaçlar

Antidepresanlar, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, bazı anksiyete bozukluklarını ve bazı kronik ağrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antidepresanların yaygın yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kilo alımı, baş dönmesi, baş ağrısı, cinsel işlev bozuklukları ve duygusal körelme bulunur. Antidepresanlar, çocuklar, ergenler ve genç yetişkinler tarafından alındığında intihar düşüncesi ve davranışı riskinde artışa neden olabilir. Antidepresanların özellikle ani bir şekilde kesilmeleri sonucunda, antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Psikotrop madde</span> beyin fonksiyonunu veya algısını etkileyen kimyasal madde

Psikotrop madde ya da psikoaktif madde, asıl olarak merkezi sinir sisteminde etkisini gösteren ve beynin işlevlerini değiştirerek algıda, ruh hâlinde, bilinçlilikte ve davranışta geçici değişikliklere neden olan kimyasal maddelerdir. Bu ilaçlar eğlence amaçlı olarak bilerek bilinç düzeyini değiştirmek, entojen olarak ritüel ve spiritüel amaçlı, zihni incelemek amaçlı ya da tedavi amaçlı ilaç olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Dismenore</span>

Ağrılı adet veya adet krampları olarak da bilinen dismenore, günlük aktiviteleri engelleyecek düzeyde ağrılı âdet görme olarak tanımlanan jinekolojik bir hastalıktır. Adetin başladığı zaman civarında ortaya çıkar. Ağrı; aralıklı, kramp tarzı, suprapubik bölgede yoğunlaşmış, zaman zaman bulantı, kusma ve ishalle birlikte görülür. Belirtiler tipik olarak üç günden az sürer.

<span class="mw-page-title-main">Kannabinoid</span>

Kannabinoidler, beyindeki nörotransmitter salınımını değiştiren hücrelerdeki kannabinoid reseptörleri üzerinde etkili olan çeşitli kimyasal bileşikleri kapsayan bir sınıftır. Bu reseptör proteinleri için ligandlar, endokannabinoidleri, fitokannabinoidleri ve sentetik kannabinoidleri içerir. En önemli kannabinoid olan tetrahidrokannabinol (THC), esrarda bulunan birincil psikoaktif maddedir. Kannabidiol (CBD) bitkinin bir başka önemli bileşenidir. Çeşitli etkiler gösteren, esrardan izole edilmiş en az 113 farklı kannabinoid vardır.

Anestezik bilinçlilik veya anestezik farkındalık, ameliyat öncesinde hastaya uyuması için verilen anestezik ilaçlarda yaşanılan birtakım aksilikler yüzünden hastanın tam olarak hissizleşememesi.

İltihabi inflamatuvar ya da bilinen adıyla bağırsak hastalığı (İBH) veya bağırsak iltihaplanması, bağırsaklarda bir grup enflamatuar koşulların oluştuğu hastalık. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit ana iki türüdür. Ülseratif kolit kalın bağırsak ve rektumu etkilerken, Crohn hastalığı bağırsakların yanında ağız, sindirim borusu, mide ve anüsü de etkileyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Venlafaksin</span> İlaç

Venlafaksin ya da ilk marka adıyla Efexor, serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörü (SNRI) sınıfından bir antidepresan ilaçtır. Majör depresif bozukluk (MDD), yaygın anksiyete bozukluğu (GAD), panik bozukluğu ve sosyal fobi tedavisinde kullanılır. Kronik ağrı için de kullanılabilmektedir. Ağız yoluyla kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Selekoksib</span>

Celebrex markası altında satılan Selekoksib bir COX-2 inhibitörü ve nonsteroid antiinflamatuar ilaçtır (NSAID). Osteoartrit, yetişkinlerde akut ağrı, romatoid artrit, ankilozan spondilit, ağrılı adet kanaması ve jüvenil romatoid artritte ağrı ve iltihabı tedavi etmek için kullanılır. Ailesel adenomatöz polipozisi olan kişilerde kolorektal adenom riskini azaltmak için de kullanılabilir. Ağızdan alınır. Faydalar genellikle bir saat içinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Mefenamik asit</span> KImyasal bileşik

Mefenamik asit, antranilik asit türevleri nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) sınıfının bir üyesidir ve hafif ile orta şiddette ağrıyı tedavi etmek için kullanılır. Diğer NSAİİ'lere kıyasla yan etkileri ve yüksek maliyeti nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygın olarak kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salsalat</span>

Salsalat, steroidal olmayan anti-enflamatuar ilaç (NSAID) ve salisilat sınıflarından bir ilaçtır.

(S)-ketamin veya S(+)-ketamin olarak da bilinen esketamin, ketaminin S(+) enantiyomeridir, genel anestezik ve depresyon tedavisi için antidepresan olarak kullanılan dissosiyatif halüsinojen bir ilaçtır. Diğerlerinin yanı sıra Spravato, Ketanest markaları altında satılmaktadır. Esketamin, NMDA reseptör antagonizmi açısından ketaminin aktif enantiyomeridir ve rasemik ketaminden daha güçlüdür.

Asemetasin, osteoartrit, romatoid artrit, bel ağrısı tedavisinde ve ameliyat sonrası ağrının hafifletilmesinde kullanılan, steroidal olmayan bir antiinflamatuar ilaçtır (NSAID). Merck KGaA tarafından Emflex ticari adı altında üretilmektedir ve Birleşik Krallık'ta ve diğer ülkelerde yalnızca reçeteyle satılan bir ilaç olarak mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Çocuklarda ağrı yönetimi</span>

Çocuklarda ağrı yönetimi, bebek ve çocuk ağrısının değerlendirilmesi ve tedavisidir.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi esrar</span>

Tıbbi esrar, kenevir bitkisinin tıbbi amaçlar için kullanılmasıdır. Esrar, tetrahidrokanabinol (THC) ve kannabidiol (CBD) gibi çeşitli kannabinoid bileşikleri içerir. Bu bileşikler, beyindeki kannabinoid reseptörlerine bağlanarak çeşitli fizyolojik ve psikolojik etkileri ortaya çıkarabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kannabinoid reseptörleri</span>

Kannabinoid reseptörleri, kannabinoidlerin bağlandığı ve hücre içi sinyalleri tetiklediği G proteini bağlı reseptörleridir. Kannabinoidler, bitkisel kökenli kannabinoidler (fitokannabinoidler), endokannabinoidler ve sentetik kannabinoidler olmak üzere üç ana gruba ayrılır.