İçeriğe atla

Bent (coğrafya)

Payandalı bent örneği: Elmalı Barajı

Bent, bir akarsu yatağında suyun birikmesini sağlamak amacıyla yapılan sağlam, dayanıklı yapı. Bu kelime yerine 1930-34 yılları arasında yapılan Çubuk Barajı inşa süresinde Fransızcadan Baraj (barrage) sözcüğü Türkçeye girmiştir. Anadolu'da baraj yerine büğet terimi de kullanılır.[1]

Su seviyesini yükseltmek için akarsuyun iki yanını bağlayan yapıya bağlama denilir. Baraj su biriktirmek için, bağlama su seviyesini yükseltmek için uygulanır. Çubuk Barajından önce baraj ve bağlamayı karşılamak için bent terimi kullanılmaktaydı.[2]

Kaynakça

  1. ^ İZBIRAK, Reşat (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü. 
  2. ^ Gedik, Dr. N. "BARAJLAR" (PDF). balikesir.edu.tr. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mart 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çubuk-1 Barajı</span>

Çubuk Barajı, Ankara'da Çubuk Çayı üzerinde içme-kullanma ve sanayi suyu temini ve taşkın kontrolü amaçlı bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Sarıyar Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Ankarada baraj

Sarıyar Barajı Nallıhan'nın Sarıyar mahallesinde olup, Sakarya Nehri üzerinde 1951-1956 yılları arasında inşa edilmiş hidroelektrik enerji üretimi amaçlı bir barajdır. Beton ağırlık tipi olan barajın gövde hacmi 568.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 90 m'dir. Normal su kotunda göl hacmi 1.900 hm3, normal su kotunda göl 83,83 km2'dir. 4 alternetör ile çalışan santral 160 MW gücündeki hidro-elektrik santralinden ise yılda 378 GWh saat elektrik enerjisi elde edilir. Türkiye'nin ilk büyük HES barajıdır. Türkiye'deki tek santral atölyesi'ne sahiptir. Türkiye baraj gölü sıralamasında 6'cı sırayı yer almaktadır. Baraj havzası, yeşil kuşak ağaçlandırma eylem planı çerçevesinde ağaçlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çubuk-2 Barajı</span>

Çubuk-2 Barajı, Ankara'da, Çubuk Çayı üzerinde, içme suyu temini amacı ile 1961-1964 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 1.100.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 61,00 m'dir. Normal su kotunda göl hacmi 24,60 hm³, normal su kotunda göl alanı 1,20 km²'dir. Yılda 38 hm³ içme ve kullanma suyu sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Uğurlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> 1971-1981 yılları arasında Yeşilırmak üzerine inşa edilmiş baraj ve hidroelektrik santrali

Hasan Uğurlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Samsun ili Ayvacık ilçesinde, Yeşilırmak üzerinde, elektrik enerjisi üretimi amacı ile 1971-1981 yılları arasında inşa edilmiş bir baraj ve hidroelektrik santralidir. Barajdaki su cebri borularla taşınmamakta, barajın yanındaki dağın içindeki tünelle taşınıp türbinlere çarptırılmaktadır. Baraj, dünyada bu yönüyle tektir.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Adıyaman ve Şanlıurfada bir baraj

Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Çayı</span> Sakarya Nehrinin sağ kolu

Ankara Çayı; Sakarya Nehri'nin bir uzantısı olarak Ankara ilinin doğusundan başlayıp şehir merkezine kadar uzanan bir akarsudur. Porsuk Çayı'ndan sonra Sakarya Nehri'nin ikinci büyük kolu olan Ankara Çayı sırasıyla Nallıhan, Beypazarı ve Ayaş ilçelerinden geçerek şehri ortadan ikiye böler ve Sincan sınırları içerisinde Çubuk Çayı ile birleşip yoluna devam eder. Kuzeyden gelen Hatip Çayı ve güneydeki İncesu Deresi ise Ankara Çayı'nı besleyen diğer akarsu kaynaklarıdır. Yaz aylarında debisi azalırken yağışların artmasıyla birlikte akıntı şiddeti güçlenen çay, birçok noktada köprülerle aşılmış ve yine aynı sebepten dolayı ve evsel atıkların yarattığı koku nedeniyle bazı bölümlerinin üstü kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baraj</span> sulama ve elektrik üretimi amacıyla su biriktirmek için akarsu üzerine yapılan set

Baraj, eski zamanlardan beri insanlığın su ihtiyacını karşılamak ve tarımsal alanların sulanması amacıyla inşa edilen su yapılarıdır. Günümüzün modern barajları stratejik öneme sahiplerdir. Çünkü;

<span class="mw-page-title-main">Alibey Deresi</span>

Alibey Deresi, İstanbul'da Kağıthane Deresi'yle birleşerek Haliç'i meydana getiren dere.

<span class="mw-page-title-main">Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Diyarbakırda bir barajı

Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Muğla da baraj

Akköprü Barajı, Muğla'da, Dalaman Çayı üzerinde, sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla yapımına 1995 yılında başlanan ve Mart 2011 tarihinde su tutulmaya başlanan, Türkiye'nin 6. büyük barajıdır.

Cindere Barajı, Denizli'de, Büyük Menderes Nehri üzerinde, sulama ve enerji üretmek amacıyla 1995-2007 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Bağlama aşağıdaki anlamlarda kullanılır:

Filantropizm veya insanseverlik, başkalarının tıbbî, ekonomik ve sosyal standartlarını yükseltmek ve mutluluklarını artırmak için organize faaliyetler düzenlemek. Daha kapsamlı olan hayırseverlik kavramının bir alt kategorisidir ve İslamî vakıflar, kilise yardım grupları, Antik Yunanistan'daki Platon Akademisi gibi oluşumlar filantropik faaliyetlere örnek olarak gösterilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kavşakkaya Barajı</span> Ankarada baraj

Kavşakkaya Barajı, Ankara ilinin Çubuk ilçesine 30 km uzaklıkta Özlüce mahallesi mevkiinde Ovaçayı üzerinde, içme suyu üretmek amacıyla 2005-2007 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Türkiye'nin başkenti ve ikinci büyük şehri olan Ankara'da içme ve sulama suyu ihtiyacını karşılamak veya elektrik enerjisi üretmek için kullanılan sekiz aktif baraj bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Baraj gölü</span>

Baraj gölü, bir baraj yapısının gerisinde biriken suların oluşturduğu yapay göldür. Küçük yapay göllere gölet denilir.

Karareis Barajı, Türkiye'nin İzmir ilinin Karaburun ilçesinde yer alan bir barajdır. İçme ve kullanma suyu sağlama amacıyla 2014-2018 yılları arasında yapıldı. Temelden yüksekliği 50 m olan barajda 10 milyon m³ su depolanmaktadır. Barajın maliyeti yaklaşık 44 milyon liradır. Baraj ile Çeşme'ye yılda 2,84 milyon m³ su sağlanmaktadır. Baraj sahasında tespit edilen kandilkökü türü uygun bir alana taşındı.

Salman Barajı, Türkiye'nin İzmir ilinin Karaburun ilçesinde yer alan bir barajdır. Sulama, içme ve kullanma suyu sağlama amacıyla 2015-2017 yılları arasında yapıldı. Temelden yüksekliği 51,6 m olan barajda 4,1 milyon m³ su depolanmaktadır. Baraj ile ilçeye yılda 0,9 milyon m³ su sağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bent kapağı</span>

Bent kapağı, sel bariyerleri, baraj gölleri, nehir veya su yolu sistemlerindeki su akışını kontrol etmek için kullanılan ayarlanabilir kapaklardır. Barajlarda dolusavak tepe yüksekliklerini ayarlamak, kanallarda akış oranlarını ayarlamak için tasarlanabilirler veya su akışını tamamen bir rampa veya fırtına dalgalanma sisteminin bir parçası olarak durdurmak için tasarlanabilirler. Bu cihazların çoğu, depolanan veya yönlendirilen su yüzeyi yüksekliğini kontrol ederek çalıştığından, kret kapıları olarak da bilinirler. Taşkın baypas sistemleri söz konusu olduğunda, taşkınlar bazen ana nehir veya kanal bir sel aşamasına yaklaşırken bir sel baypasına veya tutma havzasına daha fazla su akmasına izin vererek ana nehir veya kanal kanallarındaki su seviyelerini düşürmek için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bentler Tabiat Parkı</span> Tabiat Parki (05.01.0053)

Bentler Tabiat Parkı, İstanbul ilinin Sarıyer ilçesinde bulunan bir tabiat parkıdır. Bentler, "barajlar" anlamına gelir.