İçeriğe atla

Benlizade Ahmet Reşit Efendi Külliyesi

Koordinatlar: 41°01′25″K 28°56′55″D / 41.02361°K 28.94861°D / 41.02361; 28.94861
Benlizade Ahmet Reşit Efendi Külliyesi
Harabe haldeki külliyenin cadde üzerindeki kapısı (2017)
Harita
Temel bilgiler
KonumFatih, İstanbul
Koordinatlar41°01′25″K 28°56′55″D / 41.02361°K 28.94861°D / 41.02361; 28.94861
İnançİslam
Mimari
Mimari türKülliye
Mimari biçimOsmanlı mimarisi
Tamamlanma1777

Benlizade Ahmet Reşit Efendi Külliyesi İstanbul Fatih'te, Fatih Camii'ne doğru uzanan Darüşşafaka Caddesi üzerinde bulunan harabe haldeki külliye ve su sebili. Darüşşafaka binasının çaprazında kalmaktadır. Mekke Kadılığı ve Anadolu Kazaskerliği yapan Benlizade Kazasker Ahmet Reşit Efendi tarafından 1777 yılında yaptırıldı. Kendisinin, eşinin ve bir yakınlarının kabirlerini içinde barındırır. Çeşmesi ise günümüze ulaşmamıştır.[1]

Tarihi

Türbe, sebil ve darülkurradan meydana gelen külliye, Mekke Kadısı Benlizade Kazasker Ahmet Reşit Efendi tarafından 1777'de yaptırıldı. Benlizade ailesi 1974'e kadar külliyenin vakfiyesini elinde bulundurdu. Sonrasında vakfiye Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne geçti. Günümüzde kapısı kilitli, kapı tavan kısmı dökük, duvarları yıkılmış, pencereleri tahta ile kapatılmış ve üst çatı kısmı yosun ve çimen tutmuş haldedir. Aynı zamanda içindeki sandukalar da yıkık dökük haldedir. Bu bakımsız durumu 1930'lu yıllardan kalma fotoğraflarda da görülmektedir. Bir dönem külliyenin sahipliği Darüşşafaka ile beraber Ziraat Bankası'na geçmiştir. İçerisine okul içerisinde kalan kısımdan girilmektedir.[2][3]

Günümüze ulaşmayan sebil ise Miladi 1828'de yaptırılmıştır.[4][5] Dört pencereli ve çokgen planlı bir yapıdadır. Kaidesi yaklaşık olarak 1 metredir. Sade bir yapıya sahiptir ve sövelerinde mermer, kemer kısmında tuğla ve ağırlıklı olarak taş kullanılmıştır. Günümüzde yol ile aynı hizadadır.[6]

Restorasyonu

Külliye 17 Mart 2020'de, 2021 Aralık'ına kadar sürecek bir restorasyon sürecine girdi. Çalışmalar Ocak 2023 itibarıyla tamamlandı.

Fotoğraflar

  • Külliye kapısının yıkılmak üzere olan tavanı.
    Külliye kapısının yıkılmak üzere olan tavanı.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Benlizade Ahmet Reşit Efendi Külliyesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "Elimizdeki servet göz göre göre yok oluyor!". Milliyet. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017. 
  2. ^ "Fatih Camii'nden Kariye'ye" (PDF). Aksiyon. Şubat 2015. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017. 
  3. ^ "Mekke Kadısı na "büyük" vefasızlık!". Milli Gazete. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017. 
  4. ^ İstanbul Sebilleri. Kapı Yayınları. 2008. s. 53. ISBN 9789944486873. 
  5. ^ Urfalıoğlu, Nur: "Osmanlı Mimarlığında Sebiller", s.468
  6. ^ Tali, Şerife. "İstanbul Su Mimarisinde Fatih Sebillerinin Yeri ve Önemi" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 17 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatih</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Fatih, tarihî yarımada (Suriçi) olarak da bilinen, İstanbul şehrinin kurulup geliştiği bölgenin tamamını kaplayan ve şu anda İstanbul ilinin merkez ilçesidir. Valilik, büyükşehir belediye başkanlığı, emniyet müdürlüğü ve şehrin vergi dairesi gibi kurumların yer alıyor olması sebebiyle İstanbul'un merkezi sayılır. Güneybatıdan Zeytinburnu, kuzeybatıdan Eyüpsultan ilçeleri; kuzeyden Haliç, doğudan İstanbul Boğazı ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sultanahmet Camii</span> İstanbulda I. Ahmed tarafından Mimar Sedefkâr Mehmet Ağaya yaptırılan Eski bir 6 minareli cami

Sultan Ahmet Camii veya Sultânahmed Camiî, 1609-1617 yılları arasında Osmanlı Padişahı I. Ahmed tarafından İstanbul'daki tarihî yarımadada, Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa'ya yaptırılmıştır. Cami; mavi, yeşil ve beyaz renkli İznik çinileriyle bezendiği için ve yarım kubbeleri ile büyük kubbesinin içi de yine mavi ağırlıklı kalem işleriyle süslendiği için Avrupalılar tarafından "Mavi Camii " olarak adlandırılır. Ayasofya'nın 1935 yılında camiden müzeye dönüştürülmesiyle, İstanbul'un ana camii konumuna ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii</span> İstanbul, Fatihte Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliye

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde II. Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye içinde 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır. 1999 Gölcük Depreminde zemininde kaymalar tespit edilen camide 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından zemin güçlendirme ve restorasyon çalışmalarına başlandı ve 2012 yılında tekrar ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Külliye</span>

Külliye, cami ile birlikte hamam, medrese, mektep, imaret, türbe, kütüphane, aşevi, darüşşifa, çarşı, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">II. Bayezid Külliyesi</span>

II. Bayezid Külliyesi, Edirne'de tarihi külliye. İkinci başkent konumundaki Edirne'yi darüşşifaya kavuşturmak amacıyla Sultan II. Bayezid tarafından 1484-1488 yıllarında Mimar Hayreddin'e yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nuruosmaniye Camii</span> İstanbulda Barok mimari tarzında yapılan ilk cami

Nuruosmaniye Camii, İstanbul'da inşa edilmiş ilk barok özellikli camidir. Çemberlitaş semtinde, Kapalıçarşı girişinde yer alır. 1748-1755 yıllarında inşa edilmiştir.

Hırka-ı Şerif Camii, İstanbul, Fatih İlçesi'nde Atikali semti sınırları içinde, adını verdiği Hırkaişerif Mahallesi'nde yer alan 1851'de inşa edilmiş camii.

<span class="mw-page-title-main">Zağnos Paşa Camii</span> Balıkesirde bir cami

Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye, Fatih</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Süleymaniye, İstanbul ilinin Fatih ilçesinde, Süleymaniye Camii ve Külliyesi'nin çevresinde, İstanbul'un üçüncü tepesinde, adını külliyeden alan mahalle. Osmanlı döneminde İstanbul'un önemli bilim ve ticaret merkezlerinden biri olan bölge, günümüzde de barındırdırdığı birçok tarihî eserle önemli bir kültür ve turizm mekanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hekimoğlu Ali Paşa Camii</span>

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bayezid Ağa Camii</span> İstanbulda Osmanlı dönemi cami

Bayezid Ağa Camii ya da Arabacı Bayezid Ağa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesi Topkapı mahallesi Topkapı Meydanı'nda camidir. Fetihten sonra 1453'te II. Mehmed'in Sekbanbaşısı Bayezid Ağa tarafından yaptırıldı. Zamanla harap olan ve kullanılamaz hale gelen cami cemaatin yardımları ile 1954–57'de yeniden inşa edildi.

Mehmed Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası, padişah danışmanı.

Sâmânizade Ömer Hulusi Efendi müderris, Osmanlı Devleti'nde kadılık, kazaskerlik ve 3 kez şeyhülislamlık görevinde bulunmuş bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Külliyesi</span>

Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad'ın Bursa'da 1425-1426 yıllarında yaptırdığı külliye. Bulunduğu semte de ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Mahmud Hüdayi Camii</span> Osmanlı Döneminden kalma tarihî bir cami

Aziz Mahmud Hüdayi Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Kanuni Sultan Süleyman'ın torunu olan Asiye Hümaşah Sultan tarafından, üçüncü eşi Aziz Mahmud Hüdayi adına yaptırılmıştır. Yapımına 1589 yılında başlanan cami, 6 yıllık inşaat sürecinden sonra 1595 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Beşir Ağa Külliyesi</span> Tarihi

Beşir Ağa Külliyesi, Dar'üs-sa'âde Ağası Hacı Beşir Ağa tarafından (1744-1745) tarihlerinde yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Keçeci Piri Camii (Fatih)</span> İstanbulda cami

Keçeci Piri Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Karagümrük mahallesinde Sofalı Çeşme Caddesi üzerinde bulunan Osmanlı dönemi camidir. Sarmaşık Mescidi ya da Kazasker Abdülkadir Efendi Mescidi olarak da bilinir. 17. yüzyılda yaptırıldığı bilinen caminin kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Keçeci Piri tarafından yaptırıldığı bilinse de bazı kaynaklara göre Kazasker Abdulkadir Efendi tarafından yaptırılmıştır. Tamir kitabesine göre II. Abdülhamid döneminde tamir görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Takkeci İbrahim Ağa Külliyesi</span> İstanbulun Zeytinburnu ilçesinde bir külliye

Takkeci İbrahim Ağa Külliyesi , İstanbul'un Topkapı semtinde sur dışında bulunan, 16. yüzyıl sonlarında inşa edilmiş külliye.

<span class="mw-page-title-main">Mihrişah Valide Sultan Külliyesi</span>

Mihrişah Valide Sultan Külliyesi, Türkiye'nin İstanbul kentinde bulunan bir külliyedir. 18. yüzyılın sonlarında Mihrişah Sultan tarafından kurulmuş olup Eyüpsultan ilçesinde Eyüp Sultan Camii'nin yanında yer almaktadır. Külliyenin en büyük bileşeni, İstanbul'da halen orijinal amacına hizmet eden son imaretlerden biri olmasıyla dikkat çeken imarettir. Külliyenin geri kalanı aynı zamanda kurucusunun türbesi ve tamamı Osmanlı Barok tarzında inşa edilmiş, caddeye bakan süslü sebiliyle de dikkat çekicidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.